Τετάρτη 27 Ιουλίου 2011

"Πόσο καλή τελικά είναι η λύση που δόθηκε;"




Μετά τη διάσωση, περισσότερα χρέη

Του Hugo Dixon*

Ακούγοντας κανείς τους πολιτικούς θα νόμιζε ότι το δημόσιο χρέος της Ελλάδας θα μειωθεί, μετά τις αποφάσεις που ελήφθησαν την περασμένη εβδομάδα, για νέο πακέτο διάσωσης της χώρας, με τη συμμετοχή δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. 

Η αλήθεια είναι όμως ότι το ελληνικό χρέος θα αυξηθεί κατά 32 δισεκατομμύρια εάν εφαρμοστούν τα συμφωνηθέντα, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Reuters Breakingviews. Η αύξηση αυτή μεταφράζεται σε περίπου 14% του ΑΕΠ, γεγονός που συνεπάγεται ότι το ελληνικό χρέος θα φτάσει το 179% του ΑΕΠ.

Το περίεργο αυτό αποτέλεσμα προκύπτει λόγω της αλληλεπίδρασης που θα έχουν μεταξύ τους τα διάφορα στοιχεία του πολύπλοκου σχεδίου που συμφωνήθηκε. 

Ειδικότερα, η Ελλάδα θα χρειαστεί να δανειστεί κεφάλαια για να ενισχύσει την αξιοπιστία των νέων ομολόγων που θα πουλήσει στον ιδιωτικό τομέα για τη μετακύλιση του χρέους της. Θα πρέπει επίσης να ενισχύσει κεφαλαιακά τις τράπεζές της. 
Το συνολικό ποσό που θα απαιτηθεί για τις δύο αυτές δράσεις φτάνει τα 55 δισεκατομμύρια και είναι πολύ μεγαλύτερο από το όφελος που θα προκύψει, συνεπεία του κουρέματος που συμφωνήθηκε για τα ομόλογα που κατέχει ο ιδιωτικός τομέας και από την επαναγορά ομολόγων στη δευτερογενή αγορά, σε τιμές μικρότερες της ονομαστικής τους αξίας.

Η ανάλυση του Reuters Breakingviews έρχεται σε αντίθεση με όσα υποστήριξε ο πρόεδρος της Γαλλίας, Νικολά Σαρκοζί, περί μείωσης του ελληνικού χρέους κατά 24% του ΑΕΠ. 

Οι δικοί του υπολογισμοί δεν έλαβαν υπόψη την ενίσχυση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και τον δανεισμό για την έκδοση νέων ομολόγων. Στο ποσοστό που ανέφερε περιλαμβάνεται επίσης το όφελος από τη μείωση του επιτοκίου δανεισμού για τα κεφάλαια που λαμβάνει η Ελλάδα από τους εταίρους της (12% του ΑΕΠ). 
Μολονότι η μείωση του επιτοκίου πράγματι θα συμβάλει καθοριστικά στην εξυπηρέτηση του χρέους, το όφελος θα μοιραστεί σε διάστημα δέκα ετών και δεν θα είναι άμεσο.

Ολα όσα συμφωνήθηκαν στη Σύνοδο της προηγούμενης Πέμπτης θα ήταν πολύ όμορφα, αν δεν υπήρχε η εκκρεμότητα των εγγυήσεων

Σύμφωνα με το σχήμα που προκρίθηκε για τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, η Ελλάδα θα πρέπει να παράσχει εγγυήσεις σε όσους ιδιώτες συμφωνήσουν στη μετακύλιση του χρέους που κατέχουν. Ειδικότερα, προκειμένου να εγγυηθεί τα νέα ομόλογα των 30 ετών για τη μετακύλιση του χρέους της, η Ελλάδα θα πρέπει να αγοράσει ομόλογα μηδενικού επιτοκίου με αξιολόγηση ΑΑΑ και διάρκεια 30 ετών. Τα ομόλογα μηδενικού επιτοκίου δεν είναι τόσο ακριβά όσο τα ομόλογα που προσφέρουν επιτόκιο. 
Ωστόσο, και πάλι η Ελλάδα θα πρέπει να βρει 42 δισεκατομμύρια προκειμένου να αγοράσει εγγυητικά ομόλογα του τύπου που προαναφέρθηκε και τα οποία θα διασφαλίζουν στους ιδιώτες ότι ακόμη και αν η χώρα χρεοκοπήσει, θα πάρουν τα λεφτά τους πίσω, έστω και με μηδενικό επιτόκιο. Από αυτά τα 42 δισεκατομμύρια, τα 35 πρέπει να βρεθούν πριν από το 2014 και η Ελλάδα θα τα δανειστεί από το Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF). Εξ αυτού του λόγου, όμως, το δημόσιο χρέος της Ελλάδας θα αυξηθεί και δεν θα μειωθεί. Τα υπόλοιπα 7 δισεκατομμύρια θα πρέπει να βρεθούν έως τα μέσα του 2014, γιατί τότε λήγουν τα υπόλοιπα ομόλογα, τα οποία θα ανταλλαγούν.

Επιπλέον, επειδή θα μετακυλιστεί το χρέος της Ελλάδας, οι τράπεζες της χώρας, οι οποίες κατέχουν μεγάλο όγκο ομολόγων του Δημοσίου θα πρέπει να ενισχυθούν με νέα κεφάλαια. Σύμφωνα με το κείμενο που παρουσιάστηκε στη Σύνοδο Κορυφής, θα απαιτηθούν γι' αυτό τον σκοπό 20 δισεκατομμύρια, τα οποία επίσης η Ελλάδα θα δανειστεί από τον EFSF.

Υπάρχουν βέβαια και δύο πτυχές του σχεδίου που πραγματικά οδηγούν σε μείωση του ελληνικού δημοσίου χρέους. 

Η μία είναι η μετακύλιση μέσω της ανταλλαγής ομολόγων, όπως αναφέρθηκε και πριν. Εκτιμάται ότι οι μισοί ιδιώτες δανειστές θα διαλέξουν εκείνη από τις διαθέσιμες επιλογές που περιλαμβάνει κούρεμα της τάξης του 20%, ενώ οι άλλοι μισοί θα επιλέξουν εκείνες που δεν περιλαμβάνουν κούρεμα. Εάν 135 δισεκατομμύρια χρέους αναδιαρθρωθούν με αυτόν τον τρόπο, τότε το όφελος που θα προκύψει για τα ελληνικά δημόσια ταμεία θα φτάσει τα 13,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Ομως, το όφελος δεν θα είναι άμεσο, όπως δεν θα είναι άμεση και η επιβάρυνση που θα προκύψει από την αγορά εγγυητικών ομολόγων. Αν υποθέσουμε ότι οι ρυθμοί θα είναι οι ίδιοι και για το όφελος και για την επιβάρυνση, τότε οι δανειακές ανάγκες της Ελλάδας θα μειωθούν κατά 11,5 δισεκατομμύρια μέχρι το μέσο του 2014.

Το άλλο κομμάτι του Προγράμματος που οδηγεί σε μείωση του χρέους είναι η επαναγορά ομολόγων. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες υπολόγισαν ότι η Ελλάδα θα μπορέσει να επαναγοράσει ομόλογα στο 61,4% της ονομαστικής τους αξίας. Εξ ου και θα της δανείσουν 20 δισεκατομμύρια από τον EFSF γι' αυτό τον σκοπό. Μολονότι όμως θα δανειστεί, το χρέος της θα μειωθεί κατά 12,6 δισεκατομμύρια, αφού με 20 δισεκατομμύρια, θα αγοράσει ομόλογα αξίας 32,6 δισεκατομμυρίων.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς που κάναμε, από τον συνυπολογισμό κόστους και οφέλους, προκύπτει το αποτέλεσμα ότι το χρέος της Ελλάδας θα φτάσει στο ανώτατο σημείο του 179% του ΑΕΠ.


*Ο Hugo Dixon είναι αρχισυντάκτης στο Reuters Breakingviews. Πηγή: Καθημερινή.



Μετά (;) τη διάσωση

του Γιώργου Προκοπάκη

Σωστά επισημαίνει ο Ντίξον ότι μετά την "διάσωση" το ελληνικό χρέος θα έχει ανέβει. Βλέπει το προφανές: η Ελλάδα αγοράζει ασφάλεια για τα νέα ομόλογα (35 δισ) και να κάνει ενέσεις στο τραπεζικό της σύστημα (20 δισ). Ποσό μεγαλύτερο από το όφελος από το κούρεμα. Αμφότερα είχαν επισημανθεί στις συζητήσεις εδώ και σε άλλα blogs (ηδονή της ανανέωσης, πολιτική επιθεώρηση). Τα πράγματα είναι ακόμη πιο΄"δύσκολα":

1. Το πρόγραμμα χρηματοδοτεί νέα ελλείμματα μέχρι το 2014 38,5 δισ ευρώ (νέο χρέος)
2. Το πρόγραμμα χρηματοδοτεί άλλες δαπάνες μέχρι το 2014 37,5 δισ (σημαντικό κομμάτι του αποτελεί νέο χρέος). Στις δαπάνες αυτές συμπεριλαμβάνονται η εκκαθάριση παλιων αμαρτιών (χρέη νοσοκομείων, ΟΤΑ), η δημιουργία αποθεματικού, η αναδιάρθρωση του "εσωτερικού" δανεισμού (μείωση της εξάρτησης από τρίμηνα/εξάμηνα έντοκα γραμμάτια).
3. Το κούρεμα εκτιμώμενο επί τη βάσει της παρούσας αξίας έως και μπορεί να αυξάνει το χρέος (ή να καταλήγει σε όρους που θα αποτρέπουν τη συμμετοχή των δανειστών)

Από κάποια οπτική, μερικά από τα παραπάνω μπορεί να θεωρηθεί ότι συμψηφίζονται με χρέος (π.χ., η ασφάλεια θα 'επιστραφεί" μετά 30 χρόνια και θα έχει γίνει ίση με το χρεολύσιο που θα αποπληρωθεί τότε, ή το αποθεματικό είναι διαθέσιμα χρήματα και μειώνει ανάγκες μελλοντικού δανεισμού). Πλην όμως ΕΙΝΑΙ χρέος. Όπως και οι παλιές αμαρτίες (π.χ., ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις νοσοκομείων έχουν εγγραφεί τη χρονιά που εκδόθηκαν τα παραστατικά και βαρύνουν το έλλειμμα εκείνης της χρονιάς, πλην όμως το χρέος αυξάνεται ΣΗΜΕΡΑ - ο δείκτης ελλείμματος μια χαρά, αλλά...).

Τα συγκεκριμένα νούμερα θα μπορούμε να τα εκτιμήσουμε μετά την ολοκλήρωση της ανταλλαγής που θα έχουμε και τη συμμετοχή.

Το ερώτημα λοιπόν τίθεται: "πόσο καλή τελικά είναι η λύση που δόθηκε;"
Για όσους προτάσσουν το ζήτημα της αποφυγής της χρεοκοπίας, η λύση είναι καλή και ανοίγει προοπτικές. 

Για όσους προτάσσουν την ανάλυση των λογιστικών φύλλων και θεωρούν ότι οι ικανοποιούνται πολιτικοί όροι ανάκαμψης μετά από ενδεχόμενη χρεοκοπία (διαχείριση της χρεοκοπίας) είναι μια τρύπα στο νερό. 
Ανήκω στους πρώτους. 
Επομένως ψάχνω τους όρους που μπορεί να κάνουν την απόφαση της 21/7 μια καλή (έως και άριστη) λύση.

Το πρώτο πράγμα είναι η αναγνώριση του προβλήματος φερεγγυότητας

Χτυπάει παντού: στα ασφάλιστρα, στο κόστος ανταλλαγής, στην κάλυψη των εγγυήσεων της ΕΚΤ. Αν δεν θέλουμε την ανάληψη νέου χρέους (εγγυήσεις, κόστος ανταλλαγής) πρέπει να κάνουμε το παν για την αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας - της φερεγγυότητας. 
Αυτό το παν είναι: 
(α) δημοσιονομική προσαρμογή, 
(β) εκμετάλλευση της δημόσιας περιουσίας. 
[Για να μη μου την πέσουν οι σύντροφοι ένθεν και ένθεν, το (α) έχει και τις μεταρρυθμίσεις, τα κάθετα και στοχευμένα μέτρα, κλπ] 
Πολιτικό καθήκον της κυβέρνησης και όλων όσοι συντάσσονται στην αποφυγή χρεοκοπίας είναι η αποϊδεολογικοποίηση της έννοιας "Δημόσια Περιουσία". 
Το trade-off δεν είναι η γη που περπάτησε ο Αριστοτέλης και θα την πάρουν βορειοευρωπαίοι συνταξιούχοι. Το trade-off είναι ανάμεσα στα ανεκμετάλλευτα/απούλητα στρέμματα του Ελληνικού και στους ανέργους. Στις προοπτικές αύξησης του πλούτου (και κρατικών εσόδων) από την σχετική ανάπτυξη. Το trade-off είναι ανάμεσα στο νέο χρέος που θα πληρώνουμε όλοι και θα στέλνει πολίτες στην ανεργία και στις εμπράγματες εγγυήσεις.

Η φιλολαϊκή πολιτική, η εθνικώς υπερήφανη πολιτική δεν είναι οι ελληναράδικες κορώνες για τους Βησιγότθους και τις παγκόσμιες συνομωσίες για να πάρουν μια παραλία ή να αφελληνίσουν το διαμάντι που λέγεται ΔΕΗ. 
Η εθνικώς υπερήφανη πολιτική είναι να δημιοτργηθούν όλες εκείνες οι οικονομικές συνθήκες που θα σώσουν τους πολίτες και την κοινωνία. Αν μπορούσαμε έπρεπε να τρέξουμε να εκποιήσουμε όχι 50 δισ (που έγιναν 28), αλλά 300. 
Εφ' όσον μας δίνεται η επιλογή των εμπράγματων εγγυήσεων: ΑΠΕΡΙΦΡΑΣΤΑ ΝΑΙ. 
Βάζουμε τις εγγυήσεις και στρωνόμαστε να σώσουμε την παρτίδα. 
Τότε θα είναι σε όλους προφανές ότι κάθε υποχώρηση του Βενιζέλου στον Άνθιμο, κάθε υποχώρηση στους εκβιασμούς του Φωτόπουλου θα κόβει μέτρα από την Ακρόπολη.

Πρέπει επίσης να υπάρξει επί τέλους πολιτική για το τραπεζικό σύστημα. 
Αυτή μπορεί να είναι η κρατικοποίηση του συνόλου του. 
Μπορεί να είναι η εγκατάλειψη στην τύχη τους των "μη συστημικών" τραπεζών. 
Δεν μπορεί όμως να είναι η προστασία του "μετόχου" και του "τραπεζίτη". 
Δεν μπορεί στο όνομα επιτυχίας στα stress tests μιας ουσιαστικά ανενεργού τράπεζας να στραγγαλίζεται η ρευστότητα (που θα μπορούσε να πάει σε δεκάδες χιλιάδες μικρομεσαίους που βαράνε κανόνια). 
Οι καρέκλες κρατικών τραπεζιτών (ή και ιδιωτών) και η συνδικαλιστική ισχύς της ΟΤΟΕ δεν μπορεί να υπερισχύουν του συμφέροντος της κοινωνίας. Κι από πάνω να φορτώνεται χρέος η κοινωνία, ενώ οι υπό κρατική διαχείριση τράπεζες να μη μπορούν να συμμετάσχουν κάν στο πρόγραμμα διάσωσης!

Τα αυγά τελικά βάφονται με μπογιά! Το πολιτικό προσωπικό πρέπει να πισεθεί να τοποθετηθεί επί του ουσιαστικού διλήμματος "χρέη και λαϊκισμός ή καθαρότητα επιλογών και τολμηρά μέτρα".

Τα παραπάνω έχουν ιδιαίτερη σημασία αν συνειδητοποιήσουμε κάτι ακόμη από την απόφαση της 21/7. Η λύση δεν μπορεί να έλθει απ' έξω (ή τουλάχιστον δεν είναι ακόμη ώριμη η Ευρώπη). 
Διευκολύνσεις μπορεί να έχουμε (και θα έχουμε), πλην όμως δεν έχει φτάσει η στιγμή που τον λογαριασμό θα τον πληρώσει άλλος. 
Η Ελλάδα, έναντι των διευκολύνσεων αναλαμβάνει υποχρεώσεις (οικονομικές πρωτίστως, οι οποίες μεταφράζονται και σε πολιτικές). 
Η λύση θα έλθει (αν έλθει) "από τα μέσα"
Όσοι θέλουν ας στοιχηματίζουν ότι πάντα θα μας σώζουν κάποιοι άλλοι, ας περιμένουν το σοσιαλδημοκρατικό κύμα να σαρώσει τη σημερινή συντηρητική Ευρώπη, ας περιμένουν να αναγκασθούν οι Γερμανοί να πληρώσουν τους πάντες για να μπορούν να εξάγουν με ανταγωνιστικό ευρώ. 
Μέχρι τότε θα έχουμε χάσει πολλά τραίνα.

Στο ίδιο πλαίσο (όχι όμως άμεσα μετρήσιμο οικονομικά) είναι και η απαραίτητη απόκρουση κάθε α-πολίτικης λαίκιστικής εκμετάλλευσης της συγκυρίας. 
Η ανάδειξη σε πρόβλημα της "επιλεκτικής χρεοκοπίας", του απαραίτητου και επιθυμητού σταδίου για όποια λογιστική μείωση του χρέους είναι από επικίνδυνη έως εγκληματική. 
Το ζήτημα είναι οι όροι και προϋποθέσεις που θα υπάρχουν για να περάσουμε το στάδιο. [Θάχει πλάκα, όταν θα τρέχει το πρόγραμμα επαναγοράς ομολόγων με την Ελλάδα σε "επιλεκτική χρεοκοπία", που θα παρακαλάμε τους επάρατους οίκους να μας κρατήσουν καμιά-δυο βδομάδες ακόμη για να ψωνίσουμε φτηνα - ειδικά αν πέφτει σε τέλος τριμήνου!] 
Ο "αγώνας" κατά του συμφώνου σταθερότητας είναι εντελώς αδιάφορος μπροστά στο πρόβλημα διαχείρισης του χρέους. Η Ελλάδα πρέπει να ξεπεράσει και τις αυστηρότερες προβλέψεις του συμφώνου για να βγει από το αδιέξοδο! 
Το ίδιο ισχύει και για την "επιτροπεία", τόσο όσον αφορά το πρόγραμμα το ίδιο, όσο και το όποιο Σχέδιο Μάρσαλ. 
Η πολλαπλώς και επανειλημμένως αποδεδειγμένη αναποτελεσματικότητα του Δημοσίου πρέπει να κάνει λαϊκό αίτημα την αμέριστη "παροχή τεχνογνωσίας".

Υστερόγραφο

Τα τραίνα που θα έχουμε χάσει μπορεί να είναι μόνο ένα - τούτο δω. 
Το κόστος διασωσης έναντι απομόνωσης του "προβλήματος Ελλάδα" είναι ήδη πολύ κοντά. 
Η Ιρλανδία φαίνεται να τα πηγαίνει από καλά έως εξαιρετικά. Οι Πορτογάλοι τυπώνουν μπλουζάκια "Δεν είμαστε Έλληνες".


πηγή: facebook

2 σχόλια:

  1. Η στελέχωση του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων σε πλήρη αρμονία με τις επιθυμίες των ιδιωτών αγοραστών

    http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=630658

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Είχα την εντύπωση πως παρακολουθούσα τις εξελίξεις στο πρόβλημα με το Ελληνικό χρέος.
    Φιλότιμα αφιέρωνα χρόνο διαβάζοντας οτιδήποτε θεωρούσα πως θα με βοηθούσε να έχω καλλίτερη εικόνα.
    Βάζω μία τεράστια τελεία στην προσπάθειά μου.
    Τελικά κατέληξα από τις αντιφατικές θέσεις των ειδικών πως! ή δεν ξέρουν τι τους γίνεται και εξαγγέλλουν ότι τους κατέβει ή κάνουν προσπάθεια (βάση κάποιου σχεδίου που δεν καταλαβαίνω) με στόχο να σταματήσουμε να παρακολουθούμε το θέμα για να το διαχειριστούν έτσι όπως βολεύει και έχουν δεσμευθεί.
    Εγώ, προσπαθώντας να περιφρουρήσω την ψυχική μου υγεία σταματάω να τους παρακολουθώ.
    Με νίκησαν κατά κράτος
    Γιώργος EL

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Θέλετε να βάλετε ενεργό link στο σχόλιό σας; BlogU