Τρίτη 24 Ιανουαρίου 2012

Το ελληνικό πρόβλημα ανέδειξε τις αδυναμίες της μέχρι τώρα οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ, την ανάγκη ενός νέου προσδιορισμού της. Η έξοδος από την κρίση επιβάλλει "την φυγή προς τα εμπρός"





Η ομιλία Κώστα Σημίτη στην εκδήλωση των Γερμανών Πράσινων για την ελληνική κρίση: 
Είναι ιδιαίτερη τιμή για μένα να είμαι ο κύριος ομιλητής της σημερινής εκδήλωσης. Δέχθηκα την πρόσκληση γιατί μας κατέχει όλους το συναίσθημα ότι είναι μια εποχή κρίσης και καθένας μας οφείλει να συμβάλει στην κατανόηση και επίλυση των προβλημάτων που ταλαιπωρούν την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επί δύο χρόνια περίπου η κρίση χρέους αποτελεί το κεντρικό θέμα της ειδησεογραφίας με το ελληνικό πρόβλημα στο επίκεντρό της. 
Ο τίτλος της σημερινής συζήτησης "Griechenland quo vadis?" υπονοεί ότι η πορεία της Ελλάδας έχει καθοριστική σημασία για την οικονομική εξέλιξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τούτο γιατί η κρίση χρέους εκδηλώθηκε πρώτα στην Ελλάδα και η αδυναμία της χώρας να εξοφλήσει τις οφειλές της προκαλεί την σημερινή αναταραχή στην Ένωση. Ευθύνη αποδίδουν στην Ελλάδα και γιατί θεωρούν ότι παραπλάνησε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως προς το ύψος των ελλειμμάτων και του χρέους της και πέτυχε την ένταξη στην ΟΝΕ χωρίς να έχει εκπληρώσει τις προϋποθέσεις. Ο ισχυρισμός αυτός, ότι η Ελλάδα πέτυχε την είσοδο στην ΟΝΕ ενώ δεν είχε τις προϋποθέσεις, δεν ανταποκρίνεται όμως στην πραγματικότητα.
Η αλήθεια είναι ότι τα κριτήρια ένταξης εγκρίθηκαν με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ και αφορούσαν το δημοσιονομικό έλλειμμα (που έπρεπε να είναι κάτω από το 3% του ΑΕΠ), τον πληθωρισμό, τα επιτόκια και τη σταθεροποίηση των συναλλαγματικών ισορροπιών. Τα στοιχεία πιστοποιήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Κεντρική Ευρωπαϊκή Τράπεζα (ΕΚΤ), ενώ η απόφαση ελήφθη από τους υπουργούς οικονομικών στο πλαίσιο του ΕCOFIN.

Η Ελλάδα εισήλθε στη ζώνη του ευρώ με βάση την αξιολόγηση των επιδόσεών της του έτους 1999. Στη συνέχεια, το 2004, αμέσως μετά τις εκλογές, η καινούρια κυβέρνηση του κόμματος της Ν. Δημοκρατίας προχώρησε σε αναδρομική αλλαγή των κανόνων που αφορούσαν την εγγραφή των στρατιωτικών δαπανών: αντί της εγγραφής τους κατά τον χρόνο παράδοσης του εξοπλισμού -όπως ήταν ο κανόνας στην πλειονότητα, μάλιστα σήμερα στο σύνολο, των ευρωπαϊκών χωρών- οι δαπάνες μεταφέρθηκαν στο χρόνο κατά τον οποίο πραγματοποιούνταν οι παραγγελίες.
Αυτό είχε ως συνέπεια, σημαντικά ποσά που έπρεπε να περιληφθούν στους μετά το 2004 προϋπολογισμούς να εγγραφούν σαν δαπάνες της προηγούμενης περιόδου -περιλαμβανομένου του 1999- μεταφορά η οποία διόγκωσε τα προηγούμενα ελλείμματα.


Έχω επανειλημμένως καταγγείλει αυτό το τέχνασμα, που υπέκρυπτε πολιτικά κίνητρα. Δυστυχώς, ορισμένοι επιμένουν ακόμη, αμφισβητώντας ουσιαστικά την αξιοπιστία των υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της ΕΚΤ. Αλλά δεν θα πρέπει επίσης να μας διαφύγει μια λεπτομέρεια που υποδηλώνει κακοπιστία στο πλαίσιο αυτής της συζήτησης: το δημοσιονομικό έλλειμμα της Γαλλίας το 1997, έτος της ένταξής της -που υπολογιζόταν στο 3,3% του ΑΕΠ- ήταν υψηλότερο από της Ελλάδας (3,1%) ακόμη και μετά την προσαρμογή του 2004.

Τα ελλείμματα της Ελλάδας δεν είναι η αποκλειστική αιτία της σημερινής κρίσης στην Ευρωζώνη, όπως πολλοί πιστεύουν.

Τα χρέη δεν προέκυψαν μόνο από υπερβολικές σπατάλες. Έχουν και άλλες αιτίες. Παράδειγμα αποτελεί η ισπανική περίπτωση. Η Ισπανία βρίσκεται σήμερα σε κρίση, αν και δεν παρουσίαζε ελλείμματα ανώτερα του ορίου του 3% του ΑΕΠ και είχε δημόσιο χρέος που έφτανε μόλις το 31% του ΑΕΠ το 2006. Αιτία της κρίσης ήταν η αλόγιστη ανάπτυξη της οικοδομικής δραστηριότητας, η κατάρρευση των τιμών των ακινήτων, η αδυναμία των τραπεζών να εισπράξουν τα δάνεια που είχαν χορηγήσει και η υποχρεωτική πια παρέμβαση της πολιτείας για να σώσει τις τράπεζες και να περιορίσει τις επιπτώσεις της κρίσης.Η διαφορά επιπέδων ανάπτυξης μεταξύ Βορρά και Νότου, η μειωμένη ανταγωνιστικότητα των περιφερειακών χωρών και τα μεγάλα ελλείμματα στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών τους ήταν ένας πολύ σοβαρότερος λόγω για την έξαρση του χρέους στις χώρες της περιφέρειας της Ένωσης από την διαχειριστική ανικανότητα των διοικούντων της. Κατά μέσο όρο το διάστημα 2000-07 το ετήσιο έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου της Ελλάδος ήταν -8,4% και της Πορτογαλίας -9,4% ενώ το πλεόνασμα της Γερμανίας ήταν 3,2% και της Ολλανδίας 5,4%. Για να καλύψουν το έλλειμμα αυτό οι περιφερειακές χώρες είναι υποχρεωμένες να δανείζονται όλο και περισσότερο. Το αποτέλεσμα είναι η αύξηση του δημοσίου χρέους τους.

Η εξέλιξη αυτή δεν είχε προβλεφθεί από τους δημιουργούς της ΟΝΕ. Πίστευαν, ότι η ελευθερία διακίνησης κεφαλαίων και η ενιαία αγορά θα διασφάλιζαν χάρη στο χαμηλότερο εργατικό κόστος επενδύσεις στις περιφερειακές χώρες και έτσι η απόσταση από τις αναπτυγμένες θα μειωνόταν βαθμιαία.

Παράβλεψαν ότι η διαδικασία σύγκλισης δεν μπορεί να ολοκληρωθεί σε λίγα χρόνια, ιδίως διότι η καθυστέρηση της ανάπτυξης δεν οφείλεται μόνο σε οικονομικά αίτια, αλλά και σε υστερήσεις σε άλλους τομείς όπως της διοίκησης και της παιδείας όπου οι αλλαγές απαιτούν χρόνο.

Πίστευαν επίσης ότι η υπέρβαση ενός ανεκτού ορίου του ελλείμματος του ισοζυγίου πληρωμών θα οδηγούσε σε παύση χρηματοδότησης των εισαγωγών από τις τράπεζες, το κλείσιμο επιχειρήσεων και τη μείωση της ζήτησης για τα εισαγόμενα προϊόντα, ώστε να επανέλθει υπό την πίεση της υποχώρησης της οικονομικής δραστηριότητας η ισορροπία στις διεθνείς συναλλαγές και βαθμιαία η ανάκαμψη.

Το θεωρητικό αυτό σχήμα δεν επαληθεύτηκε. Οι τράπεζες συνέχισαν να χρηματοδοτούν ακόμη και όταν ξεπεράστηκαν τα ασαφή όρια ασφάλειας. Όταν ούτε αυτές δεν μπορούσαν πια να δανείζονται από άλλες τράπεζες, τα κράτη αναγκάστηκαν να καλύψουν το κενό με δικό τους δανεισμό και στήριξη των τραπεζών με αποτέλεσμα τη συσσώρευση τελικά ενός τεράστιου δημοσίου χρέους.

Χρειάζεται λοιπόν η διαμόρφωση ενός νέου τρόπου αντιμετώπισης των ανισοτήτων μεταξύ του ανεπτυγμένου κεντρικού πυρήνα της ευρωζώνης και της λιγότερο ανεπτυγμένης περιφέρειάς της. Αν αυτό δεν συμβεί τότε θα υπάρξουν και στο μέλλον επαναλαμβανόμενες κρίσεις.

Οι χώρες της περιφέρειας της Ένωσης παρουσιάζουν εκτός της μειωμένης ανταγωνιστικότητας και υστερήσεις στην οργάνωση της διοίκησης, την αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών τους, τις γνώσεις και ικανότητες των υπαλλήλων τους. Οι ρυθμίσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης εφαρμόζονται, αλλά με καθυστερήσεις, με ατέλειες και με τρόπο που δεν συμπίπτει με τις επιδιώξεις της Ένωσης.

Η υστέρηση στη λειτουργία θεσμών έδωσε αφορμή στον ισχυρισμό, ότι η Ελλάδα αλλά ίσως και άλλες περιφερειακές χώρες δεν θα ’πρεπε να είχαν γίνει μέλη της ΟΝΕ.

Η ΟΝΕ δεν είναι όμως μια παρέα προηγμένων χωρών που έχουν κοινά συμφέροντα αντίθετα προς εκείνα των χωρών που υστερούν. Είναι ένα εξελικτικό στάδιο της Ένωσης, ώστε να διευκολυνθεί η οικονομική συνεργασία των μελών της, να δημιουργηθούν σχέσεις οι οποίες θα ενδυναμώνουν την κοινή προσπάθεια ανάπτυξης, να επιτευχθεί βαθμιαία σύγκλιση των οικονομιών και καλύτερη εκμετάλλευση των δυνατοτήτων που παρέχουν η κατάργηση των συνόρων και οι κοινές επιδιώξεις. Είναι κοινό σχέδιο προόδου.

Οφείλει να εντάσσει λοιπόν στο σχεδιασμό τόσο τους πιο ισχυρούς με τις δυνατότητές τους όσο και τους πιο αδύνατους με τις αδυναμίες τους. Να λαμβάνει υπόψη του τις ανισότητες και να αποτιμά το γεγονός ότι οι αναπτυγμένες χώρες δεν επιβαρύνονται μόνο αλλά αποκομίζουν και σημαντικά κέρδη χάρη στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες τους και τις εξαγωγές τους.

Το πλέγμα πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό που έχει δημιουργηθεί από τη μέχρι τώρα κοινή πορεία αποτελεί μια τεράστια επένδυση σε ιδέες, κεφάλαια και εργασία που κανένα από τα μέλη δεν είναι σε θέση να αγνοήσει και να θυσιάσει χωρίς τεράστιο κόστος για το ίδιο. Τα αποτελέσματα μιας διάσπασης της ΟΝΕ δεν μπορούν να υπολογιστούν. Θα ήταν εξαιρετικά αρνητικά ακόμη και για κείνους που ίσως θεωρούν ότι η ΟΝΕ δεν εγγυάται πλήρως τα οικονομικά τους συμφέροντα. Όλες οι χώρες θα υποβαθμίζονταν κατά πολύ τόσο όσον αφορά την πολιτική τους απήχηση όσο και τις οικονομικές τους δυνατότητες.

Η αλληλεγγύη είναι ένας όρος που δεν είναι αρεστός σε ορισμένες χώρες της Ένωσης. Θεωρούν ότι υποδηλώνει μια υποχρέωση συμπαράστασης προς άλλους που δεν τηρούν τις υποχρεώσεις τους. Συνεπάγεται μια μονόπλευρη δέσμευση. Όμως τα πράγματα επιβάλλουν την αμοιβαία σύμπραξη και συμπαράσταση. Η έκταση της καθορίζεται όχι μόνο από τα νομικά κείμενα αλλά και από τις συνθήκες, τις σχέσεις που έχουν διαμορφωθεί και τους κινδύνους που προκύπτουν. Σε ένα σύνολο όπου υπάρχουν συνεχείς και χρήσιμες αλληλοεπιδράσεις ανάμεσα στα μέλη του τόσο ο ισχυρότερος όσο και ο ασθενέστερος έχουν συμφέρον για τη διατήρηση και την ενίσχυσή του.

Όταν ιδρύθηκε η ΟΝΕ πολλοί παρατηρητές στη Μ. Βρετανία και στις ΗΠΑ θεώρησαν ότι το εγχείρημα είναι καταδικασμένο σε αποτυχία. Υποστήριξαν ότι μια νομισματική ένωση προϋποθέτει μια πολιτική ενοποίηση, ώστε να υπάρχει μια κεντρική εξουσία που θα παίρνει τις απαραίτητες αποφάσεις. Η έλλειψή της θα οδηγήσει την Ένωση σε αδιέξοδα. Κατά τη διάρκεια της κρίσης επανέλαβαν ότι «η Ευρώπη συναντά δυσκολίες επειδή οι πολιτικές ελίτ υποχρέωσαν την ευρωπαϊκή ήπειρο να υιοθετήσει ένα ενιαίο νόμισμα, αν και δεν ήταν έτοιμη γι’ αυτό» (Krugmann, International Herald Tribune 21/2/2010). Αποκάλεσαν την ΟΝΕ «ευρωσαλάτα».

Η εξέλιξη επιβεβαίωσε μόνο μερικά τις προβλέψεις αυτές. Η ΟΝΕ λειτούργησε θετικά για όλα τα μέλη της τα πρώτα χρόνια, οι χώρες της περιφέρειας χάρη σε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, και μειωμένο κόστος δανεισμού τους και συγκλίναν προς τις ανεπτυγμένες χώρες. Η κρίση που άρχισε το 2007 έδειξε ότι η πρόοδος αυτή ήταν εύθραυστη. Δεν βασιζόταν σε ένα συγκεκριμένο αποδεκτό από τα μέλη σχέδιο, αλλά σε μια πολιτική που έδινε πρωτεύουσα σημασία στην ελεύθερη λειτουργία της αγοράς και στην αυτόματη αποκατάσταση των ανισορροπιών που προκύπτουν. Η πολιτική δεν πρόβλεπε την αντιμετώπιση αρνητικών φαινομένων στην Ένωση, όπως ήταν η μεγέθυνση των ελλειμμάτων και η μείωση της ανταγωνιστικότητας ορισμένων κρατών. Η ύφεση, το δημόσιο χρέος, τα κυβερνητικά ελλείμματα, οι δυσκολίες των τραπεζών πήραν ως εκ τούτου ανησυχητικές διαστάσεις. Οι αυτόματοι σταθεροποιητές, στους οποίους οι κυβερνήσεις έλπιζαν ότι θα ελέγχουν την κρίση, δεν λειτούργησαν.

Μόλις στα τέλη του 2009 η ΟΝΕ άρχισε να συνειδητοποιεί ότι οι διαφορές της ανταγωνιστικότητας στην Ένωση, η υπερχρέωση των περιφερειακών χωρών και η ανασφάλεια που είχε προκληθεί από τη χρηματοπιστωτική κρίση στις αγορές οδηγούσαν σε κρίση χρέους, σε κίνδυνο στάσης πληρωμών ορισμένων χωρών με άμεσα αρνητικά αποτελέσματα για τις τράπεζες. Αφορμή ήταν η εξέλιξη στην Ελλάδα. Χρειάστηκαν πέντε περίπου μήνες για να εκπονηθεί την άνοιξη του 2010 ένα σχέδιο διάσωσης για την Ελλάδα από την Ευρωπαϊκή Ένωση και να θεσμοθετηθεί ο προσωρινός Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) με κεφάλαιο 440 δις ευρώ, που θα συμπαραστεκόταν σε άλλα μέλη της ΟΝΕ.

Η εξέλιξη αυτή αποτέλεσε, παρά τις καθυστερήσεις στη λήψη των αποφάσεων, ένα αποφασιστικό βήμα σε μια νέα κατεύθυνση σε σύγκριση με το παρελθόν των αμφιβολιών και δισταγμών. Η ρήτρα της Συνθήκης, ότι τα κράτη μέλη της ΟΝΕ δεν είναι υποχρεωμένα να συμπαρίστανται σε κράτος που δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του και ότι κάθε κράτος μέλος θα πρέπει μόνο του να αντιμετωπίζει τις όποιες δυσκολίες, ξεπεράστηκε από τα πράγματα. Η αντίληψη ότι τα μέλη της ΟΝΕ έχουν κοινές επιδιώξεις, κοινά συμφέροντα και πρέπει να αντιμετωπίζουν από κοινού τους κινδύνους επικράτησε. Έγινε αποδεκτό, παρά τις ισχυρές αντιρρήσεις που υπάρχουν στην κοινή γνώμη πολλών κρατών, ότι η τύχη του ενός κράτους μέλους μπορεί να επηρεάσει τις τύχες των άλλων μελών και γι’ αυτό απαιτείται μόνιμος συντονισμός και κοινές δράσεις.

Η συμφωνία μεταξύ της ΟΝΕ και της Ελλάδας για την πολιτική, που οφείλει να εφαρμόσει η Ελλάδα, ώστε να της χορηγηθεί το σύνολο των δόσεων του συμφωνηθέντος δανείου, γνωστή ως Μνημόνιο, συντάχτηκε χωρίς να υπάρχει ικανοποιητική προετοιμασία και λειτούργησε με τρόπο που επιδείνωσε την κατάσταση. Το κύριο χαρακτηριστικό της ήταν ότι απαιτούσε από την Ελλάδα να αποκαταστήσει σε μόλις τρία χρόνια δηλαδή μέχρι το 2013 μια δημοσιονομική κατάσταση σύμφωνη με τις επιταγές των Συνθηκών, να περιοριστεί δηλαδή το έλλειμμά της από 15,4% του ΑΕΠ σε 3% δηλαδή κατά 12%. Για να επιτευχθεί αυτό το αποτέλεσμα η περικοπή των δαπανών θα έπρεπε να φτάσει το 18% συνολικά, ώστε να καλυφθούν οι μειώσεις εσόδων λόγω της υποχώρησης της οικονομικής δραστηριότητας. Αυτοί οι όροι συνεπάγονταν περιορισμούς στις δαπάνες και επιδόσεις ως προς την αναπτυξιακή προσπάθεια που ξεπερνούσαν κατά πολύ αυτό που μπορούν να επιτύχουν χώρες με πολύ καλύτερες προϋποθέσεις ανάκαμψης απ’ ό,τι η Ελλάδα. Ήταν εξωπραγματικοί. Το Μνημόνιο δεν προέβλεπε επίσης ειδική ρύθμιση να αντισταθμίσει τις επιπτώσεις της περικοπής δαπανών στις επενδύσεις, όπως π.χ. τη δυνατότητα άντλησης των πόρων των διαθρωτικών ταμείων χωρίς να υπάρχει εθνική συμμετοχή. Το αποτέλεσμα ήταν η Ελλάδα να επιτύχει μεν περιορισμό του ελλείμματος κατά 6% του ΑΕΠ περίπου συνολικά το 2010 και το 2011, γνώρισε όμως μια πρωτόγνωρη ύφεση για τα χρόνια 2009-2012 πολύ υψηλότερη εκείνης που καθόριζε το Μνημόνιο. Αντί για 8,6% περίπου υπολογίζεται να φτάσει συνολικά στο -15% περίπου. Οι αισιόδοξες προβλέψεις του Μνημονίου για αρχή ανάπτυξης από το 2012, πρωτογενή πλεονάσματα ήδη από το 2012 και προσφυγή στις διεθνείς αγορές για δανεισμό επίσης από το 2012 αποδείχθηκαν τελείως λανθασμένες. Η ύφεση και η αβεβαιότητα ματαίωσαν τέλος τα όποια σχέδια επενδύσεων.

Οι συντάκτες του Μνημονίου είχαν παραλείψει επίσης να συναρτήσουν τους στόχους τους με τις πραγματικές εξελίξεις, να προβλέψουν δηλαδή ότι σε περίπτωση ύφεσης θα παρατείνεται αυτόματα ο χρόνος πραγματοποίησης των στόχων ή και θα περιορίζονται ορισμένες επιδιώξεις. Ήταν ένα πολιτικά μοιραίο λάθος. Η παράλειψη είχε ως αποτέλεσμα να εξακολουθεί το αρχικό σκληρό πρόγραμμα λιτότητας παρά την ύφεση που επήλθε και να επιτείνει κατά πολύ την ύφεση.

Επειδή οι αρχικοί υπολογισμοί των δανειστών δεν μπορούσαν να επαληθευτούν και δεν επαληθεύτηκαν πραγματοποιούνταν νέες διαπραγματεύσεις και εξαγγέλλονταν νέα μέτρα πριν από την καταβολή κάθε νέας δόσεως του δανείου. Επιδίωξη ήταν να επιτευχθεί παρ’ όλες τις δυσκολίες ο αρχικός λανθασμένος σχεδιασμός. Αυτός ο συνεχής επαναπροσδιορισμός της πολιτικής και η συνεχής προσθήκη όλο και περισσοτέρων φόρων και περιορισμών δημιούργησαν την εντύπωση ότι η πολιτική συμπίεσης των εισοδημάτων δεν έχει τέλος, ότι οι επιβαρύνσεις αφορούν σχεδόν αποκλειστικά τους μισθωτούς, συνταξιούχους και ιδιοκτήτες των ακινήτων, ότι η Ευρωζώνη και η κυβέρνηση ακολουθούν αδιέξοδο δρόμο χωρίς να ενδιαφέρονται για τις επιπτώσεις. Κατά την κοινή γνώμη η εφαρμοζόμενη πολιτική δεν επιδίωξε την διόρθωση των κακώς κειμένων στη χώρα με αποτέλεσμα οι κυρίως υπεύθυνοι για την αθλιότητα της δημοσιονομικής κατάστασης να μην συνεισφέρουν στην ανόρθωση της οικονομίας. Η διαμαρτυρία διογκώθηκε και πήρε πρωτοφανείς διαστάσεις με αποτέλεσμα την πολιτική κρίση, τις συνεχείς απεργίες και την άρνηση του κρατικού μηχανισμού να συνεργασθεί στην εφαρμογή της πολιτικής. Η άποψη ότι η Ελλάδα πρέπει να φύγει από την Ευρωζώνη άρχισε να κερδίζει έδαφος στην Ελλάδα, μια χώρα στην οποία μέχρι τότε ελάχιστοι αμφισβητούσαν τη σκοπιμότητα της συμμετοχής της στην Ένωση. Η αντιπολίτευση που ισχυρίζεται, ότι θα επαναδιαπραγματευτεί όλες τις συμφωνίες έχει όλο και μεγαλύτερη απήχηση αν και ήταν η κύρια υπεύθυνη της οικονομικής καταστροφής.

Οι λύσεις της Συνόδου Κορυφής του Οκτωβρίου 2011 της Ευρωζώνης είναι ικανοποιητικές; Η απόφαση περικοπής κατά 50% των απαιτήσεων κατά της Ελλάδας από τα ελληνικά ομόλογα που κατέχουν οι τράπεζες και οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις αποτελεί μια σοβαρή βοήθεια για να καταστεί βιώσιμο το ελληνικό χρέος. Όπως και η απόφαση να ενισχυθεί το EFSF με περισσότερους πόρους, ώστε να βοηθήσει με εγγυήσεις τα κράτη μέλη της Ένωσης να δανείζονται από τις αγορές, βελτίωσε τις δυνατότητες της Ευρωζώνης να χειριστεί την κρίση χρέους. Όσον αφορά την ανακεφαλαίωση των τραπεζών η Σύνοδος αποφάσισε σωστά να απαιτήσει από 70 περίπου τράπεζες να αυξήσουν το κεφάλαιο της στο 9% των υποχρεώσεών τους αφού επανεκτιμήσουν τα ομόλογα που κατέχουν στην τρέχουσα αγοραία αξία.

Οι λύσεις αυτές αποτελούν παρ’ όλα αυτά μια μερική μόνον αντιμετώπιση του προβλήματος του χρέους. Η μείωση των απαιτήσεων των τραπεζών μαζί με άλλα μέτρα υπολογίζεται ότι θα μειώσουν το ύψος του χρέους της Ελλάδας στο 120% του ΑΕΠ το 2020. Ένα χρέος αυτού του επιπέδου είναι διπλάσιο εκείνου που προσδιορίζεται ως το ανώτατο επιτρεπτό από τις Συνθήκες. Θα χρειαστεί λοιπόν και περαιτέρω μείωση.

Οι ασάφειες και οι ημιτελείς λύσεις δείχνουν ότι τα κύρια μέλη της ΟΝΕ δεν έχουν καταλήξει σε μια ολική προσέγγιση των προβλημάτων. Χρειάζεται λοιπόν επιπρόσθετα ένα σχέδιο για το μέλλον, που θα δώσει στην ΟΝΕ τη δυνατότητα να αποφασίζει πιο γρήγορα, πιο αποφασιστικά και να αξιοποιεί μέσα και δυνατότητες που αν και αναγκαίες δεν διαθέτει σήμερα. Η διαφορά των επιπέδων ανταγωνιστικότητας, διοικητικής ικανότητας ή παιδείας δεν αίρεται εάν δοθούν τώρα χρήματα σε κάθε κατεύθυνση ώστε να εξοφληθούν χρέη, να χορηγηθούν εγγυήσεις ή να ανακεφαλαιωθούν οι τράπεζες. Οι πρωταγωνιστές της Ευρωζώνης δεν θέλουν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα αυτά γιατί αυτό θα απαιτούσε ένα βήμα προς μια πολύ στενότερη συνεργασία. Δεν είναι όμως ακόμη ούτε ιδεολογικά ούτε πολιτικά ούτε τεχνικά έτοιμοι για το βήμα αυτό.

Οι αποφάσεις της Ευρωζώνης δεν συνδέονται με ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα αλλά προκύπτουν από μια τακτική στάση που υπακούει στην αρχή «βλέποντας και κάνοντας». Η οικονομική διακυβέρνηση δεν είναι και δεν μπορεί να εξαντληθεί σε διάφορα διάσπαρτα μέτρα για όποιο πρόβλημα παρουσιάζεται. Η πραγματοποίησή της προϋποθέτει τόσο την πολιτική βούληση για μια νέα δομή διακυβέρνησης, η οποία θα συμπληρώνει ή και θα τροποποιεί τις υπάρχουσες δομές όσο και μια μακροπρόθεσμη συνολική άποψη για την εφαρμοστέα πολιτική. Το σημερινό σύστημα επεξεργασία και εφαρμογής πολιτικής βασίζεται σε δυσκίνητα όργανα και είναι ακατάλληλο διότι προϋποθέτει τη συμφωνία όλων των κρατών μελών για τη λήψη μιας απόφασης. Οδηγεί σε καθυστερημένες και βραχυπρόθεσμες αντιδράσεις.

Κατά την κυρίαρχη άποψη στην πρακτική της ΟΝΕ η επίλυση του προβλήματος των διαφορών επιπέδου ανταγωνιστικότητας Βορρά και Νότου απαιτεί κυρίως προώθηση αλλαγών στις αγορές εργασίας και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Αυτά δεν αρκούν. Χρειάζεται κα στήριξη των οικονομιών του Νότου με επενδύσεις και διεύρυνση των εξαγωγών τους προς το Βορρά. Επιπρόσθετα είναι αναγκαίο να υπάρξει μια συνολική οικονομική πολιτική αντίληψη για την ανάπτυξη στην Ευρωζώνη. Μια οικονομική διακυβέρνηση, που δεν θα περιορίζεται όπως σήμερα μόνο σε τρέχοντα προβλήματα αλλά θα φροντίζει για την ισόρροπη κατανομή των ωφελειών της στην ΟΝΕ, είναι σε θέση να διαχειριστεί πολύ καλύτερα το ευρύτερο θέμα της ανάπτυξης.

Η οικονομική διακυβέρνηση απαιτεί αλλαγές στις Συνθήκες για να πραγματοποιηθεί. Προθυμία όμως για τροποποιήσεις των Συνθηκών δεν υπάρχει ούτε στους πολιτικούς ούτε στους πολίτες. Η τελευταία αλλαγή που εγκρίθηκε το 2009 και έγινε γνωστή ως Συνθήκη της Λισσαβόνας ήταν αποτέλεσμα μακρών διαπραγματεύσεων, ενός δημοψηφίσματος για την έγκριση πρότασης ενός Ευρωπαϊκού Συντάγματος με αρνητική έκβαση και σφοδρών αντιπαραθέσεων σχεδόν επί μια δεκαετία. Η μεταφορά εξουσιών από τα κράτη μέλη στα όργανα της Ένωσης είναι μεν μια αναπόφευκτη πορεία αλλά συναντά πια έντονες αντιδράσεις ιδίως στις μικρές χώρες και αυτές που δεν ανήκουν στην Ευρωζώνη. Οι πολίτες, αν και θέλουν να προχωρήσει η οικονομική ενοποίηση, δεν αποδέχονται να υπάρχει μια υπέρτερη οικονομική εξουσία που θα μπορεί να αποφασίζει για θέματα της χώρας τους αγνοώντας την άποψη της κυβέρνησης ή του κοινοβουλίου τους. Δεν αντιλαμβάνονται ότι η παγκοσμιοποίηση των οικονομικών συναλλαγών απαιτεί νέους τρόπους συνεργασίας των εθνικών κρατών και αυξημένο ρόλο στα υπερεθνικά όργανα που δημιουργούν.

Η οικονομική διακυβέρνηση μπορεί να επιδιωχθεί στο πλαίσιο της υφιστάμενης Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης. Η ΟΝΕ αποτελεί μια «ενισχυμένη συνεργασία», ένα τρόπο συνεργασίας που προβλέπεται ήδη στην συνθήκη της Λισαβόνας. Η ενισχυμένη συνεργασία θεσμοθετήθηκε για να επιτρέψει στα κράτη μέλη που το επιθυμούν να διευρύνουν τα πεδία δράσης τους ορίζοντας νέους στόχους και κανόνες στο πλαίσιο των Συνθηκών για τις μεταξύ τους σχέσεις. Τα μέλη της Ευρωζώνης έχουν λοιπόν τη δυνατότητα να διαμορφώσουν νέους θεσμούς, όπως έναν «Υπουργό Οικονομικών της Ευρωζώνης» ή ένα σχέδιο ανάπτυξης για την πραγματοποίηση επενδύσεων στην επικράτειά τους, χωρίς να απαιτείται η συμφωνία και των μελών της Ένωσης που δεν συμμετέχουν στην ΟΝΕ.

Μια τέτοια εξέλιξη δεν θα είναι χωρίς δυσκολίες, αν και προβλέπεται από τις Συνθήκες. Τα δέκα κράτη της Ένωσης που δεν συμμετέχουν στην Ευρωζώνη έχουν ήδη διαμαρτυρηθεί για τον τρόπο λειτουργίας της Ένωσης μετά την έναρξη της χρηματοπιστωτικής κρίσης το 2009. Τα Συμβούλια των υπουργών οικονομικών της ΟΝΕ και οι Σύνοδοι Κορυφής της Ευρωζώνης που πολλαπλασιάστηκαν, μονοπώλησαν το ενδιαφέρον του κοινού και αποτέλεσαν την κύρια δραστηριότητα της Ένωσης. Τα άλλα κράτη δεν μπόρεσαν να εκφέρουν τη γνώμη τους για όσα συνέβαιναν σε πολύ περιορισμένη έκταση. Προσπάθησαν να αντιδράσουν οργανώνοντας μια χωριστή συνάντηση για να συζητήσουν δικά τους προβλήματα χωρίς όμως η ενέργειά τους αυτή να έχει απήχηση.

Οι δυσαρέσκειες δεν δικαιολογούνται. Ο συνδετικός κρίκος των χωρών της Ένωσης είναι οικονομία. Από τη στιγμή που ορισμένες χώρες ενιαιοποιούν την οικονομική τους πολιτική και άλλες όχι, οι πρώτες θα αποτελούν το βασικό πυρήνα της Ένωσης και οι ενέργειές τους θα την καθορίζουν.

Πολλοί σχολιαστές των πρόσφατων εξελίξεων στην Ε.Ε. έχουν ήδη εκφραστεί για μια τέτοια προσέγγιση. Παρά τις διαφορές στα επιμέρους σκεπτικά τους συμφωνούν ότι η έξοδος από την κρίση επιβάλλει «την φυγή προς τα εμπρός» δηλαδή στην κατεύθυνση μιας οικονομικής διακυβέρνησης και μιας πολιτικής ενοποίησης. Αυτός είναι ο στόχος που πρέπει με σοβαρότητα και επιμονή να επιδιώξουμε. Το ελληνικό πρόβλημα δεν ήταν μία ατυχία στην πορεία της Ένωσης, ή παρεκτροπή που ανέτρεψε ένα καλά σχεδιασμένο εγχείρημα. Ήταν ο καταλύτης που ανέδειξε τις αδυναμίες της μέχρι τώρα οικονομικής διακυβέρνησης, την ανάγκη ενός νέου προσδιορισμού της.


15 σχόλια:

  1. Για να συμπυκνώσουμε την ομιλία του Σημίτη σε τρεις ας πούμε λέξεις:
    Τσουκάτος - Μαντέλης - Siemens!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ψαλιδίσατε φυσικά από το βιντεάκι,την παρέμβαση της κοπέλας από την ομάδα Real Democracy Now του Βερολίνου.

    Τυχαίο;Δε νομίζω Τάκη...

    Δείτε εδώ την τοποθέτηση:

    http://parallhlografos.wordpress.com/2012/01/24/%CE%B2%CE%B5%CF%81%CE%BF%CE%BB%CE%AF%CE%BD%CE%BF-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%AD%CE%BC%CE%B2%CE%B1%CF%83%CE%B7-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BA-%CF%83/

    Σα βρεμμένη γάτα ο πρώην πρωθυπουργός,αντί να απαντήσει,αοριστολογεί περί διεφθαρμένων(!!!) και αποτυχημένων επιχειρηματιών,που συνομωτούν για επιστροφή στη δραχμή.

    "Απολαυστικά εμετικός" επίσης ο Κον Μπεντίτ,που πανηγύριζε στους βομβαρδισμούς της Γιουκοσλαβίας,μας λέει πόσο τρόμαξε επειδή το 80% του ελληνικού λαού διαφωνούσε και αντιδρούσε λόγω.. ορθόδοξης θρησκείας.Αυτό κατάλαβε το τσιράκι του ΝΑΤΟ;

    Κατά τα άλλα οι Πράσινοι της Γερμανίας πρέπει.. "να τραβήξουν το αυτί των οικολόγων-πράσινων στην Ελλάδα" που αριστερολαϊκίζουν".

    Α'στα'διάλα ρε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. "Ψαλιδίσατε φυσικά από το βιντεάκι" - ! Ποιο βιντεάκι; Δεν είχαμε καν σύνδεση streaming όταν έγινε η χτεσινή κουβέντα ούτε πρόσβαση σε κάποιο βίντεο... Αν θες να καταγγείλεις βρίσκεις και τον εχθρό!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Έπειτα πολύ ωραία και δημοκρατικά έγινε η παρέμβαση της ομάδας - ούτε εμπδίστηκε, ούτε λογοκρίθηκε... Αλλά Γρηγόρη, αν δεν υπάρχει δράμα δεν υπάρχει και αρκετό υπόστρωμα για καταγγελία. Έτσι το εφευρίσκουμε... Λυπάμαι που δεν εμφανίστηκαν τα ΜΑΤ για να έχετε να λέτε 9όπως στην παλιά Βουλή...). Ατυχία :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ευπρεπές το κείμενο του κ. Σημίτη αλλά δυστυχώς όχι ειλικρινές.
    Ενδεικτικά δυο τρία σημεία:
    Κατά μέσο όρο το διάστημα 2000-07 το ετήσιο έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου της Ελλάδος ήταν -8,4% και της Πορτογαλίας -9,4% ενώ το πλεόνασμα της Γερμανίας ήταν 3,2% και της Ολλανδίας 5,4%. Για να καλύψουν το έλλειμμα αυτό οι περιφερειακές χώρες είναι υποχρεωμένες να δανείζονται όλο και περισσότερο. Το αποτέλεσμα είναι η αύξηση του δημοσίου χρέους τους.
    Ακριβώς το αντίθετο από την πραγματικότητα. Οι προϋπολογισμοί της ελληνικής κυβέρνησης ήταν συνεχώς ελλειμματικοί για να συντηρούν τον κομματικό στρατό των δύο μεγάλων κομμάτων και τους κομματικούς προμηθευτές και κατασκευαστές. Τα δανεικά που κάλυπταν τα ελλείμματα αυτά, πέφτοντας στην αγορά δημιουργούσαν το έλλειμμα στο ισοζύγιο, γιατί τα δανεικά ξοδεύονταν τελικά σε προϊόντα εισαγωγής.
    Χωρίς κρατικό έλλειμμα δεν θα υπήρχαν δανεικά και κατά συνέπεια δεν θα υπήρχε δυνατότητα για δημιουργία ελλείμματος στο εμπορικό ισοζύγιο.
    Τα κρατικά ελλείμματα δεν είναι ούτε νομοτελειακά ούτε τυχαία. Αποτελούν πολιτική απόφαση της πολιτικής τάξης, που εξαγοράζει με τον τρόπο αυτό την παραμονή της στην εξουσία.
    Για παράδειγμα την τελευταία δεκαετία τα κόμματα πήραν συνολική κρατική επιχορήγηση γύρω στα € 700 εκ. Αν προσθέσουμε και τον τραπεζικό δανεισμό ξεπερνούμε το € 1.2 δις. Έτσι μεγαλώνει το δημόσιο χρέος και όχι λόγω ιστορικών συγκυριών
    “Η Ισπανία βρίσκεται σήμερα σε κρίση, αν και δεν παρουσίαζε ελλείμματα ανώτερα του ορίου του 3% του ΑΕΠ και είχε δημόσιο χρέος που έφτανε μόλις το 31% του ΑΕΠ το 2006. Αιτία της κρίσης ήταν η αλόγιστη ανάπτυξη της οικοδομικής δραστηριότητας, η κατάρρευση των τιμών των ακινήτων, η αδυναμία των τραπεζών να εισπράξουν τα δάνεια που είχαν χορηγήσει και η υποχρεωτική πια παρέμβαση της πολιτείας για να σώσει τις τράπεζες και να περιορίσει τις επιπτώσεις της κρίσης.”
    Με ποια λεφτά στηρίχθηκε αυτή η αλόγιστη ανάπτυξη? Φυσικά όχι των καταθετών. Στηρίχθηκε σε δάνεια των τραπεζών από την ECB με τεχνητά χαμηλά έως και μηδενικά επιτόκια, με πολιτική απόφαση της ηγεσίας της ΕΕ, για να πριμοδοτηθεί ‘η ανάπτυξη’ δηλαδή η φούσκα του real estate. Φυσικά ο πραγματικός λόγος ήταν η φθηνή χρηματοδότηση των ανά την Ευρώπη κρατικών ελλειμμάτων. Και σαν να μην έφταναν τα χαμηλά επιτόκια, η ECB χαλάρωσε σιωπηρά και την αναλογία μεταξύ καταθέσεων και χορηγήσεων πολύ πιο κάτω από το 10% που από μόνο του αποτελεί σκάνδαλο κολοσσιαίων διαστάσεων.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. συνέχεια

    Για να εξηγούμαστε. Χωρίς φτηνό χρήμα από το πουθενά, φούσκες δεν μπορούν να δημιουργηθούν. Από τη στιγμή που η ρευστότητα μεγαλώνει τεχνητά, οι φούσκες είναι αναπόφευκτες, είτε στις μετοχές, είτε στα ακίνητα είτε σε άλλα assets. H υπερβάλλουσα ρευστότητα πρέπει να διοχετευτεί σε κάποιον τομέα και εκεί οι τιμές ανεβαίνουν παράλογα δημιουργώντας το φαινόμενο της φούσκας.
    Η αειφόρος ανάπτυξη μπορεί να στηριχθεί μόνο πάνω στην πραγματική αποταμίευση. Η ανάπτυξη προκύπτει όταν μια σε μια οικονομία, ένα μέρος των εισοδημάτων πηγαίνει σε νέες επενδύσεις αντί σε κατανάλωση. Όσο μεγαλύτερη είναι η αποταμίευση τόσο μεγαλύτερη και η μακροπρόθεσμη ανάπτυξη.
    Παράβλεψαν ότι η διαδικασία σύγκλισης δεν μπορεί να ολοκληρωθεί σε λίγα χρόνια, ιδίως διότι η καθυστέρηση της ανάπτυξης δεν οφείλεται μόνο σε οικονομικά αίτια, αλλά και σε υστερήσεις σε άλλους τομείς όπως της διοίκησης και της παιδείας όπου οι αλλαγές απαιτούν χρόνο.
    Πόσο χρόνο άραγε? Η δημόσια διοίκηση είναι καλύτερη σήμερα από το 1980? Η παιδεία? Η υγεία?
    Οι βελτιώσεις σε αυτούς τους τομείς απαιτούν πολιτική ανδρεία, η οποία απουσιάζει από την ελληνική πολιτική τάξη στο σύνολό της.
    Οι τράπεζες συνέχισαν να χρηματοδοτούν ακόμη και όταν ξεπεράστηκαν τα ασαφή όρια ασφάλειας. Όταν ούτε αυτές δεν μπορούσαν πια να δανείζονται από άλλες τράπεζες, τα κράτη αναγκάστηκαν να καλύψουν το κενό με δικό τους δανεισμό και στήριξη των τραπεζών με αποτέλεσμα τη συσσώρευση τελικά ενός τεράστιου δημοσίου χρέους.
    Γιατί ασαφή όρια άραγε? Γιατί δανείζονται από άλλες τράπεζες? Δεν είναι ανταγωνιστικές ανώνυμες εταιρείες? Όχι? Δεν χρειάζεται να πάμε παρακάτω.
    Όταν το τραπεζικό σύστημα είναι ένα επίσημο φανερό καρτέλ, που δανείζεται με μηδενικά επιτόκια από την ECB, η οποία δημιουργεί χρήμα εκ του μηδενός και όταν το καρτέλ αυτό απολαμβάνει της (ανεπίσημης) κρατικής διαβεβαίωσης ότι μπορεί να ρισκάρει τα πάντα χωρίς συνέπειες, γιατί θα τις στηρίξουν οι φορολογούμενοι, ποιος άραγε απορεί με το αποτέλεσμα?

    Όλο το κείμενο του κ. Σημίτη, δείχνει ότι για ακόμα μια φορά δεν θέλει να πεί τα πράγματα με το όνομά τους, ίσως γιατί βλέπει ότι τελικά θα αποτελέσει για άλλη μια φορά την χρυσή εφεδρεία του ΠΑΣΟΚ. Συγκριτικά με τους άλλους, ενδεχομένως να είναι και ευτύχημα τόσο για το ΠΑΣΟΚ όσο και για τον τόπο.
    Είναι τουλάχιστον ευπρεπής.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. @Γρηγόρης

    Αν ανεχεσαι τα μικροαστικα μου ηθη να δεχθεις τα ... ημιεπαναστατικα μου χρονια πολλα για την ονομαστικη σου εορτη!!!

    Αφωτιστος Φιλελλην

    ΥΓ Βιαζεσαι πολυ, λογω ονοματος υποθετω.
    Η επανασταση θα ... ελθει στην ωρα της.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Σ'ευχαριστώ πολύ Α.Φ και μην στενοχωριέσαι.
    Οι ευχές προς συγγενικά,εορτάζοντα ή φιλικά πρόσωπα υπήρχαν σε όλους τους πολιτισμούς και τα κοινωνικά συστήματα.Και ούτε αποτελούν ένδειξη μικροαστικού ήθους,ούτε θα χαθούν,ούτε θα καταργηθούν.

    Ίσα-ίσα θα αυξηθούν,αφού σχεδιάζουμε να προσθέσουμε κι άλλες γιορτές (7η νοέμβρη π.χ.) και αρκετές επιπλέον μέρες αδειών και διακοπών.Είναι το δικό μας δόγμα,πως το λένε.. πως το λένε γαμώτο... Α,ναι!

    Το δικό μας δόγμα ευελφάλειας!!!

    Ευελιξία για τον εργαζόμενο και ασφάλεια για το βιοτικό μας επίπεδο.

    Απ'την άλλη σίγουρα η επανάσταση δεν θά'ρθει αύριο,και η ιστορική εξέλιξη κυλά αρκετά πιο αργά απ'την πεπερασμένη ανθρώπινη ζωή.
    Αλλά υπάρχουν και σημεία τομής σ'αυτή τη βαρετή γραμμική συνάρτηση.

    Υ.Γ:Πές μας και τη δική σου ημερομηνία να τη θυμόμαστε!

    Ζήτω η λαϊκοδημοκρατική ευελφάλεια!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Η επανάσταση Γρηγόρη δεν θα έρθει ποτέ.
    Επανάσταση γίνεται σε "κάτι" το οποίο υπήρχε πριν και είναι μετά διαφορετικό.
    Ομως υπάρχουν πράγματα που το κρατάνε ενωμένο, όσες επαναστάσεις και να γίνουν.
    Αυτό είναι η αίσθηση ότι υπάρχει κάτι "κοινό", αυτό που λέμε Δημόσιο χώρο, Δημόσιο συμφέρον και αυτό "μετράει" στην ζωή των πολιτών. Στις αγροτικές κοινωνίες ήταν η Γή. Υπήρχε εκεί όσες επαναστάσεις και αντεπαναστάσεις και να έκανες. Υπήρχε εκεί ως δυνατότητα "κοινής επιβίωσης".
    Σε προηγμένες χώρες υπάρχει η βιομηχανία. Εδώ δεν υπάρχει "τίποτε κοινό".

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Κωστή,

    θα μπορούσες να το εξηγήσεις λίγο πιο αναλυτικά αυτό που λες,συνυπολογίζοντας κάποια ερωτήματα;

    1)Η Ελλάδα έχει(είχε) υψηλή κατά κεφαλήν αγροτική και βιομηχανική παραγωγή; Η 30ή πάνω-κάτω κατάταξή της στις λίστες του ΟΟΣΑ πως ερμηνεύεται; Ειδικά για έναν λαό που αποτελεί πολύ μικρότερο κλάσμα του παγκόσμιου πληθυσμού...

    2)Αν την είχε,γιατί την έχασε; Και πως θα την ξαναπάρει πίσω;

    3)Η ανάγκη επιβίωσης ενός λαού που τον σπρώχνουν συνειδητά στην εξαθλίωση και την αυτοκτονία,δεν αποτελεί έναν απο τους καλύτερους "κοινούς τόπους",ένα από τα ισχυρότερα "δημόσια συμφέροντα";

    4)Η Αίγυπτος,όπου προηγήθηκε μια ανολοκλήρωτη επανάσταση-ή εξέγερση αν προτιμάς-είχε μεγαλύτερη κατά κεφαλήν αγροτική και βιομηχανική παραγωγή; Είχε κάποιον άλλο "κοινό τόπο" ο λαός της;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Γρηγόρη
    για το 1. "κοινός τόπος" ήταν το "κέρδος" από την συμμετοχή στο "φούσκωμα της χρηματοοικονομικής φούσκας". Δεν υπάρχει πλέον.
    για το 2.την έχασε επειδή στην "θεωρία ουράς" που κάναμε στο πανεπιστήμιο στα χρόνια μου, μπήκαν περισσότεροι και από νέες διαδρομές, στην "εξυπηρέτηση".
    για το 3. η ανάγκη επιβίωσης ενός λαού, λειτουργεί εφόσον υπάρχει ο "ένας λαός". Στην περίπτωσή μας η μετανάστευση για πολλαπλή φορά σε περίοδο κρίσης, επισημαίνει την έλλειψη του "ενός λαού" και την επιβίωση την εξασφαλίζει η "φυγή" στον καθένα.
    για το 4. είναι μεγάλη κουβέντα. Κοινό στοιχείο ήταν η ελευθερία μιας μειοψηφίας που συνατήθηκε με την ελευθερία της πλειψηφίας με τους δικούς της "θρησκευτικούς όρους".

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Κωστή,

    1)Συμφωνώ εν μέρει.Ωστόσο αλλίμονο στις κοινωνίες που κοινός τους τόπος είναι το "εύκολο ιδιωτικό κέρδος" μέσα από τις "φούσκες" ενός ραντιέρικου καπιταλισμού.
    Και τώρα τί θα κάνουμε;Μπορούμε να σχεδιάσουμε έναν νέο "κοινό τόπο" που θα βάζει τις αξίες/ανάγκες των ανθρώπων πάνω από τους αριθμούς/ποσοστά/τόκους;
    Ποιός θα είναι αυτός ο κοινός τόπος;

    2)Οι σεβαστοί οικονομολόγοι των πανεπιστημίων,έχουν κάποια πρόταση εξόδου που να μην τσαλαπατά το 99% του πληθυσμού για χάρη του 1% ; Ή μοναδικό τους καθήκον είναι "να ερμηνεύουν τον κόσμο";

    3)Είναι λογικό στις κοινωνίες μετά το πρώτο σοκ,και όσο δεν φαίνεται φως στον ορίζοντα,οι περισσότεροι να αναζητούν την ατομική διέξοδο/φυγή.
    Έχω ακούσει για 20-30.000 Έλληνες μετανάστες έως τώρα.Θα φύγουν ακόμη 300.000; Μισό εκατομμύριο;
    Τα υπόλοιπα 10.000.000 όμως δεν έχουν τέτοια διέξοδο.Ή θα αγωνιστούν συλλογικά για να σωθούν,ή θα κατρακυλήσουν στον κοινωνικό κανιβαλλισμό.Τί "κοινό τόπο" πρέπει να τους δώσουμε/συνδιαμορφώσουμε,ώστε να προλάβουμε τη δεύτερη εκδοχή;

    4)Η απάντηση στο "3" μπορεί να ενώσει τις μειοψηφίες και τις πλειοψηφίες του "4",εδώ στη χώρα μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Γρηγόρη
    στην Ελλάδα, σε αντίθεση με άλλες χώρες της ευρώπης -όχι όλες- εκτός από την Γή, λειτούργησε στις κρίσεις , καθοριστικά και η οικογένεια. Η ευρύτερη οικογένεια.
    Υποπτεύομαι ότι αυτός είναι και ο λόγος, που ο τοπικισμός και η ευνοιοκρατία, η πελατειακή πολιτική -είναι μεγάλη κουβέντα- , η καταλήστεψη των δημόσιων ταμείων, η καταπάτηση της δημόσιας περιουσίας, είναι οι βασικοί πυλώνες της δημόσιας σφαίρας.
    Στις άλλες χώρες, Σκανδιναυικές, Γερμανία κλπ, υπήρχαν οι θεσμοί ελ'αχιστου εγγυημένου εισοδήματος, κοινωνικής προνοίας κλπ, που βοηθησαν τον κόσμο στις κρίσεις και απέκτησαν στην συνείδησή τους μεγαλύτερη αξία από την οικογένεια.
    Αυτό το στοιχείο, αποτέλεσε την βάση της δημοκρατίας τους. Η Δημόσια περιουσία, ο Δημόσιος χώρος, έχει αποδείξει την Αξία του και έχει κερδίσει τον σεβασμό τους.
    Εδώ, δεν συνέβει ποτέ αυτό.
    Αυτός είναι και ο λόγος που με βλέπεις τώρα στην κρίση να φτιαχτεί ο θεσμός του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και οι λοιποί θεσμοί κοινωνικής προνοίας.
    Μόνο έτσι μετά την κρίση θα αποκτήσουμε Δημόσιο Χώρο που θα τον θέλουμε και θα τον στηρίζουμε.
    Συγνώμη όμως έχω χάσει το ενδιαφέρον μου πλέον για μακρές συζητήσεις.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Ελπίζω, με λίγη φαντασία να βγάζεις νόημα. Ειδικά στην πρώτη παράγραφο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Η εξέλιξη του ελληνικού δράματος από το 2010 και μετά δείχνει καθαρά τις εγκληματικές ευθύνες του ίδιου του Κώστα Σημίτη και της παρέας του, οι οποίες συγκεκριμενοποιήθηκαν, με την ολέθρια ένταξη, την περίοδο 1999 – 2002, της Ελλάδας στην ευρωζώνη και την απώλεια του δικαιώματος της χώρας να ασκεί την εξουσία της επί της εκδόσεως και της εκτύπωσης του νομίσματός της, με φυσικό αποτέλεσμα να μην μπορεί να ασκήσει, ούτε την απαραίτητη νομισματική και την δημοσιονομική πολιτική, που απαιτούνται για την υπέρβαση της ύφεσης, η οποία, εάν η Ελλάδα δεν είχε εισέλθει στην ευρωζώνη, θα ήταν μια μετρίας εντάσεως ύφεση, η οποία θα ήταν αντιμετωπίσιμη, όπως και όλες οι άλλες του παρελθόντος, επειδή η χώρα θα είχε εκείνα τα κατάλληλα όπλα (την δική της Κεντρική Τράπεζα, το δικαίωμα του seigniorage, καθώς και τα ανάλογα νομισματικά και δημοσιονομικά εργαλεία), για την υπέρβαση της κρίσης.

    Έτσι, η ύφεση δεν θα μετατρεπόταν στην βαθιά κρίση, στην οποία, λόγω της ένταξής της στην ευρωζώνη, έχει περιπέσει η χώρα, το ελληνικό δημόσιο δεν θα χρεωκοπούσε, αφού δεν θα είχε ανάγκη τις διεθνείς πηγές χρηματοδότησης (όσο ψηλά και αν ευρίσκονταν τα διαφορικά επιτόκια του ελληνικού δημόσιου δανεισμού – τα περίφημα spreads) και θα αντιμετωπιζόταν, σχετικά εύκολα, από τις εσωτερικές πηγές δανεισμού και με την άσκηση του κυβερνητικού/κρατικού δικαιώματος εκτύπωσης χρήματος, το οποίο έχει κάθε κυβέρνηση, οποιουδήποτε σοβαρού κράτους (όταν αυτό βρίσκεται, εκτός ευρωζώνης).

    Στην χειρότερη περίπτωση, η Ελλάδα μπορεί να αντιμετώπιζε – λόγω της δεδομένης ανικανότητας της ελληνικής πολιτικής ελίτ – μια προσωρινή κρίση ρευστότητας, λόγω πιθανής ανισορροπίας των εξωτερικών της συναλλαγών (και όχι την τωρινή επίμονη και διαρκή κρίση χρέους και δανεισμού, την οποία αντιμετωπίζει, επειδή έχει εγκαταλείψει το παλαιό δικό της νόμισμα), την οποία κρίση ρευστότητας, θα μπορούσε να αντιμετωπίσει με προσφυγή σε έναν ελάχιστο εξωτερικό δανεισμό (με όσο μεγάλο επιτόκιο και αν χρειαζόταν), ο οποίος θα έφθανε σε ποσά ασύγκριτα μικρά (σε σχέση με τον απίστευτο, σε μέγεθος, δανεισμό μαμούθ, στον οποίο προβαίνει τώρα) και τον οποίο θα μπορούσε να αποπληρώσει, με την αποκατάσταση των ανισορροπιών της στις εξωτερικές της συναλλαγές, η οποία αποκατάσταση, σχετικά εύκολα και χρονικά γρήγορα, θα επέρχετο, με την υποτίμηση του τοπικού της νομίσματος – της παλιάς καλής μας δραχμής…


    Αυτές οι διαλυτικές, για τον τόπο, επιλογές του Κώστα Σημίτη και της στρατηγικά ανίκανης παρέας του, οι οποίες βάζουν σε κίνδυνο, ακόμα και την ίδια την υπόσταση της ελληνικής κοινωνίας, καθώς και την ίδια την ύπαρξη του ελληνικού κράτους, το οποίο τελεί υπό πλήρη διάλυση, βρήκαν την αμέριστη στήριξη βλάκιστου ευρωπαϊστικού/κοσμοπολιτικού τμήματος της ελληνικής πολιτικοοικονομικής ελίτ, το οποίο, κατέστησε, δια της παραμυθολογικής προπαγάνδας του, με την οποία εξαπάτησε τον ατυχή ελληνικό πληθυσμό, αυτές τις επιλογές μια νέα «μεγάλη ιδέα», επιδεικνύοντας έναν χαζοχαρούμενο παγκοσμιοποιητικό δογματισμό και έναν μειωμένο (έως ανύπαρκτο) πατριωτισμό, με αποτέλεσμα την παρούσα καταστροφή…

    (Περισσότερα και λεπτομερειακή κριτική στις θέσεις Σημίτη μπορεί, όποιος επιθυμεί να διαβάσει στο μπλογκ μου το άρθρο : «Ελλάδα quo vadis? Διαβάζοντας τον Κώστα Σημίτη καταλαβαίνουμε το πως και γιατί αυτός και η βλάκιστη "ευρωπαϊστική"/κοσμοπολίτικη ελίτ του τόπου οδήγησαν την Ελλάδα στον όλεθρο» http://tassosanastassopoulos.blogspot.com/2012/01/quo-vadis-graecia.html ).

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Θέλετε να βάλετε ενεργό link στο σχόλιό σας; BlogU