Πέμπτη 12 Αυγούστου 2010

Το πορτογαλικό μοντέλο στην καθαρή ενέργεια

...αντί πχ για εξέδρες πετρελαιοπηγών στο Αιγαίο,
ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά μαζί - ωραίο; (εικόνα από το Βιολόγιον)


της Elisabeth Rosenthal*

Πριν από πέντε χρόνια, οι ηγέτες του ηλιοκαμένου και ανεμοδαρμένου έθνους της Πορτογαλίας έβαλαν ένα στοίχημα: για να μειώσουν την εξάρτηση της χώρας από τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα εγκαινίασαν μια σειρά φιλόδοξων σχεδίων παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας, βασισμένων πρωτίστως στη δύναμη του ανέμου και του νερού, αλλά και του ηλιακού φωτός και των κυμάτων των ωκεανών.

Σήμερα, τα μοντέρνα μπαράκια της Λισσαβώνας, τα εργοστάσια του Πόρτο και τα πολυτελή θέρετρα του Αλγκάρβε καταναλώνουν ουσιαστικά καθαρή ενέργεια.
Σχεδόν το 45% της ηλεκτρικής ενέργειας της Πορτογαλίας θα προέλθει φέτος από ανανεώσιμες πηγές, ποσοστό που προ πενταετίας δεν ξεπερνούσε το 17%.
Η παραγόμενη από ανεμογεννήτριες ενέργεια έχει επταπλαστιαστεί μέσα σ' αυτό το διάστημα.
Το 2011 η Πορτογαλία φιλοδοξεί να γίνει η πρώτη χώρα που θα εγκαινιάσει ένα εθνικό δίκτυο σταθμών ανεφοδιασμού ηλεκτρικών αυτοκινήτων.

"Η πείρα της Πορτογαλίας δείχνει ότι είναι πιθανόν τέτοιες αλλαγές να προωθηθούν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα", δήλωσε ο πρωθυπουργός, Χοσέ Σόκρατες.
Παρότι το πορτογαλικό πείραμα αποδεικνύει πράγματι ότι η ταχεία πρόοδος είναι εφικτή, αποκαλύπτει παράλληλα και το υψηλό τίμημα μιας τέτοιας μετάβασης.
Το πορτογαλικό νοικοκυριό πληρώνει επί μακρόν το διπλάσιο ποσό για το ηλεκτρικό ρεύμα σε σύγκριση με το αμερικανικό νοικοκυριό, με τις τιμές να έχουν αυξηθεί κατά 15% μέσα στα τελευταία πέντε χρόνια, εν μέρει λόγω του προγράμματος ανανεώσιμης ενέργειας, όπως εκτιμά η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας.
Παρότι η έκθεση της υπηρεσίας το 2009 χαρακτήρισε τη μετάβαση της Πορτογαλίας στην ανανεώσιμη ενέργεια "αξιοσημείωτη επιτυχία", υπογράμμισε ότι "δεν είναι σαφές εάν εκτιμήθηκε και κατανοήθηκε πλήρως το κόστος του εγχειρήματος όσο και οι επιπτώσεις του στις τελικές τιμές ενέργειας του καταναλωτή"...

Πράγματι, οι διαμαρτυρίες για τις αυξημένες τιμές του ηλεκτρικού είναι το μόνιμο θέμα συζήτησης μεταξύ των συνταξιούχων της Πορτογαλίας. Ο κ. Σόκρατες, ο οποίος μετά τη σαρωτική εκλογική του νίκη το 2005 προώθησε τα βασικά στοιχεία της ενεργειακής μεταρρύθμισης, προσπερνώντας τις αντιρρήσεις της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων, επιβίωσε μεν της περυσινής εκλογής, αλλά μόνο ως ηγέτης ενός αδύναμου συνασπισμού.
"Δεν μπορείτε να φανταστείτε την πίεση που δεχτήκαμε εκείνο το πρώτο έτος", δήλωσε ο τότε υπουργός Οικονομικών Μανουέλ Πίνχο, ο οποίος υπήρξε και αρχιτέκτονας της μετάβασης. "Οι πολιτικοί πρέπει να πάρουν σκληρές αποφάσεις", τόνισε.
Ωστόσο, η επιθετική εθνική πολιτική με σκοπό την επίσπευση της χρήσης της ανανεώσιμης ενέργειας καρποφορεί τόσο στην Πορτογαλία όσο και σε άλλες χώρες, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση ερευνητικής ομάδας του Κέμπριτζ.

Για να προωθήσει την ενεργειακή μετάβαση της Πορτογαλίας, η κυβέρνηση του κ. Σόκρατες αναδόμησε και ιδιωτικοποίησε κρατικά εργοστάσια ενέργειας. Για να δελεάσει ιδιωτικές εταιρείες να συμμετάσχουν στη νέα αγορά, η κυβέρνηση τους προσέφερε συμβόλαια διατήρησης σταθερών τιμών για 15 χρόνια - επιδότηση το ύψος της οποίας ποικίλλει ανάλογα με την τεχνολογία και τη διάρκεια συμμετοχής.
Η Πορτογαλία τώρα πλησιάζει τον στόχο της χρήσης ιδιωτικά παραγόμενης ανανεώσιμης ενέργειας, ενώ δηλώνει ότι κατάφερε να κρατήσει το κόστος σε σχετικά χαμηλό επίπεδο, εστιάζοντας στις πιο φθηνές μορφές της, όπως η αιολική και η υδροηλεκτρική ενέργεια.Οι εμπειρογνώμονες θεωρούν ότι το πορτογαλικό πείραμα πέτυχε.
Υπήρξαν όμως και ηττημένοι.
Πολλοί περιβαλλοντολόγοι διαφωνούν με τα σχέδια της κυβέρνησης να διπλασιάσει την αιολική ενέργεια, λέγοντας ότι τα φώτα και ο θόρυβος από τις τουρμπίνες θα επηρεάσουν τη συμπεριφορά των πουλιών.
Οργανώσεις προστασίας των ειδών, επίσης, φοβούνται ότι τα νέα φράγματα θα καταστρέψουν δάση ζωτικής σημασίας.
Επιπλέον, τοπικές εταιρείες διαμαρτύρονται ότι η κυβέρνηση επέτρεψε σε μεγάλες πολυεθνικές να τις εκτοπίσουν.


* The New York Times, πηγή: Η Καθημερινή, 11/8/10

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Θέλετε να βάλετε ενεργό link στο σχόλιό σας; BlogU