Όχι στη δραχμή

offshore όνειρα ...

του Πάνου Καζάκου*

Ενώ για πολλούς η έξοδος της χώρας από την ευρωζώνη είναι αναπόφευκτη, για μερικούς είναι και επιθυμητή και αναγκαία για να ανακάμψει η ελληνική οικονομία. Προσωπικά πιστεύω ότι η έξοδος από την ευρωζώνη και η επιστροφή στη δραχμή δεν είναι λύση. Και δεν είναι λύση για οικονομικούς, πολιτικούς και καθαρά ατμοσφαιρικούς λόγους.

Οι οικονομικοί λόγοι είναι συνοπτικά οι εξής: δεν θα βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων καθώς αυτά παράγονται κυρίως με εισαγόμενες (και τότε ακριβότερες) εισροές, θα αποτρέψει επενδύσεις στη χώρα, θα αυξήσει δραματικά τις δαπάνες για εξυπηρέτηση του χρέους, θα μειώσει δραστικά μισθούς και εισοδήματα, θα προκαλέσει πληθωρισμό και προβλήματα στη χρηματοδότηση της οικονομίας μέσω των τραπεζών, ο πληθωρισμός με τη σειρά του θα αυξήσει τη φτώχεια και τις ανισότητες κ.α. Ή, ωμά, «με δραχμή θα κερδίσουν οι απατεώνες» (Α. Ταμβακάκης, ΕΤΕ).

Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι ακόμη και αν εγκαταλείψουμε την ευρωζώνη θα πρέπει να συμμαζέψουμε το κράτος και να εφαρμόσουμε μεταρρυθμίσεις ευρείας κλίμακας. Διότι, συνοπτικά, το πρόβλημά μας βρίσκεται στην πλευρά της προσφοράς – τι, πώς, με ποια ποιότητα και τεχνολογία παράγουμε- και αυτό δεν λύνεται με υποτιμήσεις όπως έδειξε καθαρά η δεκαετία του ’80!

Κρισιμότερες είναι ίσως οι πολιτικές επιπτώσεις της επιστροφής στη δραχμή. Ως σήμερα, η ένταξη στην ευρωζώνη έτεινε να πειθαρχήσει ένα άτακτο πολιτικό σύστημα στο οποίο κυριαρχούσε η «πολιτική λογική» της συναλλαγής. Και δεν εννοώ φυσικά μόνο τους κυβερνώντες ή κυβερνήσαντες ή όσους ευκίνητους θα ήθελαν να πάρουν μέρος στο πάρτυ (στη νομή της όποιας εξουσίας νομίζουν ότι θα έχουν) χωρίς να έχουν ξεκαθαρισμένες ιδέες, αλλά και επιχειρηματίες, διαμεσολαβητές πάσης φύσης και πολυάριθμους πελάτες τους (που τους τοποθετούμε στον «καλό λαό»). Η έξοδος από το ευρώ θα καταργούσε πολλούς από τους «εξωτερικούς περιορισμούς» της πατρωνίας. Θα σηματοδοτούσε μια μη αντιστρέψιμη διαδικασία παρακμής.

Τέλος, δεν πρέπει να υποτιμηθούν οι «ατμοσφαιρικές» συνέπειες, δηλαδή οι επιπτώσεις στην ψυχολογία του νεοέλληνα, ιδίως αν η έξοδος γίνει αναγκαστικά και ανοργάνωτα ή δεν είναι δική μας επιλογή. Οι πολίτες θα βίωναν την έξοδο από το ευρώ σαν μια μεγάλη αποτυχία και θα αποδυνάμωνε ακόμη περισσότερο τα ήδη ασθενή εκσυγχρονιστικά ανακλαστικά. Το ηθικό της κοινωνίας θα έπεφτε δραματικά και μαζί του οι προσδοκίες για αναγέννηση.

Κατά τη γνώμη μου λοιπόν η επιστροφή στη δραχμή όχι μόνο δεν είναι λύση, αλλά λειτουργεί και παραπλανητικά ακόμη και στον οικονομικό τομέα. Η απαίτηση «πίσω στη δραχμή» στρέφει την προσοχή μακριά από αυτά που πρέπει να γίνουν εδώ, δηλαδή απλά μακριά από την εξυγίανση της δημόσιας οικονομίας και τις δραματικές μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη ο τόπος σε δημόσια διοίκηση, φορολογικό σύστημα, φοροδιαφυγή, διαφθορά σε πολιτική και διοίκηση, χωροταξία, εφαρμογή του νόμου, άνοιγμα των αγορών κ.α. Υπονοεί ότι δεν χρειάζεται να γίνει σχεδόν τίποτε από όλα αυτά. Λειτουργεί αποπροσανατολιστικά. Ή, όπως λέμε στην ποδοσφαιρική αργκό, «κλωτσά τη μπάλα έξω από το γήπεδο».

*Ο Πάνος Καζάκος είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών.

πηγή: protagon.gr