Η αλήθεια για τους φορολογικούς παραδείσους

του Left division

          Φορολογικοί παράδεισοι στα νησιά της Καραϊβικής όπου οι κάθε λογής "επενδυτές" συνδυάζουν το τερπνό μετά του ωφελίμου, αλισβερίσια με ναρκοδολάρια και πάσης φύσεως παραεμπόρια, ύποπτες τραπεζικές συναλλαγές με αμφιλεγόμενης νομιμότητας διαδικασίες.

  Στο βάθος το πασίγνωστο για τη διαφάνεια του ελβετικό τραπεζικό σύστημα. Αποστολή "προειδοποιήσεων" για όσους χώνουνε τη μύτη τους εκεί που δεν τους σπέρνουνε, και κερασάκι στην τούρτα η "νήσος των θησαυρών" Jersey που με τις ευλογίες της βρετανικής κυβέρνησης αποτελεί μέρος της ίδιας χρηματοοικονομικής διαδρομής.

Το θέμα είναι πως την ίδια ώρα που τα παπαγαλάκια των "έγκυρων" εντύπων της γηραιάς Αλβιώνος (που με "off shore passport"  ταξίδεψαν από τις "φυτείες" της λατινικής Αμερικής στα χρυσά κλουβιά του λονδρέζικου city) οικτίρουν και λοιδορούν την διαχείριση των κρατών μελών της ευρωζώνης (επεκτείνοντας εκούσια τις συνέπειες της τεράστιας οικονομικής κρίσης που βιώνουμε), τα απίστευτα σε μέγεθος ποσά  που διακινούνται μέσω των φορολογικών παραδείσων απαλλάσσονται από οποιασδήποτε μορφής ελέγχους.

Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι: Δεκάδες εκατομμύρια ευρωπαίοι πολίτες να οδηγούνται καθημερινά στη φτώχεια, την ανεργία και την απελπισία, σχηματίζοντας στρατούς νεόπτωχων (όντας θύματα των κατασταλτικών περιοριστικών πολιτικών),  κι από την άλλη πλευρά οι έχοντες και κατέχοντες να συμποσούνται στα οργουελικά εξωθεσμικά "όργανα" που ονομάζονται "αγορές" (κι έχουνε το συνήθειο να δανείζουν τις συγκροτημένες κοινωνίες με όποιους όρους επιθυμούν, κάνοντας μάλιστα και υποδείξεις χρηστής διαχείρισης).

Το θέμα είναι ξεκάθαρο. Προτίθεται κανείς να κάνει κάτι; Η ευρωπαϊκή ένωση (με Βρετανίδα "υπουργό εξωτερικών")  έχει άποψη επί του θέματος; Ο πρόεδρος της σοσιαλιστικής διεθνούς, ο επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης, ο αντιπρόεδρος του κόμματος της ευρωπαϊκής αριστεράς, κι όσοι τέλος πάντων Έλληνες πολίτες αξιώθηκαν να μετέχουν σε διεθνή fora (ευρωβουλευτές;) ενδιαφέρονται να σηκώσουνε το θέμα; Ειλικρινά δεν ξέρω.

Πάντως το ρεπορτάζ που ακολουθεί (και δημοσιεύει η Καθημερινή) είναι ότι πρέπει σαν εισηγητικό κείμενο για να καταλάβουν όσοι ενδιαφέρονται "πως παίζεται το άθλημα’":

Το 2009 ο συγγραφέας Νίκολας Σάξον συναντήθηκε με την τραπεζίτη Μπεθ Κραλ για να τη ρωτήσει πώς οι συνάδελφοί της, που διαχειρίζονται κεφάλαια εγκληματιών και διεφθαρμένων πολιτικών δικαιολογούν τις πράξεις τους.

Η τελευταία έδρα της Κραλ ήταν οι Μπαχάμες, ενώ πηγές του Σάξον στις νήσους Κέιμαν τον είχαν προειδοποιήσει ότι η έρευνά του δημιουργούσε κινδύνους για την προσωπική του ασφάλεια. Κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας της, η Κραλ εκλήθη να ταξιδέψει συχνά στη Λατινική Αμερική, δηλώνοντας «αναψυχή» ως σκοπό των ταξιδιών της. Στην πραγματικότητα, η βαλίτσα της Κραλ ήταν γεμάτη έγγραφα προτάσεων για πελάτες, των οποίων η ταυτότητα παρέμενε αυστηρά μυστική.

Παρά τις ηθικές ενστάσεις της, η Κραλ κατέληξε να εργάζεται για μικρή ιδιωτική τράπεζα ελβετικής ιδιοκτησίας στις Μπαχάμες. «Στην τράπεζά μου ουδέποτε είδαμε πελάτη από κοντά στις Μπαχάμες. Οι τραπεζίτες και οι πελάτες τους συναντιόνταν σε κυνηγετικά θέρετρα ή στην όπερα της Βουδαπέστης. Εκεί κλείνονται όλες οι συμφωνίες», λέει η Κραλ. Η αρμοδιότητά της στην τράπεζα, ως ελεγκτού, την έφερε συχνά σε αντιπαράθεση με τους επικεφαλής της. «Αν τους ρωτούσα για κάποια ύποπτη συναλλαγή, μου απαντούσαν ότι πρόκειται για προμήθεια. Προμήθεια για ποιο πράγμα; Ποτέ δεν έμαθα», θυμάται η Κραλ.

Στη βρετανική νήσο Τζέρσεϊ της Μάγχης, που απολαμβάνει ειδικού αφορολόγητου καθεστώτος, ο πρώην επενδυτής Τζον Κρίστενσεν περιγράφει την αντίδρασή του στη μεγάλη ροή τραπεζικών κεφαλαίων το 1986. «Οι περισσότεροι προοδευτικοί κάτοικοι -όπως εγώ- έφυγαν από το νησί. Αν και ήμουν έτοιμος να το κάνω, συμφώνησα με το αίτημα του καθηγητή μου Μαρκ Χάμπτον που μου ζήτησε να μπω στο τραπεζικό χώρο για να περιγράψω από μέσα τις λειτουργίες του σε έναν φορολογικό παράδεισο», λέει ο Κρίστενσεν.

Ο κόσμος των φορολογικών παράδεισων βρίσκεται παντού γύρω μας. Πάνω από το ήμισυ του παγκόσμιου εμπορίου περνά μέσα από φορολογικούς παράδεισους. Η κυριαρχία του εδραιώθηκε τη δεκαετία του 1960, όταν μεγάλοι τραπεζικοί οίκοι της εποχής, όπως η Hambros και η Hill Samuel, άρχισαν να δραστηριοποιούνται στις ανεξάρτητες πλέον πρώην αποικίες της Βρετανίας στην Καραϊβική.

Η δραστηριότητα των τραπεζιτών στο Τζέρσεϊ ακολούθησε το παράδειγμα της Καραϊβικής. Ολοένα και περισσότεροι Βρετανοί πολίτες άρχισαν να ανοίγουν λογαριασμούς στο νησί της Μάγχης, ενώ οι περισσότεροι απέφυγαν να δηλώσουν τα κεφάλαιά τους αυτά στις φορολογικές αρχές. Όπως και οι νήσοι Κέιμαν, το Τζέρσεϊ διατήρησε έντεχνα την ασαφή σχέση του με το Λονδίνο. Οι ανώτατοι δημόσιοι υπάλληλοι στο νησί διορίζονται από την κυβέρνηση του Λονδίνου, οι νόμοι του πρέπει να εγκριθούν από τη Βουλή των Κοινοτήτων και η εξωτερική πολιτική του Τζέρσεϊ ορίζεται από την πρωτεύουσα της χώρας.

* Ο Νίκολας Σάξον είναι συγγραφέας του βιβλίου «Treasure Islands: Tax Havens and the Men Who Stole the World»

www.kathimerini.gr με στοιχεία από The Guardian