Τρίτη 31 Μαρτίου 2009

Η δημοσκοπική κατηφόρα και η αριστερή στρουθοκάμηλος



Εδώ και καιρό τα δημοσκοπικά μηνύματα δείχνουν ότι η κοινωνία γυρνά ξανά την πλάτη στην αριστερά.

Μα εμείς αντιδρούμε κομπλεξικά. Πρώτα δεν τα ακούμε, ύστερα δεν τα πιστεύουμε μετά λέμε ότι είναι πρόσκαιρα ή στημένα και τέλος ψάχνουμε τον εσωτερικό εχθρό που φταίει για όλα…

Είναι καιρός νομίζω να δούμε την αλήθεια κατάματα κι ας μην μας αρέσει.

Η κοινωνία για καιρό, μας έδειχνε ως την εναλλακτική λύση στον δικομματισμό. Μας έδωσε θηριώδη για αριστερό ριζοσπαστικό σχηματισμό ποσοστά και κρεμόταν από τα λόγια μας. Κι αυτή η κατάσταση κράτησε για καιρό πριν αρχίσει να αντιστρέφεται.

Ποια ήταν η υποδοχή μας στην αυξανόμενη λαϊκή αποδοχή ; Στρουθοκαμηλισμός !

Η κοινωνία δεν μας επέλεξε τυχαία. Είδε ικανότητες στην αντιπολίτευση Αλαβάνου και κάτι καινούργιο στην προώθηση μιας νέας γενιάς με δημοκρατικό τρόπο στην ηγεσία, είδε μια νέα δύναμη εξουσίας εναλλακτική του διεφθαρμένου δικομματισμού.
Και μείς της είπαμε «όλα κι όλα, εντάξει ως εδώ αλλά κυβέρνηση δεν κάνουμε με κανέναν!»

Ξεχάσαμε ότι οι πολίτες ψηφίζουν για να κυβερνηθούν; Μπερδέψαμε τα κινήματα με την εξουσία; Φοβηθήκαμε το ΠΑΣΟΚ ότι θα μας κάνει μια χαψιά σε πιθανή συγκυβέρνηση; Δεν νομίζω κι εδώ είναι ο στρουθοκαμηλισμός μας.

Στην πολιτική η αριστερά βρίσκεται για να αλλάξει την κοινωνία. Και για να αλλάξει την κοινωνία δημοκρατικά πρέπει να αναλάβει την κυβέρνηση – με εκλογές. Τι το πλησιέστερο σε μια τέτοια προοπτική από ένα καλό δημοσκοπικό ποσοστό , μπλοκάρισμα του δικομματισμού και άνοιγμα του δρόμου σε κυβερνητικές συνεργασίες; Ακριβώς ότι συνέβαινε δηλαδή τον τελευταίο χρόνο.

Κι όμως εμείς καταναλωθήκαμε κομπλεξικά να διακηρύσσουμε σε όλους τους τόνους ότι με τα σημερινά δεδομένα (μοναδική πιθανή συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ) δεν πρόκειται να λερώσουμε τα χέρια μας .

Ο κόσμος κατάλαβε τελικά, μετά από χιλιάδες επαναλήψεις της στερεότυπης άρνησης ότι δεν μας ενδιαφέρει η διακυβέρνηση και απογοητευμένος άρχισε να μας εγκαταλείπει.

Είχε εναποθέσει για λίγο τις ελπίδες του στο μόνο χώρο που έδειχνε διάθεση ανατροπής του σκηνικού – που θα έδειχνε στο εξουσιολάγνο και διεφθαρμένο ΠΑΣΟΚ έστω συγκυβερνώντας μαζί του με σκληρούς όρους πόσα απίδια πιάνει ο σάκος και πως είναι η προοδευτική διακυβέρνηση.

Δεν μας υποχρέωσε ο λαός να συγκυβερνήσουμε, μας έδωσε τη δύναμη να προσπαθήσουμε.

Να σπάσουμε τις μονοκομματικές κυβερνήσεις με τον καθεστωτικό τρόπο διακυβέρνησης.
Να δοκιμαστούν επιτέλους σε αυτή τη χώρα κυβερνήσεις συνεργασίας, να αποκτήσει νόημα η απλή αναλογική.
Να μειωθεί έστω η αλαζονεία της εξουσίας, να υπάρχει εναλλακτική λύση.

Κι ούτε καν μας υποχρέωσε να μείνουμε σε μια κυβέρνηση συνεργασίας που παραβιάζει τις δεσμεύσεις της ! Προφανώς ο λαός θα χαιρόταν να ρίχναμε μια αλαζονική κυβέρνηση.

Κι εμείς αντί να λέμε σε όλους τους τόνους ότι « Θα κάνουμε ό,τι χρειαστεί για να κυβερνηθεί ο τόπος προοδευτικά όσο αυτό μπορεί να γίνει και μέχρις όπου φτάσουμε - Δώστε μας τη δύναμη να το κάνουμε!» μιλούσαμε για συσχετισμούς, κυβερνητισμό, αποτυχημένη κεντροαριστερά … όποιος δεν θέλει να ζυμώσει πέντε μέρες κοσκινίζει κι όποιος δεν θέλει να λερώσει τα χέρια του δεν τα κουνάει καθόλου. Αυτό κάναμε.

Γίναμε οι Πόντιοι Πιλάτοι της ελληνικής πολιτικής σκηνής.
Νίπτουμε δυστυχώς τας χείρας μας για το τι θα συμβεί σε αυτόν τον έρμο τόπο επιβεβαιωμένοι αυτάρεσκα από την κρίση του καπιταλισμού σε στυλ «εγώ σας τα έλεγα». Και τι μ΄αυτό; Ο κόσμος περιμένει απαντήσεις και διακυβέρνηση, να μπορέσει να επιβιώσει και να αντισταθεί στο νεοφιλελεύθερο μονόδρομο και την οικολογική καταστροφή.
Δεν του αρκούν μπούρδες του στυλ «έτσι είναι ο καπιταλισμός» ειδικά όταν δεν είσαι καλά καλά σε θέση ακόμα και να περιγράψεις πειστικά μιαν άλλη εφικτή κοινωνία.

Τώρα ίσως αποσυρθούμε και τελείως από την κεντρική πολιτική σκηνή και κρυφτούμε στα κινήματα αφού ξεσκίσουμε τις σάρκες μας ξορκίζοντας τον εσωτερικό εχθρό για τον κατήφορό μας κι αφήνοντας μερικούς ανώριμους και άπειρους- δυστυχώς- συντρόφους της νέας γενιάς που πριν μάθουν τη δουλειά έγιναν το νέο κατεστημένο, να γκρεμίζουν με τις άστοχες ενέργειές τους ότι είκοσι χρόνια με κόπο χτίσαμε.

Υπάρχει ελπίδα;

Πιστεύω υπάρχει. Αν αναλάβουμε τις ευθύνες μας απέναντι σε αυτόν τον λαό.
Αν δηλώσουμε ότι θέλουμε να κυβερνήσουμε τον τόπο είτε συνεργαζόμενοι για όσο μπορέσουμε και με όποιον μείνει μαζί μας μέχρι το τέλος είτε και αυτόνομα και αυτοδύναμα αν δεν γίνεται αλλιώς .

Να το αποδείξουμε όμως ότι δεν γίνεται αλλιώς.

Έτσι φέρεται η σοβαρή Αριστερά – δεν ιδεολογικοποιεί τις αδυναμίες της.
Αν δεν είναι έτοιμη να κυβερνήσει, να το πεί.
Όχι να λέμε «στην Ιταλία την πληρώσαμε την συγκυβέρνηση, άρα δεν γίνεται» - ράβδος εν γωνία άρα βρέχει.

Ας την κάνουμε σωστά εδώ την όποια συνεργασία.
Ας μην φανούμε υποχωρητικοί στις νεοφιλελεύθερες απαιτήσεις της σοσιαλδημοκρατίας ή ανεκτικοί στις πρακτικές άλωσης του κράτους και τα λαμόγια του ΠΑΣΟΚ.

Δεν μπορούμε ;
Τότε ας αφήσουμε κατά μέρος τις ιδεολογικές μπούρδες κι ας μείνουμε πάντα αντιπολίτευση για να τρέφουμε απλά τον κομματικό μας μηχανισμό με ένα αξιοπρεπές ποσοστό και μια αντίστοιχη κρατική επιχορήγηση.
Οι κομματικοί υπάλληλοι είναι καλά κι εκεί που είναι - βολεύονται.
Οι υπόλοιποι όμως έχουμε σοβαρά προβλήματα και θέλουμε αλλαγή όχι να συντηρηθεί το μαγαζάκι.

Γιατί τότε αποκτήσαμε τόσο εμπεριστατωμένο και επεξεργασμένο πρόγραμμα – για να υπάρχει;
Ήδη οι δημοσιογράφοι δεν ρωτούν πια «τι θέσεις έχετε» γιατί ξέρουν ότι έχουμε.
Γιατί λοιπόν και τις έχουμε και τρώμε τζάμπα τις κατηγορίες σταλινικών και υπεραριστερών ότι ζητάμε απλά έναν καπιταλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο, εάν δεν πρόκειται να τις χρησιμοποιήσουμε και να δούμε και τα όρια του συστήματος;
Όχι θεωρητικά, όπως αρεσκόμαστε συνήθως να κάνουμε αλλά πρακτικά, κυριολεκτικά πρακτικά, και εμείς και η κοινωνία μαζί ;

Εάν δεν επιβάλλουμε με αγώνα και ενότητα-συνεργασίες τις μεταρρυθμίσεις που ψηφίσαμε στο πρόγραμμα και που μπορεί να οδηγήσουν είτε στην αλλαγή της κοινωνίας με μεταρρύθμιση είτε και στην επανάσταση της πλειοψηφίας που εμποδίζεται, εάν δεν έχουμε σκοπό να κάνουμε ότι είναι δυνατόν για να τις υλοποιήσουμε τότε γιατί μπήκαμε στον κόπο;

Και γιατί υπάρχουμε πολιτικά τελικά ;

Κάπου παραδίπλα υπάρχει ήδη το ΚΚΕ και κατέχει ζηλότυπα και εκπροσωπεί άξια το χώρο της στείρας άρνησης, περιμένοντας να «αλλάξουν οι συσχετισμοί» (με την εμφάνιση του ιππικού;) και να πέσει από τον ουρανό ο σοσιαλισμός και μέχρι τότε δεν λερώνει τα χέρια του με βελτιώσεις και μεταρρυθμίσεις.
Έχοντας κι εμείς παρόμοιες θέσεις για τη διακυβέρνηση γιατί κάποιος να υποστηρίξει εμάς κι όχι τον αυθεντικό εκφραστή της άρνησης, το ΚΚΕ, που είναι και ήσυχο και συμπαγές σαν τούβλο ελλείψει αχρείαστων πολυτελειών τύπου δημοκρατίας και διαφάνειας;
Πολυτέλειες που εμάς παραδοσιακά μας βασανίζουν και βασανίζουμε και τους ανθρώπους μας;

Ας μην παιδευόμαστε άλλο !
Χωρίς βούληση για ανάληψη ευθυνών διακυβέρνησης ούτε το χώρο του ΠΑΣΟΚ θα διεμβολίσουμε ούτε το ΚΚΕ θα προσπεράσουμε εκλογικά – και τα κινήματα δουλεύουν μια χαρά και χωρίς εμάς
Ο κόσμος περιμένει ακόμα να δει ποιο είναι το ελάχιστο πρόγραμμα από το οποίο δεν κάνουμε βήμα πίσω σε περίπτωση συνεργασίας και το οποίο προτείνουμε ενεργά στην κοινωνία και τις πολιτικές δυνάμεις και ζητάμε συνεργασία για την εφαρμογή του, όχι ένα πρόγραμμα διατριβή για όλα και τίποτα βαρύτερο από τον τηλεφωνικό κατάλογο. Υπάρχει όντως υπαρξιακό ζήτημα αν κι αυτό του το αρνηθούμε..
Στο μεταξύ ας βγάλουμε το κεφάλι από την άμμο. Οι καιροί δεν περιμένουν..


Δευτέρα 30 Μαρτίου 2009

Οι συμβιβασμοί έφεραν χάσμα



Οι διαφορές στα δύο ρεύματα του ΣΥΝ δεν μπορούν να γεφυρωθούν
Μιχάλης Παπαγιαννάκης, Συνέντευξη στον Τάκη Καμπύλη, Η Καθημερινή της Κυριακής, 29/03/2009

«Ο “Συνασπισμός” 20 χρόνια μετά τη γέννησή του δεν απέδωσε πολιτικά ούτε καν αυτά που πίστευαν οι πλέον ειλικρινείς “αρχιτέκτονες” εκείνης της εποχής και πολιτικής». Ο βουλευτής του Συνασπισμού Μιχάλης Παπαγιαννάκης είναι σαφής, όπως ήταν και τότε. Και γι’ αυτό θα επιμείνει σ’ αυτό που πάντα υποστήριζε για τις σχέσεις των Ανανεωτών με τον υπόλοιπο ΣΥΡΙΖΑ: «Να μείνουμε στην ιδέα μιας πολιτικής συμμαχίας, να συνυπάρχουμε πολιτικά, δηλαδή εκλογικά. Και να μην απαιτείται καμμία άλλη σύγκλιση, είτε θεωρητική είτε λειτουργική, θεσμική, οργανωτική ή κομματική. Εκτός βέβαια και αν κάνουμε την υπέρβαση. Μπορούμε;».

Τα επιχειρήματα που θα χρησιμοποιήσει ο βουλευτής και κορυφαίο στέλεχος του χώρου της Ανανεωτικής Αριστεράς για την αλλαγή της σχέσης των ανανεωτικών με το -σήμερα- οργανωτικά κυρίαρχο κομμάτι του ΣΥΝ (Αλαβάνος, Τσίπρας) πηγάζουν και από την κρίση που έχει ξεσπάσει εντός του κόμματος, αλλά και από το παρελθόν:

«Οι πρόσφατες εκλογές στην ΠΟΣΔΕΠ αλλά και παλαιότερα στο Τεχνικό Επιμελητήριο (όπου οι ανανεωτικοί μετείχαν με χωριστούς συνδυασμούς) δείχνουν σαφώς την κρίση εντός του ΣΥΝ. Οτι οι διαφορές που υπάρχουν για κεντρικά ζητήματα, όπως λόγου χάρη για την Παιδεία, είναι ουσιαστικές, σε βάθος και δεν μπορούν να καλυφθούν». Ο Μ. Παπαγιαννάκης θα αποδώσει τη σημερινή αδυναμία της κοινής έκφρασης των δύο κυρίαρχων ρευμάτων εντός ΣΥΝ στους συνεχείς συμβιβασμούς που χρειάστηκαν να γίνουν «για την εξασφάλιση της ενότητας του ΣΥΡΙΖΑ και έτσι οδήγησαν σιγά σιγά διά της διολισθήσεως ή σε εγκατάλειψη ή σε παραμερισμό κεντρικών ζητημάτων».

Πριν από 20 χρόνια

– Τελικά τι έγινε 20 χρόνια πριν;

– Κοιτάξτε η συγκυρία παίζει πάντα σημαντικό ρόλο. Σας θυμίζω ότι υπήρξε μεγάλη αναταραχή μελών και στελεχών εντός της τότε ΕΑΡ. Στο έκτακτο συνέδριο το 81% των συνέδρων ψήφισε υπέρ του ΣΥΝ. Η διεθνής συγκυρία με την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού ως πολιτικής πραγματικότητας, αλλά και ως θεωρίας έκανε πολλούς να πιστέψουν πως θα απελευθερώνονταν αντίστοιχες δυνάμεις εντός του ΚΚΕ. Και επίσης πολλοί ήθελαν να αποτινάξουν το βάρος της διάσπασης του ’68. Εμένα αυτό δεν με ενδιέφερε, αλλά άλλους ακόμη και σήμερα τους ενδιαφέρει. Πάντως, όντως το ΚΚΕ ανοίχτηκε σε συνεργασία, αλλά και τη χρησιμοποίησε ως «αυτοκάθαρση». Ενώ σχεδόν το σύνολο των κομμουνιστικών κομμάτων εκείνη την περίοδο υποχρεώθηκε σε δημόσια αυτοκριτική, το ΚΚΕ δεν το έκανε χρησμοποιώντας τον Συνασπισμό με πολλή εξυπνάδα, θα έλεγα με σοφία.

– Ναι αλλά οι διαφορές ήταν και τότε μεγάλες, σχεδόν αγεφύρωτες. Για παράδειγμα ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός.

– Ναι, αλλά δυστυχώς πιστεύαμε ότι το ΚΚΕ θα άλλαζε. «Θα ωριμάσει» λέγαμε. Δεν ασχοληθήκαμε ούτε καν με την οικονομική θεωρία του ΚΚΕ. Τρία λεπτά να βάλει κανείς το μυαλό του να σκεφθεί τι σημαίνει «λαϊκή οικονομία» που λέει το ΚΚΕ είναι αρκετά. Τι θα πει να καταργηθεί η αγορά; Δηλαδή ποιος θα αποφασίσει τι θα πουλιέται και σε ποιες τιμές; Κάποιος σκοτεινός γραφειοκράτης; Δεν έχουμε δει την αποτυχία αυτών των θεωριών; Ο Μαρξ έλεγε πως η αγορά δημιουργήθηκε όταν ο παραγωγός είχε πλεόνασμα. Τι αντιπροτείνεται; Και αντί να αναδείξουμε αυτές τις μεγάλες διαφορές της ανανεωτικής σκέψης με αυτή του ΚΚΕ, τώρα τελευταία αρχίζω και ακούω και μέσα στον ΣΥΝ τέτοιες απόψεις. Δυστυχώς στα χρόνια που ακολούθησαν το ’89 παραμερίστηκαν οι απόψεις και οι προτάσεις της ανανεωτικής αριστεράς.

– Επομένως η υπέρβαση εντός του ΣΥΝ φαίνεται μάλλον ουτοπική;

– Αν ένα κόμμα πιστεύει ότι δεν πρόκειται ποτέ να κληθεί να συμμετάσχει στη διακυβέρνηση της χώρας του, δεν καταλαβαίνω γιατί ασχολείται με την πολιτική. Και ελπίζω να μην ξανακούσω ότι βάζω από το παράθυρο συνεργασίες με το ΠΑΣΟΚ, δεν ανοίγω κανένα παράθυρο. Αλλά ένα σοβαρό κόμμα έχει και απόψεις και πρόγραμμα για τις αρχές διακυβέρνησης της χώρας. Αυτό στο πλαίσιο μιας κοινοβουλευτικής δημοκρατίας σημαίνει και συμμαχίες. Πώς τις αποκλείεις εξ αρχής; Δεν τις συνδέω με την «υπέρβαση», αναδεικνύω τις δομικές δυσκολίες για κάτι τέτοιο.

Ενοποίηση

Ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης είχε και έχει περίπου ταυτιστεί με το ευρωπαϊκό πρόσωπο (όραμα;) της Ανανεωτικής Αριστεράς. Και σχεδόν μονολεκτικά θα απαντήσει για το παρόν της Ευρώπης: «Η Ευρώπη ή θα προχωρήσει στην πολιτική ενοποίηση ή θα περιμένουμε από την τύχη να διαμορφώσει το μέλλον της. Επέμενα και επιμένω σ’ αυτό που προχθές μας είπε ο κ. Κρούγκμαν: Οτι τα προβλήματα της Ευρώπης οφείλονται σήμερα στο ότι δεν προχώρησε η πολιτική ενοποίηση. Και βλέπουμε το σισύφειο έργο που ανέλαβε ο Ομπάμα, να δημιουργήσει ένα νέο κράτος πρόνοιας στις ΗΠΑ. Εμείς στην Ευρώπη είμαστε τυχεροί, γιατί είχαμε και έχουμε σε σχέση με τις ΗΠΑ υψηλό δείκτη κοινωνικής αλληλεγγύης. Δυστυχώς η τελευταία φορά που επέστρεψε η πολιτική στην Ευρώπη ήταν με την καθιέρωση του ευρώ. Φωνάζαμε χρόνια πως ενιαία αγορά χωρίς ενιαίο νόμισμα δεν μπορούσε να υπάρξει. Και τώρα ξαναλέμε πως νομισματική ένωση χωρίς οικονομική ένωση δεν μπορεί να υπάρξει. Δηλαδή χωρίς ενιαία πολιτική φορολογίας ή πολιτικής ρύθμισης των κανόνων της αγοράς. Χρειάζεται να θυμίσω πως το πρώτο έργο των πρώτων κοινοβουλίων στην Ευρώπη πριν από μερικούς αιώνες ήταν η φορολογία; Τι έχεις, πώς τα απέκτησες και πώς τα διαχειρίζεσαι. Αυτό δεν ήταν η Magna Carta;».

«Κουλτούρα εμφυλίου» στην πολιτική ζωή

Ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης επέμεινε πολύ, στη διάρκεια της συζήτησής μας στο σπίτι του στου Φιλοπάππου, στην επιστροφή της πολιτικής: «Στην ανάγκη πολιτικής διαχείρισης όλων των μεγάλων προβλημάτων και όχι στην ανάθεσή τους σε ομάδες τεχνικών. Αλλά εδώ βλέπεις ότι σήμερα οι επικοινωνιολόγοι κάνουν μαθήματα πώς να μιλάς ταυτόχρονα με τον άλλο κοιτώντας την κάμερα, πώς να μη σου παίρνουν τον λόγο στα τηλε-πάνελ, πώς να σκεπάζεις τη φωνή του άλλου. Διάβαζα πριν από λίγες μέρες μία ανάλυση για την ΕΦΕΕ - για την κατάντια της οποίας είμαι εξοργισμένος και για προσωπικούς λόγους, μιας και υπήρξα ιδρυτικό στέλεχος εκείνα τα χρόνια. Λοιπόν η ΕΦΕΕ έπαψε σιγά σιγά να αποφασίζει για να μείνει -υποτίθεται- η εξουσία στους συλλόγους σε επίπεδο πανεπισημιακών μονάδων. Μετά έπαψαν να λειτουργούν και οι σύλλογοι, για να λειτουργούν -λέει- οι παρατάξεις. Ξέρετε γιατί; Για να αποφύγουν οι παρατάξεις να δεχτούν τους κανόνες της δημοκρατίας. Για να μην ακολουθήσουν μία πιθανώς αντίθετη απόφαση ενός συλλογικού οργάνου ακυρώνουν τη βασική αρχή της δημοκρατικής δέσμευσης. Δυστυχώς στην πολιτική μας ζωή έχουμε μία κουλτούρα εμφυλίου: Μη διαλόγου, μη συνύπαρξης, μη αποδοχής κανόνων».

Και στο πλαίσιο της διακυβέρνησης της χώρας ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης θα εκτιμήσει πως το βασικό πρόβλημα είναι κοινό και για τη Νέα Δημοκρατία αλλά και για το ΠΑΣΟΚ: «Η Νέα Δημοκρατία, όπως έχει πλέον αποδειχθεί, δεν είχε ούτε προγραμματική προετοιμασία ούτε νέα κουλτούρα διακυβέρνησης. Μπορεί πέντε - δέκα άνθρωποι να τα διέθεταν, αλλά συνοδεία, στήριξη δεν βρήκαν. Τα ίδια κινδυνεύει να πάθει και το ΠΑΣΟΚ. Γι’ αυτό και -έτσι το ερμηνεύω- ο Γιώργος Παπανδρέου λειτουργεί τόσο συγκεντρωτικά κρατώντας, όσο μπορεί, μεγάλα ζητήματα στο προνόμιο, στο μονοπώλιο της ηγεσίας του. Ομως, αν μετεκλογικά έρθει στην εξουσία το ΠΑΣΟΚ φοβάμαι ότι θα τρέχουν κι εκεί όπως έτρεξαν χωρίς αποτέλεσμα και της Ν.Δ.».