Τετάρτη 31 Αυγούστου 2011

Worst of both worlds: συνδυάζοντας τα δεινά του μνημονίου με εκείνα του λαϊκισμού


του Γιάννη Παρασκευόπουλου*


Η φράση του τίτλου δύσκολα μεταφράζεται στα ελληνικά. Αναφέρεται σε ασύμβατες καταστάσεις, για να δηλώσει τη χειρότερη δυνατή εκδοχή: όταν, δηλαδή, καταλήγουμε να έχουμε τα δεινά και των δύο.
Θεωρητικά, το «μνημόνιο» και η πελατειακή πολιτική δεν είναι συμβατά:
Οι συνταγές του «διεθνούς νομισματικού ταμείου» (ΔΝΤ) και οι «θεραπείες-σοκ» στηρίζονται στη μέγιστη δυνατή δέσμευση πόρων, προκειμένου να έχουμε πλεονασματικούς προϋπολογισμούς και ικανοποιημένους δανειστές.
Η πελατειακή πολιτική εστιάζει, αντίθετα, στη μέγιστη δυνατή αυθαίρετη διασπάθιση οικονομικών, κοινωνικών και φυσικών πόρων προκειμένου να έχουμε ικανοποιημένους ψηφοφόρους και υποστηρικτές.

Στα πρώτα λοιπόν βήματα της κρίσης, σημαντικό μέρος της κοινωνίας δέχθηκε να δώσει πίστωση χρόνου στο «μνημόνιο» αγνοώντας την εμπειρία ανάλογων συνταγών σε άλλες χώρες και θεωρώντας το κατά βάση μηχανισμό εξυγίανσης, έστω και βίαιης. 

Οι διαρκείς αναφορές του πρωθυπουργού στη διαφάνεια, το περίφημο σύνθημα «αλλάζουμε ή βουλιάζουμε», το -ξεχασμένο πια- «κίνημα των αποδείξεων», έπειθαν αρκετούς ότι τουλάχιστον η χώρα αφήνει πίσω τα χειρότερα.
Ταυτόχρονα όμως, με τη σταδιακή ανάδυση της αποτυχίας των μέτρων, ερχόταν στο φως η διαιώνιση των χειρότερων πελατειακών πρακτικών. 

Η φορολογική περαίωση του περασμένου φθινοπώρου καταγράφτηκε ως πραγματιστικός συμβιβασμός, η εξέγερση όμως των βουλευτώνγια το νομοσχέδιο για τις περιοχές «νατούρα» και τους όρους δόμησης στις προστατευόμενες περιοχές, έδειξε ότι στη νέα κατάσταση τα ρουσφέτια θα γίνονται πια «σε είδος».

Η φοροδιαφυγή και η τρόικα που τρίβει τα μάτια της

Στο μεταξύ, η φοροδιαφυγή συνέχιζε ανεξέλεγκτη, και οι εμπειρογνώμονες της τρόικας έτριβαν τα μάτια τους. Σε όλες τις εμπειρίες τους από άλλες χώρες, η είσπραξη των δημόσιων εσόδων είχε βελτιωθεί θεαματικά, στην Ελλάδα όμως φαινόταν να συμβαίνει κάτι διαφορετικό.
Το «κάτι διαφορετικό» που δεν έβλεπε (ή δεν ήθελε να δει) η τρόικα, ήταν η ασπίδα προστασίας για τις «γκρίζες περιουσίες» από φοροδιαφυγή και διαφθορά: η διασταύρωση των φορολογικών δηλώσεων με στοιχεία όπως το πρώτο και το τελευταίο «πόθεν έσχες», οι μεταφορές καταθέσεων στο εξωτερικό ή τα αρχεία με τις παραβιάσεις για τους ημιυπαίθριους,μπορούσε να «ξεκλειδώσει» χιλιάδες περιπτώσεις και να στείλει ηχηρό μήνυμα προς την κοινωνία. 

Μάταια οι «οικολόγοι-πράσινοι» (ΟΠ) τη ζητήσαμε επανειλημμένα, δημόσια αλλά και προσωπικά στον προηγούμενο υπουργό οικονομικών: προφανώς υπήρχαν φόβοι για το ποιοι μπορεί να αποκαλύπτονταν σε μια τέτοια λίστα.
Ειδικά με τις καταθέσεις στο εξωτερικό, χαρακτηριστική είναι η δήλωση του υφυπουργού κ. Παντελή Οικονόμου ότι, όσες επαναπατριστούν, δεν θα ελεγχθούν φορολογικά, σε αναγνώριση του... πατριωτισμού των δικαιούχων τους. Είχε προηγηθεί ευρωπαϊκός σάλος με την παρέμβαση Κον Μπεντίτ (Cohn Bendit) στο ευρωκοινοβούλιο και το «πράσινο φως» του κ. Μπαρόζο (Barroso) να δοθούν τα στοιχεία
.
Ανεξάρτητες μελέτες της «εθνικής» και της «άλφα μπανκ» εκτιμούν ως απόλυτα εφικτή την άντληση 7.5-9 δις ευρώ τον χρόνο από περιορισμό της φοροδιαφυγής (συνολικά 30-36 δις για το διάστημα 2011-15), ποσά απολύτως συγκρίσιμα με τα 28 δις επιπλέον φόρων και περικοπών του μεσοπρόθεσμου
Πρακτικά δηλαδή οι αιματηρές αυτές θυσίες καλύπτουν απλώς τα κενά που δημιουργεί η ανοχή προς τη φοροδιαφυγή.
Με την περαίωση, η ασυλία της φοροδιαφυγής επικυρώνεται και νομικά. 
Για τους συνεπείς φορολογούμενους η περαίωση αποτελεί άτυπο και παράνομο κεφαλικό φόρο, για τους πραγματικούς φοροφυγάδες ένα μικροέξοδο για το ξέπλυμα. 
Για όσους λοιπόν δεν είχαν επωφεληθεί από την προηγούμενη περαίωση, το τωρινό πολυνομοσχέδιο του κ. Βενιζέλου έρχεται κάτω από τη μύτη της τρόικας να προσφέρει μια νέα ευκαιρία.

«Η περαίωση είναι σαν τη νομιμοποίηση των αυθαιρέτων»...

Η παλιότερη αυτή δήλωση των OΠ φαίνεται ότι τελικά γύρισε μπούμερανγκ, καθώς έχουμε πλέον και τα δύο, με το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ να ανταγωνίζονται για τη νομιμοποίηση των πληγών στο περιβάλλον και την ευρύτερη δυνατή «λαϊκή συμμετοχή» στη λεηλασία της χώρας.
Εντυπωσιακότερο όμως είναι ότι έχουν πείσει και την τρόικα να δεχθεί τη διαγραφή δισεκατομμυρίων ευρώ από ήδη προβλεπόμενα πρόστιμα. Το κέρδος για την εκλογική πελατεία της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, που αποτελούν τη συντριπτική πλειονότητα των αυθαιρετούχων, είναι διπλό: με κλάσμα του ποσού που θα πληρωνόταν παράλληλα με την κατεδάφιση, διασφαλίζει τώρα κανείς και τη νομιμοποίηση. Ο κ. Ψωμιάδης είχε καθαιρεθεί δικαστικά για ανομίες πολύ μικρότερου βεληνεκούς.

Κραυγαλέα περίπτωση σύγκλισης των δύο μεγάλων (;) κομμάτων αποτελεί και η αναστολή του «πόθεν έσχες» από τα κεφάλαια για αγορά ακινήτων, ώστε μαύρο χρήμα και οικοδομή να ξαναβρούν τον παραδοσιακό τους ρόλο ως «στυλοβατών» της οικονομίας και του πολιτικού συστήματος.
Ο θεσμός της επιφάνειας, στον εφαρμοστικό νόμο του μεσοπρόθεσμου, θεσπίστηκε σε κενό πολιτικού διαλόγου χωρίς εγγυήσεις ή περιορισμούς στην εφαρμογή του. Ο σχεδιασμός ταιριάζει γάντι και με την «τακτοποίηση» των καταπατητών, που θα μπορούν να αποκτούν με συμβολικό αντίτιμο εμπράγματα δικαιώματα στη δημόσια γη που τους ενδιαφέρει.
Οι περικοπές του μεσοπρόθεσμου διαμορφώνονται με βάση τις διασυνδέσεις κάθε τομέα. Αν οι συνολικές περικοπές στην υγεία είναι τετραπλάσιες από ό,τι στην άμυνα, είναι γιατί τις τελευταίες προστάτευσε αποτελεσματικά ο κ. Βενιζέλος σε συνεργασία με τον κ. Σαμαρά.

Ο κατάλογος δεν τελειώνει εδώ: αν το πολιτικό σύστημα αφεθεί να συνεχίσει στον ίδιο δρόμο, στο τέλος την κρίση θα πληρώσουν μόνο όσοι... δεν έχουν κτίσει αυθαίρετο ή δεν έχουν κλέψει την εφορία. 
Η τρόικα έχει έτσι κι αλλιώς τη λογική των «ισοδύναμων μέτρων», απαιτώντας από άλλες πηγές τις διαρροές των εσόδων της. 
Αποτελεί όμως πραγματική τραγωδία ότι, από το «αλλάζουμε ή βουλιάζουμε», περάσαμε στο «επιβραβεύουμε ό,τι χειρότερο», καθώς απαξιώνεται στη συνείδηση της κοινωνίας και η ανάγκη ουσιαστικών αλλαγών.
Σε εποχές που η αγοραστική μας δύναμη συμπιέζεται, τα συλλογικά αγαθά έχουν ζωτική σημασία για να μη χειροτερέψει κι άλλο η ζωή μας και για να μπορέσει κάποια στιγμή να σταθεί ξανά η χώρα στα πόδια της. 
Ας μην τα αφήσουμε να συνθλιβούν ανάμεσα στον οδοστρωτήρα του «μνημονίου» και τον λαϊκισμό ενός ετοιμόρροπου πολιτικού συστήματος.


*Ο Γιάννης Παρασκευόπουλος είναι στέλεχος των «οικολόγων πράσινων» -  το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Ποντίκι και στην Προοδευτική Πολιτική


Τρίτη 30 Αυγούστου 2011

Στο περιθώριο της συγκίνησης



του Ανδρέα Πετρουλάκη*


Αγωνιστής. Συνεπής. Έντιμος. 

Οι βολικές λέξεις των επικηδείων. 
Και της υποκρισίας. 
Που θα περισσέψει πάλι αύριο, στην κηδεία, όπως είχε συμβεί και στις πρώτες δηλώσεις που ακολούθησαν την αναγγελία του θανάτου του Λεωνίδα Κύρκου. 
Οι λέξεις, αυτές και μερικές ακόμα, που επιτρέπουν και στους παρείσακτους να χωρέσουν στο κάδρο του αποχαιρετισμού του νεκρού. Να καρπωθούν λίγη από την συγκίνηση του θανάτου, που ως υπαρξιακό μέγεθος των ανθρώπινων, δεν αντέχει ρωγμές. 
Ίσως να μην μπορεί να γίνει διαφορετικά. Κάπως έτσι πάντως “ο νεκρός δεδικαίωται”. 
Ή, όπως στην περίπτωσή μας, αδικείται.

Νομίζω ότι σε κάτι τέτοιες περιπτώσεις προτιμώ την τακτική του ΚΚΕ. Συλλυπητήρια στους οικείους. 

Ούτε φόρτιση, ούτε επίθετα, ούτε αγωνιώδης προσπάθεια ανεύρεσης κοινών τόπων στην ασύμπτωτη και συγκρουσιακή κατά το μεγαλύτερο μέρος της πολιτική διαδρομή του καθενός. Πραγματικά θα ήθελα να συμβαίνει αυτό και με τους υπόλοιπους. Από την κορυφή της πολιτειακής ιεραρχίας μέχρι τις παρυφές της, που όλοι είχαν έναν λόγο ταύτισης και συναντίληψης με τον νεκρό.

Με τον Κάρολο Παπούλια ο Κύρκος δεν πρέπει να είχε απολύτως τίποτα κοινό. 

Στο μεγαλύτερο κομμάτι του κόμματος που κυβερνά το όνομά του ήταν συνώνυμο του διώκτη του ιδρυτή του. 
Η ηγετική ομάδα της Νέας Δημοκρατίας συμπυκνώνει τον δεξιό λαϊκισμό και εθνικισμό που τον εύρισκε πάντα απέναντι. 
Ας μη μιλήσουμε για το Λάος. 
Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι σίγουρο ότι του επεφύλαξε την τελευταία πολιτική πίκρα. 
Τι μένει; Η Δημοκρατική Αριστερά, λίγες νησίδες στα απομεινάρια του εκσυγχρονιστικού ΠΑΣΟΚ, οι παλιοί αγαπημένοι του Ρηγάδες και λίγοι ακόμα, οι περισσότεροι ανένταχτοι. 
Θα έπρεπε να ειπωθεί αυτή η αλήθεια. 
Ο Κύρκος, που αύριο θα ενώσει τους πάντες στο ξόδι του, πέθανε πολιτικά απομονωμένος.

Θα μου πείτε είναι ψέμα ότι κέρδισε τον σεβασμό όλων των αντιπάλων; Καθόλου. Αλλά είναι η μισή αλήθεια και νομίζω η λιγότερο σπουδαία. 
Γιατί περισσότερο από πολιτικός της συνεννόησης υπήρξε πολιτικός της σύγκρουσης. 
Της άνισης και πρώιμης σύγκρουσης με τους ισχυρούς κάθε εποχής και κόντρα στο ρεύμα. 
Με τους Γερμανούς κατακτητές, με τη σιδερένια μεταπολεμική δεξιά, με την μεγάλη πλειοψηφία των συντρόφων του, του ΚΚΕ, με το αντιευρωπαϊκό ΠΑΣΟΚ της μεταπολίτευσης, με το πελατειακό και διεφθαρμένο κομμάτι που εξέθρεψε το κυβερνητικό ΠΑΣΟΚ, με την πάνδημη εθνικιστική λαίλαπα για το όνομα της Μακεδονίας. 
 Σχεδόν πάντα ανήκε στον πυρήνα μιας ισχνής μειοψηφίας που λοιδορείτο και συνήθως δικαιωνόταν από τον χρόνο. Και για αυτά τα σημαντικά που δεν δικαιώθηκε είχε την παρρησία να κάνει ωμή αυτοκριτική. 
Αυτά δεν θα πουν αύριο. Αυτά θα αφήσουν στον βολικό ιστορικό του μέλλοντος.

Ο Λεωνίδας Κύρκος δεν ήταν ένας καλός άνθρωπος που πέθανε. 
Ήταν πάνω από όλα ένας ακατάβλητος και πύρινος πολιτικός που κάτι μου λέει ότι θα ήθελε αυτήν την ώρα να ακουστούν αιχμηρές πολιτικές αλήθειες για την Οδύσσεια της διαδρομής και όχι κλισέ ομονοούσας συγκίνησης. 
Ότι τη συγκίνηση θα την ήθελε μόνο από τους συντρόφους του, από τους αντιπάλους του θα ήθελε το μέτρο, και από κάποιους να μην εμφανιστούν καθόλου.


*από το protagon.gr

Δευτέρα 29 Αυγούστου 2011

Λεωνίδας Κύρκος, ο "τρελός" της πολιτικής σκακιέρας



του Πέτρου Παπασαραντόπουλου

Μονάχα ετούτο τον τρελό μου θα κρατήσω
που ξέρει μόνο σ' ένα χρώμα να πηγαίνει
δρασκελώντας την μίαν άκρη ως την άλλη
γελώντας μπρος στις τόσες πανοπλίες σου
μπαίνοντας μέσα στις γραμμές σου ξαφνικά
αναστατώνοντας τις στέρεες παρατάξεις…
Κι αυτή δεν έχει τέλος η παρτίδα…
Μανόλης Αναγνωστάκης, Το σκάκι

Γνώρισα τον Λεωνίδα Κύρκο τον φθινόπωρο του 1974. Νεαρός «Ρηγάς» εγώ, ηγετική φυσιογνωμία της ανανεωτικής αριστεράς ο Λεωνίδας. Έκτοτε συνδεθήκαμε με στενή φιλία. Μαζί οργώσαμε το 1977 τη Βόρεια Ελλάδα ζητώντας ψήφο για τη βραχύβια «Συμμαχία». Ξαναβρεθήκαμε το 1989, στο «Ράδιο Παρατηρητής» στη Θεσσαλονίκη, που ο Λεωνίδας έδωσε μερικές από τις σημαντικότερες πολιτικές του συνεντεύξεις. Καρπός αυτών των συνεντεύξεων ήταν το βιβλίο που επιμελήθηκα με τίτλο «Λεωνίδας Κύρκος, Εκ Βαθέων» (Εκδόσεις Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2009). Πρόκειται για δώδεκα συνεντεύξεις του Λεωνίδα Κύρκου που καλύπτουν χρονικά την εικοσαετία της Ύστερης μεταπολίτευσης, από το 1989 έως το 2009. Ουσιαστικά, πρόκειται για την πολιτική παρακαταθήκη του Λεωνίδα Κύρκου, μέσα από την αφήγηση του για τα γεγονότα της τελευταίας εικοσαετίας.

Από το βιβλίο αυτό αναρτώ τον πρόλογο του Λεωνίδα και του εισαγωγικό μου σημείωμα.

Πρόλογος του Λεωνίδα Κύρκου

Το 1991, έθεσα υποψηφιότητα στη Θεσσαλονίκη για να μείνει χώρος στην Αθήνα και να εκλεγεί ο συνεργαζόμενος με τον Συνασπισμό Ανδρέας Λεντάκης. Στη Θεσσαλονίκη εκλέχθηκα με αρκετή δυσκολία και στα χρόνια που ακολούθησαν ήμουν πολύ συχνά στη μακεδονική πρωτεύουσα, εκπληρώνοντας κατά το δυνατό τις υποχρεώσεις μου.

Συνήθιζα σε κάθε ταξίδι να επισκέπτομαι για μια σε βάθος πολιτική συζήτηση τον φιλόξενο ραδιοφωνικό σταθμό του «Παρατηρητή» και να σχολιάζω την επικαιρότητα με τον οξύτατο παρατηρητή και φίλο μου, τον Πέτρο Παπασαραντόπουλο, με τον οποίο όλα τα τελευταία χρόνια μοιραζόμασταν κοινές αντιλήψεις. Το βασικό θέμα ήταν η πορεία του τόπου, η προοπτική της και μέσα σ’ αυτήν ο ρόλος της Αριστεράς.

Οι συζητήσεις, χωρίς την πίεση του ραδιοφωνικού χρόνου που συνηθίζεται σε τέτοιου είδους εκπομπές, ήταν άνετες, χαλαρές, μαγνητοφωνούνταν στις σύγχρονες εγκαταστάσεις του σταθμού και η μετάδοσή τους πάντα προκαλούσε ξεχωριστό ενδιαφέρον. Από την απομαγνητοφώνησή τους έχουμε ένα corpus αναλύσεων της εποχής και μπορούμε να παρακολουθήσουμε τη διαμόρφωση των πολιτικών σκέψεων μέρους της Αριστεράς και να αποφανθούμε για την επάρκειά τους.

Από τις συζητήσεις προκύπτει, μεταξύ άλλων, ότι το φλέγον θέμα της συνάντησης των δύο μεγάλων δημοκρατικών ρευμάτων του ΠΑΣΟΚ και του Συνασπισμού, ΔΕΝ συζητήθηκε ποτέ με τη σοβαρότητα που του ταίριαζε, και πάντοτε αντιμετωπιζόταν σαν μια ρομαντική ιδεοληψία του Λεωνίδα Κύρκου. Χάθηκε έτσι πολύτιμος χρόνος και δόθηκε άνεση στην κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας να οδηγήσει τη χώρα στη σημερινή κατάπτωση.

Όμως, το θέμα αυτό των συμμαχιών για την προώθηση των θέσεων προς τη βαθιά κοινωνική αλλαγή και τον Σοσιαλισμό, που απαιτούσαν τα αδιέξοδα στα οποία περιέρχονταν η χώρα, ήταν και είναι το κεντρικό πολιτικό ζήτημα αυτής της χώρας. Άλλες λύσεις δεν φαίνονταν και δεν φαίνονται εφικτές στον ορίζοντα. Το αριστερό κίνημα έχει υποστεί δύο συντριπτικές ήττες και υπάρχει έντονα η ανάγκη νέων ιδεών και προσανατολισμών για την ανασυγκρότησή του.

Για τη συνάντηση αυτή διατυπώνονται δύο ισχυρές ενστάσεις. Από τη μεριά μας: «Είναι σοσιαλιστικό –και πόσο– το ΠΑΣΟΚ; Είναι μεγάλο κόμμα και θα μας καταπιεί! Θα χάσουμε τη φυσιογνωμία μας και τον αυτόνομο ρόλο μας». Και από τη μεριά του ΠΑΣΟΚ: «Δεν σας εμπιστευόμαστε. Είστε οπαδοί της δικτατορίας του προλεταριάτου. Θέλετε να σμίξουμε τις δυνάμεις μας και ύστερα ‘να μας την φέρετε’… είστε η σύγχρονη έκδοση του Δούρειου Ίππου».

Τα επιχειρήματα ήταν ισχυρά. Καταδίκαζαν όμως σε αποτελμάτωση και ακινησία. Με τις κοσμοϊστορικές αλλαγές του 1989 εγκαταλείφθηκε η εμμονή στη δικτατορία του προλεταριάτου από τα κομμουνιστικά κόμματα που τόση ζημιά είχε κάνει. Κατά τα άλλα, όμως, έμεινε η δυσπιστία. Χρειαζόταν μια γενναία πρωτοβουλία συνεννόησης. Οι επαναστάτες από τα βάθη της ιστορίας καλούσαν με τη φωνή του Danton, από τους ηγέτες της Γαλλικής Επανάστασης, για «περισσότερη τόλμη».

Οι δικοί μας όμως δίσταζαν και διστάζουν ακόμα και σήμερα. Η ακινησία έγινε ιδεολογία, και στην κοινωνία σήκωσαν κεφάλι αναρχικά και αντιεξουσιαστικά ρεύματα. Είχαν σαγήνη· υπόσχονταν γρήγορες λύσεις και κυρίως αποτελούσαν μια κραυγαλέα αποδοκιμασία του πολιτικού συστήματος. ΜΠΑΜ!

Η Αριστερά διστάζει να προσανατολισθεί στη μόνη λύση: Κυβέρνηση συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ! Ας βγάλει άλλος τα κάστανα από τη φωτιά, ύστερα βλέπουμε. Και ο πονηρός Καρατζαφέρης καραδοκεί…

Η Αριστερά έχασε την επαναστατική της πνοή. Την ορμή της. Και χρειάζεται να τα ξαναβρεί. Όχι στους δρόμους της βίας. Αλλά με την ακούραστη εμπνευσμένη δουλειά που κερδίζει την εμπιστοσύνη των πολιτών και αλλάζει το τοπίο.

Κατ’ αρχήν: ΤΟ ΜΕΤΩΠΟ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΒΙΑΣ, ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑΣ. Η εξασφάλιση της ομαλής διεξαγωγής των κοινωνικών αγώνων. Η μίνιμουμ συνεννόηση των πολιτικών δυνάμεων. Η κυβερνητική συνεργασία ΠΑΣΟΚ-Συνασπισμού.

Η Αριστερά πρέπει να προτείνει στην κοινωνία ένα Χάρτη εφικτών διεκδικήσεων. Πρέπει να γίνει πρωτοπόρος σε μια εθνική εξόρμηση για την ανανέωση και την Αναγέννηση του ελληνικού πολιτισμού. Το σχολείο πρέπει να γίνει κέντρο μαθητείας κι εκπαίδευσης. Το καφενείο χώρος συνάντησης, επικοινωνίας και συλλογικής προσπάθειας καθολικής βελτίωσης αυτής της κοινωνίας και αυτού του τόπου.

Αυτές τις ιδέες υπερασπίστηκα με πάθος όλα αυτά τα χρόνια. Στην τελευταία «Εκ Βαθέων» συζήτηση που περιλαμβάνεται σε αυτό το βιβλίο θέλω να στείλω με όλες μου τις δυνάμεις ένα καθαρό μήνυμα στους συντρόφους μου του Συνασπισμού: Τολμήστε. Έχετε ήδη καθυστερήσει. Οι ιδέες και οι προτάσεις της ανανεωτικής Αριστεράς είναι σήμερα περισσότερο επίκαιρες από ποτέ.

Λεωνίδας Κύρκος Νοέμβρης 2009


Εισαγωγικό σημείωμα Πέτρου Παπασαραντόπουλου

Ο Λεωνίδας Κύρκος είναι αναμφίβολα η πλέον εμβληματική μορφή του χώρου που κωδικά αποκαλείται ανανεωτική Αριστερά στην Ελλάδα. Ο χώρος αυτός συνιστά ένα εν πολλοίς παράδοξο και ιδιότυπο φαινόμενο στη μεταπολιτευτική πολιτική ιστορία.

Η ιδιοτυπία αυτή μπορεί να εντοπισθεί σε δύο κύρια χαρακτηριστικά:

*Την απόλυτη δυσαρμονία ανάμεσα στις αναιμικές εκλογικές επιδόσεις και στην ιδιαίτερα σημαντική επιρροή σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες, όπως οι διανοούμενοι και οι καλλιτέχνες, ο κόσμος των γραμμάτων και των τεχνών, γενικότερα.

*Την πλήρη διαφοροποίησή του από τους υπόλοιπους κομματικούς οργανισμούς σε κρίσιμες πολιτικές επιλογές της μεταπολιτευτικής περιόδου, με τη συνεχή αναζήτηση ευρύτερων συναινέσεων σε περιόδους όπου το κυρίαρχο χαρακτηριστικό ήταν οι κάθετες πολιτικές πολώσεις και ο στείρος δικομματισμός.

Με έναν παράξενο τρόπο, πολλές από τις πολιτικές προτάσεις της ανανεωτικής Αριστεράς, ενώ την εποχή που διατυπώνονταν απορρίπτονταν κατηγορηματικά, στη συνέχεια υιοθετούνταν και υλοποιούνταν από τα κόμματα εξουσίας. Στην πολιτική σκακιέρα της μεταπολίτευσης, όπου οι κινήσεις που κυριαρχούσαν ήταν μόνον οριζοντίως ή καθέτως, η ανανεωτική Αριστερά ήταν ο «τρελός» του πολιτικού παιγνίου. Ο αξιωματικός της παρτίδας, που κινείται διαγωνίως και «που ξέρει μόνο σε ένα χρώμα να πηγαίνει… αναστατώνοντας τις στέρεες παρατάξεις», σύμφωνα με τον Μανόλη Αναγνωστάκη. Η ανανεωτική Αριστερά δεν μπόρεσε ποτέ, με όρους γκραμσιανούς, να κυριαρχήσει στην πολιτική αντιπαράθεση. Αρκετές φορές, όμως, οι ιδέες της, οι θέσεις και οι προτάσεις της ηγεμόνευσαν στο πολιτικό σκηνικό.

Το σώμα των βασικών ιδεών της ανανεωτικής Αριστεράς
Επιχειρώντας κανείς να συμπυκνώσει το σώμα των βασικών ιδεών της ανανεωτικής Αριστεράς, το corpus της πολιτικής της πρότασης μπορεί να εντοπίσει τα ακόλουθα σημεία:

1) Την ανάγκη αναζήτησης ευρύτερων συναινέσεων και συμμαχιών για την επίλυση των κρίσιμων προβλημάτων της ελληνικής κοινωνίας και την υπέρβαση των κάθετων πολώσεων του πολιτικού συστήματος. Η πρόταση αυτή, που διατυπώθηκε τον Αύγουστο του 1974, αμέσως μετά την πτώση της δικτατορίας, αναπτύσσεται και αναλύεται στους «Στόχους του Έθνους», την «πλέον ανατρεπτική συμβολή του ΚΚΕ εσωτερικού στα πολιτικά πράγματα της Ελλάδας», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Λεωνίδας Κύρκος.

2) Τη ρήξη με τις ολοκληρωτικές πρακτικές των παραδοσιακών κομμουνιστικών κομμάτων και το σταλινικό φαινόμενο, και την αναζήτηση μιας Αριστεράς δημοκρατικής και με ανθρώπινο πρόσωπο. Η επιλογή αυτή συμπυκνώνεται με ιδιαίτερα εύστοχο τρόπο στη ρήση του Νίκου Πουλαντζά ότι «η Αριστερά ή θα είναι δημοκρατική ή δεν θα είναι Αριστερά». Η ρήξη αυτή αρχικά επιχειρείται μέσω της προσπάθειας μιας από τα μέσα ανανέωσης του κομμουνιστικού οράματος (ΚΚΕ εσωτερικού) και στη συνέχεια μέσα από ευρύτερα πολιτικά σχήματα, χωρίς το κομμουνιστικό πρόταγμα (Ελληνική Αριστερά, Συνασπισμός).

3) Την ανάγκη για έναν σταθερό ευρωπαϊκό προσανατολισμό της Ελλάδας και την πολιτική επιλογή, μετά την ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, για ενεργή συμμετοχή στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Πολιτική επιλογή, αυτονόητη σήμερα, αλλά ιδιαίτερα ριζοσπαστική για την εποχή που διατυπώθηκε. Είναι δεδομένα τα σύνδρομα στην Αριστερά, αλλά και στην υπόλοιπη κοινωνία, ότι τόσο για τη δικτατορία όσο και για υπόλοιπα δεινά του ελληνισμού έφταιγε εξ ορισμού ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός και η Δύση εν γένει. Οι δικές μας ευθύνες για τις παθογένειες και τις δυσλειτουργίες του πολιτικού μας συστήματος παραγνωρίζονται και αποσιωπούνται.

4) Τη σταθερή καταγγελία της εθνικιστικής ρητορείας και των αδιέξοδων πολιτικών επιλογών, που προκύπτουν εξαιτίας της, υπογραμμίζοντας την ανάγκη αναζήτησης συναινετικών λύσεων τόσο στις σχέσεις με τις γειτονικές χώρες (Τουρκία αρχικά και στη συνέχεια Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας) όσο και στο πρόβλημα της Κύπρου.

5) Την ανάγκη του σεβασμού και της προσήλωσης στους θεσμούς, που αποτελούν συστατικό στοιχείο κάθε δημοκρατικής κοινωνίας. Αυτή η θέση ήταν και είναι σε πλήρη αντίθεση με την «επαναστατική» ρητορεία ότι «νόμος είναι το δίκιο του εργάτη», αλλά και με τις απόψεις εκείνες που υποστηρίζουν ότι οι θεσμοί δεν έχουν και τόση σημασία, αφού εκείνο που προέχει είναι η αδιαμεσολάβητη σχέση του Ηγέτη με το λαό.

6) Την ανάγκη ριζικού εκσυγχρονισμού, όχι μόνο του πολιτικού συστήματος και της γραφειοκρατίας, αλλά και της ίδιας της ελληνικής κοινωνίας, με τη λήψη αποφάσεων και μέτρων που δεν θα ήταν κατ’ ανάγκη δημοφιλή. με άλλα λόγια, την έμπρακτη άρνηση του πολιτικού κόστους στη λήψη πολιτικών αποφάσεων, που ήταν η κυρίαρχη πολιτική πρακτική των κομμάτων εξουσίας στη μεταπολιτευτική περίοδο.

Κρίνοντας με την απόσταση του χρόνου, 35 χρόνια μετά τη μεταπολίτευση του 1974, μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι η ανανεωτική Αριστερά απέτυχε πλήρως στο να πείσει τα υπόλοιπα κόμματα, αλλά και την ελληνική κοινωνία, για την ανάγκη αναζήτησης ευρύτερων συναινέσεων και συμμαχιών.

Είχε σχετική επιτυχία στην προβολή ενός διαφορετικού προσώπου της Αριστεράς, περιορίζοντας το ΚΚΕ στο ρόλο μιας μάλλον περιθωριακής παραμέτρου του πολιτικού συστήματος.

Δικαιώθηκε απόλυτα στις φιλοευρωπαϊκές επιλογές της, που σήμερα θεωρούνται αυτονόητες από τη συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών.

Έπεισε, ύστερα από πολλές προσπάθειες και παρά τις κατηγορίες για ενδοτισμό και εθνική μειοδοσία, ότι μέσα από διαπραγματεύσεις και χωρίς αδιέξοδους εθνικιστικούς λεονταρισμούς μπορούν να προκύψουν επωφελείς λύσεις στα εθνικά μας θέματα.

Λοιδωρήθηκε για «θεσμολαγνεία» από όλες τις συνιστώσες της Αριστεράς.

Τέλος, δεν κατάφερε να επιβάλει στην πολιτική ατζέντα των κομμάτων εξουσίας έναν πραγματικό εκσυγχρονισμό της χώρας και του συστήματος διοίκησης, που παραμένει ακόμα και σήμερα το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας.

Απολογισμός καθόλου κακός για έναν μικρό πολιτικό σχηματισμό. Θα μπορούσε να ήταν πολύ καλύτερος, εάν ο χώρος της ανανεωτικής Αριστεράς μπορούσε να υπερβεί τις ενδογενείς αδυναμίες που τον χαρακτήριζαν, όπως οι ατέρμονες διαδικασίες, ο βυζαντινισμός, η διστακτικότητα σε κρίσιμες αποφάσεις, οι έντονες αντιπαραθέσεις του πολιτικού προσωπικού.

Ένας διαφορετικός πολιτικός πολιτισμός

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτό το corpus των ιδεών της ανανεωτικής Αριστεράς παραπέμπει σε έναν διαφορετικό πολιτικό πολιτισμό. Η επικράτησή του, θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα εντελώς διαφορετικό τοπίο από αυτό του στείρου δικομματισμού.

Δεν μπόρεσε να πείσει την ελληνική κοινωνία στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης, για έναν προφανή, κατά τον Λεωνίδα Κύρκο, λόγο, που ήταν «η δίψα του Λαού τότε για άμεσες λύσεις και για αποτελεσματικές δράσεις… Ο δρόμος που υπέδειχναν οι “Στόχοι” δεν φαινόταν γρήγορος και ριζοσπαστικός».

Όταν πέρασε η έξαψη της μεταπολίτευσης, το corpus των ιδεών της ανανεωτικής Αριστεράς είχε μια δεύτερη ευκαιρία. Την ευκαιρία αυτή την έχασε το 1989, με το μοιραίο λάθος της παραπομπής του Ανδρέα Παπανδρέου.

Στη συνέχεια, οι ιδέες της ανανεωτικής Αριστεράς υπονομεύθηκαν από το ίδιο το κόμμα που τις εκπροσωπούσε.

Το corpus των ιδεών της ανανεωτικής Αριστεράς πέρασε από πολλές διακυμάνσεις πολιτικής επιρροής στη διάρκεια της μεταπολίτευσης. Επιχείρησε να υπερβεί τον κομμουνιστικό χαρακτήρα του με τη μετεξέλιξη του ΚΚΕ εσωτερικού σε έναν ευρύτερο πολιτικό σχηματισμό, τη βραχύβια Ελληνική Αριστερά, που σύντομα έδωσε τη θέση της στο Συνασπισμό της Αριστεράς, σε συνεργασία με το ΚΚΕ, στα πλαίσια της ευφορίας που είχαν προκαλέσει οι κοσμογονικές αλλαγές στη Σοβιετική Ένωση, στα τέλη της δεκαετίας του ’80.

Η συνεργασία αυτή δεν μακροημέρευσε, μετά την αποτυχία της περεστρόικα, τη συντηρητική αναδίπλωση του ΚΚΕ και την αποχώρησή του από το Συνασπισμό το 1991.

Περιθωριοποίηση, αγνόηση και απόρριψη από το Συνασπισμό

Ο Συνασπισμός συνέχισε την πολιτική του πορεία με τον Λεωνίδα Κύρκο να έχει αποσυρθεί από τις ηγετικές θέσεις, ενώ παράλληλα το corpus των ιδεών της ανανεωτικής Αριστεράς δοκιμάζεται σκληρά στην ύστερη κομματική διαδρομή του Συνασπισμού, από το 1993 και μετά.

Περιθωριοποιείται σιωπηλά στη διάρκεια της προεδρίας Νίκου Κωνσταντόπουλου, αγνοείται συστηματικά κατά την προεδρία Αλέκου Αλαβάνου, και απορρίπτεται κατηγορηματικά από την προεδρία Αλέξη Τσίπρα.

Ιδιαίτερα στο πλαίσιο του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς (ΣΥΡΙΖΑ), που είναι η πολιτική συμμαχία του Συνασπισμού με ευάριθμες κινήσεις της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς, αυτό το corpus δαιμονοποιήθηκε και εξοστρακίσθηκε. Η κυρίαρχη πολιτική επιλογή είναι η «κινηματική και αντισυστημική λογική, εκτός ορίων», όπως χαρακτηριστικά γράφει η Βάσω Κιντή, (ΤΑ ΝΕΑ, 5 Αυγούστου 2009) η οποία δεν έχει καμιά σχέση με το σώμα των ιδεών που προαναφέρθηκαν.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Γιάννης Βούλγαρης, η παρούσα ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ αντιμετωπίζει την παράδοση της ιστορικής ανανεωτικής Αριστεράς με «συνειδητή ή ασυνείδητη ιστορική μνησικακία» (ΤΑ ΝΕΑ, 30 Μαΐου 2009).

Ιδίως μετά τις ευρωεκλογές και τις εθνικές εκλογές του 2009, όπου καταγράφηκε, με την πρωτοφανή για τα ελληνικά δεδομένα αποχή και την αποδοκιμασία των κομμάτων εξουσίας, η βαθύτατη κρίση του πολιτικού συστήματος, ο Συνασπισμός και ο ΣΥΡΙΖΑ ταλανίζονται από εσωτερικές συγκρούσεις που επαναφέρουν στο προσκήνιο τις αγεφύρωτες πολιτικές διαφωνίες και τους ασύμβατους πολιτικούς προσανατολισμούς ανάμεσα στις διάφορες συνιστώσες.

Σήμερα, το πολιτικό μέλλον του χώρου της ανανεωτικής Αριστεράς μοιάζει να είναι εξαιρετικά αβέβαιο. Αντίθετα, συνεχίζει να είναι αξιοσημείωτη η επιρροή του σε επιστημονικούς και ακαδημαϊκούς χώρους και στα μέσα ενημέρωσης όπου μπορεί κανείς να εντοπίσει τόσο τα θετικά όσο και τα παθολογικά χαρακτηριστικά που προαναφέρθηκαν.

Πρόκειται για μια υπαρκτή αλλά μη ορατή Αριστερά, που στο μεγαλύτερο μέρος της έχει πλήρως αποκοπεί από τις κομματικές διεργασίες και τις πολιτικές επιλογές του ΣΥΡΙΖΑ.

Η πολιτική των συμμαχιών

Αξίζει ιδιαίτερα να επισημανθεί ότι στο πλαίσιο της αναζήτησης ευρύτερων συναινέσεων και συμμαχιών, η ανανεωτική Αριστερά συνεργάσθηκε κατά καιρούς με όλα σχεδόν τα πολιτικά κόμματα. με το ΚΚΕ το 1974 (Ενωμένη Αριστερά) και το 1989 (Συνασπισμός της Αριστεράς), με το ΠΑΣΟΚ, σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά όχι στην κεντρική πολιτική σκηνή (με την εξαίρεση της βραχύβιας Οικουμενικής κυβέρνησης Ζολώτα το 1989), και με τη Νέα Δημοκρατία το 1989 στο πλαίσιο της κυβέρνησης Τζαννετάκη.

Η τελευταία επιλογή είναι από τις πλέον αμφιλεγόμενες και αμφισβητούμενες, και είναι σίγουρο ότι θα απασχολεί για πολλά χρόνια τους πολιτικούς επιστήμονες και αναλυτές.

Η σχέση του χώρου της ανανεωτικής Αριστεράς με το ΠΑΣΟΚ πέρασε από πολλές διακυμάνσεις. Από το 1974 έως το 1989 χαρακτηριζόταν από έντονη αμοιβαία καχυποψία. Παρότι ο σκληρός πυρήνας των ιδεών της ανανεωτικής Αριστεράς και του τότε κομματικού της φορέα, του ΚΚΕ εσωτερικού, θα έπρεπε να οδηγήσει σε μια στενότερη συνεργασία, οι πορείες των δύο κομμάτων, με εξαίρεση κάποιες συνεργασίες σε τοπικό επίπεδο, ήταν αντιθετικές και ασύμβατες.

Οι κύριες αιτίες αυτής της δύσκολης σχέσης μοιάζουν να είναι το αλαζονικό και λαϊκιστικό ύφος άσκησης της εξουσίας από το ΠΑΣΟΚ, οι λαϊκιστικές πολιτικές του Ανδρέα Παπανδρέου, αλλά και η κυτταρική απαρέσκεια και απέχθεια μεγάλης μερίδας στελεχών του ΚΚΕ εσωτερικού προς αυτές τις πρακτικές. Το αισθητικό κριτήριο φαίνεται ότι υπερίσχυε πολλές φορές της ψύχραιμης πολιτικής ανάλυσης.

Οι σχέσεις αυτές πήραν το χαρακτήρα μετωπικής σύγκρουσης το 1989. Στη συνέχεια, έγιναν προσπάθειες από κάποια στελέχη της ανανεωτικής Αριστεράς, με προεξάρχοντα τον Λεωνίδα Κύρκο, να εξομαλυνθούν. Οι προσπάθειες αυτές απορρίφθηκαν από τις κατά καιρούς ηγεσίες του Συνασπισμού, κάτι που οδήγησε σειρά στελεχών είτε να προσχωρήσουν στο ΠΑΣΟΚ είτε να αποχωρήσουν από το Συνασπισμό και να παραμείνουν χωρίς κομματική ένταξη.

Παράλληλα, το σημερινό ΠΑΣΟΚ, ιδίως με τον προσωποκεντρικό και αρχηγικό χαρακτήρα της ηγεσίας του, δεν δείχνει κανένα ενδιαφέρον για ευρύτερες συνεργασίες.

Η μοναχική πορεία του Λεωνίδα Κύρκου

Σε όλη αυτή την ιστορική διαδρομή, ο Λεωνίδας Κύρκος διαδραματίζει έναν πρωταγωνιστικό ρόλο. Συμμετέχει ενεργά σε όλες τις διεργασίες, από ηγετικές θέσεις, και εκλέγεται επανειλημμένα βουλευτής και ευρωβουλευτής. Από το 1993 παραιτείται από όλα τα κομματικά αξιώματα, αλλά συνεχίζει να παρεμβαίνει ενεργά στα πολιτικά δρώμενα.

Σε όλα αυτά τα χρόνια δεν παύει, σε αντίθεση και πολλές φορές σε αντιπαράθεση με τις ηγεσίες του Συνασπισμού, να προτείνει τη συνεργασία ΠΑΣΟΚ-Συνασπισμού, ενώ σηκώνει σχεδόν μόνος το βάρος της σύγκρουσης με την εθνικιστική υστερία για το θέμα του ονόματος της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας.

Υποστηρίζει ότι ο ξέφρενος ανταγωνισμός πολεμικών εξοπλισμών με την Τουρκία είναι αδιέξοδος, και διατυπώνει ανατρεπτικές προτάσεις για συνεκμετάλλευση των πετρελαίων του Αιγαίου από Ελλάδα και Τουρκία. Προτείνει διαρκώς την αξιοποίηση των ευρωπαϊκών δομών για την κυπριακή ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και έχει τη μεγάλη ικανοποίηση της ένταξης της Κύπρου, ως αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής.

Δεν διστάζει να ζητήσει τη διάλυση του ΣΥΡΙΖΑ και τον ριζικό αναπροσανατολισμό της πολιτικής του Συνασπισμού, προτείνοντας στους συντρόφους του της ανανεωτικής πτέρυγας να τολμήσουν να προχωρήσουν στη δημιουργία ενός πολιτικού φορέα, εάν οι απόψεις τους δεν γίνουν δεκτές στα πλαίσια του Συνασπισμού.

Είτε συμφωνεί κανείς είτε διαφωνεί με τον Λεωνίδα Κύρκο, αυτό που σίγουρα δεν μπορεί να του καταλογίσει είναι ότι υπεκφεύγει. Αντίθετα, τοις ένδον ρήμασι πειθόμενος, δεν διστάζει να εκφράσει θέσεις και απόψεις, κόντρα στο ρεύμα. Ίσως να είχε δίκιο ο Κωνσταντίνος Καραμανλής που του είχε πει, «Κύρκο, θα αποτύχεις! Είσαι σε λάθος τόπο, σε λάθος χρόνο, σε λάθος κόμμα», όπως το περιγράφει ο Λεωνίδας Κύρκος στο βιβλίο του Στιγμές – από την προσωπική μου διαδρομή, (Εκδόσεις Βιβλιοπωλείου της Εστίας, Αθήνα 2007).

Οι δώδεκα συνεντεύξεις

Οι δώδεκα συνεντεύξεις που περιέχονται σε αυτό το βιβλίο καλύπτουν την εικοσαετία 1989-2009. Ξεκινούν με την περίοδο του 1989, όπου η Ελληνική Αριστερά συνεργάζεται με το ΚΚΕ στα πλαίσια του Συνασπισμού της Αριστεράς, και καταλήγουν με μια εφ’ όλης της ύλης συζήτηση με τον Λεωνίδα Κύρκο, που έγινε το Σεπτέμβριο του 2009. Οι έντεκα πρώτες συνεντεύξεις μεταδόθηκαν από το «Ράδιο Παρατηρητής» της Θεσσαλονίκης και από την κυριακάτικη εκπομπή «εκ Βαθέων». Η τελευταία συνέντευξη δόθηκε τον Οκτώβριο και το Νοέμβριο του 2009.

Η συμπύκνωση του προφορικού λόγου σε γραπτό, με ακριβή απόδοση των λεχθέντων και αποφυγή επαναλήψεων και γλωσσικών παραδρομών, είναι μια εξαιρετικά δύσκολη διαδικασία. Ελπίζω να έχω αποδώσει με ακρίβεια την ουσία των συζητήσεων.

Πριν από κάθε συνέντευξη προτάσσεται ένα σύντομο σημείωμα που περιγράφει το πολιτικό κλίμα της εποχής, ενώ, όπου αυτό είναι αναγκαίο, παρατίθενται υποσημειώσεις για να γίνουν κατανοητά πρόσωπα και γεγονότα που αναφέρονται στη συζήτηση. Περιλαμβάνονται επίσης ενδεικτικές παραπομπές σε σχετική βιβλιογραφία και αρθρογραφία για όσους αναγνώστες θα επιθυμούσαν να εμβαθύνουν περισσότερο στα θέματα της συζήτησης. Αυτές οι παραπομπές είναι ίσως η καλύτερη απόδειξη για τη σημαντική επιρροή που άσκησε και ασκεί το corpus των ιδεών της ανανεωτικής Αριστεράς στην πνευματική ζωή και στον δημόσιο λόγο της χώρας.

Μέσα από τις συζητήσεις αυτές, που είχαν το πλεονέκτημα μιας άνεσης χρόνου για την ανάπτυξη των επιχειρημάτων, σε αντίθεση με την τρέχουσα πρακτική των τηλεοπτικών παραθύρων και της εύληπτης «ατάκας», ξεδιπλώνεται όλο το νήμα της πολιτικής σκέψης του Λεωνίδα Κύρκου σε δύο επίπεδα: τόσο στη συγκεκριμένη ανάλυση της συγκεκριμένης κατάστασης, όσο και στο ευρύτερο θεωρητικό σκεπτικό που βρίσκεται πίσω από τις πολιτικές του προτάσεις. Η σύγκριση των απόψεών του με εκείνες άλλων συνομιλητών που υποστηρίζουν αντίθετες θέσεις, πιστεύουμε ότι είναι ιδιαίτερα διαφωτιστική για τον αναγνώστη.

Μέσα από τις συζητήσεις αυτές αναβλύζει ένα ξεχωριστό προσωπικό και πολιτικό ήθος. μια ξεχωριστή στάση ζωής, μια σπάνια προσωπική εντιμότητα, μια διαφορετική προσέγγιση της πολιτικής από αυτή που έχει επικρατήσει τα τελευταία χρόνια.

Οι τρεις πρώτες συνεντεύξεις, δόθηκαν με τον Λεωνίδα Κύρκο ενεργό πολιτικό. Όλες οι υπόλοιπες, δόθηκαν από έναν ενεργό πολίτη που δεν διστάζει να αναγνωρίσει τα λάθη του, να αναθεωρήσει πολλές από τις απόψεις του, ενώ ταυτόχρονα καταθέτει τις αγωνίες και τους προβληματισμούς του. Ο πολεμικός, μερικές φορές, τόνος των αρχικών συνεντεύξεων μετατρέπεται σταδιακά σε όλο και πιο στοχαστικές προσεγγίσεις, σε απόσταγμα ζωής.

Το βιβλίο αφιερώνεται στο Θωμά Βασιλειάδη, έναν αγωνιστή που κατάφερε να μετατρέψει με υποδειγματικό τρόπο τις ιδέες της ανανεωτικής Αριστεράς σε πολιτική πράξη. Ο Θωμάς με έφερε για πρώτη φορά σε επαφή με τα κείμενα του Λεωνίδα Κύρκου, δίνοντάς μου, στα τέλη του 1973, την Κομμουνιστική Επιθεώρηση (του ΚΚΕ εσωτερικού), όπου ο Λεωνίδας Κύρκος, υπογράφοντας ως Κ. Λουκίδης, ανέπτυσσε μια ρηξικέλευθη στρατηγική για την ανατροπή της δικτατορίας. Δυστυχώς, ο Θωμάς μας άφησε νωρίς.

Η παρούσα έκδοση ας θεωρηθεί ως ελάχιστο αντίδωρο στον Λεωνίδα Κύρκο για όσα του οφείλουμε. Για αυτά στα οποία συμφωνούσαμε και κυρίως για εκείνα στα οποία διαφωνούσαμε. Είμαστε πραγματικά πολλοί εκείνοι που του οφείλουμε πολλά.

Τα καλύτερά μας χρόνια…

Προσωπικό Υστερόγραφο: Συνάντησα για τελευταία φορά τον Λεωνίδα, στο σπίτι της Καλλιδρομίου στις 5 Ιουλίου. Δεν μπορεί πλέον να περπατήσει καθόλου. Βλέπω το αναπηρικό καροτσάκι και μελαγχολώ. Προσπαθώ να το κρύψω αλλά το καταλαβαίνει. Η συσκευή οξυγόνου μονίμως δίπλα του. Στιγμές-στιγμές βυθίζεται σε σιωπή. Αρθρώνει συλλογισμούς με υπερπροσπάθεια, αλλά το μυαλό λειτουργεί.

Κάποια στιγμή που λείπει η γυναίκα που τον φροντίζει μου ζητάει να κάνουμε τη συνήθη παρασπονδία μας και καπνίσουμε μαζί ένα πουράκι. Φοβάμαι να ενδώσω και του υπόσχομαι ότι θα καπνίσουμε μαζί την επόμενη φορά που θα βρεθούμε.

Φεύγοντας και κατηφορίζοντας την Χαριλάου Τρικούπη, με πιάνουν οι τύψεις. Θα τον ξαναδώ άραγε; Γιατί δεν ικανοποίησα αυτή την μικρή επιθυμία του;

Τελικά, δεν θα καπνίσουμε ποτέ ξανά μαζί…

Σάββατο 27 Αυγούστου 2011

Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ: "Αυτό που μας ξεχωρίζει είναι ο οικολογικός μετασχηματισμός της κοινωνίας και η ομοσπονδοποίηση της Ευρώπης"




Μια ενδιαφέρουσα συνέντευξή του στο Les Echos (από την προοδευτική πολιτική):

Λεζ Εκό (LE): Ήσαστε στο Κλερμόν-Φεράν (το θερινό σεμινάριο των Γάλλων «πράσινων» Σ.τ.Μ). Σημαίνει αυτό πως δεν κρατάτε πια μούτρα στο κόμμα σας;

Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ (Daniel Cohn-Bendit, DCB): Στη Λα Ροσέλ (το συνέδριο των «πράσινων», Σ.τ.Μ), δεν έγινε καμία πολιτική συζήτηση. Επρόκειτο για την τελετή ενθρόνισης της ηγεσίας, χωρίς άλλες συζητήσεις. Η προσυνεδριακή ψηφοφορία για τα εισηγητικά κείμενα (στην οποία το κείμενο που παρουσίασε ο DCB ηττήθηκε με μεγάλη διαφορά, Σ.τ.Μ) ήταν επαρκώς σαφής. Η διελκυστίνδα των τάσεων για να «μπει» στο τελικό κείμενο αυτή ή η άλλη φράση, μου ήταν εντελώς αδιάφορη. Δεν άξιζε καν τον κόπο να μετακινηθώ. Αλλά εδώ συζητιόνταν πράγματα που με ενδιαφέρουν: οι αραβικές επαναστάσεις, η αυτονομία της συνεργασίας της «Ευρώπης-οικολογίας» απέναντι στο κόμμα «Ευρώπη-οικολογία-οι πράσινοι» (EELV), η θέση της Ευρώπης στην προεκλογική εκστρατεία μας για τις προεδρικές εκλογές του 2012.

LE: Δεν ήταν και μια ευκαιρία να δηλώσετε καθαρά την υποστήριξή σας στην Εύα Ζολί (Eva Joly);

DCB: Με δεδομένη την πολιτική κατάσταση στη Γαλλία. είναι γνωστές οι αμφιβολίες μου όσον αφορά την ανάγκη αυτόνομης οικολογικής υποψηφιότητας στις εκλογές αυτές. Από την άλλη, πάντοτε έλεγα πως η Εύα Ζολί μπορεί να στηρίζεται πάνω μου όποτε θέλει να μιλήσει για την Ευρώπη. Αν θέλουμε να ξεχωρίσουμε ταυτόχρονα από τη δεξιά, την παραδοσιακή αριστερά, και την αριστερά της αριστεράς, θα πρέπει να προκρίνουμε δύο ζητήματα: τον οικολογικό μετασχηματισμό της κοινωνίαςκαι την ομοσπονδοποίηση της Ευρώπης, ως μέσο για το μετασχηματισμό αυτό. Εν πάση περιπτώσει, αυτό θα υποστηρίξω στην προεκλογική περίοδο. Βέβαια, δεν είμαι εγώ ο υποψήφιος...

LE: Στενοχωριέστε που ο Νικολά Ιλό (Nicolas Hulot, ο έτερος υποψήφιος για το χρίσμα της EELV στις προεδρικές εκλογές, Σ.τ.Μ) δεν παρέστη στο θερινό σας σεμινάριο;

DCB: Έχω πάψει να προσπαθώ να καταλάβω το Νικολά Ιλό. Είναι πια μεγάλο παιδί, ενήλικας και εμβολιασμένος. Απουσίαζε όταν φτιάξαμε την «Ευρώπη-οικολογία». Μας εξήγησε πως είχε να παίξει άλλο ρόλο στην κοινωνία. Πράγμα που σημαίνει πως έχασε τα πάρτι-έκπληξη των ευρωεκλογών και των περιφερειακών εκλογών, πράγμα που δε μας εμπόδισε να τα πάμε πάρα πολύ καλά. Μετά θεώρησε πως όφειλε να είναι υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές. Ε, δεν «περπάτησε», αυτό είναι όλο! Από εδώ και πέρα, ας κάνει ό,τι θέλει. Ας μη δραματοποιούμε τα πράγματα: σε όλους τους πολιτικούς σχηματισμούς, χωρίς εξαιρέσεις, υπάρχουν αντιπαραθέσεις και συγγένειες. Υπάρχουν και στους οικολόγους. Οι οικολόγοι υπήρξαν πριν το Νικολά Ιλό και πριν το Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ, θα υπάρξουν και μετά από εμάς.

LE: Χρειάζεται να περιμένετε το αποτέλεσμα των εσωκομματικών εκλογών του «σοσιαλιστικού κόμματος» (PS) πριν συνάψετε με το κόμμα αυτό μια συμφωνία ενόψει των βουλευτικών εκλογών;

DCB: Για να νικήσουν το Σαρκοζί (Sarkozy), οι σοσιαλιστές θα έχουν ανάγκη της ενθουσιώδους συμμετοχής των ψηφοφόρων των οικολόγων. Αλλά για να υπάρξει ενθουσιασμός, οι οικολόγοι θα πρέπει να νιώθουν πως θα βρουν τη θέση που τους αξίζει στη μελλοντική πλειοψηφία, με άλλα λόγια, να έχουν τη βεβαιότητα πως θα διαθέτουν αρκετούς βουλευτές ώστε να σχηματίσουν αυτόνομη κοινοβουλευτική ομάδα. Αυτή η συμφωνία θα πρέπει να έχει «κλείσει» το αργότερο ως το Δεκέμβριο.Πλην όμως βρίσκομαι σε απόλυτη αδυναμία να σας διαφωτίσω ως προς το τι ακριβώς έχει πετύχει μέχρι τώρα η ηγεσία του κόμματος. Γι' αυτό ζητάω μια συνάντηση μεταξύ της Σεσίλ Ντιφλό (CécileDuflot), του Ζαν-Βενσάν Πλασέ (Jean-Vincent Placé), του Πασκάλ Ντιράν (Pascal Durand) κι εμού, ώστε να συζητήσουμε τη διαπραγματευτική μας τακτική με πλήρη διαφάνεια.

LE: Υπάρχει κάποιος υποψήφιος για το χρίσμα του PS που να είναι πιο «συμβατός» με τους οικολόγους, σε σχέση με τους άλλους;

DCB: Κοιτάξτε, έχω ήδη «καεί» με τη δήλωσή μου πως ο Ντομινίκ Στρος-Καν (DominiqueStrauss-Kahn) έχει περισσότερες πιθανότητες να κερδίσει. Το δις εξ αμαρτείν... Οι οικολόγοι θα έχουν να κάνουν με εκείνον ή εκείνη που θα προκύψει από την εσωκομματική εκλογή. Από την άλλη, ας μην υποτιμούμε τις διαφορές μας με τους σοσιαλιστές. Στις τοποθετήσεις της Μαρτίν Ομπρί (MartineAubry) για την κρίση του χρέους, το περιβάλλον και η οικολογία δεν αναφέρονται ούτε μια φορά! Εξ ου, το ξαναλέω, η ανάγκη για μια ισχυρή «πράσινη» ομάδα στο κοινοβούλιο. Τίποτε δε θα είναι χειρότερο από το να καταλήξουμε να έχουμε περισσότερους υπουργούς από ότι βουλευτές. Το καλοκαίρι δείπνησα με τη Μαρτίν Ομπρί και είδα το Φρανσουά Ολάντ (François Hollande). Γνωρίζουν αμφότεροι πόσο απαραίτητη είναι η κινητοποίηση των οικολόγων.

LE: Ως ευρωπαϊστή, σας ικανοποιεί η συμφωνία Σαρκοζί-Μέρκελ (Merkel);

DCB: Όχι. Διότι απουσιάζει η ιδέα της ομοσπονδοποίησης, ήτοι της κοινής διαχείρισης του δημοσίου χρέους των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Διότι απουσιάζει η ιδέα των ευρωομολόγων για επενδύσεις, άρα και για τον οικολογικό μετασχηματισμό. Δείτε αυτό το παράδειγμα: η Ελλάδα εξαρτάται ενεργειακά κατά 85% από τις εισαγωγές πετρελαίου. Κι όμως, είναι μια χώρα, γεμάτη ήλιο, αέρα! Η επένδυση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Ελλάδα μεσοπρόθεσμα θα συνέβαλε και στη μείωση του ελληνικού χρέους. Αλλά φυσικά, θα πρέπει να της δώσουμε τη δυνατότητα να κάνει κάτι τέτοιο. Να όμως που περί αυτού τίποτα δε λέγεται στην Ευρώπη και τίποτα δεν ελέχθη στη συμφωνία της Τρίτης (16/8). Ήταν μια συνάντηση για το τίποτα. Απλά οι δύο ηγέτες επανέλαβαν ό,τι λέει εδώ και μήνες η κ. Μέρκελ...

LE: Υπάρχει όμως η ιδέα της οικονομικής διακυβέρνησης...

DCB: Πρόκειται για αναβίωση της διακυβερνητικής. Ιδίως υπό τον Χέρμαν Βαν Ρομπάι (Herman VanRompuy), που αν τον χαρακτηρίζει κάτι, είναι η ευπείθειά του. Με αυτόν επικεφαλής, η ιδέα της οικονομικής διακυβέρνησης στερείται κάθε νοήματος. Το πολύ-πολύ να είναι κάτι σα διευθυντής του γραφείου της Μέρκελ και του Σαρκοζί. Αλλά μια οικονομική διακυβέρνηση της Ευρώπης θα έπρεπε να στηρίζεται σε ευρωπαϊκούς θεσμούς, και ιδίως στο ευρωκοινοβούλιο.

LE: Είστε υπέρ της καθιέρωσης ενός κοινού γαλλογερμανικού κλιμακίου φορολόγησης των επιχειρήσεων;

DCB: Ναι. Και θα έλεγα μάλιστα ενός πανευρωπαϊκού κλιμακίου. Να τελειώνουμε με αυτόν τον παράλογο ανταγωνισμό που δεν οδηγεί πουθενά. Επί χρόνια μας ζάλιζαν με τις υμνολογίες για τον «ιρλανδικό τίγρη», με την τόσο χαμηλή φορολογία, την ώρα που η οικονομία βρισκόταν σε πλήρη άνθηση. Δείτε πού βρίσκεται σήμερα η Ιρλανδία...

LE: Μα πιστεύετε σε αυτό το φόρο;

DCB: Είμαι άθεος. Δεν πιστεύω σε τίποτα, πόσο μάλλον στους Μέρκελ και Σαρκοζί, που περνάνε την ώρα τους λέγοντας πράγματα που δεν κάνουν ποτέ. Επί παραδείγματι, είναι απολύτως ανόητο να επιμένουν να «αποκλείουν» κάθε περαιτέρω χρηματοδότηση του ευρωπαϊκού ταμείου στήριξης. Κανείς δεν τους πιστεύει. Αν καταστεί αναγκαίο, οι πάντες ξέρουν πως αυτό ακριβώς θα κάνουν. Οι αγορές δεν καθησυχάζονται κατ' αυτόν τον τρόπο...

LE: Ο «χρυσούς κανόνας» (της συνταγματικής κατοχύρωσης των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών, Σ.τ.Μ) είναι «αερολογία», όπως λέει το PS ή μήπως ένα αναγκαίο βήμα προς τα εμπρός;

DCB: Το να λέμε «δεν είναι δυνατό να μεταθέτουμε στα παιδιά μας απίστευτα χρέη» είναι ένα επιχείρημα κατεξοχήν οικολογικό. Το πρόβλημα είναι πώς το κάνουμε αυτό. Με περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες και μέτρα λιτότητας που πλήττουν τους πιο αδύναμους; Ή με τον επανακαθορισμό της έννοιας της κοινωνικής αλληλεγγύης για όλους, στις δεδομένες συνθήκες; H συζήτηση για τον «χρυσό κανόνα» είναι σωστή, αλλά η μείωση του χρέους δε συνεπάγεται λιτότητα. Ο συνδικαλιστής Φρανσουά Σερέκ (François Chérèque) έχει δίκιο να ζητάει μια «κοινωνική» σύνοδο κορυφής.

LE: Αν ήσαστε εκλεγμένος στο γαλλικό κοινοβούλιο, θα υπερψηφίζατε το «χρυσό κανόνα»;

DCB: Μόνον υπό τον όρο πως θα υπήρχαν σοβαρά κοινωνικά ανταλλάγματα: η κατάργηση της μη φορολόγησης των υπερωριών και του προνομιακού ΦΠΑ στην εστίαση, μέτρα που κατοχυρώνουν μιαν επιπρόσθετη αφορολόγητη ζώνη για τα υψηλότερα εισοδήματα. Συν μέτρα που επιτίθενται στα «παραθυράκια», που επιτρέπουν στους πλουσιότερους να φοροδιαφεύγουν.

LE: Εξαιρούνται τα οικολογικά «παραθυράκια»;

DCB: Η μείωση των εκπομπών CO2 στη Γαλλία δεν είναι «παραθυράκι». Είναι μια ζωτικής σημασίας επένδυση, που δημιουργεί απασχόληση.



 *Ο Daniel Cohn-Bendit είναι ευρωβουλευτής και συμπρόεδρος του «ευρωπαϊκού πράσινου κόμματος»

Παρασκευή 26 Αυγούστου 2011

DHMAR, DEMARCHE, DHMARAS, DEMODE


...σαν πολύ δεν φούντωσε το κλαδί της μεταρρύθμισης;



από την μαργαρίτα
Κοινά ψηφοδέλτια συζητούν, πλέον, Κουβέλης - Δημαράς
Του Παναγή Γαλιατσάτου από την Καθημερινή
 
Την κάθοδο σε κοινά ψηφοδέλτια εξετάζουν σε περίπτωση εκλογικού αιφνιδιασμού η Δημοκρατική Αριστερά του κ. Φ. Κουβέλη και το Αρμα Πολιτών του κ. Γ. Δημαρά. Σύμφωνα με στελέχη της ΔΗΜ.ΑΡ., συνομιλίες ανάμεσα στους δύο σχηματισμούς διεξάγονται σε τακτική βάση, και το ενδεχόμενο αυτό υπάρχει ως σενάριο εκλογικής επιβίωσης στους σχεδιασμούς τους, σε περίπτωση που οι εκλογές γίνουν στους επόμενους μήνες, καθώς τα δύο κόμματα είναι ακόμα σχετικά άγνωστα στο ευρύ κοινό και οι δημοσκοπήσεις δεν τα ευνοούν. Οπως επισημαίνουν στελέχη της ΔΗΜ.ΑΡ. …..

H ΔΗΜ.ΑΡ λοιπόν συζητά με το Δημαρά αλλά και με άλλους, όπως τον Κοτσακά (υπάρχει;) αλλά και ακόμα περισσότερους που δεν κατονομάζονται. Και πολύ καλά κάνει.
Οι δημοσκοπήσεις δεν την ευνοούν και σκέφτεται να συμμαχήσει με άλλες δυνάμεις του αντιμνημονιακού μετώπου στο οποίο ως γνωστόν ανήκει.
Και με το ΣΥΝ συζητά, έστω και αν εκεί οι συζητήσεις δεν κυλάνε τόσο άνετα και οι εσωτερικές αντιδράσεις ένθεν και ένθεν είναι περισσότερες.
Η είσοδος στη Βουλή είναι, με τη κοινή πολιτική λογική, το στοίχημα επιβίωσης του κόμματος. Θα το κερδίσει; Μακάρι, δίχως άλλο. Φτάνουν οι συμμαχίες αυτού του είδους για να επιβιώσει πολιτικά; Μάλλον όχι. Χρειάζεται και ένας διακριτός πολιτικός χαρακτήρας, μια αιχμή. Αυτή προς το παρόν αναζητείται.

Το ξεκίνημα της ΔΗΜ.ΑΡ, πριν ενάμιση χρόνο, ήταν ελπιδοφόρο γιατί ήταν καινοτόμο και τολμηρό.
Εν μέσω καλπάζουσας κοινωνικής κρίσης επέλεξε να υποστηρίξει, μαζί με το πανταχόθεν βαλλόμενο ΠΑΣΟΚ, τους Καμίνη και Μπουτάρη για δημάρχους των δύο μεγαλύτερων πόλεων και νίκησε. Και η νίκη χρεώθηκε σε αυτή και όχι στο ΠΑΣΟΚ, που απρόθυμα σύρθηκε σε αυτές τις συμπράξεις.
Ήδη όμως η κοινωνία μιλούσε για εκλογές και οι δημοσκοπήσεις δεν την ευνοούσαν. Τότε η ηγετική της ομάδα επιχείρησε μια αριστερή διόρθωση στην πορεία. Μια αλλαγή σχεδίου.
Εγκατέλειψε την έντονη μεταρρυθμιστική ρητορική με την οποία εισήλθε στον πολιτικό στίβο και διολίσθησε σταδιακά προς το ευρύτερο αντιμνημονιακό μέτωπο.
Αυτή η στροφή φυσικά και επιβεβαιώθηκε από το ιδρυτικό της συνέδριο, αν και όπως ξέρουμε, τα συνέδρια αποφασίζουν με γενικόλογες διατυπώσεις και δεν είναι δυνατό να προβλέψουν τις πολιτικές εξελίξεις και να καθορίσουν μελλοντικές στάσεις και αποφάσεις της ηγεσίας του κόμματος.
Μπροστά στις προκλήσεις που δημιουργούνται στο εσωτερικό μέτωπο η ΔΗΜΑΡ αποδεικνύεται φοβική στις μεταρρυθμίσεις.
Είναι αντίθετη στο άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, διαμαρτύρεται για την κατάργηση άχρηστων δημόσιων οργανισμών, σιγοντάρει τον «δίκαιο» αγώνα του Φωτόπουλου.
Δεν συζητά πιθανές απολύσεις από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και είναι κατά των ιδιωτικοποιήσεων νευραλγικών τομέων του δημοσίου ( μεταφορές, ενέργεια κλπ).
Αποφεύγει να τοποθετηθεί ανοικτά κατά των σκανδαλωδών προνομίων της εκκλησίας.
Ακόμα, καταψηφίζει στη Βουλή το νόμο για την επανίδρυση των πρότυπων - πειραματικών σχολείων, αλλά και υπερασπίζεται την ύπαρξη του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, ενός μηχανισμού άμεσα υπεύθυνου για την έκπτωση του εκπαιδευτικού μας συστήματος.
Αποκορύφωμα αυτής της πορείας είναι η πρόσφατη καταψήφιση του νομοσχεδίου για την Ανώτατη εκπαίδευση, σε αντίθεση με τις διακηρυγμένες θέσεις του τομέα Παιδείας του κόμματος, αλλά και με το κοινό αίσθημα.
Η απόφαση αυτή μάλιστα εξαγγέλθηκε πριν καν να κατατεθεί το τελικό κείμενο του σχεδίου νόμου (από τις 18/08) και εκτός από το ότι υποτάσσει την πολιτική του κόμματος στις συντεχνιακές επιδιώξεις των εκπροσώπων του βαθέος πανεπιστημίου, στο πολιτικό επίπεδο ουσιαστικά συντάσσει το κόμμα πίσω από το ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ, πίσω δηλαδή από τις δυνάμεις της αντιμεταρρύθμισης, της πολιτικής ανευθυνότητας και του ακραίου
συντηρητισμού, όπως γράφει και ο Γιάννης Αντωνίου.
Με την στάση αυτή η ΔΗΜ.ΑΡ στην ουσία καταψήφισε τον εαυτό της και ως εκ τούτου υπέστη μια σημαντική ήττα, σε μια ιστορική στιγμή για τα πολιτικά μας πράγματα και σε ένα προνομιακό γι’ αυτήν πεδίο.

Η ΔΗΜ.ΑΡ δείχνει να θέλει να αποστασιοποιηθεί από τις κυβερνητικές επιλογές με κάθε τρόπο, προφανώς για να μην παρασυρθεί από την κατάρρευση του κυβερνώντος κόμματος.
Θεμιτό και λογικό για ένα παραδοσιακό αριστερό κόμμα αυτού του πολιτικού συστήματος.
Η ΔΗΜ. ΑΡ δείχνει να θέλει να εμπεδώσει στη συνείδηση του κόσμου την αντίληψη ότι είναι κόμμα της αντιμνημονιακής - παραδοσιακής και όχι της μεταρρυθμιστικής αριστεράς.
Προφανώς και έχει προτάσεις και λύσεις για όλα τα προβλήματα της χώρας και της Ευρώπης, όπως όλα τα αριστερά και όχι μόνο, κόμματα. Προφανώς και οι προτάσεις της είναι πιο ρεαλιστικές από αυτές του ΣΥΡΙΖΑ ή του ΚΚΕ. Προφανώς και ο τρόπος που πολιτεύεται είναι κόσμιος, όπως ταιριάζει στο ήθος και την ιστορία του ηγέτη, των στελεχών και των μελών της.Αλλά, έχει αποφασίσει ότι θα είναι απέναντι από την κυβέρνηση με κάθε τρόπο, ήπια και διαλεκτικά, αλλά απέναντι, σε κάθε ύστατη στιγμή, ακόμα και αν κατά βάθος συμφωνεί με κάποιες από τις επιλογές που αυτή κάνει, έστω και αν βλέπει ότι οι μαφίες και οι συντεχνίες που μαστίζουν τον τόπο πρέπει να χάσουν κάτι από τα προνόμιά τους, για να σωθεί το σύνολο.
Έστω και αν η κοινή λογική επιβάλλει δραστική αναδιάρθρωση και περιορισμό του κράτους, περιορισμό των ελλειμμάτων μέσω μια δίκαιης λιτότητας, υποστήριξη της παραγωγικότητας, μείωση της ανεργίας μέσω και του ανοίγματος των κλειστών επαγγελμάτων, ανασύνταξη και εξορθολογισμό του εκπαιδευτικού συστήματος.

Αντίθετα η αριστερή ψυχή της την προστάζει να υποστηρίζει την αναβολή της κάθε μεταρρύθμισης.
Όλα αυτά είναι λογικά για ένα παραδοσιακό αριστερό κόμμα και ο κόσμος της παραδοσιακής Αριστεράς τα καταλαβαίνει και συμφωνεί. Τότε όμως φιλοτεχνεί το πορτραίτο ενός ακόμα αριστερού κόμματος διαμαρτυρίας. Όχι ενός άλλου κόμματος, μιας Αριστεράς που θέλει να παίξει ρόλο στη διακυβέρνηση της χώρας και μπορεί να απευθυνθεί σε άλλα σοσιαλδημοκρατικά αλλά και πιο φιλελεύθερα ακροατήρια. Να τα διαπαιδαγωγήσει στη βάση του δημόσιου συμφέροντος και της ατομικής ευθύνης, να τα μυήσει σε left-liberal πολιτικές, να σπάσει τις γερασμένες αριστερές ρίζες και να τα οδηγήσει στην εξουσία.

Γιατί όμως το αριστερό κοινό δεν της δίνει απλόχερα και την ψήφο του;

Σε περιόδους οξείας πόλωσης και έντονης ανασφάλειας, ο αριστερός κόσμος στην Ελλάδα μετατοπίζεται προς σχηματισμούς περισσότερο δυναμικούς και λενιστικά ορθόδοξους που ξέρουν και μπορούν να του μιλήσουν στη γλώσσα που έχει διαπαιδαγωγηθεί και καταλαβαίνει.
Το δωρικό-σταλινικό ΚΚΕ με την «ηρωική», συντηρητική, βαθιά, ψυχή του και ο εναλλακτικός, αλλά έντονα «αντισυστημικός» ΣΥΡΙΖΑ είναι ικανοί υποδοχείς των αριστερών που μετανιώνουν για τη μέχρι χτες στήριξή τους στο «νεοφιλελεύθερο» ΠΑΣΟΚ.
Η εικόνα της λαϊκής και απλοϊκής θείας Αλέκας και του δυναμικού αλλά θρασύτατου ανεψιού Αλέξη κερδίζουν το αριστερό κοινό στην αντιπαραβολή με την εικόνα του εχέφρονος και μειλίχιου Φώτη Κουβέλη.
Εξάλλου ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ διαθέτουν και με το παραπάνω τα ποσοστά που τους φέρνουν στη Βουλή, ενώ η ΔΗΜ.ΑΡ τα αναζητά.
Συνεπώς η επιλογή να στριμωχτεί στο ίδιο κάδρο με τους άλλους και να τους ανταγωνιστεί στο δικό τους γήπεδο, δεν φαίνεται να αποδίδει, προς το παρόν.

Αξίζει εδώ να αναφέρουμε ότι ενάμιση χρόνο τώρα δεν υπάρχει καμιά οργανωμένη κριτική στις πολιτικές θέσεις της υπόλοιπης αριστεράς από τα στελέχη της ΔΗΜ.ΑΡ.
Αν διεκδικεί μαζί με τα άλλα αριστερά κόμματα, μέρος από μια κοινή εκλογική πίτα, μήπως θα έπρεπε να έχει ανοίξει ένα πολιτικό και ιδεολογικό μέτωπο, αν βέβαια κρίνει ότι υπάρχουν διαφορές που πρέπει να αναδειχτούν;
Εξάλλου νέο κόμμα είναι και πρέπει να κάνει γνωστή την ιδεολογία του. Αντιθέτως βλέπουμε κάτι τέτοιο να αποφεύγεται επιμελώς.
Υπάρχει λόγος, που η ΔΗΜ. ΑΡ αποφεύγει να τονίσει τις ιδιαίτερες αποχρώσεις της μέσα στην πολύχρωμη αριστερή παλέτα;

Θα υποθέσουμε ότι η ΔΗΜ.ΑΡ αναζητά τις συμμαχίες της στο χώρο των δυνάμεων που αποδεσμεύονται από το ΠΑΣΟΚ, πράγμα απόλυτα λογικό και επιθυμητό. Αυτές όμως δεν είναι ένα ενιαίο πράγμα.
Το κοινωνικό (λέγε με και βαθύ) ΠΑΣΟΚ όπως είναι το Πανελλήνιο Άρμα Πολιτών πολύ δύσκολα θα συναντηθεί, σε κοινό σχήμα, με εκσυγχρονιστικές και μεταρρυθμιστικές δυνάμεις που ήταν ή και είναι στο περιβάλλον του Κ. Σημίτη, ή γύρω από το περιοδικό Μεταρρύθμιση και την τέως ΑΕΚΑ.
Συνεπώς θα πρέπει να επαναπροσδιορίσει με ποιους αναζητά συμπράξεις και με ποιο στόχο.

Πρώτο: Αν είναι να συμμαχήσει με το Δημαρά και τον Κοτσακά, τότε το αντιμνημονικό και αντιμεταρρυθμιστικό προφίλ της πάει απόλυτα.
Είναι αμφίβολο βέβαια αν η ΔΗΜ.ΑΡ με αυτό το ήθος και ύφος μπορεί να προσελκύσει τις μάζες των αγανακτισμένων πελατών που αποχωρούν από το κυβερνητικό μπλοκ, εκτός και αν αποφασίσει να σκληρύνει την πολιτική της, να της δώσει λαϊκίστικα και πατριωτικά στοιχεία, ώστε να ταιριάζουν και με το προφίλ των συμμάχων της.
Αυτό βέβαια απαιτεί να απομακρυνθεί και από την ευρωπαϊκή της προσήλωσή, καθότι το τμήμα του εκλογικού σώματος, που σ’ αυτή την περίπτωση στοχεύει, δεν έχει καθόλου φιλοευρωπαϊκές διαθέσεις. Το αντίθετο.
Το Πανελλήνιο Άρμα Πολιτών μπορεί να αποδειχθεί όμορος προ τη ΔΗΜ.ΑΡ πολιτικός χώρος στο μέτρο που αυτή απομακρύνεται από την ιδρυτική της διακήρυξη.
Η ιδρυτική διακήρυξη του Άρματος αποσιωπά τις ευθύνες της πρώτης περιόδου του ΠΑΣΟΚ για τη σημερινή κατάντια της χώρας. Δεν λέει τίποτα για την ανάγκη ανατροπής του πελατειακού κράτους.
Αντίθετα, ζητά να μειωθεί η ανεργία με προσλήψεις στο δημόσιο, (κοινωνική εργασία).
Ζητά να επανακτήσει το κράτος το 100% των μετοχών εταιριών στρατηγικής σημασίας και φυσικά να μην πωληθεί τίποτα.
Αποσιωπά την κατάσταση στις ΔΕΚΟ.
Ζητά να διαγραφεί μέρος του δημόσιου χρέους ως παράνομο και απεχθές.
Θεωρεί ότι έχει μειωθεί η εθνική μας κυριαρχία.
Με τέτοιο πρόγραμμα δεν μπορώ να καταλάβω πως το Πανελλήνιο Άρμα Πολιτών μπορεί να έρθει σε πολιτική συμφωνία με τη ΔΗΜ.ΑΡ, εκτός και αν γίνουν οι αμοιβαίες μετατοπίσεις. Προς το παρόν όμως βλέπω μόνο τη ΔΗΜ.ΑΡ να μετατοπίζεται.

Δεύτερο: Αν πάλι στοχεύει να συναντήσει εκσυγχρονιστικές δυνάμεις που αποχωρούν από το ΠΑΣΟΚ, που δυσαρεστούνται με τη δυσανεξία που δείχνει η κυβέρνηση στις ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις, και την υποταγή της στα συντεχνιακά συμφέροντα, τότε ο δρόμος που ήδη επέλεξε μάλλον την απομακρύνουν από αυτές.
Συνεπώς, αυτό που φαίνεται πιθανότερο είναι το πρώτο σενάριο.

Τότε όμως μπαίνει ένα μεγάλο ερώτημα.
Προς τι η αποχώρηση από το ΣΥΝ;
Θα μπορούσε η πάλαι ποτέ Ανανεωτική Πτέρυγα να δηλώσει συνιστώσα του ΣΥΡΙΖΑ ή να μείνει στο ΣΥΝ και να συμμετάσχει σε συμμαχικά σχήματα με το Άρμα Πολιτών και κάθε δύναμη από το σοσιαλδημοκρατικό χώρο, τους αγανακτισμένους κλπ, που θα ήθελε την επιστροφή στις παλιές καλές μέρες.
Μήπως και τώρα ένα κομμάτι που ιδεολογικά ανήκει στη ΔΗΜ. ΑΡ δεν πολιτεύεται με επιτυχία μέσα στο ΣΥΝ;
Με δεδομένη την κατάρρευση του δικομματισμού ένα τέτοιο σχήμα, ενισχυμένο και με οικολογικές δυνάμεις, θα μπορούσε να διεκδικήσει ρόλο ακόμα και αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Και μόνο η παρουσία των ισχυρών ανανεωτικών δυνάμεων μέσα στο ΣΥΝ, θα φιλτράριζε τη εγγενή πολιτική θρασύτητα και το σταλινικό DNA του χώρου.
Καταλαβαίνω τη δυσανεξία στον αριστερισμό, αλλά τα πράγματα δεν είναι στατικά.
Η ανάγκη να καρπωθεί ο ΣΥΝ μέρος από το ΠΑΣΟΚ και να ανέβει εκλογική κατηγορία, θα μπορούσε να οδηγήσει σε διαζύγιο με το Ρούντυ και την παρέα του. Ούτως ή άλλως ο χωρισμός αυτός είναι ήδη προ των πυλών. Ο όρος που τέθηκε στον Τσίπρα την ύστατη στιγμή της διάσπασης ήταν « ή με μας, ή με τους Αριστεριστές». Τώρα αυτοί, μάλλον, φεύγουν μόνοι τους.
Συνεπώς, με το προφίλ που δομεί σήμερα η ΔΗΜ.ΑΡ, το πιο φυσιολογικό, αλλά και αποδοτικό είναι η εκλογική σύμπραξη με το ΣΥΝ και όχι με το Δημαρά και τους συν αυτώ.

Η ΔΗΜΑΡ με αυτήν την στείρα αντιμνημονιακή, και ανεκτική στις συντεχνίες πολιτική, την άνευρη και στρογγυλεμένη καθημερινή παρέμβαση, χωρίς μεταρρυθμιστικές πλέον εξάρσεις και κυρίως χωρίς καμιά διάθεση για ανοίγματα μετώπων, φαίνεται να οδεύει προς το «Άρμα Πολιτών».
Η πολιτική της φαίνεται ότι συνάδει με την κατατονική περσόνα του αρχιαρματηλάτη και στοχεύει και σε ένα ανάλογο φοβισμένο, ανασφαλές και συντηρητικό κοινό που εγκαταλείπει προσωρινά το ΠΑΣΟΚ, αλλά δεν του ταιριάζουν τα γιαούρτια και οι μούτζες.
Ένα κοινό που ονειρεύεται επιστροφή στις παλιές καλές μέρες της «πλαστικής ευδαιμονίας» και της δανειοδοτούμενης σπατάλης.
Δεν ξέρω πόσο μεγάλο είναι αυτό το κοινό και τι τελικά θα ψηφίσει. Δεν ξέρω αν το DNA του ΠΑΣΟΚ διαθέτει ακόμα γονίδια αντιγήρανσης ικανά να ανακόψουν την πτωτική του πορεία. Από αυτήν την άποψη ίσως και να έχει δίκιο η ηγετική ομάδα της ΔΗ.ΜΑΡ και να πετύχει το στόχο της.
Απλά, το πάλαι ποτέ ελπιδοφόρο εγχείρημα δεν έχει πλέον ενδιαφέρον για τους ρέκτες του αριστερού μεταρρυθμισμού.
Γίνεται προβλέψιμο στις πολιτικές επιλογές του, αναπαράγει νωχελικά τα εγχώρια αριστερά στερεότυπα και ως εκ τούτου γίνεται αδιάφορο και βαρετό, όχι μόνο για τα μέλη, αλλά και για την κοινωνία.
Μια τέτοια πολιτική ήδη εκπροσωπείται τα μέγιστα από αυθεντικότερους εκφραστές.
Το σημαντικότερο. Μια τέτοια πολιτική δεν έχει να προσφέρει τίποτα στην προσπάθεια διεξόδου της χώρας από την καθολική κρίση και δεν αποτελεί ασπίδα για τους αδύναμους.

Οι αδύναμοι θα ανασάνουν και η χώρα θα προχωρήσει, αν πρώτα και κύρια, το κράτος φροντίζει για την εφαρμογή των νόμων, και οι πολίτες εμπεδώσουν ότι έχουν ατομική ευθύνη για ότι συμβαίνει.
Αυτά είναι τα 2 πρώτα αριστερά πρόσημα της μεταρρύθμισης.
Τα υπόλοιπα που είναι πολλά και σημαντικά έπονται και προϋποθέτουν τα δύο πρώτα.

Το σίγουρο είναι ότι το μειοψηφικό τμήμα της ΔΗΜ. ΑΡ που ζητά την αναγκαία επιθετική, μεταρρυθμιστική πολιτική δεν έχει διάθεση να αντιπολιτευθεί στείρα αναπαράγοντας εσωτερικές διαμάχες και ρήξεις.
Αντίθετα αγωνιά και θλίβεται βαθύτατα όταν βλέπει τα αδιέξοδα στα οποία οδηγείται το κοινό εγχείρημα, εξαιτίας της πολιτικής ατολμίας της ηγετικής του ομάδας.
Και αποστασιοποιείται.


Διάβασε και αυτό: Η νέα ομάδα έχει ανάγκη από παλτά; Εδώ

Οι στρουθοκάμηλοι των ΑΕΙ


...του φοιτητοπατέρα, του κόμματός μας, του δικού μας γενικώς...

του Σταύρου Θεοδωράκη*


Το αστείο με τους πολέμιους του «νόμου Διαμαντοπούλου» είναι το πώς παρουσιάζουν το σημερινό ελληνικό πανεπιστήμιο. Μιλούν για χώρους ελεύθερης έκφρασης, δημιουργίας και ευγενούς άμιλλας. Για κυψέλες που προάγεται η επιστήμη. Για θύλακες «νέων ιδεών» χρήσιμων στην κοινωνία. 

Και βέβαια αυτό το πανεπιστήμιο δεν υπάρχει. Νησίδες μόρφωσης, ακόμη και πρωτοποριακής έρευνας, βέβαια έχουμε. Και υπερηφανευόμαστε για αυτές όπως υπερηφανευόμαστε και για τα λαμπρά μυαλά που διαθέτουμε, αλλά «αυτό» δεν είναι το ελληνικό πανεπιστήμιο. Αντιθέτως, αυτές οι νησίδες, όπου υπάρχουν, ασφυκτιούν ή μαραζώνουν χρόνο με το χρόνο. Γιατί η μόρφωση και η επιστήμη θέλει κοινότητα για να πολλαπλασιαστεί και το ελληνικό πανεπιστήμιο δεν την διαθέτει. Οι φοιτητικές παρατάξεις δεν μπορούν εδώ και δεκαετίες να συμφωνήσουν ούτε για το πόσες ψήφους παίρνουν. Είναι γελοίο αλλά κάθε χρόνο όλοι -μα όλοι!- δίνουν το δικό τους εκλογικό αποτέλεσμα. 
Δεν συμφωνούν ούτε στην πρόσθεση. Είναι εξπέρ όμως στα πάρτι στην Μύκονο ή στις κατασκηνώσεις στην Αντίπαρο -μετά καλλιτεχνικών προγραμμάτων- για να εξαγοράσουν τις ψήφους των πρωτοετών. Για να παραχθούν τι; Φοιτητοπατέρες που συναλλάσσονται με καθηγητές και στη συνέχεια με τις συντηρητικές πολιτικές ηγεσίες. Για να καταλήξουν γλάστρες στις προεκλογικές εμφανίσεις αρχηγών ή το πολύ πολύ υποψήφιοι (σε μη εκλόγιμες θέσεις βέβαια) στα ψηφοδέλτια τους.

Ταυτόχρονα η Ελλάδα διαθέτει τις περισσότερες κληρονομικές έδρες από όλα τα πανεπιστήμια της Ευρώπης. Καθηγητές ιατρικής που παραδίδουν τις έδρες τους στους γιούς τους και καθηγητές θεολογίας που έχουν κάνει καθηγητές ακόμη και τους γαμπρούς τους (μετά από τις κόρες τους βεβαίως). 

Κονδύλια ευρωπαϊκά που «χάνονται» ενώ μερίδα καθηγητών κάνει χρυσές δουλειές με προγράμματα, μελέτες και πιστοποιήσεις. Πρυτάνεις που δηλώνουν διατεθειμένοι να λύσουν το πρόβλημα της χώρας, της Ευρώπης, ίσως και του κόσμου άμα τους φωνάξουν αλλά αδυνατούν να ελέγξουν τι συμβαίνει στα προαύλιά τους… 
Για να μη μιλήσουμε για τους πανεπιστημιακούς που ενισχύουν κάθε τόσο τα κόμματα και κυρίως τους «μηχανισμούς» που πλησιάζουν την εξουσία. Για να γίνουν μετά υπουργοί, πρόεδροι οργανισμών, γενικοί γραμματείς ή καλοπληρωμένοι σύμβουλοι.

Ο κατάλογος των αμαρτημάτων των πανεπιστημίων μας είναι ατέλειωτος. Πέρυσι δεν ήταν που ανακαλύφθηκε ότι στις φοιτητικές εστίες δεν μένουν μόνο φτωχοί φοιτητές αλλά τις λυμαίνονται «παρέες» και παρατάξεις; Στα Ιωάννινα έδιναν από «παράδοση» «δωμάτια» σε εξωπανεπιστημιακούς ενώ στου Ζωγράφου διατηρούσαν την «έδρα» τους παιδιά πλουσίων. Έτσι για την πλάκα τους δηλαδή, όπως πολλά πράγματα συμβαίνουν στα ελληνικά Ανώτατα Ιδρύματα έτσι για την πλάκα μας. Δείτε τις εκδηλώσεις στα αμφιθέατρα. Οι δεξιοί καλούν τους δεξιούς, οι αριστεροί τους αριστερούς, οι αντιεξουσιαστές τους αντιεξουσιαστές - κανένας διάλογος δεν γίνεται, καμία σύγκρουση των ιδεών - κάποιοι προστατεύουν τις εκδηλώσεις τους με καδρόνια, κάποιοι άλλοι με μπράβους της νύχτας και όλοι είναι ευχαριστημένοι. 

Όλοι; Όχι πάντως οι πολίτες. 
Σε όλες τις δημοσκοπήσεις που διενεργήθηκαν τους τελευταίους μήνες, η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών είναι υπέρ ριζικών αλλαγών στην παιδεία. Δεν ξέρει βέβαια ο κόσμος τις λεπτομέρειες του «νόμου Διαμαντοπούλου», ξέρει όμως ότι η κατάσταση έχει κακοφορμίσει και γι' αυτό δίνει πράσινο φως. 
Ενδεικτική είναι η τοποθέτηση του κόσμου στο θέμα του ασύλου. Παρά τη συναισθηματική φόρτιση που προκαλεί ένα τέτοιο θέμα - ειδικά αυτή «την εποχή της αγανάκτησης» - οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το 80% θέλει πλέον την κατάργηση του ασύλου! Και δεν είναι μόνο οι ψηφοφόροι της δεξιάς αλλά και αυτοί που δηλώνουν κεντροαριστεροί ή αριστεροί. 
Δεν θα πρέπει λοιπόν να ξαφνιάζει τους πολέμιους του νέου νόμου, η ευρύτατη πλειοψηφία που σχηματίστηκε στη Βουλή. Αν γινόταν δημοψήφισμα μεγαλύτερα ποσοστά θα είχαμε.

Δεν ξέρω βέβαια πού θα οδηγήσουν την ελληνική παιδεία, οι αλλαγές που προωθεί με περισσή τόλμη η Άννα Διαμαντοπούλου (κόντρα και στο συντηρητικό ΠΑΣΟΚ – αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία). Δεν έχω καμία σιγουριά ότι εδώ που έφτασαν τα πράγματα μπορούμε να αναστηθούμε. Δεν έχουμε όμως και τίποτα να χάσουμε δοκιμάζοντας. Κουβέντες του τύπου «δεν είναι ώριμες οι συνθήκες» και «πρέπει να τα συζητήσουμε όλα από την αρχή» είναι ντροπή να λέγονται από σοβαρούς υποτίθεται διανοούμενους. Ο χρόνος τους και η υπομονή της κοινωνίας τελείωσε. Ας βγάλουν το κεφάλι τους από την άμμο, οι επαγγελματίες αρνητές κάθε εκσυγχρονισμού, και ας δουν επιτέλους την πραγματικότητα.

ΥΓ
Μια από τις κατηγορίες που προσάπτουν στην Διαμαντοπούλου είναι ότι έχει σχέδιο να παραδώσει την ανώτατη εκπαίδευση στους ιδιώτες. «Δεν το κάνει τώρα», λένε «αλλά προετοιμάζει το έδαφος». 

Οι βάρβαροι, κύριοι -αν θεωρήσουμε ότι πρόκειται περί βαρβάρων- είναι κιόλας εδώ. Δεκαετίες τώρα, η χώρα μας είναι πρωταθλήτρια Ευρώπης στην ιδιωτική εκπαίδευση. Φροντιστήρια, ιδιαίτερα και στην συνέχεια … εξαγωγή φοιτητών. Δεν υπάρχει χώρα που να μη στέλνουμε ελληνόπουλα – για να χρησιμοποιήσω τους «δικούς τους» συναισθηματικούς όρους. Ακόμη και στις καθημαγμένες χώρες της Αφρικής και βεβαίως της πρώην Ανατολικής Ευρώπης θα βρεις να σπουδάζουν Έλληνες. Και δεν είναι βέβαια τα παιδιά της πλουτοκρατίας -αυτά έτσι και αλλιώς στην Βοστώνη και στο Λονδίνο θα πήγαιναν- αλλά χιλιάδες παιδιά -τουλάχιστον 34.000 σύμφωνα με μετριοπαθέστατους υπολογισμούς- που οι γονείς τους στερούνται για να τα σπουδάσουν. Για να μην μιλήσουμε γι' αυτούς που πληρώνουν «ιδιαίτερα» και «σημειώσεις» στην προσπάθεια τους να περάσουν κάποιο μάθημα στα εγχώρια ΑΕΙ και ΤΕΙ...


*από το protagon.gr

Πέμπτη 25 Αυγούστου 2011

Back in the U.S.S.R....



Το νομοσχέδιο για τα ΑΕΙ ψηφίστηκε επί της αρχής από τη πλειοψηφία των κομμάτων του κοινοβουλίου. Ο ελιγμός της Α. Διαμαντοπούλου στο ζήτημα της εκλογής του πρύτανη εξασφάλισε πρωτοφανέρωτο βαθμό συναίνεσης, 250 βουλευτές περίπου ψήφισαν ναι στο νομοσχέδιο. Σήμερα είναι μια ιστορική μέρα για τα πανεπιστήμια αλλά και το πολιτικό σύστημα που επέδειξε μια ασυνήθιστη ωριμότητα για τα ισχύοντα πολιτικά ήθη. Η ΔΗΜΑΡ δυστυχώς τα κατάφερε να είναι απούσα απ’ αυτή τη σπουδαία πολιτική συνεύρεση. 

Η καταψήφιση του σχεδίου νόμου από την κοινοβουλευτική ομάδα της ΔΗΜΑΡ:

· Εκπέμπει ένα μήνυμα με ισχυρή συμβολική σημασία αλλά έχει και πρακτικές συνέπειες που ισοδυναμούν με την εγκατάλειψη της μεταρρυθμιστικής προοπτικής που αποτέλεσε την αφετηρία και το λόγο ύπαρξης του κοινού πολιτικού μας εγχειρήματος.

· Ειδικότερα παρακάμπτει τις σοβαρές επεξεργασίες και τις ψηφισμένες αποφάσεις του Τομέα Παιδείας του κόμματος για τη μεταρρύθμιση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και πρακτικά ισοδυναμεί με την ακύρωση του ιδρυτικού συμβολαίου της συλλογικότητάς μας στο χώρο της παιδείας. Η παρακμή της πιο ζωντανής και πιο μαζικής οργάνωσης του κόμματος και η μετατροπή της σ’ έναν αποψιλωμένο κομματικό μηχανισμό είναι μία από τις παράπλευρες απώλειες αυτής της αντιμεταρρυθμιστικής στροφής.

· Η επιλογή αυτή προαποφασισμένη και προεξαγγελμένη από την ανακοίνωση του Τομέα την Πέμπτη 18/8, πριν καν να κατατεθεί το τελικό κείμενο του σχεδίου νόμου, εκτός από το ότι υποτάσσει την πολιτική του κόμματος στις συντεχνιακές επιδιώξεις των εκπροσώπων του βαθέος πανεπιστημίου, στο πολιτικό επίπεδο ουσιαστικά συντάσσει το κόμμα πίσω από το ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ. Πίσω δηλαδή από τις δυνάμεις της αντιμεταρρύθμισης, της πολιτικής ανευθυνότητας και του ακραίου συντηρητισμού. Είναι ένα ακόμη βήμα που οδηγεί στην οργανική ένταξη της ΔΗΜΑΡ στο αντιμνημονιακό στρατόπεδο μαζί με τους Δημαράδες και το Συνασπισμό, κάνοντας τα διαρρέοντα σενάρια των επωαζομένων πολιτικών συμμαχιών να μοιάζουν ως φυσική και αναγκαία κατάληξη.

Πολύ αμφιβάλλω πλέον εάν υπάρχουν οι δυνατότητες αλλά και η θέληση να διορθωθεί η πολιτική ζημιά που έγινε και να αλλάξει ο ισχύων πολιτικός προσανατολισμός. Πολλές φορές, με όρους αναχρονιστικούς είναι η αλήθεια, αναρωτιέμαι για το νόημα της αποχώρησης της Ανανεωτικής Πτέρυγας από το Συνασπισμό και της ίδρυσης της ΔΗΜΑΡ. Η απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα, όσο περνάει ο καιρός, δυστυχώς γίνεται όλο και πιο δύσκολη.

Χάσαμε γι' άλλη μία φορά, ωστόσο οι υπεύθυνοι αυτής της ήττας έχουν ονοματεπώνυμο.

Γιάννης Αντωνίου






*Ο Γιάννης Αντωνίου είναι εκπαιδευτικός στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και μέλος της ΚΕ της ΔΗΜ.ΑΡ. - το κείμενο δημοσιεύτηκε στο fb - ο τίτλος είναι δικός μας (ΑΣ)

Σχόλιο του ιστολογίου: Κάποια στοιχεία για να απαντηθεί το ερώτημα του Γιάννη Αντωνίου θα βρει κανείς στο κείμενο του Θ. Μαργαρίτη Τα βαθύτερα αίτια της οικονομικής κρίσης που απηχεί τις βαθύτερες σκέψεις της ηγεσίας της ΔημΑρ: δηλαδή την δια της διολίσθησης (μέθοδος που μεταφέρθηκε αυτούσια από τους πρώτους διδάξαντες του Συνασπισμού στην ΔημΑρ) σταδιακή εγκατάλειψη της μεταρρυθμιστικής πολιτικής και του οικολογικού πολιτισμού και την άνευ όρων προσχώρηση στο αντι μνημονιακό μέτωπο. 
Η στάση της ΔημΑρ στο θέμα της Παιδείας είναι απλά η κορωνίδα μιας σειράς αντι-μεταρρυθμιστικών θέσεων που πήρε το συγκεκριμένο κόμμα απέναντι σε συντεχνιακά συμφέροντα καθώς και αντι-οικολογικών στάσεων σε θέματα εσωτερικού πολιτισμού και λειτουργίας. 
Στο άρθρο του Θ. Μαργαρίτη θα βρει κανείς την επίσημη πλέον αξιολόγηση "του πελατειακού κράτους, των συντεχνιακών "φαινομένων" και της μηδενικής παραγωγικής βάσης" ως δευτερευουσών αιτιών της κρίσης και της αναμονής πλέον της λύσης από την αντιμετώπιση της εξουσίας των χρηματοοικονομικών αγορών συνολικά από την ευρωπαϊκή κεντροαριστερά. 
Λες και το γεγονός ότι η χώρα μας βρέθηκε η πιο εκτεθειμένη στην κρίση από όλες τις χώρες της Ευρώπης είναι κάτι δευτερεύον, και τέλος πάντων κάτι που θα μπορούσαμε να ζήσουμε άνετα με αυτό αν δεν ήταν οι διαβολικοί Οίκοι... οπότε τι να τις κάνεις τις μεταρρυθμίσεις, αλλού είναι η ουσία. 

By by λοιπόν μεταρρύθμιση, καλημέρα ΚΚΕ και ΣΥΡΙΖΑ, έστω και μέσω Άρματος. 
Back in the USSR ολοταχώς! 
Ό,τι πουλάει καλύτερα: (ο σύγχρονος ορισμός του οπορτουνισμού) Αντιμνημόνιο; Αντιμνημόνιο! 
Όσο για τα κίνητρα των κινήτρων; Το νόημα της αποχώρησης; Θάλεγα, "Αρχηγοί νά'μαστε κι ότι νά'μαστε" (ελληνική πολιτική παροιμία).


Τετάρτη 24 Αυγούστου 2011

Μπορεί η Δημοκρατική Αριστερά;


Ήταν 14 Αυγούστου του 2009 όταν γράφτηκε το παρακάτω κείμενο. Δυο χρόνια μετά στη θέση της Ανανεωτικής Πτέρυγας υπάρχει ένα διακριτό κόμμα με τον τίτλο Δημοκρατική Αριστερά και με πολύ κόσμο στις γραμμές του που δεν συμμετείχε στον Συνασπισμό ή στην ανανεωτική του πτέρυγα, η μεγάλη πλειοψηφία μάλιστα. Καλώς όμως ή κακώς (κακώς βέβαια) η ηγεσία του νέου κόμματος είναι πάνω κάτω η ίδια ομάδα ανθρώπων που διηύθυνε και την πτέρυγα. Μετά τον ένα χρόνο ζωής του εγχειρήματος και τις όλο και εντεινόμενες ενστάσεις για την πολιτική του παρουσία (έλλειψη προτάσεων, χάιδεμα συντεχνιών, αφωνία απέναντι στην εκκλησία, καταψήφιση μεταρρυθμίσεων, συμμαχίες με αντιμνημονιακούς τύπου Δημαρά αντί με την πολιτική οικολογία, εσωτερική δομή απαράλλακτη με τον συγκεντρωτισμό της παραδοσιακής αριστεράς κλπ κλπ) μοιάζει σαν τίποτα να μην έχει απαντηθεί από τα ερωτήματα του κειμένου. Άρα, η αμφιβολία επιμένει ενοχλητικά: 

Μπορεί η Ανανεωτική Πτέρυγα;



14 - 8 - 09

Γράφει ο Χρήστος Τσακόπουλος στον Διάλογο της Αυγής:
Τι δέον γενέσθαι;
Κατά τη γνώμη μου αυτό που πρέπει να γίνει άμεσα είναι η ανασυγκρότηση του ιδεολογικού και πολιτικού ρεύματος της ανανεωτικής αριστεράς, που βρίσκεται μέσα και έξω από τον Συνασπισμό, στη βάση των αρχών του δημοκρατικού δρόμου για τον σοσιαλισμό, του δομικού χαρακτήρα μεταρρυθμίσεων, της αυτοδιεύθυνσης και αυτοδιαχείρισης, της άμεσης δημοκρατίας, της κοινωνίας των πολιτών και του ανεβάσματός της σε πολιτική κοινωνία, με ένα ανώτερο πολιτισμικό επίπεδο.
Με την εξέλιξη αυτή θα διαδραματίσει ηγεμονικό ρόλο στον ΣΥΝ, στον ΣΥΡΙΖΑ και στην κοινωνία γενικότερα.”

Είναι αλήθεια ότι εδώ και καιρό, και μετά την αυτοαπομόνωση Αλαβάνου στο περιβάλλον των συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ, οι ελπίδες για πρωτοβουλίες διεξόδου στον Συνασπισμό συγκεντρώνονται κυρίως στην πλευρά της Ανανεωτικής Πτέρυγας.
Το ερώτημα όμως είναι: μπορεί η Ανανεωτική Πτέρυγα ;
Έχει το θεωρητικό βάθος για να προτείνει ένα συνεκτικό αριστερό πολιτικό σχέδιο διεξόδου για την ελληνική κοινωνία;
Έχει την πολιτική τόλμη να προτείνει συγκεκριμένες δομικές μεταρρυθμίσεις που θα περιγράψουν χωρίς μισόλογα ένα καθαρό αριστερό πολιτικό στίγμα;
Έχει καθαρές ιδέες για την μικτή οικονομία, τον δημόσιο τομέα, τις επενδύσεις, την διαφθορά, τις οικολογικές προτεραιότητες. Ένα σχέδιο για την ελληνική οικονομία που να περιγράφει μιάν “ανάπτυξη” όχι περιβαλλοκτόνα και ταυτόχρονα “έξυπνη” και στηριγμένη στην δημιουργικότητα και την από πολλού απαξιωμένη εργατικότητα και παραγωγικότητα;
Μπορεί να περιγράψει χωρίς κόμπλεξ τι είναι αριστερή πολιτική σήμερα και να ξαναφέρει τις μεταρρυθμίσεις στο κέντρο της πολιτικής της αριστεράς;
Έχει το πολιτικό θάρρος να περιγράψει μια αυτόνομη και αδέσμευτη από κράτος και κόμματα συνδικαλιστική δράση των εργαζομένων - ιδιαίτερα στον δημόσιο τομέα - και να δώσει έκφραση και λόγο στην κοινωνία, στην ατομική και οικογενειακή επιχειρηματικότητα που στην χώρα μας αν και πρωτεύουσα μορφή απασχόλησης είναι μονίμως αγνοούμενη;
Έχει επεξεργασίες και αποσαφηνίσεις για συγκεκριμένες εφαρμογές των ιδεών της αυτοδιαχείρισης, της αειφορίας και της επινοητικότητας στην επίλυση προβλημάτων;
Μπορεί να περιγράψει πειστικά κάποια εκδοχή συμμετοχικής δημοκρατίας και σχετικής συνταγματικής αναθεώρησης;
Έχει ιδέες για τον πολιτισμό;
Έχει ιδέες - πέραν του ανθρωπισμού - για το μεταναστευτικό, που να αποτρέπουν εξίσου την εξαθλίωση των φιλοξενουμένων και των φιλοξενούντων, να ορίζουν όρια και δυνατότητες και να αποτρέπουν τον βίαιο εποικισμό και τα φαινόμενα γκετοποίησης των τοπικών κοινωνιών – πριν αυτές παραδοθούν στην ακροδεξιά;
Έχει βγάλει τα συμπεράσματά της από την ατελέσφορη λειτουργία των τάσεων μέσα στον Συνασπισμό, ώστε να προτείνει έναν νέο τρόπο λειτουργίας που θα κάνει τον ΣΥΝ κόμμα των μελών του;
Έχει την δυνατότητα να εγγυηθεί μια νέα ενότητα μέσα στο κόμμα της αριστεράς στηριγμένη στην ανανέωση των ιδεών, την δημιουργικότητα και τον πλουραλισμό στην έκφραση και όχι στις συνεννοήσεις των μηχανισμών;
Έχει την διάθεση να ξεκόψει από την καμαρίλα της Κουμουνδούρου και να εμπιστευθεί τα μέλη και τους φίλους της αριστεράς που ποτέ δεν έπαψαν να ελπίζουν ότι κάποια μέρα θα αφήσουμε πίσω μας το τριτοδιεθνιστικό μοντέλο και το ΚΚΕ και θα δημιουργήσουμε δομές και τρόπους λειτουργίας δημοκρατικούς, οριζόντιους και δημιουργικούς;

Βάζουμε τα παραπάνω ερωτήματα γιατί είναι ώρες ευθύνης.
Δεν αρκεί να προβλέπεις ότι με την σημερινή πολιτική πάμε για ξέρα και πιθανό εξωκοινοβουλευτικό ποσοστό …
Οφείλεις να παρέμβεις και μάλιστα αποφασιστικά!
Να καλέσεις τις ζωντανές δυνάμεις της αριστεράς σε συμπαράταξη, να δώσεις δύναμη και λόγο στον κόσμο της, να αναλάβεις ηγετικές πρωτοβουλίες.
Δεν αρκούν σιβυλλικές δηλώσεις ότι "είμαστε σε επαγρύπνηση", "θα διαφυλάξουμε τον ανανεωτικό χαρακτήρα του ΣΥΝ", "δεν θα μείνουμε αδιάφοροι στα προβλήματα διακυβέρνησης" κλπ, κλπ.
Οι εξελίξεις απαιτούν ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ!
Αλλιώς θα πιστέψουμε αυτό που λέγεται, ότι η Ανανεωτική Πτέρυγα ζητά απλά ένα τίμιο συνεταιρισμό – ως μόνιμη δεύτερη, ως μειοψηφία - με την πλειοψηφία και όχι ανατροπή των συσχετισμών - με ενεργοποίηση του συγκριτικού πλεονεκτήματός της που είναι η απήχησή της στην κοινωνία.
Αν όλη η φασαρία είναι για τα δικαιώματά σας ως μειοψηφία, τότε απλά σύντροφοι “δεν μπορείτε”.
Όση κενότητα εκπέμπει η πεισματική αγκίστρωση του Αριστερού Ρεύματος στην "πλειοψηφία του", άλλη τόση θα εξέπεμπε η αγκίστρωση της Ανανεωτικής Πτέρυγας στα καταπατημένα δικαιώματα της "μειοψηφίας της".
Την ώρα που η αριστερά διψά για κοινότητα ιδεών και δράσεων!
Ανατροπές χρειάζονται και αναδημιουργία της αριστεράς πέρα από ονόματα και τίτλους.
Μπορεί λοιπόν η Ανανεωτική Πτέρυγα;

Επίλογος:
Εδώ τελειώνει το προ διετίας κείμενο. Ένας φίλος μού γράφει σχετικά στο fb:
"Δυστυχώς Γιώργο μου σήμερα, η ανανεωτική αριστερά εκπροσωπείται από δύο κόμματα-τρία αν βάλουμε και την Α.Κ.Ο.Α αλλα δεν εκφράζεται από κανένα. Αντιθέτως έχει πολύ πιο προωθητικές θέσεις στο διαδίκτυο. Μήπως πρέπει να κάνουμε κανα φόρουμ;"