Χρηματιστήριο '99. Το τέλος της πιάτσας ή ο θάνατος του ελληνικού καπιταλισμού

Το τέλος των μεσαίων στρωμάτων

Το μέλλον, θα φέρει έκρηξη κοινωνική, όχι από την εργατική τάξη, αλλά από τους κατεστραμμένους Μεσαίους και η απάντηση, η πολιτική, δεν θάρθει από την εργατική τάξη και τα κόμματα που αναφέρονται σ’αυτήν, αλλά από τις δυνάμεις που αναφέρονται στα μεσαία στρώματα, είτε με την μορφή του Μπερλουσκονισμού, στο πρόσωπο κάποιου Βγενόπουλου, που θα τους δόσει λύσεις ήπιας αποδιάρθρωσης, είτε με την μορφή κάποιου Μίχαλου, που θα τους δόσει συντεχνιακές-φασιστικές λύσεις, τύπου Σαλαζάρ.

πηγή εικόνας: pascal campion

του Κώστα Ανδρέου

Οι πολίτες επιμένουν ότι το μεγαλύτερο σκάνδαλο της μεταπολίτευσης, δεν είναι ούτε η Ζήμενς, ούτε το Βατοπέδι.

Το έγκλημα ακούει στο όνομα, σκάνδαλο του Χρηματιστηρίου.

Ε, θα πεί κανείς, αναμενόμενο. Δεν τους ενδιαφέρει η κλοπή του δημοσίου χρήματος, αλλά ότι είχε απτά αποτελέσματα στην τσέπη τους.

Και όμως αν η αριστερά, έστρεφε το αυτί της σ’αυτή την φωνή, αν ανέλυε αυτή την βεβαία πεποίθηση, ίσως να μπορούσε να παραδεχθεί, ότι έχουν δίκιο.

Το ’99 έγινε η μεγαλύτερη αναδιανομή, υπέρ του χρηματιστικού κεφαλαίου. Εκατομμύρια άνθρωποι, σχεδόν όλα τα νοικοκυριά, όλη η μεσαία τάξη, επιστήμονες, έμποροι, βιοτέχνες έχασαν τα χρήματά τους στην μεγαλύτερη «πυραμίδα» που έγινε ποτέ.

Το ’99 πήραν από την «μηχανή» του ελληνικού καπιταλισμού, τα λάδια με τα οποία γρασσάρονταν όλα τα γρανάζια του.

Λάδια που είχαν μαζευτεί επί πολλά έτη, στις κατάλληλες ποσότητες, στα κατάλληλα σημεία, με τους κατάλληλους ρυθμούς και δούλευαν τον ιδιότυπο ελληνικό καπιταλισμό, αφαιρέθηκαν. Η μηχανή άρχισε να τρίζει και οδήγησε σιγά αλλά σταθερά στην καταστροφή, αυτού που θα αποκαλούσα «ελληνική αστική τάξη», που τα συμφέροντα της δεν ήταν συνυφασμένα με το παγκόσμιο εμπορικό, βιομηχανικό και χρηματιστικό κεφάλαιο. Η έδραση του καπιταλισμού στην χώρα, στηριζόταν ακριβώς και κυρίως σ’αυτή την ιδιότυπη «ελληνική αστική τάξη», με μικρό ιστορικό και οικονομικό βάθος, την μεσαία τάξη.

Από την στιγμή του χρηματιστηρίου και μετά, χάθηκε η ισορροπία. Ο προμηθευτής έπαψε να εξυπηρετεί με τις ποσότητες, τις ποιότητες και την εγγύηση, που η προηγούμενη κατάλληλη οικονομική κατάστασή του του επέτρεπε και του επέβαλε συνθήκες αλληλοεξάρτησης, με τον βιοτέχνη, τον τεχνίτη, τον μικροεργολάβο, τον έμπορο.

Αυτό ήταν το πρώτο πλήγμα της «πιάτσας» που αποτελούσε στην πραγματικότητα, το «παραγωγικό δίκτυο», όπου λίγο ως πολύ όλοι μαζί ήταν σαν να ήταν τμήματα ενός μεγάλου εργοστασίου, όπου ο ένας δούλευε στο τμήμα προμηθειών, ο άλλος στο τμήμα παραγωγής και ο τρίτος στο πρατήριο προιόντων, ο τέταρτος στο λογιστήριο.

Το πλήγμα διέρρηξε τις ισορροπημένες μεταξύ τους σχέσεις και χρειάστηκε πολλές προσπάθειες για να τις ξαναστήσουν στα πόδια τους, κυρίως με τον μηχανισμό των «μεταχρονολογημένων επιταγών» και χάρη στην συγκυρία του φτηνού τραπεζικού χρήματος, των δανείων και των καρτών.

Η κρίση του τραπεζικού συστήματος και η παντελής αδιαφορία των κυβερνήσεων, για την διάσωση αυτού του «παραγωγικού δεσμού» της «πιάτσας», των μεταχρονολογημένων επιταγών, οδηγεί στην καταστροφή της «πιάτσας».

Αν όμως αυτή η «πιάτσα» δεν είχε τον κεντρικό ρόλο στον ελληνικό καπιταλισμό, δεν θα υπήρχε κανένα πρόβλημα. Θα καταγράφονταν αυτές οι πρακτικές, ως πρακτικές με αστικές και ποινικές διαστάσεις και δεν θα υπήρχε κανένα πρόβλημα.

Όμως η «πιάτσα», το "μεγάλο ελληνικό εργοστάσιο", απασχολεί το 90% των εργαζομένων, σε αντίθεση με την μεγάλη βιομηχανία, που με το ζόρι απασχολεί το 10% των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα.

Εχει δίκιο λοιπόν ο κόσμος που σ’αυτό το σκάνδαλο βλέπει το μεγαλύτερο σκάνδαλο της μεταπολίτευσης. Δεν είναι ότι το ένιωσε στην τσέπη του, αλλά διαισθάνεται ότι κατέστρεψε τους τόπους δουλειάς, της πλειοψηφίας των εργαζομένων και εκείνης της κοινωνικής ομάδας, που έχει συνυφασμένη την λειτουργία της με την χώρα. Δεν θα φύγει έξω, όπως οι βιομηχανίες της υφαντουργίας ή οι μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες. Θα μείνει εδώ και θα δίνει εργασία. Αυτό όμως τώρα με την κρίση και το κυνήγι της εφορίας, δεν μπορεί πλέον να το κάνει. Τα λουκέτα θα μπαίνουν νυχθημερόν και οι δρόμοι θα γεμίζουν μέρα με την μέρα με «Απέλπιδα Ενοικιάζεται».

Η καταστροφή της «πιάτσας» ισοδυναμεί με την απώλεια της εργασίας χιλιάδων εργαζομένων και την βίαιη ανεργία στην «μεσαία τάξη».

Το λάθος του εκσυγχρονισμού έγινε μια φορά με την κυβέρνηση Σημίτη, αλλά διορθώθηκε με τις «μεταχρονολογημένες επιταγές» σε μεγάλο βαθμό. Μην ξαναγίνει με την μορφή της φενάκης της «πράσινης ανάπτυξης», από τον ΓΑΠ.

Τι έχουν στο μυαλό τους, άραγε εκεί στην κυβέρνηση; Τι υπέγραψαν ακριβώς;

Εχουν καταλάβει;

Φοβάμαι πως όχι. Φοβάμαι ότι φαντασιώνονται, την ανασύσταση ενός «κανονικού καπιταλισμού», γι’αυτό και δίνουν διευκολύνσεις με απολύσεις και αποζημιώσεις στο μεγάλο κεφάλαιο. Τους δίνουν δηλαδή την ευκαιρία να αποδεσμευτούν από βάρη και να φύγουν και αυτοί όσο γίνεται γρηγορότερα σε άλλες χώρες.

Φοβάμαι ότι δεν έχουν καταλάβει, τι γίνεται ακριβώς, σ’αυτή την κρίση.

Αλλά δεν είναι μόνο αυτοί, είναι και η αριστερά και αυτή είναι η αιτία που δεν περνάει ο λόγος της.

Το μέλλον, θα φέρει έκρηξη κοινωνική, όχι από την εργατική τάξη, αλλά από τους κατεστραμμένους Μεσαίους και η απάντηση, η πολιτική, δεν θάρθει από την εργατική τάξη και τα κόμματα που αναφέρονται σ’αυτήν, αλλά από τις δυνάμεις που αναφέρονται στα μεσαία στρώματα, είτε με την μορφή του Μπερλουσκονισμού, στο πρόσωπο κάποιου Βγενόπουλου, που θα τους δόσει λύσεις ήπιας αποδιάρθρωσης, είτε με την μορφή κάποιου Μίχαλου, που θα τους δόσει συντεχνιακές-φασιστικές λύσεις, τύπου Σαλαζάρ.

Αν δεν ξυπνήσει η Αριστερά και δεν καταλάβει ότι κινδυνεύει η Δημοκρατία, κι όσο είναι ανίκανη να καταλάβει και να δόσει λύσεις στο πραγματικό πρόβλημα, θα ξυπνήσουμε ένα πρωί και στην πόρτα θα είναι αγριεμένος ο γνωστός παλιός αντικαταστάτης του «γαλατά».

Και πάλι από την αρχή.