Πέμπτη 16 Σεπτεμβρίου 2010

8 μύθοι για την κρίση

Καλή είναι η ποίηση, οι μύθοι και τα συνθήματα, αλλά στο δημόσιο διάλογο χρειαζόμαστε και στοιχεία


του Πάσχου Μανδραβέλη*

Μύθος Νο 1 Η Ελλάδα χρεοκόπησε. Λάθος.

Δεν χρεοκόπησε η Ελλάδα, αλλά το ελληνικό κράτος. Αν δούμε τους σχετικούς λογαριασμούς της Τράπεζας της Ελλάδος θα διαπιστώσουμε ότι οι Έλληνες πολίτες έχουν καταθέσεις και ρέπος μόνο στις ελληνικές τράπεζες 285 δις ευρώ. Όσο περίπου είναι και το δημόσιο χρέος, για το οποίο γίνεται τόση συζήτηση.

Υπάρχει όμως ένα ακόμη στοιχείο το οποίο δεν λαμβάνουμε υπόψη. Μπορεί να έχουμε το υψηλότερο αναλογικά δημόσιο χρέος στην Ευρώπη, αλλά το ιδιωτικό μαζί με το δημόσιο χρέος είναι πολύ πιο χαμηλό από πολλές χώρες της Ευρώπης. Η Ελλάδα έχει συνολικό χρέος 184% του Ακαθάριστου Εθνικού της Προϊόντος, η Ιρλανδία έχει 1.200%, η Ολλανδία 380%, η Βρετανία ξεπερνά το 370%, ακόμη και η ζηλευτή Γερμανία χρωστά συνολικά το 189% του ΑΕΠ της.
Αυτό αποδεικνύει κάτι που ξέραμε: έχουμε ένα φτωχό κράτος με πλούσιους πολίτες, αλλά αναδεικνύει και την ανάγκη να κάνουμε κάτι. Η χρεοκοπία του κράτους μαθηματικά θα οδηγούσε σε χρεοκοπία της χώρας σε κάθε τομέα.

Μύθος Νο 2 Η κρίση είναι οικονομική. Λάθος.

Μπορεί να προσέχουμε περισσότερο την οικονομία επειδή οι περικοπές τσούζουν ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού, αλλά αυτό είναι μόνο μέρος της ευρύτερης κρίσης που πλήττει τον τόπο. Έχουμε κρίση εμπιστοσύνης στους θεσμούς. Από τους 46 θεσμούς που μετρά η Public Issue, για μόνο δώδεκα οι θετικές γνώμες υπερτερούν των αρνητικών. Πρώτη η Πυροσβεστική και δεύτερη η Μετεωρολογική υπηρεσία. Αυτό το έλλειμμα εμπιστοσύνης δεν εμφανίζεται τώρα που έχουμε τα συμπτώματα της οικονομικής κρίσης, αλλά από το 2007 που δημιουργήθηκαν αυτοί οι δείκτες. Συνεπώς έχουμε και πολιτική κρίση, με την ευρύτερη έννοια της αντιπροσώπευσης. Δεν εμπιστευόμαστε αυτούς που εμείς εκλέγουμε. Όποια έρευνα κι αν κοιτάξουμε θα δούμε ότι τα κόμματα, η Βουλή και η κυβέρνηση βρίσκονται χαμηλά στους δείκτες εμπιστοσύνης.
Έχουμε κρίση στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης· φαίνεται από τις κυκλοφορίες των εφημερίδων. Έχουμε κρίση στην εκπαίδευση, το πιστοποιούν όλες οι διεθνείς έρευνες. Κρίση στη δικαιοσύνη·ο καθηγητής κ. Σταύρος Τσακυράκης έγραφε πρόσφατα: «Οι εκκρεμείς υποθέσεις στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών ξεπερνούν τις 149.000, στο Διοικητικό Εφετείο Αθηνών τις 11.000 και στο Συμβούλιο της Επικρατείας τις 31.000. Καθένα από τα παραπάνω δικαστήρια διεκπεραιώνει κατ’ έτος λιγότερες υποθέσεις από αυτές που εισάγονται, με αποτέλεσμα κάθε χρόνο να αυξάνονται οι εκκρεμείς υποθέσεις και ο απαιτούμενος χρόνος εκδίκασης. Σήμερα μία διοικητική διαφορά χρειάζεται πάνω από 17 χρόνια για να εκδικασθεί από όλους τους βαθμούς δικαιοδοσίας. Του χρόνου θα χρειάζεται 20, σε πέντε χρόνια 30» («Το Βήμα» 8/8/2010).
Αλλά ας πάμε λίγο παραπέρα. Όταν σε μια χώρα συγκεντρώνεται το 40% του πληθυσμού σε ένα λεκανοπέδιο κι εκεί παράγεται το 50% του ΑΕΠ, σημαίνει ότι έχεις μια βαριά ασθένεια που χρειάζεται ένα τυχαίο γεγονός για να γίνει η ασθένεια κρίση βαριάς μορφής. Σκεφθείτε –ω μη γένοιτο– μια μεγάλη καταστροφή στην Αθήνα. Χάνεται η Ελλάδα.
Άλλο στοιχείο της ασθένειας που αναγκαστικά γίνεται κρίση: η προστιθέμενη αξία του δευτερογενούς τομέα (ορυχεία, μεταποίηση, βιομηχανίες, κατασκευές κ.λπ.) είναι σχεδόν ίση (18,7% του ΑΕΠ) με την προστιθέμενη αξία του εμπορίου συν τις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές (17% του ΑΕΠ). Αυτό σημαίνει ότι κάποιοι λίγοι παράγουν και οι υπόλοιποι είμαστε στο πάρε-δώσε· στην ανταλλαγή.

Μύθος Νο 3 Η κρίση είναι καπιταλιστική. Αυτό μπορεί να είναι αληθές για τη διεθνή κρίση, όπου πραγματικά αν κοιτάξουμε πίσω από την πιστωτική κρίση και τα περίεργα χρηματοπιστωτικά προϊόντα θα βρούμε την κλασική μαρξιστική κρίση υπερπαραγωγής, αλλά δεν ισχύει επουδενί για την Ελλάδα.

Θα ήταν αστείο να μιλάμε για κρίση υπερπαραγωγής στην Ελλάδα (εδώ ψάχνουμε με το κιάλι να βρούμε την παραγωγή). Στην Ελλάδα έχουμε κρίση του μεγάλου κράτους, δηλαδή κρίση σοσιαλιστική. Δεν μιλάμε μόνο για τις ΔΕΚΟ· 1,2 δις ετησίως είναι το έλλειμμα του ΟΣΕ.
Δυστυχώς αυτό το μεγάλο κράτος έχει μπολιάσει πολλούς τομείς της ιδιωτικής οικονομίας. Διά αφανών κι εμφανών επιδοτήσεων έχει δημιουργήσει φούσκες παντού. Κλασικό παράδειγμα είναι η αγορά των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Έχουμε αναρωτηθεί πώς σε μια χώρα σαν την Ελλάδα επιβιώνουν 26 εφημερίδες πανελλαδικής κυκλοφορίας, δέκα κανάλια πανελλαδικής εμβέλειας και ουκ έστι αριθμός ραδιοφώνων; Έχουμε αναρωτηθεί από ποια αγορά συντηρούνται πέντε ή επτά επαρχιακές εφημερίδες σε κάθε πόλη;
Το κυκλοφορικό σύστημα της οικονομίας ήταν απλό. Το κράτος ήταν η καρδιά. Δανειζόταν λεφτά, τα έριχνε στην αγορά (με μισθούς, επιδοτήσεις, φεστιβάλ, πανηγύρια, ενισχύσεις επενδύσεων, πανεπιστήμια στο πουθενά για την τόνωση των τοπικών αγορών κ.λπ.) κι αυτό το ονομάσαμε ανάπτυξη. Αυτό που ζούμε τώρα είναι μια καρδιακή προσβολή. Το κράτος δεν μπορεί να δανειστεί, συνεπώς η καρδιά υπολειτουργεί και σχεδόν ολόκληρο το κυκλοφορικό σύστημα έχει παγώσει.

Μύθος Νο 4 Η λογική απάντηση στην ελληνική κρίση είναι κεϊνσιανή. Ανοησίες.

Η κεϊνσιανή απάντηση απαιτεί ανενεργούς συντελεστές παραγωγής. Η κλασική κεϊνσιανή συμβουλή να ανοίγουμε αχρείαστες τρύπες για να διοχετευθεί εισόδημα στην αγορά και αυτό με τη σειρά του να τροφοδοτήσει τη ζήτηση και συνεπώς την παραγωγή, στην περίπτωσή μας δεν δουλεύει. Το πλεονάζον εισόδημα που θα διοχετευθεί θα πάει στους Ισπανούς για να αγοράσουμε ντομάτες, στους Χιλιανούς για μήλα, στους Τούρκους για φακές και στους Γερμανούς για αυτοκίνητα. Εμείς στο τέλος της ημέρας θα μείνουμε με τις τρύπες και με την απορία πώς από ρυθμό ανάπτυξης 4% βρεθήκαμε (μόλις κόπηκαν τα δανεικά) στο μείον 4%.
Το αστείο είναι ότι υπέρ της κεϊνσιανής πολιτικής τάσσονται και οι εργαζόμενοι και οι Έλληνες επιχειρηματίες. Αν δείτε τις ανακοινώσεις των αποκαλούμενων «παραγωγικών φορέων» το μόνο πράγμα που προτείνουν ως αναπτυξιακό είναι «ρίξτε λεφτά στην αγορά». Αυτό φυσικά δεν γίνεται, γιατί δανεικά πλέον δεν υπάρχουν για να κινηθεί το εμπόριο και η ελληνικού τύπου «ανάπτυξη», αλλά είναι χαρακτηριστική η μετάλλαξη της ελληνικής επιχειρηματικότητας. Στο κράτος προσβλέπουν και οι Έλληνες επιχειρηματίες κι ελπίζουν σε ένα νέο κύκλο ανακύκλωσης των δανεικών.

Μύθος Νο 5 Η ύφεση. Αυτή υπάρχει και είναι μεγάλη, αλλά αντίθετα με όσα υποστηρίζονται αυτή δεν είναι προϊόν του μνημονίου ή του προγράμματος σταθεροποίησης της ελληνικής οικονομίας.

Η ελληνική οικονομία αρχίζει να επιβραδύνεται από το πρώτο τρίμηνο του 2009 και συνεχίζει. Μπορεί το 2010 και λόγω των περιοριστικών μέτρων να έχουμε μείον 3,5% ή μείον 4%, όπως προϋπολογίζεται, αλλά δεν ξέρουμε τι επιβράδυνση θα είχαμε χωρίς το μνημόνιο. Μπορεί δηλαδή στις 9 Μαΐου να είχαμε καρδιακή ανακοπή, στάση πληρωμών του κράτους, πανικό στις τράπεζες, κατάρρευση αυτού του σαθρού οικοδομήματος. Εδώ χωρίς στάση πληρωμών και μόνο με την παραφιλολογία είχαμε εκροή 20 δισεκατομμυρίων από τις καταθέσεις, μπορούμε να φανταστούμε τι θα γινόταν αν λέγαμε ότι το κράτος δεν έχει να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του;

Μύθος Νο 6 Μόνο οι εργαζόμενοι πληρώνουν την κρίση. Έχετε δει τις αγωνιώδεις εκκλήσεις των εταιρειών αυτοκινήτων, του ΕΒΕΑ και άλλων σε εισαγωγικά παραγωγικών φορέων για την ενίσχυση της –πάλι εισαγωγικά– επιχειρηματικότητας; Μακροπρόθεσμα, αυτό που ευφημίζεται ως ελληνική επιχειρηματικότητα θα πληγεί περισσότερο ακόμη και από τους εργαζόμενους, επειδή στο μεγάλο της κομμάτι είναι αεριτζίδικη.

Η λογική «κάνω ένα γραφείο, πιάνω φιλίες με τον υπουργό ή το διοικητή ενός δημόσιου οργανισμού και κάνω δουλειά με το κράτος» στα χρόνια της επιτήρησης έχει τελειώσει, διότι απλώς το κράτος δεν έχει τα λεφτά που είχε. Φυσικά δεν πρόκειται να κοπεί μαχαίρι ούτε η διαφθορά ούτε η διαπλοκή (διαφθορά είχαμε και στην πιο άγια οικογένεια· ένας από τους 12 μαθητές του Ιησού ήταν διεφθαρμένος), αλλά όταν το κράτος δεν έχει λεφτά δεν υπάρχει και η υλική βάση της διαφθοράς. Κι αυτό θα πλήξει την ελληνική –και πάλι εισαγωγικά– επιχειρηματικότητα. Δεν τρέφω αυταπάτες· εμείς οι δημοσιογράφοι που δουλεύουμε σε ένα κατ’ εξοχήν κρατικοδίαιτο και βαθιά διαπλεκόμενο με κάθε εξουσία κλάδο θα πληγούμε πολύ. Αλλά μέχρι πότε οι Έλληνες πολίτες θα συντηρούν επτά κρατικά κανάλια, δέκα ιδιωτικά πανελλαδικά και τρία-τέσσερα ανά πόλη επαρχιακά;

Μύθος Νο 7 Αναδιάρθρωση του χρέους. Μεταξύ μας, αυτό είναι πολύ πιθανό να γίνει με τη μορφή επιμήκυνσης, αλλά μπορεί και πρέπει να γίνει όταν αυτοί που μας δάνεισαν νιώσουν ασφαλείς ότι θα πάρουν τα λεφτά τους πίσω.

Δυστυχώς πέρα από τα κερδοσκοπικά παιχνίδια στις αγορές, που τροφοδοτούν φήμες, δημοσιεύματα κ.λπ., υπάρχουν πραγματικοί φόβοι απλών ανθρώπων ότι θα χάσουν τα λεφτά τους τοποθετώντας τα σε ελληνικά ομόλογα. Δεν είναι οι επονομαζόμενοι καρχαρίες της Wall Street που ανησυχούν. Αυτοί τοποθετούνται έτσι ώστε να ελαχιστοποιούν το ρίσκο τους. Αλλά σκεφθείτε: εσείς θα θέλατε να αγόραζε το ασφαλιστικό σας ταμείο ομόλογα Αργεντινής; Θα θέλατε να εξαρτάται το αν θα πάρετε σύνταξη από το πώς θα πάει η οικονομία της Αργεντινής;

Το αίτημα της αναδιάρθρωσης του χρέους είναι ο παλιός ρομαντισμός της επανάστασης, αλλά τώρα με χρηματοπιστωτικά μέσα.
Αλλά ας υποθέσουμε ότι ήμασταν καθόλα έτοιμοι και στις 9 Μαΐου «τους τη φέρναμε». Έβγαινε ο πρωθυπουργός, είτε από το Καστελόριζο είτε από αλλού, κι έλεγε «λεφτά δεν υπάρχουν. Στάση πληρωμών». Έκλειναν οι τράπεζες για να μην υπάρξει πανικός των καταθετών για να σηκώσουν τα λεφτά τους. Βάζαμε ισχυρές φρουρές στα σύνορα για να μη φύγουν τα χαρτονομίσματα σε βαλίτσες, ή όπως το κάναμε παλιότερα σε οδοντόκρεμες. Λέγαμε στους ξένους εμπόρους άι στο διάολο κι εσείς και τα προϊόντα σας (αυτοί σε μια χώρα υπό πτώχευση θα ζητούσαν ρευστό· δεν θα δέχονταν ούτε επιταγές ούτε εγγυητικές ούτε τίποτε) και λέγαμε ότι θα γίνουμε Αλβανία για μερικούς μήνες μέχρι μερικά χρόνια έως ότου περάσει η μπόρα.
Τι θα κάναμε μετά; Με τι λεφτά θα κινούσαμε στο ενδιάμεσο την ελληνική οικονομία και με ποια παραγωγική δομή θα αναπληρώναμε τις εισαγωγές; Πώς θα χρηματοδοτούσαν οι τράπεζες τους μικρομεσαίους, αφού θα υπήρχε ο εύλογος κίνδυνος τα λεφτά να φύγουν έξω αντί να γίνουν επενδύσεις ή θέσεις εργασίας;
Η παραδοχή μας περί χρεοκοπίας θα ήταν κάτι χειρότερο από την καρδιακή προσβολή του συστήματος, δηλαδή αυτό που ζούμε σήμερα. Θα ήταν καρδιακή ανακοπή. Θάνατος...

Μύθος Νο 8 Δεν υπάρχει ελπίδα. Ο μεγαλύτερος όλων των μύθων, ο οποίος δυστυχώς εμποτίζει τον ψυχισμό νέων ανθρώπων, πολλοί από τους οποίους σκέφτονται να φύγουν στο εξωτερικό, κι αυτό αν πραγματοποιηθεί θα αποτελέσει πραγματική ζημία για τη χώρα και την οικονομία.

Υπάρχουν πολλά σενάρια καταστροφής, τα οποία χρειάζονται μέρες για να αναλυθούν. Ένα βασικό σενάριο λέει πως ό,τι και να κάνουμε το δημόσιο χρέος θα πάει στο 148-150% του ΑΕΠ, οπότε η χρεοκοπία είναι αναπόφευκτη. Η αλήθεια είναι πως για τα δικά μας μεγέθη αυτό το χρέος είναι μεγάλο. Η αλήθεια επίσης είναι ότι για τα μεγέθη της παγκόσμιας οικονομίας αυτό το χρέος είναι τρίχες. Ολόκληρο το σημερινό χρέος της Ελλάδας είναι το 1/3 του ελλείμματος των ΗΠΑ μόνο για φέτος.
Αν η παγκόσμια οικονομία ξεπεράσει τις φοβίες της για το πουλόβερ της ευρωζώνης που θα ξηλωθεί με πρώτη την Ελλάδα και αν εμείς ανακτήσουμε την εμπιστοσύνη των αγορών, η ελληνική οικονομία θα αρχίσει πάλι να κινείται και ίσως με ταχύτερους ρυθμούς. Το στοίχημα λοιπόν σήμερα είναι να μην πάει η κρίση χαμένη, να αρχίσει να κινείται σε άλλη τροχιά, πιο παραγωγική. Διότι ακόμη και αν γινόταν σήμερα ένα θαύμα σαν αυτό της ΟΝΕ και το κόστος δανεισμού μας ξανάπεφτε στα επίπεδα του γερμανικού –δηλαδή αυτά τα διαβόητα spreads γίνονταν μηδενικά–, τι θα κάναμε; Θα ακολουθούσαμε το μοντέλο της ανάπτυξης διά της κατανάλωσης αποκλειστικά; Θα αναπαραγάγαμε ένα μοντέλο από το οποίο δεν ήμασταν ευχαριστημένοι ούτε καν πριν την κρίση;
Έχουμε καταλάβει τι ζημιά κάναμε όλα αυτά τα χρόνια στη νέα γενιά, όταν το μόνο που ελπίζουν οι 18ρηδες, και το αποτυπώνουν στη συμπλήρωση των μηχανογραφικών, είναι σχολές που θα τους εξασφαλίσουν μια θέση στο δημόσιο τομέα; Και ποιο δημόσιο τομέα; Τον ελληνικό, που δεν είναι ούτε ο πιο δημιουργικός ούτε ο πιο συναρπαστικός στον κόσμο. Δηλαδή φτιάξαμε ένα σύστημα, που οι καλύτεροι της νέας γενιάς ονειρεύονται να δουλέψουν σε υποθηκοφυλάκειο.
Η χώρα βρίσκεται σε μια δύσκολη καμπή. Έχει σωρεύσει παθογένειες παντού και τώρα για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια προσπαθεί να τις θεραπεύσει. Δεν είναι εύκολη υπόθεση· ο συντηρητισμός –δεξιός και αριστερός– είναι μια γλυκιά πρόταση αλλά, όπως αποδείχθηκε και στην περίπτωση της Ελλάδας, καταστροφική. Πρέπει όμως να τα αλλάξουμε όλα. Από το δημόσιο και την εκπαίδευση, μέχρι τους όρους της επιχειρηματικότητας και προσανατολισμού των νέων. Ειδικά αυτούς τους τελευταίους δεν πρέπει να τους απογοητεύουμε με μύθους σαν τους παραπάνω. Τους κληροδοτούμε ένα χρέος τριακοσίων δις ευρώ, αλλά τουλάχιστον να τους αφήσουμε την ελπίδα. Και να είμαστε σίγουροι πως αν τους εξηγήσουμε τα προβλήματα σωστά, θα τα καταφέρουν μια χαρά. Θα μας ξελασπώσουν...

*Εισήγηση σε ημερίδα του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης, 11/9/2010, αναδημοσίευση από την Athens Voice, τεύχος: 315 - 14/09/2010


23 σχόλια:

  1. Πολύ Μανδραβέλης τώρα τελευταία!

    Το σχόλιο του radicaldesire για τους «8 μύθους»…

    http://radicaldesire.blogspot.com/2010/09/blog-post_8240.html

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Άστο ρε dimitris t...
    Τέτοιες εξυπναδούλες σαν του radicaldesire γράφει ο καθένας της "συντηρητικής αριστεράς" που λέει κι ο Πάσχος.
    Επί της ουσίας τίποτα.
    Το θέμα είναι αρκετά σοβαρό για να το ξεπερνάμε με ευφυολογήματα.
    Προσωπικά βρίσκω πολύ σοβαρά αυτά που λέει ο "ιέρακας του νεοφιλελευθερισμού" (όπως τον αποκαλείτε "εσείς εσείς οι μόνοι συνεπείς") Μανδραβέλης και δεν έχω διάθεση για τριτοδιεθνιστικά παραληρήματα.
    Το πολύ Μανδραβέλης τώρα τελευταία δεν το κατάλαβα. Είναι στη λίστα των προγραφών του "τσύριζα με την κρατική επιδότηση";

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. "Το θέμα είναι αρκετά σοβαρό για να το ξεπερνάμε με ευφυολογήματα...."

    πόσο μάλλον για να το αναλύουμε με κουτοπόνηρες παπαριές... προσπερνώντας α-δέξια την υπεραξία και μιλώντας για ντομάτες, αγγούρια και τον καιρό....

    Ελεος!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ξεκινώ απ’ το τέλος. Αν θες να φέρεις την σύγχρονη ελληνική ιστορία τούμπα και να κατηγορήσεις την αριστερά για προγραφές κανένα πρόβλημα, μην περιμένεις βέβαια απολογία!

    Μπορείς να βάζεις όσο Μανδραβέλη, Καψή, Γουσέτη, Παπαχελά κλπ θέλεις, αλλά και να μην τους βάλεις μην ανησυχείς, το κάνει για σένα το επίσημο σάιτ της ΔΗΑΡΙα σε καλές δόσεις, πιστεύω σε καλύπτει.

    Τώρα γιατί κάποιοι που αυτοαποκαλούνται αριστεροί βασίζουν την επιχειρηματολογία τους σε ότι πιο κυνικά νεοφιλελεύθερο κυκλοφορεί στην «πιάτσα» και συστηματικά αγνοεί ανένταχτους αριστερούς αρθρογράφους (Λαπατσιώρα, Μηλιό, Μαρκέτο, Λαπαβίτσα κα) είναι κάτι που εγώ δεν μπορώ να εξηγήσω.

    Πάντως την κύρια θέση του radicaldesire ότι ο Π Μ δεν τήρησε την υπόσχεση του για αριθμούς δεν μπορεί κανείς να την αμφισβητήσει!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Σε κάθε περίπτωση τόσο το κείμενο του Π.Μ. όσο και η κριτική του rd περιέχουν αλήθειες ως προς τις διαπιστώσεις. Όμως βρίθουν και από ευφυολογήματα. Αν θέλουμε να αποκομίσουμε κάτι από τα 8 (οκτώ) (θέματα θα πώ εγώ) χρειάζεται άλλη προσέγγιση. Π.χ.
    1.Τι σημαίνει πρακτικά κρατικό χρέος χ καταθέσεις ψ και ιδιωτικό χρέος ω ?
    2 + 3 . Τι λύσεις προτάσεις κλπ υπάρχουν για την συνολική κρίση και για την κρίση του συστήματος (που δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο).
    4,5 και θα τα αφήσω ασχολίαστα, υπεισέρχεται αρκετή θεωρία και δεν είναι για απλές απαντήσεις.
    6. Ποιες ομάδες πλήττονται και ποιοι βγαίνουν ωφελημένοι?.
    8. Στις προβλέψεις ελπίδες κλπ ο καθένας με τα οράματά του ιδέες του κλπ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Προγραφές στην αριστερά; Έλα ρε dimitris - τώρα γεννήθηκες;
    Στην αριστερή βαθμολόγηση δεν υπεισέρχομαι εννοείται: αυτό είναι σπορ των δογματικών κομμουνιστών και κάθε λογής ιδιοκτητών πολιτικών χώρων και ιδεολογημάτων - δεν με αφορά κι ούτε έχεις δικαιώματα σε αυτό εσύ ή όποιος άλλος.
    Μίλα για τον εαυτό σου καλύτερα και μην κρύβεσαι πίσω από τον rd που σίγουρα δεν καταλαβαίνεις καν. Εκείνος έχει μια θεωρητική κατάρτιση - με την οποία διαφωνώ αλλά είναι συζητήσιμος δημοκρατικός άνθρωπος: ποτέ δεν σχολιάζει για να κράξει σαν κάποιους που τον επικαλούνται - ακόμα και τα ευφυολογήματα θέλουν τέχνη και γνώση.

    @Δημήτρης: οι ενστάσεις του rd έχουν βάση αλλά δεν με βρίσκουν σύμφωνο. Μπορείς να υποστηρίξεις κάποιες;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Καλησπέρα. Εχω την εντύπωση ότι ο Μανδραβέλης είναι φιλελεύθερος και στις οικονομικές τπυ απόψεις αλλά ταυτόχρονα και σοβαρός και , πιστεύω, δεν είναι η φωνή των αφεντικών του ( των εργοδοτών του με την στενή έννοια δηλαδή ). Ακέραιος άνθρωπος με ενδιαφέρουσες απόψεις , με την πλειοψηφία των οποίων διαφωνώ. Από το κείμενό του μου χτύπησαν στο μάτι δύο ( 2 ) πράγματα:
    Α) Οι Ελληνες έχουν καταθέσεις 285 δις ευρώ. Λαμπρά! Ολοι έχχουν το ίδιο ποσό;Ποιοι έχουν και ποιοι όχι; Ποιες τάξεις δηλαδή.
    Β) Η άποψή του για την κευνσιανή θεωρία, δηλ. ότι το κράτος ανοίγει τρύπες άχρηστες και μοιράζει λεφτά είναι τουλάχιστον απλοική, αν όχι χυδαία. Ο Ρουζβελτ και δρόμους έφτιαξε και σχολεία έκτισε και νοσοκομεία και δημιούργησε χιλιάδες θέσεις εργασίας φτιάχνοντας χρήσιμα πράγματα. Αυτά τα ολίγα.
    Δ.Υ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Και κάτι ακόμα ΓΙΑ ΤΟ 2Ο μύθο: σε όλες τις ευρωπαικές χώρες υπάρχει κρίση εμπιστοσύνης στο πολιτικό σύστημα , στα κόμματα ,αλλού λίγο , αλλού πολύ. Κοιτάξτε τα ποσοστά συμμετοχής στις εκλογές, συνεχώς πέφτουν πανευρωπαικά αλλά και στην Αμερική.
    Οσο για τους άλλους θεσμούς που εμπιστεύονται οι Ελληνες; Στις πρώτες θέσεις η εκκλησία, η αστυνομία κ.λ.π. Αυτό σημαίνει ότι αυτοί οι θεσμοί φυσάνε;
    Δ.Υ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. @Γιωργος

    Εγώ είπα ότι η κριτική του rd "περιέχει αλήθειες ως προς τις διαπιστώσεις" και όχι "τα συμπεράσματα είναι σωστά" επιπλέον λέω περιέχει, δεν λέω στο σύνολο.
    Π.χ. είναι ακροβατισμός το συμπέρασμα φτωχό κράτος - πλούσιοι πολίτες (λόγω του ύψους των καταθέσεων). Ο rd to εντοπίζει μεν αλλά το αντιμετωπίζει μέσω ευφυολογημάτων.

    Ελπίζω να έγινα κατανοητός.

    Προσωπικά το μεν κείμενο του Π.Μ. θα το χαρακτήριζα σαν μια καταγραφή ορισμένων πραγματικών καταστάσεων μέσα από τον Φακό της "δικτατορίας της απουσίας εναλλακτικών προτάσεων" (όπως λέει και ο Unger) όπου επίσης συνάγονται συμπεράσματα που δεν προκύπτουν από πουθενά, η δε Κριτική του rd δεν προσφέρει τίποτε στην ζητούμενη εναλλακτική πρόταση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Εντάξει Δημήτρη αυτό ακριβώς εννοώ και εγώ - φυσικά δεν υπερασπίζομαι το κείμενο ΠΜ σε όλες του τις λεπτομέρειες αλλά με την έννοια ότι έστω και αδρά περιγράφει το πρόβλημα και δίνει και μια κατά την άποψή του ελπίδα πολύ πιο χρήσιμη από τα ευφυολογήματα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Ρε φίλεκαι η ξεφτίλα έχει όρια. Εσείς στο ΔΗΑΡΙ δεν ξεπεράσατε απλά το όριο της ξεφτίλας,το φραγμα του ήχου ξεπεράσατε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Άριστερός Προβοκάτορας17 Σεπτεμβρίου 2010 στις 8:52 π.μ.

    Καλημέρα σας. Καταντάει πάντως εκνευριστική η εμμονή σας να δημοσιεύετε κάθε νεοφιλελεύθερη ακατασχετολογία, ενώ αγνοείτε συστηματικά άλλες προσεγγίσεις.Αλήθεια είναι η ΔΗ.Α. με το μνημόνιο; Γιατί το πάθος σας να επιτίθεστε σε κάθε τι που έχει να κάνει με την ιστορία μας είναι αδιανόητο. Λες και από το 1945 και μετά είχαμε αριστερές κυβερνήσεις στην Ελλάδα. Υπάρχουν και όρια. Από τον τίτλο του μπλόγκ καρατήστε μόνο το στρουθοκάμηλος. Το Αριστερή αλλάξτε το γιατί δέν έχετε καμιά σχέση. Και ναι έβγαλα το υποδεκάμετρο της αριστεροφροσύνης, ακριβώς όπως κάνετε και εσείς

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Όποιος νομίζει ότι μια ταμπέλα αρκεί για να ξεμπερδεύει με έναν άνθρωπο όσο και με τις απόψεις που αυτός εκφράζει, προφανώς δεν έχει ιδέα τι θα πει διάλογος και κυρίως είναι εκ προοιμίου αντίθετος με την αναζήτηση εναλλακτικών. Τη στάση αυτή έχει καλλιεργήσει η δογματική κομμουνιστική αριστερά στην Ελλάδα δεκαετίες και ο ιός του μαρξισμού λενινισμού (όπως έλεγε ο αείμνηστος Λεωνίδας Χρηστάκης) έχει προσβάλλει ανεπανόρθωτα τον νου της πλειοψηφίας των ανθρώπων της ελληνικής αριστεράς (δεν είναι τυχαία η επικράτηση του ΚΚΕ στον χώρο αυτό).
    Ο τίτλος του μπλογκ αυτού έχει ακριβώς σχέση με αυτό το φαινόμενο και ξεπήδησε μέσα από την συνειδητοποίηση της άλωσης του πρώην χώρου της ανανεωτικής και ριζοσπαστικής αριστεράς από τέτοιες αντιλήψεις. Σήμερα είτε ακούς Αλαβάνο είτε Τσίπρα είτε Παπαρήγα είναι ένα και το αυτό: δεν ξέρεις ποιός είναι από τους τρεις αν δεν ακούσεις την αποφώνηση - όλοι τους στρουθοκαμηλίζουν αριστερά.
    Όσο για την ΔΑ: είναι μια καθυστερημένη προσπάθεια στην σωστή κατεύθυνση αλλά η αντοχή της στην αντιμετώπιση του ιού θα κριθεί. Για την ώρα είναι γεμάτη καλές προθέσεις και ενδιαφέροντες ανθρώπους και ιδέες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Γιώργο για να πω την αλήθεια δεν μπορώ να σε παρακολουθήσω γιατί κάθε σου ποστ αναιρεί το προηγούμενο:

    -Σε ενδιαφέρει η ευφυΐα μου ή αν τα μαθηματικά του Μανδραβέλη αποδεικνύουν τις θέσεις του (σου);

    -Ο radicaldesire είναι ο καθένας της «συντηρητικής αριστεράς» που γράφει εξυπναδούλες» ή δημοκρατικός και συζητήσιμος άνθρωπος με θεωρητική κατάρτιση;

    -Με καλείς να μιλώ για τον εαυτό επειδή απλά έβαλα ένα λινκ τι στιγμή που συστηματικά δημοσιεύεις άρθρα άλλων;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Ο radicaldesire δεν είναι ο καθένας της «συντηρητικής αριστεράς». Είναι δημοκρατικός και συζητήσιμος άνθρωπος με θεωρητική κατάρτιση με το ποστ του οποίου διαφωνώ γιατί το βρίσκω ευφυολόγημα - ανήκει οπωσδήποτε στην συντηρητική αριστερά, αλλά αυτό είναι ζήτημα που εσένα δεν σε αφορά γιατί ταυτόχρονα ανήκει στην νοήμονα αριστερά και όχι στον "τσύριζα με κρατική επιδότηση".
    Γκέγκε;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. ο Μανδραβελλης ασπαζεται την παραδοσιακη μαρξιανη οικονομικη θεωρια σε ενα θεμα: οτι μονο η βιομηχανια παραγει, ενω οι υπηρεσιες οχι.

    εχει ομως και αρκετα σοβαρα σημεια το συγκεκριμενο αρθρο του, κι ενα προσον που συμμεριζεται με τα περισσοτερα αλλα που εχει γραψει: διαβαζεται ομορφα και λεει και πεντε πραγματα περα απο τις συνηθεις κοινοτυπιες.

    Δεν ειναι κακο να διαβαζεις αρθρα ανθρωπων απο αλλους χωρους, ιδιως αμα βοηθανε τη συζητηση. Ο Γιωργος που μας φιλοξενει εχει αναρτησει συχνα αρθρα και απο τον κομμουνιστικο χωρο, ισως περισσοτερα απο οτι απο τον λεγομενο "φιλελευθερο" χωρο

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Γεια σου Γιώργο. Μια ερώτηση μόνο: Τι σημαίνει "συντηρητική αριστερά"; Εννοείς την αριστερά που συντηρεί το ιστορικό νόημα του όρου ή κάτι άλλο; Ρωτάω μήπως το πω "conservative desire" το ιστολόγιο.

    Πάντα φιλικά,

    Α.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. @Αντωνης
    Αυτό ακριβώς εννοώ Αντώνη: την "αριστερά που συντηρεί το ιστορικό νόημα του όρου". Προφανώς είμαι "φαν" του συνεχούς επαναπροσδιορισμού του όρου μακριά από τα θεωρητικά δεσμά των κατά συνθήκην αριστερών θεωρητικών. Είμαι αριστεροφιλελεύθερος - τι να κάνουμε...
    Επίσης μια παρατήρηση: η αριστερή κριτική στο ΚΚΕ για μένα δεν έχει νόημα γιατί το ΚΚΕ δεν είναι αριστερός οργανισμός - κάποτε ας αποτοξινωθούμε από την δικτατορία των λέξεων. Όλη μου τη ζωή το έννοιωθα αυτό και μετά το έζησα με την μεταστροφή των αριστερών πληθυσμών υπερ του ΛΕΠΈΝ στη Γαλλία και κατάλαβα την υπόγεια σύνδεση που περνά μέσα από την κοινή νοοτροπία: με τη βία επιβολή.
    Φιλιά
    Γιώργος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. ΟΚ Γιώργο, ευχαριστώ για την διευκρίνηση. Συνεπώς, το ΚΚΕ δεν είναι καν αριστερά, το ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ κλπ φαντάζομαι είναι "συντηρητική αριστερά" (δεν είμαι μέλος, μην το παρεξηγήσουμε), και η ΔΗΑΡ είναι (σε αναγκαστική αντιδιαστολή με την συντηρητική) η ριζοσπαστική αριστερά.

    Είναι δε ριζοσπαστική επειδή ανανεώνει το τι σημαίνει αριστερά πέρα από τα θεωρητικά δεσμά και την καταπίεση που ασκούν.

    Και έτσι αποτοξινονώμαστε από την δικτατορία των λέξεων, γιατί αλλάζουμε το νόημά τους και τους δίνουμε άλλο νόημα. Το οποίο είναι δημιουργικό ως διαδικασία διότι μας αφήνει ελεύθερους να ασκήσουμε την ελεύθερή μας βούληση πάνω στο τι θα σημαίνουν οι λέξεις εφεξής. Αν ας πούμε αύριο θέλουμε να πούμε το ΠΑΣΟΚ ακροαριστερά, το ΛΑΟΣ κέντρο, και το ΣΥΡΙΖΑ τρομοκρατική οργάνωση μπορούμε να το κάνουμε γιατί δείχνει μια δημιουργικότητα αυτό το πράγμα.

    Αλλά αυτό δεν είναι ας πούμε συγγενές με το να λες το στρατόπεδο εξολόθρευσης στρατόπεδο συγκέντρωσης, τα κρεματόρια θαλάμους εξυγίανσης, τα γκούλαγκ χώρους επανεκπαίδευσης, δεν έχει να κάνει με newspeak, δεν ασκεί δηλαδή κάποια βία παραμορφώνοντας την πραγματικότητα. Είναι κάτι άλλο που το εφηύρε σε παγκόσμια αποκλειστικότητα η φιλελεύθερη αριστερά.

    Παρεμπιπτόντως, δεν είχα ιδέα ότι το άρθρο Μανδραβέλη ανέβηκε και εδώ, σήμερα το είδα. Κάθε μέρα μαθαίνει κανείς.

    Άντε, χαιρετώ, καλή συνέχεια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Η αντιδιαστολή του συντηρητική δεν είναι Αντώνη ριζοσπαστική - το λεξιλόγιο αυτό είναι αρκετά σχηματικό. Θα μπορούσες να αντιδιαστείλεις τον συντηρητισμό με τον μεταρρυθμισμό πχ ή ακόμα και τον προοδευτισμό. Ριζοσπάστης είναι μια ευρύτερη έννοια που μπορεί να περιλάβει ακόμα και ακροδεξιές πολιτικές.
    Η ΔΑ λοιπόν είναι μια απόπειρα αριστερού μεταρρυθμισμού και προοδευτικής αριστερής πολιτικής. Απόπειρα βέβαια γιατί για την ώρα είμαστε "αριστεροί χωρίς αριστερά" κοινώς άτακτοι. Όταν ο Παπαγιαννάκης έλεγε ότι είμαι ένας σοσιαλδημοκράτης εξτρεμιστής, εσύ τι καταλαβαίνεις; Ότι παίζει με τις λέξεις ή ότι μιλάει σοβαρά;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Μεταρρυθμιστική ή προοδευτική λοιπόν.

    Τώρα, δεν θα ρωτήσω μεταρρυθμιστική σε ποια κατεύθυνση (με τις μεταρρυθμίσεις του μνημονίου ας πούμε ή με άλλες), να μην ερίζουμε χωρίς λόγο.

    Το τι σημαίνει "σοσιαλδημοκράτης εξτρεμιστής" δυστυχώς δεν το ξέρω, οπότε δεν θα διακινδυνεύσω κάποια ερμηνεία.

    Δε με ενοχλεί το "συντηρητική αριστερά" ως ταμπέλα για τη θέση μου αν μ' αυτό εννοούμε κάτι που συντηρεί κάποιες στοιχειώδεις αρχές πολιτικής ταύτισης και κατεύθυνσης αντί να τους αλλάζει τον αδόξαστο.

    Για το "εξυπνάδες", κανένα πρόβλημα από μένα. Και εγώ έχω κριτικάρει ποστ σου και ήσουν ωραίος και κουλ, δεν θα το παιξω τώρα ότι με προσβάλλει η δική σου κριτική. Αλλά ρε αδερφέ ήταν πολύ χάλια για νεοφιλελεύθερο το κείμενο ΠΜ, ούτε για παιδιά. Έχει καλύτερα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. Ναι, αλλά ως ερέθισμα για σκέψη ήταν πολύ αποδοτικό, έστω και ως πρόκληση. Για την κατεύθυνση των μεταρρυθμίσεων σε παραπέμπω στο χτεσινό κείμενο του leo που αναδημοσίευσα. Όσο για το εξυπνάδες ή ευφυολογήματα θα μπορούσα να εκφραστώ και καλύτερα σίγουρα αλλά μου τη δίνουν διάφοροι ανερμάτιστοι που σε επικαλούνται χωρίς να υιοθετούν ή να μπορούν να στηρίξουν το περιεχόμενο του κειμένου σου. Μπορεί εμένα να μου φάνηκε light σε επιχειρήματα αλλά δεν θα το σχολίαζα από μόνος μου. Απλά δεν μ' αρέσουν όσοι επικαλούνται αόριστα κάποιον και κρύβονται πίσω του για να κάνουν θόρυβο. Οπότε συγγνώμη για το αιχμηρό της φράσης μου - δεν θέλω να παρεξηγηθούμε - εμείς τουλάχιστον μιλάμε πολιτικά όσο κι αν διαφωνούμε - για άλλους είναι απλά κράξιμο.
    Γιώργος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. Καμμία παρεξήγηση, σε διαβεβαιώ. Και εκτιμώ την αντίληψη ότι προέχει πάντα η καθαρότητα της διατύπωσης της πολιτικής διαφωνίας.

    Με τα δικά μου μέσα, αυτό προσπαθώ να κάνω πάντα σε ό,τι αφορά τις θέσεις σας, και όχι να θίξω οποιονδήποτε ως άτομο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Θέλετε να βάλετε ενεργό link στο σχόλιό σας; BlogU