Τετάρτη 25 Ιανουαρίου 2012

Για την ομιλία Σημίτη

του minority opinion

Ευπρεπές το κείμενο του κ. Σημίτη αλλά δυστυχώς όχι ειλικρινές.
Ενδεικτικά δυο τρία σημεία:
"Κατά μέσο όρο το διάστημα 2000-07 το ετήσιο έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου της Ελλάδος ήταν -8,4% και της Πορτογαλίας -9,4% ενώ το πλεόνασμα της Γερμανίας ήταν 3,2% και της Ολλανδίας 5,4%. Για να καλύψουν το έλλειμμα αυτό οι περιφερειακές χώρες είναι υποχρεωμένες να δανείζονται όλο και περισσότερο. Το αποτέλεσμα είναι η αύξηση του δημοσίου χρέους τους."
Ακριβώς το αντίθετο από την πραγματικότητα. 

Οι προϋπολογισμοί της ελληνικής κυβέρνησης ήταν συνεχώς ελλειμματικοί για να συντηρούν τον κομματικό στρατό των δύο μεγάλων κομμάτων και τους κομματικούς προμηθευτές και κατασκευαστές
Τα δανεικά που κάλυπταν τα ελλείμματα αυτά, πέφτοντας στην αγορά δημιουργούσαν το έλλειμμα στο ισοζύγιο, γιατί τα δανεικά ξοδεύονταν τελικά σε προϊόντα εισαγωγής.

Χωρίς κρατικό έλλειμμα δεν θα υπήρχαν δανεικά και κατά συνέπεια δεν θα υπήρχε δυνατότητα για δημιουργία ελλείμματος στο εμπορικό ισοζύγιο.
Τα κρατικά ελλείμματα δεν είναι ούτε νομοτελειακά ούτε τυχαία. Αποτελούν πολιτική απόφαση της πολιτικής τάξης, που εξαγοράζει με τον τρόπο αυτό την παραμονή της στην εξουσία.
Για παράδειγμα την τελευταία δεκαετία τα κόμματα πήραν συνολική κρατική επιχορήγηση γύρω στα € 700 εκ. Αν προσθέσουμε και τον τραπεζικό δανεισμό ξεπερνούμε το € 1.2 δις. Έτσι μεγαλώνει το δημόσιο χρέος και όχι λόγω ιστορικών συγκυριών.
"Η Ισπανία βρίσκεται σήμερα σε κρίση, αν και δεν παρουσίαζε ελλείμματα ανώτερα του ορίου του 3% του ΑΕΠ και είχε δημόσιο χρέος που έφτανε μόλις το 31% του ΑΕΠ το 2006. Αιτία της κρίσης ήταν η αλόγιστη ανάπτυξη της οικοδομικής δραστηριότητας, η κατάρρευση των τιμών των ακινήτων, η αδυναμία των τραπεζών να εισπράξουν τα δάνεια που είχαν χορηγήσει και η υποχρεωτική πια παρέμβαση της πολιτείας για να σώσει τις τράπεζες και να περιορίσει τις επιπτώσεις της κρίσης."
Με ποια λεφτά στηρίχθηκε αυτή η αλόγιστη ανάπτυξη; 
Φυσικά όχι των καταθετών. 
Στηρίχθηκε σε δάνεια των τραπεζών από την ECB με τεχνητά χαμηλά έως και μηδενικά επιτόκια, με πολιτική απόφαση της ηγεσίας της ΕΕ, για να πριμοδοτηθεί "η ανάπτυξη" δηλαδή η φούσκα του real estate. 
Φυσικά ο πραγματικός λόγος ήταν η φθηνή χρηματοδότηση των ανά την Ευρώπη κρατικών ελλειμμάτων. Και σαν να μην έφταναν τα χαμηλά επιτόκια, η ECB χαλάρωσε σιωπηρά και την αναλογία μεταξύ καταθέσεων και χορηγήσεων πολύ πιο κάτω από το 10% που από μόνο του αποτελεί σκάνδαλο κολοσσιαίων διαστάσεων.

Για να εξηγούμαστε. 

Χωρίς φτηνό χρήμα από το πουθενά, φούσκες δεν μπορούν να δημιουργηθούν

Από τη στιγμή που η ρευστότητα μεγαλώνει τεχνητά, οι φούσκες είναι αναπόφευκτες, είτε στις μετοχές, είτε στα ακίνητα είτε σε άλλα assets. H υπερβάλλουσα ρευστότητα πρέπει να διοχετευτεί σε κάποιον τομέα και εκεί οι τιμές ανεβαίνουν παράλογα δημιουργώντας το φαινόμενο της φούσκας.
Η αειφόρος ανάπτυξη μπορεί να στηριχθεί μόνο πάνω στην πραγματική αποταμίευση
Η ανάπτυξη προκύπτει όταν μια σε μια οικονομία, ένα μέρος των εισοδημάτων πηγαίνει σε νέες επενδύσεις αντί σε κατανάλωση. Όσο μεγαλύτερη είναι η αποταμίευση τόσο μεγαλύτερη και η μακροπρόθεσμη ανάπτυξη.

"Παράβλεψαν ότι η διαδικασία σύγκλισης δεν μπορεί να ολοκληρωθεί σε λίγα χρόνια, ιδίως διότι η καθυστέρηση της ανάπτυξης δεν οφείλεται μόνο σε οικονομικά αίτια, αλλά και σε υστερήσεις σε άλλους τομείς όπως της διοίκησης και της παιδείας όπου οι αλλαγές απαιτούν χρόνο."
Πόσο χρόνο άραγε; Η δημόσια διοίκηση είναι καλύτερη σήμερα από το 1980; Η παιδεία; Η υγεία;
Οι βελτιώσεις σε αυτούς τους τομείς απαιτούν πολιτική ανδρεία, η οποία απουσιάζει από την ελληνική πολιτική τάξη στο σύνολό της.
"Οι τράπεζες συνέχισαν να χρηματοδοτούν ακόμη και όταν ξεπεράστηκαν τα ασαφή όρια ασφάλειας. Όταν ούτε αυτές δεν μπορούσαν πια να δανείζονται από άλλες τράπεζες, τα κράτη αναγκάστηκαν να καλύψουν το κενό με δικό τους δανεισμό και στήριξη των τραπεζών με αποτέλεσμα τη συσσώρευση τελικά ενός τεράστιου δημοσίου χρέους."
Γιατί ασαφή όρια άραγε; 
Γιατί δανείζονται από άλλες τράπεζες; 
Δεν είναι ανταγωνιστικές ανώνυμες εταιρείες; 
Όχι; Δεν χρειάζεται να πάμε παρακάτω.
Όταν το τραπεζικό σύστημα είναι ένα επίσημο φανερό καρτέλ, που δανείζεται με μηδενικά επιτόκια από την ECB, η οποία δημιουργεί χρήμα εκ του μηδενός και όταν το καρτέλ αυτό απολαμβάνει της (ανεπίσημης) κρατικής διαβεβαίωσης ότι μπορεί να ρισκάρει τα πάντα χωρίς συνέπειες, γιατί θα τις στηρίξουν οι φορολογούμενοι, ποιος άραγε απορεί με το αποτέλεσμα;

Όλο το κείμενο του κ. Σημίτη, δείχνει ότι για ακόμα μια φορά δεν θέλει να πεί τα πράγματα με το όνομά τους, ίσως γιατί βλέπει ότι τελικά θα αποτελέσει για άλλη μια φορά την χρυσή εφεδρεία του ΠΑΣΟΚ. Συγκριτικά με τους άλλους, ενδεχομένως να είναι και ευτύχημα τόσο για το ΠΑΣΟΚ όσο και για τον τόπο.
Είναι τουλάχιστον ευπρεπής.


*κείμενο-σχόλιο στην προηγούμενη ανάρτηση

3 σχόλια:

  1. Γι' αυτο εφαγε και το γιουχαϊσμα από το κοινό που χειροκρότησε την παρέμβαση εναντίον του.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Και η αλήθεια βρίσκεται κάπου στην μέση.
    Ούτε το έλλειμμα στο ισοζύγιο υποχρεώνει σε αύξηση του δημοσίου χρέους, αλλά ούτε οι ελλειμματικοί προϋπολογισμοί δημιουργούν υποχρεωτικά έλλειμμα στο ισοζύγιο.
    Προσωπικά θεωρώ πως η άποψη, ότι η παρούσα κρίση είναι "κρίση ισοζυγίου" και όχι "κρίση χρέους", ερμηνεύει καλλίτερα την κατάσταση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. @ Δημήτρη

    Συμφωνώ για την αλληλοεπίδραση των ελλειμμάτων του προυπολογισμού με τα ελλείμματα του εμπορικού ισοζυγίου, αλλά η ύπαρξη διαθέσιμου εισοδήματος (που προέρχεται απο τα δανεικά) είναι κατα τη γνώμη μου απαραίτητη προυπόθεση για την δημιουργία του εμπορικού ελλείμματος.

    Ανάλογη είναι η περίπτωση ενός έργαζόμενου συμπολίτη μας με σταθερό εισόδημα που δεν έχει πρόσβαση σε τραπεζικό ή άλλο δανεισμό.

    Αν εξετάσουμε την περίπτωσή του διαπιστώνουμε τα εξής:

    1. Ο ίδιος έχει εμπορικό πλεόνασμα με τον εργοδότη του, στον οποίο "εξάγει" υπηρεσίες έναντι "εισαγωγής" μετρητών

    2. Ο ίδιος έχει εμπορικό έλλειμμα με όλους τους υπόλοιπους με τους οποίους συναλλάσσεται (σούπερ μάρκετ, μέσα μεταφοράς, utilities κλπ). Δηλαδή "εισάγει" όσα προιόντα και υπηρεσίες μπορεί,με τα μετρητά που κέρδισε κατα το βήμα 1

    3. Ελλείψει δανεισμού, δεν έχει χρέος.

    4. Ζεί φτωχότερα απο ότι θα ζούσε αν είχε πρόσβαση σε δανεικά.

    5. Αν επενδύει κάθε χρόνο ένα μέρος των εισοδημάτων του, μακροπρόθεσμα, με το επιπρόσθετο εισόδημα μπορεί να αυξήσει την "εισαγωγή" προιόντων χωρίς να δημιουργήσει πρόβλημα χρέους

    Το χρέος του ιδιωτικού τομέα είναι διαφορετικής τάξεως γιατί αν μια οικογένεια ή μια εταιρεία δεν μπορεί να ξεπληρώσει το χρέος της, τότε χρεωκοπεί, χωρίς άλλες επιπτώσεις στην γενική οικονομία και ο δανειστής αποζημιώνεται με τις όποιες εγγυήσεις.
    Αν δεν έχει υπολογίσει σωστά το ρίσκο και τις εγγυήσεις χάνει μέρος ή όλο το δάνειο, όπως είναι φυσιολογικό σε μια ελεύθερη αγορά όπου υπάρχουν κέρδη για τους ικανούς και ζημιές για τους λιγότερο ικανούς ή τους ανίκανους.

    Στην περίπτωση του ιδιωτικού χρέους, το ρίσκο του χρέους δεν είναι συστημικό, γιατί επιβαρύνει συγκεκριμένους παίκτες της οικονομίας, σε αντίθεση με το κρατικό χρέος, το οποίο οφελεί συγκεκριμένα άτομα ή ομάδες αλλά επιβαρύνει το σύνολο της οικονομίας.

    Τέλος, συμφωνώ ότι μπορεί μια οικονομία να έχει μεγάλο χρέος χωρίς να έχει εμπορικό έλλειμμα,όπως για παράδειγμα η Ιαπωνία, η οποία χρηματοδοτεί σχεδόν εξ' ολοκλήρου το έλλειμμά της απο την εσωτερική αγορά, μειώνοντας έτσι την πιθανότητα χρεωκοπίας. Αν κάποια στιγμή αντιμετωπίσει πρόβλημα μπορεί είτε να αυξήσει την νομισματική κυκλοφορία ή την φορολογία και να μειώσει το χρέος της όσο θέλει. Εις βάρος φυσικά των καλοπροαίρετων Ιαπώνων, οι οποίοι αποταμιεύουν συστηματικά για να εξασφαλίσουν ένα εισόδημα για τα γηρατειά τους χωρίς να υποψιάζονται τι τους περιμένει στο μέλλον.

    Ζητώ συγγνώμη για την προχειρότητα της 'κριτικής' μου στην ομιλία του κ. Σημίτη, που αξίζει μια πιο συγκροτημένη κριτική σε όλα τα σημεία της, αλλά ήθελα απλώς να θίξω το γεγονός ότι ακόμα και μετά την καταστροφή, ολόκληρη η πολιτική τάξη εξακολουθεί να μας αντιμετωπίζει σαν πελάτες και ψηφοφόρους αντί σαν ώριμους συνεργάτες που μπορούν να αντιμετωπίσουν τα όποια προβλήματα σαν ενήλικες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Θέλετε να βάλετε ενεργό link στο σχόλιό σας; BlogU