Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου 2011

Θα θρηνήσουμε την κρίση σαν καταστροφή; Ή θα την ζήσουμε σαν επώδυνη μεταμόρφωση;

Ένα κείμενο που κάθε αναγνώστης/στρια μπορεί να το διαβάσει έχοντας κατα νου τον δικό του/της εργασιακό τομέα (σημ. ΑΣ)

του Γρηγόρη Φαρμάκη*
Άλλως τε, η ελληνική κρίση είναι κυρίως κρίση ανταγωνιστικότητας. Τόσο το κράτος, όσο και ο ιδιωτικός τομέας δεν θα βγουν από αυτήν, παρά μόνο μέσα από την παραγωγικότητα, που με την σειρά της χρειάζεται τεχνολογία και πρακτική, σεμνή καινοτομία. Το ίδιο το κράτος θα αναγκαστεί εκ των πραγμάτων, λόγω έλλειψης πόρων, να εκσυγχρονιστεί, πραγματικά αυτήν την φορά, ενώ ο ιδιωτικός τομέας θα ανακαλύψει πώς μπορεί να μειώσει το κόστος και να αυξήσει την ανταγωνιστικότητά του με έξυπνες τεχνολογικές και καινοτομικές λύσεις. Ακόμα και αν δεν βρει τα αντανακλαστικά να αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις η μουδιασμένη ελληνική αγορά, θα τα ανακαλύψει η νέα ευέλικτη επιχειρηματικότητα. Μπορούμε να θρηνήσουμε την κρίση σαν καταστροφή. Μπορούμε όμως και να την ζήσουμε σαν την επώδυνη μεταμόρφωση της ελληνικής οικονομίας. Όσο βρίσκει -αναγκαστικά! - δρόμους σε νέες πραγματικά παραγωγικές δραστηριότητες, θα χρειάζεται την τεχνολογία και την καινοτομία που θα την κάνουν να επιζήσει και να προκόψει.

Σημ.: Το άρθρο αυτό γράφτηκε για το blog Hominum Opus και απευθυνόταν σε ανθρώπους του χώρου της Ελληνικής αγοράς υψηλής τεχνολογίας. Αλλά τελικά, όχι μόνον.

Όταν οι δεκάδες χιλιάδες νέοι, που αποφοίτησαν φέτος από τα πανεπιστήμιά μας, συμπλήρωναν πριν από τέσσερα ή πέντε χρόνια το μηχανογραφικό έντυπο των εξετάσεων, κανείς δεν θα μπορούσε να τους έχει προειδοποιήσει, για το ότι τα δεδομένα, με τα οποία τότε ζύγισαν μία απόφαση ζωής, θα είχαν ήδη ανατραπεί την στιγμή που θα κρατούσαν το πτυχίο στα χέρια τους. Όσοι από αυτούς είχαν επιλέξει σπουδές στην νέα τεχνολογία, ήταν τότε σίγουροι ότι θα τους δινόταν τώρα η δυνατότητα, όχι μόνο να βρουν δουλειά, αλλά και να επιλέξουν την δουλειά που θα τους αρέσει. Όχι άδικα.

Τα τελευταία είκοσι χρόνια το κράτος υπήρξε, άμεσα με δημόσια έργα, αλλά και έμμεσα με επιδοτήσεις, ο μεγαλύτερος πελάτης τεχνολογίας. Μία ολόκληρη αγορά προμηθευτών εξοπλισμού και λογισμικού άνθισε γύρω από τις κρατικές επενδύσεις των κοινοτικών πλαισίων στήριξης και εσχάτως, του ΕΣΠΑ. Ταυτόχρονα, το κράτος έγινε και ο μεγαλύτερος εργοδότης μηχανικών και επιστημόνων. Με την συνεχή αύξηση της κατανάλωσης, ακολούθησαν οι τράπεζες και οι τηλεπικοινωνίες, και σε κάποιο βαθμό ο μικρότερος ιδιωτικός τομέας. Σχολές πληροφορικής ιδρύθηκαν σε κάθε ΑΕΙ και ΤΕΙ ανά την Επικράτεια για να καλύψουν αυτήν την τεχνητή ζήτηση. Μερικές φορές μάλιστα περισσότερες σχολές στο ίδιο ίδρυμα, με ελαφρές παραλλαγές στον τίτλο. Ακολούθησαν μεταπτυχιακά προγράμματα επί παντός του τεχνολογικού επιστητού, ακόμα και σε σχολές που χρηστική μόνο σχέση είχαν με το αντικείμενο. Οι ευκαιρίες απασχόλησης ήταν πολλές και καλές σε επαγγέλματα με την πατίνα της καινοτομίας, κι ας αφορούσαν τις περισσότερες φορές το Δημόσιο ή την μεταπώληση και εγκατάσταση έτοιμων προϊόντων, με ελάχιστη προστιθέμενη αξία γνώσης. Μέχρις ότου και αυτή η φούσκα έσπασε ξαφνικά, όπως και πολλές άλλες.

Με τους μεγάλους εργολάβους δημόσιων έργων πληροφορικής, αλλά και τους πολυάριθμους υπεργολάβους τους, σε κατάσταση νευρικής κρίσης, τον ΑΣΕΠ χωρίς πλέον ουσιαστικό αντικείμενο, και τον ιδιωτικό τομέα της εσωτερικής κατανάλωσης σε βαθειά ύφεση, η κοινή λογική λέει ότι οι προοπτικές έστω και βιοποριστικής απασχόλησης, πόσο μάλλον καριέρας, θα έπρεπε να είναι ανύπαρκτες. Ευτυχώς, η κοινή λογική είναι τις περισσότερες φορές απλοϊκή: ότι κι αν λένε οι οικονομολόγοι για την κλίμακα της οικονομίας, στην κλίμακα του κάθε ξεχωριστού προσώπου η εργασία, και ειδικά η εργασία γνώσης, δεν είναι πια ένα αδιαμόρφωτο προϊόν που καθορίζεται από την προσφορά και την ζήτηση με τον ίδιο τρόπο επί δικαίων και αδίκων. Αν μη τι άλλο, γιατί σε μια κρίση θυσιάζονται τα περιττά, και η γνώση των ανθρώπων για τους οποίους συζητάμε εδώ, μόνο περιττή δεν είναι.

Κατ' αρχήν γιατί μέσα σε όλο αυτό το «πάρτυ» του εύκολου κρατικού χρήματος, υπήρχαν πάντα οι εταιρείες - και προπαντός, οι άνθρωποί τους - που έφτιαχναν πραγματικά προϊόντα, για πραγματικούς πελάτες, με πραγματικές ανάγκες. Και όλα δείχνουν ότι θα συνεχίσουν να το κάνουν και θα συνεχίσουν να χρειάζονται ανθρώπους με πάθος και γνώση. Σε δυσκολότερες συνθήκες βέβαια, αλλά ίσως ακόμα πιο ουσιαστικά και με μεγαλύτερο δυναμισμό. Αλλά ακόμα και πολλές από τις εταιρείες που είχαν μάθει να διαχειρίζονται επιδοτήσεις και εύκολα κρατικά έργα, εξ' ανάγκης θα ανακαλύψουν έκπληκτες τις δυνατότητες των ανθρώπων τους· την τεχνογνωσία και το ταλέντο που σπαταλούσαν. Δεν θα επιζήσουν διαφορετικά και το ξέρουν. Όπως γίνεται συχνά στην οικονομία, που απεχθάνεται τους αναξιοποίητους πόρους, η ελληνική αγορά τεχνολογίας θα βρει τις διεξόδους, μέσα κι έξω από τα σύνορα, να αξιοποιήσει το δυναμικό της και θα ανακαλύψει τα ανταγωνιστικά της πλεονεκτήματα. Σε αυτήν την διαδικασία μεταμόρφωσης θα χρειαστεί νέο ταλέντο, νέες ιδέες και οπωσδήποτε νέες γνώσεις.

Άλλως τε, η ελληνική κρίση είναι κυρίως κρίση ανταγωνιστικότητας. Τόσο το κράτος, όσο και ο ιδιωτικός τομέας δεν θα βγουν από αυτήν, παρά μόνο μέσα από την παραγωγικότητα, που με την σειρά της χρειάζεται τεχνολογία και πρακτική, σεμνή καινοτομία. Το ίδιο το κράτος θα αναγκαστεί εκ των πραγμάτων, λόγω έλλειψης πόρων, να εκσυγχρονιστεί, πραγματικά αυτήν την φορά, ενώ ο ιδιωτικός τομέας θα ανακαλύψει πώς μπορεί να μειώσει το κόστος και να αυξήσει την ανταγωνιστικότητά του με έξυπνες τεχνολογικές και καινοτομικές λύσεις. Ακόμα και αν δεν βρει τα αντανακλαστικά να αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις η μουδιασμένη ελληνική αγορά, θα τα ανακαλύψει η νέα ευέλικτη επιχειρηματικότητα.

Μπορούμε να θρηνήσουμε την κρίση σαν καταστροφή. Μπορούμε όμως και να την ζήσουμε σαν την επώδυνη μεταμόρφωση της ελληνικής οικονομίας. Όσο βρίσκει -αναγκαστικά! - δρόμους σε νέες πραγματικά παραγωγικές δραστηριότητες, θα χρειάζεται την τεχνολογία και την καινοτομία που θα την κάνουν να επιζήσει και να προκόψει.

Σε αυτήν την διαδικασία ενηλικίωσης, θα πρωταγωνιστήσουν οι χιλιάδες άνθρωποι που θα μπορούν να την κάνουν καθημερινή πράξη. Σίγουρα δεν θα είναι εύκολες δουλειές με εύκολο χρήμα. Αλλά βέβαια, δεν διαλέξατε σαν επάγγελμα την τεχνολογία γιατί θέλατε μια εύκολη δουλειά, έτσι δεν είναι;

Γ.Φ. 

4 σχόλια:

  1. Το αρθρο δεν ειναι τεκμηριωμενο. Ξεκινωντας απο τον τομεα της πληροφορικης προσπαθει αδεξια να το επεκτεινει στους μηχανικους.
    Αν γνωριζει και θελει, ας μας πει περισσοτερα για την τρομακτικη καθυστερηση των προγραμματων εφαρμογης πληροφορικης στο δημοσιο, την διαφθορα, τις "εκλεκτες" εταιρειες που τα αναλαμβαναν καθως και για την χαμηλη ποιοτητα των εφαρμογων που αυτες πωλουσαν στο δημοσιο (λ.χ. taxis).

    Αφωτιστος Φιλελλην

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Δυο χρονια πριν, και ενω η χρεωκοπια ηταν προ των πυλων υπηρξαν παρεμβασεις στο Ε.Δ. του ΤΕΕ εναντιον της αυξησης των εισακτεων σε πολυτεχνικες σχολες, ενω το πληθος των μηχανικων στην χωρα ηταν ηδη εξωπραγματικο.Ενα μικρο παραδειγμα ακολουθει:

    ΕΛΕΟΣ !!! Η ίδρυση του τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ανοίγει πλέον το δρόμο για την ίδρυση της Πολυτεχνικής Σχολής Ιωαννίνων.

    Στην ιστοσελίδα του ΤΕΕ την 9-10-2009, δημοσιεύθηκε κείμενο σχετικά την ίδρυση του τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών απόσπασμα του οποίου παραθέτω :

    «Γεγονός η ίδρυση τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών

    Δημοσιεύτηκε στο Φ.Ε.Κ. το Προεδρικό Διάταγμα. Ένα καθολικό αίτημα, ένα Πανηπειρωτικό αίτημα πήρε δρόμο υλοποίησης. Πρόκειται για την ίδρυση του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων καθώς χθες δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ το Προεδρικό Διάταγμα, τον πάπυρο του οποίου υπέγραψε προχθές Πέμπτη στα Γιάννινα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Κάρολος Παπούλιας. Η ίδρυση του τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ανοίγει πλέον το δρόμο για την ίδρυση της Πολυτεχνικής Σχολής Ιωαννίνων.
    Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία για την ίδρυση της συγκεκριμένης σχολής απαιτούνται τρία τμήματα ……… Αυτό επιτυγχάνεται με το Τμήμα Αρχιτεκτόνων, την αναμενόμενη αναγνώριση από το Τ.Ε.Ε. του τμήματος Μηχανικών Επιστήμης Υλικών και με την ευρισκόμενη σε εξέλιξη μετονομασία του τμήματος Πληροφορικής σε «Μηχανικών Πληροφορική.
    Τα τμήματα αυτά θα αποτελέσουν τη βάση, πάνω στην οποία θα στηριχθεί η ανάπτυξη της Πολυτεχνικής Σχολής.
    Η νέα σχολή πρόκειται να στεγαστεί σε νέο κτιριακό συγκρότημα. Από τα Υπουργεία Οικονομίας και Εθνικής Παιδείας έχει εγκριθεί η χρηματοδότηση της μελέτης με 2 εκατομμύρια ευρώ, ενώ το κόστος των κτιρίων υπολογίζεται να ξεπεράσει τα 15 εκ. ευρώ. Για την ίδρυση του Τμήματος Αρχιτεκτόνων – Μηχανικών υπήρξαν ομόφωνες αποφάσεις του Νομαρχιακού Συμβουλίου και του Δημοτικού Συμβουλίου Ιωαννίνων…… ».
    http://www.proinoslogos.gr/pn/index.php?module=pagesetter&func=viewpub&tid=11&pid=7570

    συνεχιζεται...

    Για την αντιγραφη

    Αφωτιστος Φιλελλην

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Τα δεδομένα
    1. Κατά την περίοδο 1978-1998 (με την ίδρυση 3 πρόσθετων πολυτ. σχολών ΔΠΘ 1974, Πολ. Κρήτης & Πανεπ. Θεσσαλίας 1984, την ίδρυση τμημάτων Αρχιτ. και ΧΜ στο Παν. Πάτρας, την βαθμιαία αύξηση του αριθμού των εισαγομένων εσωτερικού και την σημαντική αύξηση των σπουδαστών ειδικότητας μηχανικού στο εξωτερικό), επήλθε - αρχικά- 3-πλασιασμός των μηχανικών, ενώ την 2/6/2009 ο ΑΜ ΤΕΕ έχει ανέλθει στο 120800.
    2. Το 1984, καταργηθήκαν οι οκτάωρες εξετάσεις που διεξήγαγαν, ως τότε, τα ελληνικά πολυτεχνεία σε 3 θεματικά πεδία (και ‘’επιλύθηκε’’ το ‘’κοινωνικό’’ πρόβλημα της μη εύκολης λήψης αδείας εξάσκησης επαγγέλματος μηχανικού κυρίως σε χιλιάδες απόφοιτους πολυτεχνείων εξωτερικού) και προκρίθηκε η εύκολη λήψη του διπλώματος από το Τ.Ε.Ε. που συνοδεύεται από την μη επαρκή ‘’πιστοποίηση’’ των γνώσεων των νέων απόφοιτων μηχανικών, ιδίως από το εξωτερικό.
    3. Τα παραπάνω οδήγησαν σε απαξίωση του κύρους του μηχανικού και τη χώρα μας σε παγκόσμιο ρεκόρ διπλωματούχων μηχανικών (0.93% του πληθυσμού), χωρίς να υπολογίσουμε τους 27.000 περίπου Τεχνολόγους Μηχανικούς (ΚΑΤΕΕ, ΤΕΙ) μέλη της ΕΕΤΕΜ.
    4. Ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των μελών του ΤΕΕ για το 2008 είναι 4,3 % ( 4.365 νέα μέλη ΤΕΕ εκ των οποίων εσωτερικού: 3.742 και εξωτερικού: 623 ). Είναι προφανές ότι έχει επέλθει -προ πολλού- κορεσμός σε πολλές ειδικότητες μηχανικών (ΜΜΜ, ΧΜ, ΑΜ, κ.λ.π.) Πρόσφατα διατυπώνεται πανευρωπαϊκά η ανησυχία για την ήδη εμφανιζόμενη ανεργία των αρχιτεκτόνων και 4 στους 10 νέους Έλληνες μηχανικούς απασχολούνται στο εξωτερικό (επιστημονική μετανάστευση).
    5. Παγκοσμίως, είναι γνωστό ότι ένας καλός διπλωματούχος μηχανικός θα παραχθεί ουσιαστικά 5 ως 10 (ή και περισσότερα) έτη μετά την αποφοίτησή του από το πολυτεχνείο και ότι οι μηχανικοί απασχολούνται κυρίως στην βιομηχανία.
    6. Στις ανεπτυγμένες χώρες, όπου οι δυνατότητες απασχόλησης είναι πολλαπλάσιες, το ποσοστό αυτό κυμαίνεται από 0,2 έως 0,5 % (λ.χ. ΗΠΑ 1.512.000, 0,5 %, Γερμανία 173.000, 0,22 %) και η ιδιότητα του μηχανικού αποτελεί τίτλο τιμής. Παγκοσμίως, υπάρχουν 15.000.000 μηχανικοί (Business week , 2005) επί 6.467.500.000 συνολικού πληθυσμού (ποσοστό 0,23%), ενώ το 2005 οι Έλληνες μηχανικοί αποτελούσαν το 0,61 % του συνόλου των μηχανικών στην υφήλιο . Το 2030 χωρίς λήψη οποιουδήποτε μέτρου και εφόσον διατηρηθεί ο ίδιος ρυθμός αύξησης, οι διπλωματούχοι μηχανικοί θα ανέλθουν από 102000 (2009) στους 162700 (δηλ. στο 1.48% του πληθυσμού) !!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ερωτήματα
    1. Υπάρχει κάποιος κεντρικός προγραμματισμός μετά από την μελέτη των αναγκών που να τεκμηριώνει την πρόκριση ίδρυσης και άλλων πολυτεχνικών σχολών, έναντι π.χ. καλλιτεχνικών ή ιατρικών σχολών; Αν υποθέσουμε ότι πραγματικά προέκυπτε τέτοια ανάγκη , τότε πόσους εισαγόμενους πρέπει να έχει ετησίως(20;) με το δεδομένο ότι ο συνολικός αριθμός εισαγομένων σε πολυτεχνικές σχολές πρέπει διαχρονικά να μειώνεται ;
    2. Γιατί χαιρετίζεται άκριτα η ίδρυση μιας ακόμη αρχιτεκτονικής σχολής και η προοπτική ίδρυσης μιας πολυτεχνικής σχολής σε μια ακριτική πόλη 60000 κατοίκων με μόνον 3 μελετητές 6Γ και 7Γ. Μήπως θα ανοίξουν οι δουλειές με την Αλβανία ( με μέσο εισόδημα το 1/8 της χώρας μας) ; Με την συνεργασία ποιας τοπικής βιομηχανίας θα αναπτύσσονται και θα κατασκευάζονται τα νέα υλικά ; Πως και που θα αναπτυχθούν λογισμικό και άλλα προϊόντα πληροφορικής που τόσες αξιόλογες πολυτεχνικές σχολές σε άλλα μέρη της Ελλάδας δεν κατόρθωσαν; Οι πολεοδόμοι και οι κοινωνιολόγοι πολλά θα είχαν να πουν για την πόλη, τον αστικό της πυρήνα, το πανεπιστήμιο/πολυτεχνείο, τις αναγκαίες προϋποθέσεις λειτουργίας ενός πολυτεχνείου για την επίτευξη των απαραίτητων συνεργιών (κρίσιμη μάζα τεχνολογίας και πληροφορίας, ανάπτυξη των αντίστοιχων τομέων της οικονομίας, υποδομές, κ.λ.π.)
    3. Αρκεί η μετονομασία του τμήματος Πληροφορικής σε «Μηχανικών Πληροφορικής» για να δημιουργηθεί μια πολυτεχνική σχολή χωρίς καθηγητές μηχανικούς στην πλειονoτητά τους;
    4. Σε ποιο διαμέρισμα δεν υπάρχει πλέον πολυτεχνική σχολή ; Να περιμένουμε και αρχιτεκτονική ν. Αιγαίου και Ιονίων νήσων;
    5. Ποια είναι η αντίδραση του ΤΕΕ, θέλει κι άλλα μέλη; Δεν του φτάνουν τα 102.000;

    Για την αντιγραφη

    Αφωτιστος Φιλελλην

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Θέλετε να βάλετε ενεργό link στο σχόλιό σας; BlogU