Σάββατο 28 Αυγούστου 2010

Η μεσαία τάξη εν κινδύνω

εικόνα: pascal campion

του Νίκου Γ. Ξυδάκη*

Μετά το σοκ της προσαρμογής στο νέο περιβάλλον που υπαγορεύει το Μνημόνιο, οι Ελληνες αντιλαμβάνονται ότι μερικά μέτρα, έστω με τον βίαιο τρόπο που επιβάλλονται, μπορούν πράγματι να συντελέσουν σε εξορθολογισμό της διοίκησης και των δημόσιων οικονομικών. Υπό τον όρο ότι οι αναδιαρθρώσεις θα εμπεδωθούν και φτιάξουν νέα σκέψη και δράση.

Το Μνημόνιο ωστόσο δεν αφορά μόνο τις δημοσιονομικές ελλείψεις, περιλαμβάνει μείζονες επεμβάσεις στα πεδία της εργασίας και της επιχειρηματικότητας. Εδώ, τα προβλήματα είναι πολύ πιο σύνθετα και δυναμικά, απ' ό,τι στον δημόσιο τομέα. Πολύ περισσότερο που οι τεχνοκράτες της τρόικας ούτε αλάνθαστοι είναι ούτε δρουν με πολιτικά και κοινωνικά κριτήρια· αριθμούς βλέπουν, όχι ανθρώπους, ενώ βασικός διακηρυγμένος στόχος τους είναι να διασφαλίσουν τις ευρωπαϊκές οικονομίες από τις επιπτώσεις μιας αλυσιδωτής κρίσης χρέους, όχι να σώσουν την Ελλάδα.

Αυτό συνειδητοποιούν τώρα οι Ελληνες. Συνειδητοποιούν τις επιπτώσεις των αναδιαρθρώσεων όχι πια στα οικονομικά του νοικοκυριού, αλλά στο ίδιο το σώμα της κοινωνίας. Τα χιλιάδες μαγαζιά που κλείνουν, τα χιλιάδες ξενοίκιαστα στους ακριβούς αστικούς δρόμους και στα πολυσύχναστα τουριστικά στέκια, τα μειωμένα έσοδα από τον τουρισμό, το πάγωμα στην αγορά, η πίτα που διαρκώς συρρικνώνεται, η αυξανόμενη φειδώ των νοικοκυριών, η καλπάζουσα ανεργία, οι περικομμένοι μισθοί και οι συντάξεις, όλα αυτά συντίθενται σε μια λέξη: ύφεση. Και αυτή η ύφεση πλήττει κατά κύριο λόγο τη μεσαία τάξη, τον κορμό της κοινωνίας. Καταστηματάρχες, έμποροι, βιοτέχνες, τεχνίτες, ελεύθεροι επαγγελματίες κάθε ειδικότητας, αυτοί είναι οι πνεύμονες της πραγματικής οικονομίας και της κοινωνίας. Και από αυτή την απέραντη και ρευστή μεσαία τάξη, κατά τεκμήριο, αναδεικνύονται οι νέες πνευματικές και κοινωνικές δυνάμεις, που ανανεώνουν το κοινό σώμα.

Βρισκόμαστε ενώπιον ενός κοινωνικού μετασχηματισμού, αργού προς το παρόν, αλλά βίαιου, όλο και βιαιότερου· και με απρόβλεπτες συνέπειες. Μόνο η εν τω βάθει αντίληψη αυτού του ιστορικού προβήματος και η συλλογική δράση μπορούν να αποτρέψουν τον κίνδυνο: ο μετασχηματισμός να μετατραπεί σε αποσύνθεση.



* Η Καθημερινή, 28/8/10

5 σχόλια:

  1. Πολύ εύστοχα και τεκμηριωμένα αυτά τα λόγια. Το κακό είναι ότι από Σεπτέμβρη τα πράγματα θα χειροτερέψουν. Μόνο την αρχή έχουμε δει ακόμα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Σωστά elf, αλλά καλό είναι στο μεταξύ να αποδεχτούμε τις βασικές διαπιστώσεις του άρθρου. Γιατί πολλοί εμμένουν ακόμη στην άποψη ότι οι αναδιαρθρώσεις είναι ανάξιες συζήτησης και όλο το θέμα είναι να ανατρέψουμε, να καταστρέψουμε, να απόσχουμε κλπ
    Η ύφεση δεν αντιμετωπίζεται με τις καταλήψεις στους καταπέλτες και τα πανώ στον Λυκαβητό.
    Αλλά με "νέα σκέψη και δράση" όπως λέει το άρθρο.
    Αυτό είναι το ζητούμενο εδώ και τώρα: έσοδα, επενδύσεις, ρευστότητα, καινοτομία, όχι άλλη γραφειοκρατία - ποιος θα τα κάνει αυτά όταν αύριο θα ψηφίζουμε με μοναδικό κριτήριο το ...μέτωπο κατά του Μνημονίου, ανθρώπους ανίκανους που δεν θέλουν να αλλάξει τίποτα γιατί συνήθισαν το βόλεμα και τον πολιτικαντισμό και δεν έχουν ιδέα πως να λύνουν προβλήματα;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Σωστά φίλε Γιώργο... Έχεις δίκιο... Έτσι μας έχουν μάθει να μιλάμε (και να σκεφτόμαστε): "...Η ύφεση δεν αντιμετωπίζεται με τις καταλήψεις στους καταπέλτες και τα πανώ στον Λυκαβητό. Αλλά με "νέα σκέψη και δράση" όπως λέει το άρθρο. Αυτό είναι το ζητούμενο εδώ και τώρα: έσοδα, επενδύσεις, ρευστότητα, καινοτομία, όχι άλλη γραφειοκρατία..."

    Όμως, όπως πολύ εύστοχα γράφει σήμερα στην Εποχή ο Ηλίας Ιωακείμογλου στο άρθρο "Η ύφεση, ο Κέυνς και ο Μαρξ":
    "...Εάν αντιλαμβάνομαι την ύφεση ως το αποτέλεσμα μιας λανθασμένης θεωρίας ή κακών χειρισμών... ή της απληστίας των κεφαλαιοκρατών ή της τύφλωσης των οικονομολόγων ...κλπ, τότε αυτό που έχω να κάνω, είναι να εξηγώ υπομονετικά και ασταμάτητα στην εξουσία ότι κάνει λάθος, ότι η πολιτική της είναι καταστροφική, ότι οι σύμβουλοί της θέτουν μη πραγματοποιήσιμους στόχους, και ότι θα έπρεπε να ακολουθήσει μιαν άλλη πολιτική, την οποία μάλιστα αναλαμβάνω την υποχρέωση να περιγράψω λεπτομερώς μην τυχόν και κριθώ ως πολιτική δύναμη που ασκεί μόνο κριτική και δεν έχει τι να προτείνει. Δρω, δηλαδή, ως μια πολιτική δύναμη που ασκεί αντιπολίτευση, ενδεχομένως επιστρατεύοντας και κάποια κινηματικά στοιχεία όπως οι ειρηνικές διαδηλώσεις και οι απεργίες.
    Εάν, αντιθέτως, αντιλαμβάνομαι ότι η ύφεση ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ από την κυρίαρχη θεωρία και ΟΡΓΑΝΩΝΕΤΑΙ από τις κυρίαρχες τάξεις ως εργαλείο για την πειθάρχηση των εργαζόμενων τάξεων και για την επιβολή κοινωνικών μετασχηματισμών και θεσμικών ανατροπών, έτσι ώστε το κεφάλαιο να ξαναφτιάξει τον κόσμο στα μέτρα του, τότε αυτό που έχω να κάνω είναι να αναπτύξω πρακτικές ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ, όχι αντιπολίτευσης.
    Το συμπέρασμα είναι μελαγχολικό: Ο ΣΥΡΙΖΑ κατανοεί την ύφεση με την ματιά του Κέυνς και για αυτό είναι μια αντιπολιτευτική πολιτική δύναμη (ή μήπως συμβαίνει το αντίστροφο; αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία).
    Όπως εύστοχα λέει ένα blog, o διαρρήκτης έχει μπει στο σπίτι μας και εμείς του κάνουμε εναλλακτικές προτάσεις..."

    Κατ΄άλλους βέβαια -όπως η Δ.Α.- δεν είναι τόσο σημαντικό το Μέτωπο κατά των πολιτικών του Μνημονίου και αυτών που το προωθούν ή το στηρίζουν, αλλά το αν ψηφίσουμε τον Κομίνη ή τον Μπουτάρη (βάζοντας -έστω ακουσίως- πλάτη στον ΓΑΠ και την κυβέρνησή του, ώστε την επαύριο των εκλογών να μιλάνε για "ψήφο εμπιστοσύνης του λαού". Αυτοί βλέπεις δεν είναι τόοοοσο "ρομαντικοί" της Τοπικής Αυτοδιοίκησης))

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Φίλε ΘΚ, αναφέρομαι στον στείρο καταγγελτικό λόγο κατά του μνημονίου.
    Για μένα αντίσταση κατά του μνημονίου είναι η εφαρμογή μέτρων κάτω από λαϊκή απαίτηση που να οδηγούν την χώρα στην δομική αναδιάρθρωσή της, στην είσπραξη όσων χρωστούν οι διαβιούντες πολυτελώς και ατελώς (πχ εκκλησιαστικά ιδρύματα), στην επένδυση των εσόδων στην ρευστότητα στην αγορά και την κινητοποίηση της ανάπτυξης, στην απάλυνση των μέτρων με διακοπή των αμυντικών δαπανών (ας μας κατάσχουν τα απλήρωτα όπλα...) για πέντε χρόνια, και άλλα που περιγράφω σε προηγούμενο ποστ.
    Μόλις ισχυροποιηθούμε κάπως μπορούμε να αρχίσουμε να αρνιόμαστε κομμάτια του μνημονίου ή να αναδιαπραγματευόμαστε άλλα. Μέχρι τότε η αντίσταση είναι κενό γράμμα όσο δεν συνοδεύεται από εναλλακτικές - κι αυτές δεν είναι η έξοδος από το ευρώ ή η παύση πληρωμών κι όλα τα ανέξοδα που προτείνουν κάποιοι αριστεροί (;) οικονομολόγοι (;) την ώρα που είναι γνωστό ότι δεν υπάρχει οικονομική θεωρία αλλά μόνο οικονομική δύναμη.
    Αυτήν χάσαμε και είμαστε τώρα σε δεινή θέση.
    Κι αυτήν πρέπει να βρούμε τρόπο να ανακτήσουμε (όπως πχ η Τουρκία ή η Βραζιλία) και μετά να διώξουμε τους δανειστές. Ποιος όμως είναι ο τρόπος δεν μας λέει ο φίλος Ιωακείμογλου (τον οποίον ακούω με προσοχή) αλλά και οι κατήγοροι της ΔΑ η οποία λέει απλά το αυτονόητο: έσοδα (από τους πελάτες), επενδύσεις δημόσιες, ρευστότητα και τρίχρονη αναβολή υποχρεώσεων (πχ ΟΑΕΕ), σπρώξιμο της ανάπτυξης με όσους πόρους διαθέτουμε.
    Τι σας πειράζει πια στην ΔΑ; Ότι δεν ψηφίζει Αλαβάνο ή Τσίπρα; Συγγνώμη αλλά αυτοί διέλυσαν την αριστερά θα φτιάξουν τώρα ενωτικό κίνημα κατά του μνημονίου ή θα κυβερνήσουν τις περιφέρειες;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Γιώργο δεν θέλω να υπερασπιστώ Αλέκο κι Αλέξη αλλά στο τελευταίο διαφωνώ. Ηταν η αριστερά μια χαρά κι ήρθαν αυτοί και την χάλασαν; να θυμίσω ότι π.Α ο ΣΥΝ μόλις και μετά βίας περνούσε το 3% για να μπεί στη Βουλή;
    Εντάξει να σούρουμε 500 στραβά κι ανάποδα στον Αλαβάνο αλλά και διακινδύνευσε την ωραία του έδρα κατεβαίνοντας στο Νομό Ηρακλείου, όπου μόλις και μετα βίας βγήκε βουλευτής, και παραιτήθηκε από προέδρος του ΣΥΝ , στον κολοφώνα της δύναμής του, κάνοντας εσφαλμένη , σύμφωνοι, επιλογή διαδόχου.
    Κι επιτέλους, ασκούμε φοβερή κριτκή στους δύο Αλέκους, εν πολλοίς δικαιολογημένη. Μια κουβεντούλα για τον πρώην πρόεδρο Νίκο, που έγινε πρόεδρος της ΠΑΕ Παναθηναικός; Υπάλληλος του Βαρδινογιάννη, ο καταγγέλλων τα διαπλεκόμενα; λίγη καζούρα έχουμε φάει για χάρη του;
    Φιλικά
    Δ.Υ.
    Υ.Γ. Μια ερώτηση , όχι προβοκατόρικη:
    Ισχύει όντως αυτό που γράφει ο Μανταδάκης στην Αυγή την Κυριακή , ότι ο Κουβέλης ήταν το 1998 κατά της κοινής υποψηφιότητας ΠΑΣΟΚ - ΣΥΝ της Μαρίας Δαμανάκη στο Δήμο Αθηναίων; Ρωτάω καλόπιστα, αν διάβασα καλά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Θέλετε να βάλετε ενεργό link στο σχόλιό σας; BlogU