Σάββατο 5 Φεβρουαρίου 2011

Julian Assange: Nόμπελ Ειρήνης ή Γκουαντάναμο;

Τοιχογραφία δρόμου του Thierry Ehrmann @ the Abode of Chaos (their Flickr)


της Βασιλίκας Σαριλάκη

Με λυσσαλέες κραυγές, όπως του πρώην κυβερνήτη του Αρκάνσας Μike Huckabee που απαιτεί την εκτέλεση του, (κάτι που φαντασιώθηκε πρώτη η σατανική Sarah Palin), με αμερικανικές δημοσιεύσεις που τον θέλουν να καταλήγει στο Γκουαντάναμο, και μετά το «αδελφικό μαχαίρωμα» που εισέπραξε από την εφημερίδα Guardian, (αφού ξεζούμισαν πρώτα τα Wikileaks, εισπράττοντας σωρό διαφημίσεις), ο Julian Assange οδεύει την Δευτέρα προς το Καθαρτήριο-δικαστήριο του Λονδίνου που θα αποφασίσει για την έκδοσή του στην Σουηδία.

Ο δημοσιογράφος που δημοσίευσε εκατοντάδες χιλιάδες απόρρητα διπλωματικά έγγραφα που διέρρευσαν από την Αμερικανική Πρεσβεία κι άλλες πρεσβείες, κατηγορείται από τον αμερικανό Ρεπουμπλικανό ηγέτη Mitch McConnell και τον αντιπρόεδρο  Joe Biden  ως τρομοκράτης «high-tech»!

Την ίδια στιγμή ένας 26χρονος Νορβηγός Βουλευτής και περιοδικά τον προτείνουν για Νόμπελ Ειρήνης, ενώ τέως τραπεζίτης, μέλος του πειρατικού κόμματος της Ελβετίας του παραδίδει ονόματα φοροφυγάδων-καταθετών σε ελβετικές τράπεζες, στις οποίες πολλοί Έλληνες κατέχουν εξέχουσα θέση!
Κι οι καλλιτέχνες που πάντοτε οσμίζονται «την βοήν των μελλόντων ελθείν» τον απεικονίζουν ήδη ως ήρωα στους τοίχους του Chicago, της πόλης που φημίζεται παγκοσμίως για την δημόσια τέχνη της..
Με Νόμπελ η στην φυλακή πάντως, το εγχείρημα του Assange, τα Wikileaks, άλλαξαν μια για πάντα την Ιστορία της αποκαλυπτικής δημοσιογραφίας στο Διαδίκτυο. Ο Clay Shirky, μας εξηγεί το πώς, στην χθεσινή Guardian..

Τα Wikileaks  δημιούργησαν ένα νέο τοπίο στα Μέσα Ενημέρωσης

Αποφεύγοντας τις εθνικές νομοθεσίες απορρήτου τα Wikileaks δημιούργησαν μια νέα εκδοτική τάση που δεν μπορεί κανένα καθεστώς να ανατρέψει.

Του Clay Shirky, εφ. Guardian, 4 Φεβρ, 2011

Tα Wikileaks ακουμπάνε σε μία από τις εντάσεις-κλειδιά στις δημοκρατίες: από την μια η κυβέρνηση θέλει να μπορεί να κρατήσει μυστικά, από την άλλη, εμείς οι πολίτες, θέλουμε να ξέρουμε τι γίνεται στο όνομά μας. Οι απαιτήσεις αυτές είναι βασικές κι αδιαπραγμάτευτες..
Το ίδιο ισχύει με τις διαφορές μεταξύ ιδιωτικότητας και ασφάλειας, ή ελευθερίας και  ισότητας, τις οποίες διάφορες χώρες σε διαφορετικές εποχές προσπαθούν να διαπραγματευτούν ώστε να διακανονιστούν οι αντικρουόμενες ανάγκες.
Όμως, στην περίπτωση των κρατικών μυστικών που μπορεί να διαρρεύσουν στον πολίτη, υπάρχει ένα διαρκές ρίσκο: εφόσον το να αποφασίσει κανείς το τι είναι μυστικό, αποτελεί από μόνο του ένα μυστικό, υπάρχει πάντοτε ο κίνδυνος, η κυβέρνηση να αποκρύψει ένα μεγάλο αριθμό υλικών δημοσίου συμφέροντος.
Μια απάντηση σε αυτόν τον κίνδυνο είναι κάποιος που αποφασίζει να «διαρρεύσει» το υλικό αυτό, επειδή πιστεύει, πως τα στοιχεία-κλειδιά της πολιτικής ζωής, κακώς διατηρούνται εκτός δημόσιας θέας. Και αποφασίζει να κυκλοφορήσει το υλικό μόνος του.
Επειδή αυτή η ένταση μεταξύ των κυβερνήσεων και διαρροέων είναι πολύ σημαντική, και επειδή τα Wikileaks βοηθούν παρα πολύ τους διαρροείς, δεν πρόκειται απλώς για κάτι νεοεισερχόμενο στο υπάρχον τοπίο των μέσων ενημέρωσης. Η έλευσή των Wikileaks δημιουργεί ένα νέο τοπίο.
Αυτή η ανατροπή δυστυχώς υποτιμάται. 
Ο Τύπος καλύπτει συχνά τα  Wikileaks ως μια σειρά από άτυχα περιστατικά, μία κρίση ή ένα σκάνδαλο μετά το άλλο. Και ο Julian Assange, φυσικά, είναι πανέξυπνος, με άποψη, ένα μονόκλ και μια γάτα περσική και δεν  μοιάζει καθόλου με έναν ένα κακό Τζέιμς Μποντ. Ο Τύπος τον έχει καλύψει ευσυνείδητα όπως θα έκανε με κάθε σταρ του σινεμά, δίνοντας παράλληλα πολύ λίγη προσοχή στην πρόθεσή του και στο τι σημαίνει πραγματικά για τον ευρύτερο κόσμο.
Για να κατανοήσουμε όμως, το σύστημα Wikileaks ας ανατρέξουμε σε μια κρίσιμη στιγμή του σχηματισμού του..

 Το 1946, οι αγγλόφωνοι Σύμμαχοι - το Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ, Αυστραλία, Καναδάς και Νέα Ζηλανδία - αποφάσισαν να μην εγκαταλείψουν τις συντονισμένες κατασκοπευτικές τους προσπάθειες, κατά την διάρκεια της σύγκρουσης, αν κι ο πόλεμος είχε τελειώσει. Το αποτέλεσμα, ήταν η λεγόμενη συμφωνία UKUSA ,που δημιούργησε το κύριο μέσο για αυτές τις κυβερνήσεις να μοιραστούν ξένο κατασκοπευτικό υλικό αναμεταξύ τους.
Το Σύμφωνο, ωστόσο, είχε ένα σημαντικό εγχώριο αποτέλεσμα. Ήταν παράνομο για αυτές τις κυβερνήσεις να κατασκοπεύουν τους δικούς τους πολίτες. Δεν ήταν, όμως, παράνομο για αυτές να κατασκοπεύουν η καθεμία τους πολίτες της άλλης χώρας..
Η συμφωνία παρείχε τα μέσα εκείνα, ώστε να μοιράζονται οι χώρες τα αποτελέσματα των παρατηρήσεων, χωρίς να θεωρείται παραβίαση του εσωτερικού δικαίου.

Για μισό αιώνα, από το 1946 έως το 2005, αυτή η χρήση των διακρατικών δικτύων που στόχευαν να ασκήσουν εθνικούς ελέγχους ήταν ασύμμετρη: οι κυβερνήσεις μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν την τεχνική αυτή για να επιτήρηση των πολιτών, όχι όμως και το αντίστροφο. 
Το 2006, τα Wikileaks ξεκίνησαν, προσπαθώντας να ξεπεράσουν τα εμπόδια αυτά, κλίνοντας προς την μεριά των πολιτών. Στα πρώτα τρία χρόνια της ύπαρξής τους, αυτή η αλλαγή βρισκόταν περισσότερο εν δυνάμει κι όχι στην πράξη, αλλά το 2010, με την κυκλοφορία του βίντεο της Συλλογικής Δολοφονίας, τα απόρρητα για τον πόλεμο στο Αφγανιστάν , και, κυρίως, το πιο σημαντικό, τις διαρροές απορρήτων εγγράφων από την πρεσβεία των ΗΠΑ, η αυξανόμενη εποπτεία του κράτους από τους πολίτες έγινε πραγματική.
Τα όρια, όμως, σε τέτοιες διαρροές δεν αφορούν μόνο σε απειλές στους διαρροείς. Υπάρχουν επίσης απειλές προς τους εκδότες. Μερικές φορές οι απειλές είναι επίσημες. Το Ηνωμένο Βασίλειο διαθέτει Νόμο περί κρατικών απορρήτων. Μερικές φορές είναι άτυπες. Ο Τύπος των ΗΠΑ π.χ, βρίσκεται υπό μερικό έλεγχο λόγω την ανάγκης του για μακροπρόθεσμη συνεργασία με την κυβέρνηση. 
Κάθε φορά που μια διαρροή εμφανίζεται στον Τύπο μιας χώρας κι επηρεάζει την πολιτική  της χώρας, η σχέση μεταξύ του Κράτους και του Τύπου περιοριζόταν από τα εθνικά σύνορα.
Μέχρι που εμφανίστηκαν τα Wikileaks. 
Τα Wikileaks, όπως επισημαίνει ο συνάδελφός μου  Jay Rosen, είναι μια πραγματικά διεθνής οργάνωση των μέσων ενημέρωσης. Έχουμε φυσικά πολλούς διεθνείς οργανισμούς και μέσα ενημέρωσης, το Havas, το BBC και το Αλ Τζαζίρα, αλλά όλα αυτά έχουν ακόμα έδρα σε μία χώρα. Τα Wikileaks έχουν την έδρα τους στο διαδίκτυο. Δεν υπάρχει ένα σύνολο εθνικών νόμων που να μπορεί να επιβληθεί σε αυτά, ούτε υπάρχει ένα εθνικό καθεστώς που θα τα κλείσει.
Τα Wikileaks επιτρέπουν στους διακρατικούς διαρροείς να ξεφύγουν από τους εθνικούς ελέγχους. Τώρα, και από εδώ και στο εξής, ένα διαρροέας με εγχώρια μυστικά δεν έχει ανάγκη από τον εγχώριο Τύπο, και μάλιστα θα αποφύγει να τα «διαρρεύσει» απευθείας σε αυτά ει δυνατόν, προκειμένου να αποφύγει την εθνική πίεση στους εθνικούς εκδότες που πιέζονται να κρατήσουν τα εθνικά μυστικά.
Τα Wikileaks δεν ήταν λοιπόν μια σειρά από ατυχή γεγονότα, και ο Assange δεν είναι ένας μάγος –  απλώς αποτελεί έναν πρώιμο και λαμπρό εκτελεστή αυτού που αποκαλύπτεται σήμερα ως ένα πολύ πιο γενικό πρότυπο, και που τώρα εξαπλώνεται παντού. Το Al-Jazeera και η εφημερίδα Guardian δημιούργησαν για παράδειγμα, ένα διεθνές δίκτυο για να δημοσιοποιήσουν έγγραφα για την Παλαιστίνη, χωρίς την χρήση των Wikileaks ως ενδιάμεσου, και ο Daniel Domscheit-Berg βρίσκεται στη διαδικασία της δρομολόγησης του OpenLeaks, το οποίο όπως και τα Wikileaks  θα είναι ανοιχτό σε κάθε εκδότη που το επιθυμεί. Μπορούμε να φανταστούμε απόρρητα έγγραφα από τη Μόσχα, τη Ρώμη ή το Γιοχάνεσμπουργκ να περνάνε από την Ισλανδία, την Κόστα Ρίκα, ή ακόμα και ένα διακρατικό δίκτυο διακομιστών,  μετά από πρωτοβουλία κάποιων ιδιωτών.
Τα κράτη θα αντεπιτεθούν, φυσικά. Θα βελτιώσουν τους ελέγχους τους στα απόρρητα έγγραφα, θα αυξήσουν την επιτήρηση και την τιμωρία των πιθανών διαρροέων, θα επιχειρήσουν να επιβάλλουν πολυμερείς ελέγχους στα μέσα ενημέρωσης. 
Αλλά ακόμη και τότε, η αλλαγή του διαδικτύου θα ωφελήσει μάλλον τους διαρροείς – το διαδίκτυο, ίσως να είναι λιγότερο ελεύθερο από σήμερα, αλλά θα είναι πιο ελεύθερο από ότι ήταν πριν το 2006. Ο Assange ισχυρίζεται, πως όταν γραφτεί η Ιστορία της Διπλωματίας της εποχής μας, τότε θα πρέπει να χωριστεί στην περίοδο πριν και μετά τα Wikileaks. Ο ισχυρισμός αυτός δείχνει στομφώδης και πρόωρος. Προφανώς, όμως, και παρολαυτά, δεν είναι λάθος.

Μετάφραση, Βασιλίκα Σαριλάκη

Ο Clay Shirky, είναι συνεργάτης του κέντρου Berkman, για το Διαδίκτυο και την Κοινωνία.
 Γράφει, διδάσκει και διεξάγει διαβουλεύσεις σχετικά με τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις της στο διαδίκτυο. Είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης στο διαδραστικό πρόγραμμα των τηλεπικοινωνιών , και είναι ο συγγραφέας του Εδώ έρχεται ο καθένας . 

7 σχόλια:

  1. Μια αριστερή θέση για το Wikileaks με στοιχεία που δεν έχουν ακουστεί στα ελλαδικά ΜΜΕ για το πολιτικό ποιόν του Ασάνζ και των φίλων του.

    http://oakke.blogspot.com/2011/02/wikileaks.html

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Πολύ ωραίο κείμενο. Και το αστείο είναι ο ιδρυτής δεν μπορεί να διωχθεί ως προδότης ή ως κατάσκοπος.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. @ Kokkino Meterizi
    Aγαπητέ φίλε, διάβασα το κείμενο στο οποίο με παραπέμπεις αλλά δυστυχώς δεν βρήκα στοιχεία. Νομίζω, πως ακόμη και όταν έχει κανείς μια θεωρία "συνωμοσίας" πρέπει να μπορεί να αποδείξει κάτι απο όσα ισχυρίζεται.
    Αντιθέτως εδώ είδα αυθαίρετες κατηγορίες,επίθετα, χαρακτηρισμούς και συμπεράσματα του τύπου "η Χίλαρι Κλίντον είναι ρωσόφιλη","ο Ασάνζ είναι αντιδυτικός τροτσκιστής","ο υπεύθυνος του wikileaks στην Ρωσία είναι αντισημιτιστής και ναζιστής" ή κάπως έτσι τέλος πάντων αναφέρεται στο κείμενο..όλα αυτά δεν τα βλέπεις λίγο υπερβολικά απο μόνος σου;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. @ Για τον "παλιόφιλο" Κωστα.

    Οι Ισραηλινοί δεν αστειεύονται με την επιβίωση τους ως κράτους και λαού.
    Ακόμη κι αν η Αίγυπτος δεν πέσει στο χάος, ακόμη κι αν η πολιτική Μέκκα του αραβικού κόσμου δεν μετατραπεί σε Ιράν του Νείλου, η ανάγκη του Ισραήλ για συνεργασία μαζί μας είναι αναγκαία, όπως το οξυγόνο.
    Μια τεράστια ευκαιρία και πρόκληση ανοίγεται μπροστά μας. Κι όμως η Κυβέρνηση ομφαλοσκοπεί, διότι ο κ. Δρούτσας είναι έμπλεος φόβου για το πώς θα αντιδράσουν οι…Τούρκοι!
    Η ανάληψη της ηγεσίας της χώρας από τον Αντώνη Σαμαρά είναι επιτακτική ανάγκη για το εθνικό συμφέρον. Αυτός μπορεί.
    Κι εν τω μεταξύ, 10.000.000 Αιγύπτιοι Κόπτες, οι χριστιανοί απόγονοι των αρχαίων Αιγυπτίων, διατρέχουν πλέον τεράστιους κινδύνους. Επί χρόνια υφίστανται μια μορφή γενοκτονίας. Οι βιασμοί των χριστιανών γυναικών είναι καθημερινή πρακτική. Απαγωγές, προπηλακισμοί, φόνοι, κάθε λογής διώξεις αποτελούν καθημερινή πρακτική. Τυχόν ανάληψη της εξουσίας από φονταμενταλιστές ή μακρά περίοδος αναρχίας, δημιουργούν ορατό κίνδυνο πλήρους αφανισμού.
    Οι εν Ελλάδι «επαναστάτες» του καπουτσίνο δεν βρήκαν ποτέ δυο λέξεις για τα εκατομμύρια των απηνώς διωκόμενων από το Ισλάμ Χριστιανών της Αιγύπτου. Ονειρεύονται «δεκέμβρηδες» και τώρα που πλησιάζει το Τριώδιο, αντί για φασουλήδες θα ντυθούν εξεγερμένοι φελάχοι. Καμήλες που θα βρούνε;

    Καμηλιέρης της Ομόνοιας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Δυστυχώς στην εποχή της υπερπληροφόρησης είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις την αλήθεια από το ψέμα.
    Το δήθεν γεγονός - από την πραγματικότητα.
    Δυστυχώς έχω πέσει και εγώ στην παγίδα με τόσα κάλπικα γεγονότα, που πλέον δεν μπορώ να πάρω απόλυτη θέση εάν δεν έχω ιδία αντίληψη. Με λίγα λόγια έχω γίνει οπαδός του Θωμά (του μαθητή).
    Γεγονότα υπό αμφισβήτηση.
    1. Πήγανε στο φεγγάρι ή όχι. Και οι δύο πλευρές με πολλούς επιστήμονες αποδεικνύουν και το ναι και το όχι.
    2. Υπάρχει πρόβλημα με την κλιματική αλλαγή?
    Και σε αυτό υπερασπίζοντε με πάθος και το ναι και το όχι.
    3. Οι πύργοι έπεσαν από τρομοκράτες ή τους έριξαν μόνοι τους οι αμερικάνοι?
    Άλλο μπέρδεμα εδώ. Ντοκουμέντα και αποδείξεις και από τις δύο πλευρές.
    Να μιλήσουμε για αξίες πετρελαίου, μετάλλων, χρυσού, μετοχές χρηματιστηρίου, ομόλογα ισοτιμίες νομισμάτων, ισολογισμούς και προυπολογισμούς κρατών.
    Όλα τα νούμερα πλαστά,
    αυυθαίρετα - παραγγελίες από κέντρα που διαμορφώνουν το παρών και το μέλλον του πλανήτη.
    Γιώργος EL

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. @Παλιόφιλος
    Τι κάνεις ρε θηρίο; Χαθήκαμε.

    Καλά όλα αυτά που γράφεις αλλά ξέχασες, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνει ο αναντικατάστατος Σαμαράς.
    Ξέχασες, ότι πρώτα απ'όλα οφείλει να "ελευθερώσει" τα σκλαβωμένα Ιμια.
    Ο προδότης ο Σημίτης και ο Πάγκαλος, πούλησαν εθνική γή και ο Σαμαράς το ξέρει πολύ καλά και καλά θα κάνει, αντί να μας λές ότι θα επιτεθεί στους Ιρανούς του Νείλου, για να προστατεύσει, πολύ σωστά ασφαλώς τους "αρχαίους αιγυπτίους" τους ορίτζιναλ, τους κόπτες-προς τους οποίους ωφείλουμε τον δέοντα σεβασμό, αφού μόνο εμείς , ως απόγονοι των αρχαίων ελλήνων, μπορούμε και είμαστε υποχρεωμένοι να τους σώσουμε-, να τοποθετηθεί μαζί με τον Φαήλο, που ξέχασε τους αγώνες που έδοσε στην Κένυα για την πατρίδα, αν θα λευτερώσει με τα όπλα τα σκλαβωμένα Ιμια.
    Τι περιμένει ο Σαμαράς για να κυρήξει τον πόλεμο στους Μογγόλους τους Τούρκους; Να καταλάβουν την Ρόδο;
    Τότε θα ξυπνήσει; Δεν βλέπει εδώ το σχέδιο της Τουρκίας, που μας έχει στείλει 350.000 μουσουλμάνους;

    Ρε τι γράφω; Εχω τρελαθεί τελείως.
    Αλλά το διασκεδάζω. Είναι τόσο εύκολο να γράφει κανείς εθνικιστικές μαλακίες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. @ Kωστής
    "Εθνικιστικές" και "χιλιαστικές" μαλακίες ειναι βάβαιο οτι γράφουν όλοι τον τελευταίο καιρό.
    Το άσχημο είναι ρε φίλε οτι σήμερα η δίψα μεγαλώνει το νερό λίγο και οι πηγές αφανισμένες.
    Το νέο συνθλιβεται απο τη παγωμένο χέρι του γερασμένου το κλαμα της γέννας αργεί...
    Είμαστε στην αρχή της νύχτας..
    ζούμε το τέλος απο τις προδομένες αγάπες...
    Χρέη Κωνσταντίνε πολλά χρέη και οι ευθύνες τεράστιες
    Καλη νύχτα....

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Θέλετε να βάλετε ενεργό link στο σχόλιό σας; BlogU