Δευτέρα 20 Φεβρουαρίου 2012

Αυτός ο δρόμος (της δραχμής), απλά ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ...


Πριν λίγες μέρες, ο δημοσιογράφος Κώστας Βαξεβάνης ανέβασε στο blog του ένα άρθρο με τίτλο Χρεοκοπημένες αλήθειες και τοκισμένα ψέματα. Το άρθρο ακολουθεί τη νοητική διαδρομή που είναι κυρίαρχη στους κύκλους της "αντιμνημονιακής" Αριστεράς και η ιδιαίτερη αξία του είναι ότι είναι γραμμένο από έναν έμπειρο και θαρραλέο δημοσιογράφο που χάρη στην γνώση του στο μαχητικό ρεπορτάζ τεκμηριώνει όσο καλύτερα γίνεται τις απόψεις του. Γι αυτό και έχουν επίσης ιδιαίτερη αξία οι δυο απαντήσεις που βρήκα στο διαδίκτυο και αποδομούν το λόγο και τα επιχειρήματα του Κ.Β. - που όπως καλά καταλάβατε ήδη, επιχειρηματολογεί υπέρ της παύσης πληρωμών, της μονομερούς χρεοκοπίας, της εξόδου από την ΕΕ και της επιστροφής στην δραχμή. Ακολουθούν και τα τρία κείμενα:
Χρεοκοπημένες αλήθειες και τοκισμένα ψέματα

Δημοσιευμένο στις 11 Φεβ 2012, Κώστας Βαξεβάνης



Σκέφτομαι πολύ καιρό να γράψω αυτό το κομμάτι. Όχι μόνο από δημοσιογραφικό ενδιαφέρον, αλλά και γιατί εγώ ο ίδιος έπρεπε να απαντήσω στον εαυτό μου ποιό είναι το καλύτερο για τη χώρα και για μένα. Όπως όλοι ανησυχώ και φοβάμαι. Και όταν φοβάσαι είναι εύκολο να κάνεις τα χειρότερα. Δεν υπάρχει συνταγή για το φόβο πέρα από τη γνώση.

Ανάμεσα σε θεωρίες για δραχμές, δηνάρια, ριάλια, πτωχεύσεις και σωτηρίες, υπάρχει η γνώση που πρέπει να ακολουθήσεις. Γιατί για παράδειγμα η δραχμή είναι κακή; Όσοι σήμερα δαιμονοποιούν την επιστροφή στη δραχμή, απαντούν επισείοντας τα θηρία της Αποκάλυψης. «Δεν θα έχουμε να φάμε, να ζεσταθούμε, θα ζούμε στην απόλυτη
φτώχεια» κλπ. Δεν έχω διαβάσει πειστικό επιχείρημα γιατί όλα αυτά δεν θα συμβούν αν παραμείνουμε στο ευρώ. Ποιός το εγγυάται; Οι εταίροι δανειστές ή οι πολιτικοί μας οι οποίοι είναι αυτοί και όχι άλλοι που μας έφεραν ως εδώ.

Δεν είμαι ειδικός. Ό,τι διαβάσετε προκύπτει από συνεντεύξεις με ειδικούς, μια τεράστια βιβλιογραφία που την τελευταία χρονιά ήταν ένας εφιάλτης που κατέληξε φίλος, και την εμπειρία που μου δίνουν τα 25 χρόνια δημοσιογραφίας (αυτή μου η εμπειρία δεν αναλύει απαραίτητα την οικονομία αλλά με κάνει να αντιλαμβάνομαι και να εξηγώ τα συμφέροντα μέσα κυρίως από πληροφορίες).

Ότι γραφω είναι αυτό που θα έλεγα στα παιδια μου ότι συμβαίνει. Και το τι απαντάω στο ερώτημά τους τι πρέπει να γίνει


Ευρώ ή δραχμή;

Παρότι ο μεγαλύτερος δράκος για την ελληνική οικονομία, ήταν οι πολιτικές που ακολουθήθηκαν και επί ευρώ και επί δραχμής, η δραχμή εμφανίζεται σήμερα ως κίνδυνος για την χώρα. Αν γυρίσουμε στην δραχμή, για κάποιο λόγο που δεν αναλύεται αλλά συνδέεται με την αρνητική έννοια της χρεοκοπίας, θα επιστρέψουμε στη δεκαετία του 50. Ετσι δημιουργείται ένα είδος φοβικών αντανακλαστικών απέναντι στη λύση της δραχμής. Ας δούμε όμως τι συμβαίνει:
-Το ευρώ είναι το ενιαίο νόμισμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ε.Ε ενοποιήθηκε οικονομικά, αποκτώντας κοινό νόμισμα, αλλά δεν ενοποιήθηκε πολιτικά. Δηλαδή δεν αποτελεί μια πολιτική και οικονομική οντότητα στην οποία οι αποφάσεις παίρνονται με γνώμονα το ενιαίο συμφέρον. Δηλαδή δεν συμβαίνει ό,τι συμβαίνει για παράδειγμα στις ΗΠΑ όπου κονδύλια από μια πλούσια Πολιτεία κατευθύνονται σε μια φτωχή για την αναγκαία ισορροπία. Οι οικονομικές αποφάσεις στην ΕΕ, παίρνονται ως αποτέλεσμα συμψηφισμών των ισχυρών ως σήμερα κρατών (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία).Έτσι μοιραία το ευρώ παρότι ενιαίο νόμισμα, δεν ανταποκρίνεται πρακτικά σε κάτι άλλο κοινό.

-Μετά την καθιέρωση του ευρώ, εξαιτίας της νομισματικής πολιτικής την ΕΕ, δόθηκε η δυνατότητα για φτηνότερη χρηματοδότηση για τα κράτη. Και την Ελλάδα βεβαίως. Η χρηματοδότηση επέτρεπε αγορά των γερμανικών και γαλλικών προϊόντων, άρα συνέφερε τις ισχυρές χώρες που εφάρμοζαν αυτή την πολιτική, αλλά δημιούργησε σοβαρά προβλήματα. Οι ελληνικές κυβερνήσεις προτιμούσαν να δανείζονται από το να επεξεργάζονται πλάνα για την οικονομία. Η χώρα έπαψε να είναι ανταγωνιστική και αναπτύχθηκαν διάφορα παρασιτικά φαινόμενα. Γιατί να παράγει κάποιος όταν μπορεί να δανειστεί;

Παρότι σήμερα χρησιμοποιούνται διάφορα επιχειρήματα για την ανεύθυνη Ελλάδα που δεν έβαλε δημοσιονομική τάξη (κάποια βεβαίως ισχύουν), η περίοδος της μεγάλης διαφθοράς είναι η περίοδος ένταξης στο ευρώ. Το εύκολο δανεικό χρήμα δόθηκε για να γίνουν Ολυμπιακοί Αγώνες σε τιμές πολλαπλάσιες από τις πραγματικές, για να αγοραστούν προϊόντα SIEMENS (πάλι σε πολλαπλάσιες τιμές) ή γερμανικά υποβρύχια (και εδώ σε πολλαπλάσιες τιμές αφού οι Γερμανοί είχαν εκπαιδεύσει τους Έλληνες σε μίζες).

-Αν η κρίση στην Ελλάδα δεν οφείλεται στο ευρώ αλλά στην δημοσιονομική της απειθαρχία, γιατί πειθαρχημένες χώρες όπως η Ιρλανδία ή η Ισπανία αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα; Η κρίση είναι δομική, συστημική. Προέρχεται από την λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της νομισματικής της πολιτικής, των τραπεζών της, και βρήκε πρωτίστως έκφραση στον αδύναμο κρίκο της Ελλάδας.

-Το δίλημμα για την έξοδο από το ευρώ δεν είναι ελληνικό. Το ευρώ απειλείται από το γεγονός ότι δεν υπάρχει καμιά πολιτική ενοποίηση των κρατών, αλλά μια κοινή νομισματική πολιτική που απειλεί όμως τις χώρες του Νότου. Αργά ή γρήγορα, αφού δεν υπάρχει πραγματική ενοποίηση, το ευρώ θα καταρρεύσει. Υπάρχουν σήμερα αναλυτές όπως ο Johan Van Overtveldt («Το τέλος του Ευρώ» εκδόσεις Μεταίχμιο) οι οποίοι υποστηρίζουν πως πρώτη η Γερμανία είναι πιθανόν να επιλέξει να βγει από ευρώ. Άρα το επιχείρημα έξω ή μέσα στο ευρώ δεν καλείται να το απαντήσει η Ελλάδα. Το πραγματικό ερώτημα είναι τι θα γίνει αν καταρρεύσει το ευρώ και η Ελλάδα στο όνομα του φόβου που χρησιμοποιήθηκε για την κατάρρευσή του, έχει υπογράψει δανειακές συμβάσεις.

-Τι σημαίνει επιστροφή στη δραχμή τώρα, θα το δούμε παρακάτω

Να χρεοκοπήσουμε;

Η χρεοκοπία εμφανίζεται από τις μνημονιακές δυνάμεις στην χώρα ως το μεγαλύτερο κακό. Ο αρνητικός όρος που έχει ο όρος χρεοκοπία για φυσικά πρόσωπα με ό,τι αυτός συνεπάγεται (φτώχεια, εξαθλίωση, παράδοση στον δανειστή ) χρησιμοποιείται για να φορτίσει την χρεοκοπία της χώρας. Ο επιστημονικός όρος είναι στάση πληρωμών (παύουμε να πληρώνουμε τους δανειστές) αλλά αποφεύγεται από πολιτικούς, δημοσιογράφους και βέβαια τραπεζίτες. Η χρεοκοπία κράτους είναι διαφορετικό πράγμα από αυτή μιας επιχείρησης ή ενός προσώπου.

-Το πρώτο επιχείρημα που χρησιμοποιήθηκε ήταν το ηθικό. Αν είναι ηθικό να μην πληρώσουμε τους δανειστές μας. Η στάση των πληρωμών, είναι μια διαδικασία που προβλέπεται μέσα στο καπιταλιστικό σύστημα και είναι αποτέλεσμα όχι μόνο του πόσο κακά λειτούργησε ο δανειζόμενος, αλλά πώς έδρασε ο δανειστής. Οι δανειστές λοιπόν (όπως και οι τράπεζες από τις οποίες δανειζόμαστε ως πρόσωπα) έχουν συνήθως πάρει τα λεφτά τους από τόκους και «ανταποδοτικές» ενέργειες. Αυτός είναι και ο λόγος που καμιά από τις ισχυρές χώρες- δανειστές, δεν έγινε ποτέ φτωχότερη από την κακή πορεία των δανειζόμενων. Δεν είναι θέμα ηθικής λοιπόν, αλλά λειτουργίας της Αγοράς την οποία τόσο αγαπάνε.

-Η Ελλάδα μπορούσε να κηρύξει στάση πληρωμών πριν από δύο χρόνια. Την εποχή εκείνη οι γερμανικές και γαλλικές Τράπεζες, είχαν στα χέρια τους ελληνικά ομόλογα 200 δις ευρώ. Αυτή η ελληνική κίνηση δεν απειλούσε μόνο τις Τράπεζες αλλά την ευστάθεια της ΕΕ και της Γαλλίας και Γερμανίας. Η απειλή μια τέτοιας κίνησης θα ανάγκαζε την Ε.Ε να κάνει τα πάντα για να μην χρεοκοπήσει η Ελλάδα. Ένα ισχυρό κούρεμα που θα έκανε βιώσιμο το χρέος. Δεν θα χρειαζόταν καν να υλοποιήσουμε την απειλή μας αν οι κινήσεις ήταν πειστικές.

Η κυβέρνηση Παπανδρέου όχι μόνο δεν το έκανε αλλά ο ίδιος ο Γ Παπανδρέου, όπως αποκάλυψε ο Στρος Καν, τον είχε πλησιάσει για να μπει η χώρα στο ΔΝΤ. Είναι φανερό πως από τη στιγμή που γίνεται μια τέτοια κίνηση, η απέναντι πλευρά γνωρίζει πως δεν σκοπεύεις να κηρύξεις στάση πληρωμών.

Όταν στη συνέχεια ο Γ. Παπακωνσταντίνου πήγε για διαπραγματεύσεις στην τρόικα, είχε δηλώσει την προηγούμενη μέρα πως «δεν έχουμε δυνατότητα διαπραγμάτευσης».Ήταν ένα ψέμα ή μια λάθος εκτίμηση που μας αφαίρεσε κάθε δυνατότητα να κάνουμε το χρέος βιώσιμο.

-Η στάση πληρωμών ή πτώχευση, σημαίνει πως αρνούμαστε να πληρώσουμε τους δανειστές μας. Επιστρέφουμε στη δραχμή. Όσα χρωστάμε πρακτικά «κουρεύονται» μέσω του νέου νομίσματος. Οι καταθέσεις στις Τράπεζες μετατρέπονται στο νέο νόμισμα (δεν χάνονται όπως υποστηρίζουν κάποιοι) όπως και τα χρέη του καθενός.

-Με το νέο νόμισμα (έστω δραχμή) η χώρα αποκτά ανταγωνιστικότητα και διαμορφώνει δική της νομισματική πολιτική. Όχι με βάση τις ανάγκες της νομισματικής ένωσης που ευνοούν Γαλλία, Γερμανία. Με την έξοδο από την ευρωζώνη θα φτηνύνουν τα είδη πρώτης ανάγκης και θα ακριβύνουν τα εισαγόμενα (αυτοκίνητα, τηλέφωνα κλπ). Οικονομολόγοι όπως ο Πωλ Κρούγκμαν, έχουν τοποθετηθεί σαφώς υπέρ της εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη. Διαφωνούν βέβαια διάφοροι παραθυράτοι έλληνες κινδυνολόγοι.

-Οι Τράπεζες για τις οποίες γίνεται μεγάλη κουβέντα θα αντέξουν αν υπάρξει η κατάλληλη προετοιμασία. Και αν αντιπροσωπεύουν αυτό το οποίο εμφανίζουν. Κάποιες θα τις φάει η «αγορά» και αυτό μάλλον είναι νόμος της αγοράς.

-Το πραγματικό ερώτημα δεν είναι χρεοκοπία ή όχι, αλλά πότε θα γίνει. Αν η Ελλάδα υπογράψει το Μνημόνιο 2 (θα δούμε παρακάτω) η χρεοκοπία θα γίνει στο μέλλον μέσα από απίστευτα συγκρουσιακές συνθήκες στη χώρα. Επιπλέον το 35% του νέου χρέους θα διέπεται από το Αγγλικό Δίκαιο και όχι το Ελληνικό, πράγμα το οποίο σημαίνει πως δεν θα μπορεί η Ελλάδα να το αποφύγει.

-Η χρεοκοπία θα γίνει γιατί το Μνημόνιο 2, όπως και το Μνημόνιο 1,δημιουργούν ύφεση, συρρικνώνουν την οικονομία ,δεν κάνουν βιώσιμο το χρέος, άρα θα επέλθει. Αν μάλιστα η Ευρωζώνη διαλυθεί όπως πιστεύουν πια πολλοί, η χώρα θα έχει φεσωθεί ένα νέο χρέος μη διαπραγματεύσιμο.

-Η στάση πληρωμών θα εγκαινιάσει μια δύσκολη περίοδο, όχι όμως δυσκολότερη από αυτή που θα ξεκινήσει αν πτωχεύσουμε στο μέλλον με άλλους όρους. Η χώρα θα γίνει ανταγωνιστική. Η Αργεντινή είναι ένα από τα διεθνή παραδείγματα που αποδεικνύουν πως η στάση πληρωμών, δεν είναι πτώχευση που περιγράφουν στα δελτία ειδήσεων.
Οι Γερμανοί είναι φίλοι μας;

Οι Γερμανοί και η τρόικα δεν είναι ούτε φίλοι μας ούτε εχθροί μας. Δεν θέλουν να μας σώσουν αλλά να πάρουν λεφτά. Αυτός είναι ο λόγος που βαφτίζουν τα μνημόνια «σωτηρία». Ένας καλός και ευγενικός υπάλληλος Τράπεζας, δεν κάνει την Τράπεζα καλή. Ούτε είναι ο ίδιος κακός επειδή αντιλαμβάνεται έτσι τα συμφέροντά της και τα υπερασπίζεται.

-Οι ξένοι δανείζουν λεφτά για να παίρνουν λεφτά, όπως οι Τράπεζες. Επί δύο χρόνια κατάφεραν να εμφανίσουν τον δανεισμό της Ελλάδας ως σωτηρία, πρώτα για να μην προχωρήσει η Ελλάδα σε άλλη λύση η οποία θα απειλούσε τους ίδιους. Οι γαλλογερμανικές Τράπεζες θα επικρατήσουν στο Νότο της Ευρώπης όταν θα έχουμε πέσει στον γκρεμό. Στις δανειακές συμβάσεις που υπογράφουν ο πρώτος όρος είναι πως η Ελλάδα οφείλει να πληρώνει τους τόκους της. Δίνουν λεφτά για να τα επιστρέφουμε με την πληρωμή τόκων. Και βέβαια δεν συμψηφίζονται με αξιώσεις της Ελλάδας (κατοχικό δάνειο, πολεμικές αποζημιώσεις).Ένας ακόμη από τους όρους του δανεισμού είναι η προτεραιότητα στην ενίσχυση των Τραπεζών. Γιατί άραγε;
-Οι Γερμανοί υποστηρίζουν τα συμφέροντά τους. Το θέμα είναι τι κάνουν οι ελληνικές κυβερνήσεις; Ευθυγραμμίζονται με τους δανειστές, ενώ τα συμφέροντά μας είναι αντίθετα. Χρησιμοποιούν επίσης την επιχειρηματολογία τους. Υπογράφουν πράξεις δανεισμού που οδηγούν απλώς σε νέο χρέος.Η ΕΚΤ, ένας από τους δανειστές μας, έχει 50 δις σε ελληνικά ομόλογα τα οποία είχε αγοράσει στο 80% της αξίας τους. Η βοήθεια λοιπόν προς την Ελλάδα δεν προβλέπει η χώρα μας να τα πάρει στην αξία τους όταν λήξουν, αλλά να μετατραπούν σε ομόλογα του EFSF τα οποία θα αγοράσει η Ελλάδα αφού δανειστεί τώρα με επιτόκια.

Εδώ μπαίνει το ερώτημα, γιατί; Ενδεχομένως πολλοί απ αυτούς να συνδέονται με συμφέροντα. Η Ελλάδα σε λίγο δεν θα έχει να φάει, αλλά αυτοί γίνονται μάνατζερ της «πράσινης ενέργειας» της οποίας η τεχνολογία θα αγοραστεί από την Γερμανία. Μια μεγάλη μερίδα σχετίζεται με το real estate το οποίο θα αφήσει μεγάλα κέρδη τα επόμενα χρόνια. Και μια άλλη μερίδα, είτε σχετίζεται απευθείας με τραπεζικά συμφέροντα, είτε θεωρεί πως η λύση είναι η άποψη πως οι περικοπές θα δημιουργήσουν ανταγωνιστικότητα. Αυτοί που χειρίζονται σήμερα από την πρωθυπουργία της χώρας ως τους σχετιζόμενους οργανισμούς, είναι παιδιά των Τραπεζών και της αντίληψης της «εσωτερικής υποτίμησης». Ανάμεσά τους οι καιροσκόποι και οι αφελείς, νομίζουν πως έτσι θα δώσουν παράταση στο πολιτικό σύστημα που τους τρέφει.

Θα μας σώσει το Μνημόνιο 2;

Όσο και το Μνημόνιο 1. Η επιχειρηματολογία για την επιβολή του Μνημονίου 2, είναι η ίδια ακριβώς με αυτή του πρώτου. «Η χώρα θα καταρρεύσει, χρειάζεται δανεισμό για να λειτουργήσει, τους όρους τους επιβάλουν οι δανειστές, οι οποίοι παρά την επιβολή είναι σωτήρες». Τα δύο μνημόνια, ακόμη και αν αφαιρέσουμε οποιοδήποτε υποψία σκοπιμότητας συμφερόντων, και τα αναλύσουμε ως οικονομικά-πολιτικά γεγονότα, είναι τεχνητές λύσεις που δεν δίνουν λύση. Στηρίζονται σε αυτό που αποκαλείται «εσωτερική υποτίμηση». Δηλαδή η χώρα δεν κάνει στάση πληρωμών. Δεν γίνεται ανταγωνιστική με την υποτίμηση δικού της νομίσματος, αλλά με μείωση μισθών και δαπανών. Αυτό με το Μνημόνιο 1 δεν έγινε. Η μείωση των μισθών, των συντάξεων ,όπως και τα φορολογικά μέτρα έφεραν ύφεση. Η πραγματική αγορά συρρικνώθηκε. Καμιά παραγωγική διαδικασία δεν ενεργοποιήθηκε. Το χρέος μεγάλωσε. Το μεγάλο χρέος (για το οποίο οι μνημονικοί ήθελαν να ρίξουν στο πυρ το εξώτερο όσους το προέβλεπαν),απαιτεί με τη σειρά του πιο σκληρά μέτρα. Οι μισθοί πέφτουν αλλά η αξία των χρεών δεν προσαρμόζεται. Μειώνεται η κατανάλωση, υπάρχει στάση πληρωμών και αδυναμία εξυπηρέτησης δανείων, οι τράπεζες δεν δίνουν πιστώσεις ακριβώς επειδή είναι έτσι η κατάσταση. Η ανεργία αυξάνεται και τα χρήματα αντί να δημιουργούν προϋποθέσεις υγιούς οικονομίας, δίνονται σε επιδόματα ανεργίας. Το επόμενο στάδιο είναι οι κοινωνικές συγκρούσεις. Ξεκινάνε από την κατανοητή αύξηση της εγκληματικότητας και φτάνουν ως τις κοινωνικές διαμαρτυρίες των ανθρώπων που δεν μπορούν πια να επιβιώσουν. Το χρέος είναι δυσβάσταχτο. Επέρχεται η χρεοκοπία.

-Δεν πρόκειται για σενάριο αλλά για πραγματική ζωή τον καιρό του μνημονίου. Το πρώτο μισό έχει επιβεβαιωθεί. Αυτή που επέβαλαν το πρώτο μνημόνιο, αφού έφεραν την ύφεση, τώρα την χρησιμοποιούν ως επιχείρημα για να φέρουν το δεύτερο. Οι διαπραγματεύσεις στο τραπέζι του Μεγάρου Μαξίμου περί του 20% ή του 13ου μισθού που σώθηκε είναι τραγέλαφος.

-Είναι τραγικό πως ο ένας από τους δανειστές, το ΔΝΤ, είναι αυτός που έχει εκφράσει σχετικές επιφυλάξεις για τους όρους του Μνημονίου 2, γνωρίζοντας ίσως από τη διεθνή εμπειρία του την κατάληξη.

-Γιατί απέτυχε το μνημόνιο 1; Μα γι αυτά που προέβλεπε και όχι γιατί δεν εφαρμόστηκε. Είναι δεδομένο πως η ελληνική ιδιομορφία του κομματικού κράτους, είχε τη συμβολή της σε μέτρα που δεν πάρθηκαν για την δημοσιονομική εξυγίανση, αλλά αυτά δεν σχετίζονται με το μνημόνιο. Ενώ η τρόικα καθορίζει για παράδειγμα στο Μνημόνιο 2 με ακρίβεια εκατοστιαίας μονάδας τις περικοπές στους μισθούς, δεν κάνει καμιά πρόβλεψη ή καμιά επιβολή για την δίκαιη φορολόγηση. Δεν λένε στο Μνημόνιο έσοδα «τόσα» από φοροδιαφυγή ή από δίκαιη φορολόγηση. Λένε όμως για μισθούς. Επίσης οι δανειστές δεν επιβάλουν καμιά αναπτυξιακή πολιτική που πρέπει να συνοδεύει το Μνημόνιο και η οποία θα εγγυάται σταδιακά έξοδο από την κρίση. Η οικονομία των Μνημονίων, είναι εγγύηση συγκεκριμένων συμφερόντων.

-Το Μνημόνιο 2, με βάση την αποτυχία του Μνημονίου 1, έπρεπε να είναι ακριβώς η αναίρεση της πολιτικής του πρώτου Μνημονίου. Είναι η συνέχισή του. Η Ελλάδα δανείζεται για να πληρώσει τόκους, να δώσει στις Τράπεζες και να επιβιώσουν πολιτικά οι ντόπιοι οπαδοί αυτής της πολιτικής έως την κοινωνική έκρηξη. Επιπλέον δεσμεύεται στο δανεισμό με το αγγλικό δίκαιο. Δηλαδή σε περίπτωση μελλοντικής χρεοκοπίας ή ακόμη και κατάργησης του ευρώ, η Ελλάδα θα χρωστά το ισόποσο σε ευρώ.

-Δεν υπάρχει καμία προοπτική επιτυχίας του Μνημονίου. Ακόμη και οι προβλέψεις για τις λεγόμενες Ιδιωτικοποιήσεις, είναι ξεκάθαρο πως δεν έχουν καμία τύχη. Απλώς η Δημόσια περιουσία θα απαξιωθεί και θα παραδοθεί στο όνομα της σωτηρίας σε ξένους αγοραστές.

-Οι αγορές, εξαιτίας ακριβώς της ύφεσης που προκαλούν τα Μνημόνια, δεν πρόκειται να ανοίξουν. Θα παραμείνουν καχύποπτες. Ο παραγωγικός ιστός θα καταστραφεί εντελώς. Το «σωτήριο» Μνημόνιο 1, έχει αποδεκατίσει την βιομηχανική παραγωγή (11,4 % κάτω),έχει εξακοντίσει την ανεργία (20%) και έχει μειώσει τα Δημόσια Έσοδα (18%).Σε λίγο κανένας δεν θα μπορεί να εισφέρει το παραμικρό στο Δημόσιο.

-Η κατεστραμμένη παραγωγικά Ελλάδα, θα διώξει τα παιδιά της στο εξωτερικό ή θα τα καταστρέψει. Οι πιο ζωντανές και παραγωγικές δυνάμεις θα βουλιάξουν στην ύφεση, την κοινωνική ανασφάλεια, εχθρευόμενες ένα κράτος που είναι εναντίον του.

Οι Σωτήρες

Στο Μέγαρο Μαξίμου, ένας Τραπεζίτης πρωθυπουργός που είναι από αυτούς που επεξεργάστηκαν πανευρωπαϊκά αυτές τις καταστροφικές πολιτικές και μερικοί εκατομμυριούχοι πολιτικοί, προσπαθούν να πείσουν ότι νοιάζονται για το μέλλον της χώρας. Αν νοιάζονταν τόσο πολύ θα φορολογούσαν τους εαυτούς τους. Ή έστω θα μείωναν ως ένδειξη συμπαράστασης σε αυτό που περνάει ο κόσμος, τα βουλευτικά έσοδα.

Σε καμία από τις ομιλίες των πολιτικών αρχηγών, το κλίμα φόβου που δημιουργούν, δεν έχει επιχειρήματα. Γιατί θα κάνει ζημιά η δραχμή; Πώς αυτοί οι καλοί Σαμαρείτες του κοινωνικού μέλλοντος, που δημιούργησαν όλη την κατάσταση που ζούμε, ξαφνικά απόκτησαν θεία φώτιση για τη σωτηρία μας; Πώς οι κακοί πολιτικοί δεκαετιών (όλοι τους για κακή τους τύχη είναι) θα γίνουν οι καλοί συμβαλλόμενοι στις δανειακές συμφωνίες; Δεν απαντούν. Απλώς εκφοβίζουν.

Κάποιο κινούνται από δόλο. Κάποιοι άλλοι θεωρούν πως έτσι διαιωνίζουν την πολιτική τους επιβίωση, δίνοντας ανάσα σε ένα σύστημα που χωρίς αυτό θα πάψουν να υπάρχουν.

Ακόμη και αν υπήρχε μία πιθανότητα οι δανειακές συμβάσεις να είχαν μια απειροελάχιστη θετική έκβαση, αυτοί είναι που εγγυώνται πως δεν είναι έτσι. Δεν έχουν καμία. Μόνο άθροιση χρέους και στο τέλος χρεοκοπία με τις χειρότερες επιπτώσεις.

Μέσα σε όλα αυτά υπάρχει βέβαια και το θέμα μιας Δημοκρατίας που ξεχνάει τον εαυτό της, αυτοκαταργείται για να εξυπηρετήσει όρους της Αγοράς, για το καλό μας πάντα. Περιμένω κάποιον από τους σωτήρες να μου δείξει ένα μέρος του κόσμου που η λειτουργία της αγοράς είχε θετικά αποτελέσματα για το κοινωνικό σύνολο.

Μέχρι τότε ας θυμούνται πως όσοι σήμερα δίνουν συνταγές για την κρίση είναι αυτοί που τη δημιούργησαν. Και στην Ελλάδα, αυτοί που κλαίνε για την δημοσιονομική κατάντια, είναι ακόμη αυτοί που την συντηρούν. Κρατάνε θέση υπαλλήλου ΟΣΕ στο Μεσολόγγι όπου δεν έχει τραίνο, αλλά περικόπτουν οριζόντια μισθούς από αυτούς που σε λίγο θα πεθάνουν από την πείνα.

ΥΓ Για να φτάσουμε στην κρίση, έπρεπε να χάσουμε την κρίση μας. Μήπως για να βγούμε πρέπει να την ξαναποκτήσουμε;

Κώστας Βαξεβάνης


15 τοκισμένα ψέμματα και μία χρεοκοπημένη αλήθεια

του Γρηγόρη Φαρμάκη

Την προηγούμενη εβδομάδα δημοσιεύτηκε στο «Κουτί της Πανδώρας» το άρθρο του Κώστα Βαξεβάνη «Χρεοκοπημένες Αλήθειες και Τοκισμένα Ψέμματα» στο οποίο αναλύεται πως η χρεοκοπία μας οφείλεται αποκλειστικά στο ευρώ και πως η χρεοκοπία και η έξοδός μας από το ευρώ θα αντιμετωπίσει το πρόβλημα με αποτελεσματικό και σχεδόν ανώδυνο τρόπο. Όταν το διάβασα, έγραψα στο twitter ότι «μέτρησα τουλάχιστον τριάντα ανακρίβειες πριν κουραστώ και σταματήσω να μετράω», προκαλώντας την ενοχλημένη αντίδραση του αρθρογράφου για τον «αστήρικτο αφορισμό μου» και την πρόκληση να τον αποδείξω. Δέχτηκα την πρόκληση.
Παραδέχομαι την ήττα μου. Η αλήθεια είναι ότι κουράστηκα να γράφω ήδη από τα πρώτα 15 τοκισμένα ψέμματα. Τα υπόλοιπα 15 ψέμματα που χρωστάω, μπορείτε να τα βρείτε στο πολύ καλό άρθρο του Σωτήρη Κατσέλου, «Οι αλήθειες της δραχμής και χρεοκοπημένες απλοποιήσεις». Περιλαμβάνουν αυτά που αφορούν την θεωρία συνωμοσίας στο δεύτερο μισό του άρθρου, διάφορα νοτιοαμερικάνικα παραμύθια και λαϊκούς θρύλους για μνημόνια και κερδοσκόπους. Εγώ, παραιτούμαι.

Τα τοκισμένα ψέμματα, αριθμημένα, με την σειρά που εμφανίζονται στο άρθρο. Μερικά είναι σημαντικά και επικίνδυνα, άλλα ασήμαντα. Αλλά, από την άλλη, δεν υπάρχουν ασήμαντα ψέμματα για ένα σημαντικό θέμα. Η χρεωκοπημένη αλήθεια, στο τέλος.

1) «Το ευρώ είναι το ενιαίο νόμισμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης»

Όχι βέβαια. Το ευρώ είναι το ενιαίο νόμισμα της Ευρωζώνης, όχι της Ε.Ε. Η διαφορά είναι σημαντική, καθώς το άρθρο, με ένα λογικό άλμα, επικαλείται παρακάτω την οικονομική και πολιτική ανομοιογένεια ολόκληρης της Ε.Ε. ως δομική αδυναμία της Ευρωζώνης, αγνοώντας την παράλληλη και ανεξάρτητη θεσμική δομή και λειτουργία της, όσο και ότι το ευρώ σχεδιάστηκε για κράτη που είχαν ήδη πετύχει τον απαραίτητο βαθμό οικνομικής σύγκλισης. Δεν σχεδιάστηκε βέβαια για κράτη που έλεγαν ψέμματα.

2) «Η Ε.Ε ενοποιήθηκε οικονομικά, αποκτώντας κοινό νόμισμα, αλλά δεν ενοποιήθηκε πολιτικά»

Όχι. Το ευρωπαϊκό project δεν ήταν τόσο αφελές ώστε να θεωρεί ότι αρκεί ένα κοινό νόμισμα για την οικονομική ενοποίηση, όπως αφήνει το άρθρο να εννοηθεί, ούτε το ευρώ φτιάχτηκε εν κενώ. Είχαν προηγηθεί πέντε δεκαετίες δημιουργίας του νομικού «κοινοτικού κεκτημένου» που περιορίζει με πρωτοφανή ιστορικά τρόπο την οικονομική ανεξαρτησία των κρατών-μελών επιβάλλοντας κοινές αρχές, η υλοποίηση των πυλώνων της ελεύθερης μετακίνησης προσώπων, προϊόντων και κεφαλαίων, και των κοινών ανεξάρτητων θεσμών που τους προστατεύουν, καθώς και κοινές συντονισμένες επιμέρους πολιτικές, όπως η Κοινή Αγροτική Πολιτική, ενώ η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διασφαλίζει κοινή νομισματική πολιτική στο υποσύνολο της Ευρωζώνης. Αν κάτι άφησε χώρες σαν την Ελλάδα ασύδοτες, ήταν η έλλειψη δημοσιονομικής εποπτείας και ελέγχου τήρησης των ευρωπαϊκών συνθηκών, όχι η έλλειψη πολιτικής ενοποίησης.

3) «Δηλαδή δεν συμβαίνει ό,τι συμβαίνει για παράδειγμα στις ΗΠΑ όπου κονδύλια από μια πλούσια Πολιτεία κατευθύνονται σε μια φτωχή για την αναγκαία ισορροπία»

Εντελώς ανακριβές. Η πολιτική αναδιανομής είναι θεσμοθετημένη από δεκατίες και υλοποιείται με το Ταμείο Συνοχής, τα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης και τα ΕΣΠΑ, και μάλιστα σε επίπεδο περιφέρειας και όχι κράτους, ώστε να υπερβαίνει και αυτές τις εσωτερικές ανομοιογένειες των κρατών. Δισεκατομύρια ευρώ έχουν συνολικά μετακινηθεί από πλούσιες σε φτωχές περιοχές, σε μεγαλύτερη ίσως κλίμακα απ'ότι στις ΗΠΑ.

4) «Η χρηματοδότηση επέτρεπε αγορά των γερμανικών και γαλλικών προϊόντων, άρα συνέφερε τις ισχυρές χώρες που εφάρμοζαν αυτή την πολιτική, αλλά δημιούργησε σοβαρά προβλήματα»

Λογικό άλμα: με ολίγη από θεωρία συνωμοσίας, υπονοεί, ακόμη και μέσω της γραμματικής σύνταξης, ότι όχι μόνο ο δανεισμός μας επιβλήθηκε (ποιά άραγε είναι αυτή η πολιτική που «εφάρμοζαν»;), αλλά μας επιβλήθηκε και η μη παραγωγική αξιοποίησή του. Κάτι σαν τους ναρκέμπορους που παρασύρουν τα θύματά τους δηλαδή. Αναρρωτιέμαι όμως, χωρίς το ευρώ, δεν θα αγοράζαμε γερμανικά και γαλλικά προϊόντα; Σε τι ποσοστό των Γαλλικών και Γερμανικών εξαγωγών αντιστοιχούν οι Ελληνικές εισαγωγές; Πως γλίτωσαν από αυτήν την παγίδα του υπερδανεισμού άλλα κράτη; Δηλαδή πριν το ευρώ και τα χαμηλά επιτόκια του, δεν δανειζόμασταν και ακριβά και υπέρμετρα; Και από την άλλη: αν ο σκοπός της ευρωπαϊκής αυτής πολιτικής ήταν η προώθηση των γαλλικών και γερμανικών εξαγωγών, γιατί το ευρώ κρατήθηκε ακριβό και υπερτιμημένο;

5) «Οι ελληνικές κυβερνήσεις προτιμούσαν να δανείζονται από το να επεξεργάζονται πλάνα για την οικονομία. Η χώρα έπαψε να είναι ανταγωνιστική και αναπτύχθηκαν διάφορα παρασιτικά φαινόμενα»

Ο δανεισμός ήταν ακριβώς ένα πλάνο για την οικονομία, όχι υποκατάστατό του. Κακό, αναποτελεσματικό, εκτός ελέγχου, αλλά απολύτως συνειδητό, κεϋνσιανό πλάνο ανάπτυξης με δανεικά. Η ανακρίβεια όμως είναι αλλού: Η ανταγωνιστικότητα της χώρας δεν χάθηκε με την είσοδό της στο ευρώ και λόγω του φτηνού δανεισμού, ούτε τα παρασιτικά φαινόμενα εμφανίστηκαν τότε. Μπορεί να αποδειχτεί έυκολα από τα στοιχεία, ότι και πριν το ευρώ και τα χαμηλά του επιτόκια, και πολύ δανειζόμασταν, και ανταγωνιστικοί δεν ήμασταν, και παρασιτικά φαινόμενα ανθούσαν. Απλά αφήναμε την δραχμή να διολισθαίνει για να τα σκεπάσουμε με πληθωρισμό και δανεικά.

6) «Η περίοδος της μεγάλης διαφθοράς είναι η περίοδος ένταξης στο ευρώ»

Ο Κουτσόγιωργας, τα σκάνδαλα Κοσκωτά, τα γρηγορόσημα και οι μίζες, προφανώς δεν υπήρχαν πριν.

7) «Αν η κρίση στην Ελλάδα δεν οφείλεται στο ευρώ αλλά στην δημοσιονομική της απειθαρχία, γιατί πειθαρχημένες χώρες όπως η Ιρλανδία ή η Ισπανία αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα;»

Δηλαδή αν δεν οφείλεται στην δημοσιονομική απειθαρχία, τότε δεν μπορεί παρά να οφείλεται στο ευρώ. Δηλαδή δεν υπάρχει καμία άλλη εναλλακτική. Αλλά κατ’αρχήν, φυσικά και δεν οφείλεται μόνο στην δημοσιονομική της απειθαρχία. Οι περιορισμοί στην λειτουργία των αγορών, το μεγάλο κράτος, η ακαμψία στην αγορά εργασίας, η γραφειοκρατία, η εχθρικότητα στην επιχειρηματικότητα και στις επενδύσεις, η διαφθορά και η έλλειψη διαφάνειας, δεν έχουν να κάνουν με την δημοσιονομική απειθαρχία. Ούτε με το ευρώ όμως. Η έλλειψη ανταγωνιστικότητας του υπόλοιπου Ευρωπαϊκού Νότου οφείλεται σε τέτοια φαινόμενα ακριβώς, ενώ είναι γνωστό ότι η περίπτωση της Ιρλανδίας είναι εγγενώς διαφορετική.

8) «Ο επιστημονικός όρος είναι στάση πληρωμών αλλά αποφεύγεται από πολιτικούς, δημοσιογράφους και βέβαια τραπεζίτες»

Όχι. Ο επιστημονικός όρος, «default» αφορά ειδικά την αδυναμία έγκαιρης αποπληρωμής δανείου, δηλαδή κατά λέξη την χρεωκοπία, και όχι την στάση πληρωμών γενικά. Η στάση πληρωμών μπορεί να αφορά οποιαδήποτε υποχρέωση, πχ μισθούς, εξωφλήσεις υποχρεώσεων κλπ, και να είναι προσωρινή. Ο συγγραφέας υπέπεσε στο αδίκημα για το οποίο κατηγορεί «πολιτικούς, δημοσιογράφους και βεβαίως τραπεζίτες». Την ιδιοτελή διαστροφή των λέξεων.

9) «Οι δανειστές (όπως και οι τράπεζες από τις οποίες δανειζόμαστε ως πρόσωπα) έχουν συνήθως πάρει τα λεφτά τους από τόκους και "ανταποδοτικές" ενέργειες»

Μαθηματικά ανακριβές. Οι δανειστές παίρνουν όλα τα λεφτά τους στην λήξη του δανείου. Εκτός αν θεωρούμε ότι οι τόκοι είναι ανήθικοι, ή ότι το χρήμα δεν έχει κόστος ευκαιρίας ή ρίσκο, και άρα πρέπει να δανείζεται με μηδενικό τόκο. Όμως, ακόμα κι αν ήταν έτσι, επειδή τα καρατικά ομόλογα δεν αποπληρώνονται με μηνιαίες δόσεις όπως τα καταναλωτικά δάνεια, αλλά στη λήξη τους, η άρνηση πληρωμής τους οδηγεί σε απώλεια του συνολικού αρχικού κεφαλαίου.

Και τώρα, από τα αστεία, στα επικίνδυνα:

10) «Οι καταθέσεις στις Τράπεζες μετατρέπονται στο νέο νόμισμα (δεν χάνονται όπως υποστηρίζουν κάποιοι) όπως και τα χρέη του καθενός»

Αυτό θα ίσχυε αν το νέο νόμισμα διατηρούσε την ίδια αγοραστική δύναμη με το ευρώ. Αν όμως η όλη λογική της εξόδου από το ευρώ είναι η αποφυγή της εσωτερικής υποτίμησης με μια ονομαστική υποτίμηση (όπως άλλως τε υποστηρίζει το άρθρο), η πραγματική αξία των καταθέσεων θα μειωθεί κατά το ποσοστό της ονομαστικής υποτίμησης. Τουλάχιστον στο διάστημα που θα χρειαστεί μέχρι την υποθετική ολοκληρωτική υποκατάσταση των εισαγωγών, όχι μόνο καταναλωτικών προϊόντων, αλλά και εξοπλισμού, πρώτων υλών, καυσίμων από την εγχώρια παραγωγή. Αν, και όταν αυτό γίνει εφικτό.

11) «Με το νέο νόμισμα η χώρα αποκτά ανταγωνιστικότητα»

Αυτό προφανώς θα συνέβαινε αν η χώρα γινόταν πιο φτηνή από τους ανταγωνιστές της. Ανταγωνιστές μας είναι αυτοί που εξάγουν στους ίδιους πελάτες τα ίδια προϊόντα που παράγουμε και εξάγουμε και εμείς. Άρα θα πρέπει να είμαστε φθηνότεροι από αυτούς. Σκεφτείτε τι παράγουμε, ποιοί είναι οι ανταγωνιστές μας και πόσο θα έπρεπε να υποτιμηθεί η δραχμή για να είμαστε σε σχέση με αυτούς ανταγωνιστικοί. qed ή ελληνιστί, όπερ έδει δείξαι.

12) «Με την έξοδο από την ευρωζώνη θα φτηνύνουν τα είδη πρώτης ανάγκης και θα ακριβύνουν τα εισαγόμενα (αυτοκίνητα, τηλέφωνα κλπ)»

Ο αφορισμός αυτός κάνει πολλές λανθασμένες παραδοχές. Ότι πχ τα είδη πρώτης ανάγκης αποτελούν το συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό των εξόδων ενός νοικοκυριού. Ότι τα είδη πρώτης ανάγκης παράγονται στην Ελλάδα, με ελληνικές πρώτες ύλες, ή ότι μπορούμε να αρχίσουμε αύριο να τα παράγουμε στην ποιότητα και στις ποσότητες που χρειαζόμαστε. Ότι το κόστος των καυσίμων, του εξοπλισμού, και των πρώτων υλών δεν επηρρεάζουν το τελικό κόστος. Και αντίστροφα. Ότι τα τηλέφωνα, οι υπολογιστές, τα αυτοκίνητα, οι μαγνητικοί τομογράφοι, τα φάρμακα, δεν είναι είδη πρώτης ανάγκης. Αλλά ακόμη κι αν ίσχυε, μόνο η Κούβα και η Βόρεια Κορέα προσπαθούν να ζουν μόνο με είδη πρώτης ανάγκης.

13) «Οι ξένοι δανείζουν λεφτά για να παίρνουν λεφτά, όπως οι Τράπεζες»

Όχι. Αν ήταν έτσι θα συνέχιζαν να μας δανείζουν οι αγορές. Οι επενδυτές μπορούν να βρουν πιο ασφαλείς και πιο προσοδοφόρες τοποθετήσεις των χρημάτων τους σε άλλα πιο αξιόχρεα κράτη. Πολλά από τα κράτη που μας δανείζουν τώρα, το κάνουν συνειδητά, με αποφάσεις των κοινοβουλίων τους, για να αποφύγουν τον συστημικό κίνδυνο που θα προκαλέσει η κατάρευσή μας, και σε πολλές περιπτώσεις με πολλή μικρή διαφορά πια ανάμεσα στο επιτόκιο με το οποίο δανείζονται και αυτό με το οποίο μας δανείζουν. Το ότι θέλουν να μην χάσουν τα χρήματα αυτά, δεν τα κατατάσσει στην κατηγορία των κερδοσκόπων.

14) «Τα δύο μνημόνια […] στηρίζονται σε αυτό που αποκαλείται εσωτερική υποτίμηση. Δηλαδή η χώρα […] δεν γίνεται ανταγωνιστική με την υποτίμηση δικού της νομίσματος, αλλά με μείωση μισθών και δαπανών»

Αυτό υπονοεί ότι με το δικό της νόμισμα, αν και υποτιμημένο, θα αποφύγει την μείωση μισθών και δαπανών, κάνοντας ουσιαστικά δύο αυθαίρετες υποθέσεις. Πρώτον, ότι η αγοραστική δύναμη των ονομαστικών - στο νέο νόμισμα - μισθών, οι οποίοι θα μείνουν σταθεροί, θα μείνει και αυτή αλώβητη (άρα με πλήρη υποκατάσταση εισαγωγών) - ώστε να μείνουν σταθεροί οι και πραγματικοί μισθοί. Δεύτερον, ότι το κράτος θα καταφέρει να έχει μηδενικό πρωτογενές έλλειμμα - αφού δεν δανείζεται πια - χωρίς μείωση μισθών και δαπανών, χωρίς αύξηση φορολογίας - η οποία μειώνει το διαθέσιμο εισόδημα- και χωρίς να τυπώσει πληθωριστικό χρήμα, το οποίο αυτομάτως θα μειώσει την πραγματική αξία των μισθών.

15) «Στο Μέγαρο Μαξίμου, ένας Τραπεζίτης πρωθυπουργός»

Λάθος. Διαβάστε το βιογραφικό του. Αν δεν ξέρετε τι είναι μια Κεντρική Τράπεζα, google it.

Και η χρεωκοπημένη αλήθεια:

«Περιμένω κάποιον από τους σωτήρες να μου δείξει ένα μέρος του κόσμου που η λειτουργία της αγοράς είχε θετικά αποτελέσματα για το κοινωνικό σύνολο».

Το σημείο αυτό είναι εκτός συναγωνισμού, και γι’αυτό εκτός αρίθμησης. Για να επιβεβαιώσουμε ή να απορρίψουμε αυτόν τον ισχυρισμό, θα πρέπει, σεβόμενοι την επιστημονική μεθοδολογία, αναγκαστικά να συγκρίνουμε με κράτη όπου δεν λειτουργεί η αγορά (αυτό που λέγεται control group στην μεθοδολογία της επιστημονικής έρευνας). Αν λοιπόν η λειτουργία της αγοράς δεν έχει θετικά αποτελέσματα, θα πρέπει εκεί όπου δεν λειτουργεί καθόλου να έχουμε τα βέλτιστα αποτελέσματα για το κοινωνικό σύνολο. Βρήκα μόνο την Βορεια Κορέα, και για λίγο ακόμα την Κούβα. Ο ισχυρισμός επιβεβαιώνεται από τις ορδές των οικονομικών μεταναστών που εγκαταλείπουν τις Ηνωμένες Πολιτείες ή την Ευρώπη και απελπισμένοι ζητούν άσυλο στις δυο αυτές χώρες.

Γρηγόρης Φαρμάκης, gregoryfarmakis.posterous.com


Οι αλήθειες της δραχμής και χρεοκοπημένες απλοποιήσεις

του Σωτήρη Κατσέλου

Είναι περιττό να θέσουμε ίσως από μια άποψη, το πόσο σοβαρή και επώδυνη είναι η κρίση η οποία ζούμε. Επίσης είναι δύσκολο πραγματικά να οριοθετήσεις σε πιο βαθμό αυτή προήλθε από εμάς ή από τις παθογένειες του διεθνούς συστήματος.

Επιπροσθέτως οφείλουμε να σημειώσουμε πως ένα πρόβλημα, εξόχως οικονομικής φύσεως, είναι σίγουρα αρκετά δύσκολο εξ ορισμού να αναλυθεί εύκολα στις πλατιές μάζες, πολλώ δε όταν συχνά και οι οικονομολόγοι μεταξύ τους δεν συμφωνούν σε πολλές επιμέρους παραμέτρους.

Η περιπλοκότητα του «ελληνικού προβλήματος» δίνει δυστυχώς χώρο, σε απλοποιητικές ερμηνείες, αφορισμούς και λαϊκιστικές στρατηγικές. Από την φύση του σε ένα περίπλοκο θέμα, μειονεκτεί εκείνος, που προσπαθεί να το εξηγήσει αναλυτικά, σε σχέση με αυτόν που το ισοπεδώνει με έναν γενικό αφορισμό.

Σε αυτό το πνεύμα λοιπόν έχουμε δει να βγαίνουν οι απίστευτες ανακρίβειες και καταγγελίες ενώ έχουμε δει και σχεδόν αδιανόητες συμμαχίες μεταξύ ετερόκλητων πολιτικών χώρων, που συχνά έχουν σαν κοινό στοιχείο την φοβικότητα στην Ευρώπη και στην Δύση γενικότερα.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο μια ρητορική που αρχίζει να κερδίζει έδαφος είναι αυτή της «επιστροφής στην δραχμή» ως μιας νέας μαγικής λύσης για την κρίση την οποία ζούμε. Η γενική θεωρία πάει λίγο ως πολύ ως εξής: «Θα γυρίσουμε στην δραχμή θα αντιμετωπίσουμε κάποιες λίγες δυσκολίες στην αρχή και μετά , θα αναλάβουμε πάλι την ανταγωνιστικότητα τα μας και όλα πάλι καλά, βουρ στα μπουζούκια!»

Αντιπροσωπευτικό δείγμα αυτής της λογικής θεωρώ ότι μπορούμε να θέσουμε το τελευταίο άρθρο του Βαξεβάνη "Χρεοκοπημένες αλήθειες και τοκισμένα ψέματα" http://www.koutipandoras.gr/?p=15367 .

Όσο και αν εκτιμώ σαν ρεπόρτερ τον Βαξεβάνη, συχνά έχω αντιρρήσεις ως προς την αρθρογραφία του και αυτό το άρθρο, άγγιξε κάποιες ευαίσθητες «χορδές». Για τον λόγο αυτόν θα επιχειρήσω να του κάνω μια αναλυτική κριτική.

Ξεκινόντας λοιπόν ο Βαξεβάνης λέει ότι εκφράζει την άποψη του ως μη ειδικός, αλλά από εκεί και πέρα μιλάει για την τεράστια βιβλιογραφία πάνω στην οποία βασίζεται και στην 25χρονή του εμπειρία. Κάπου εκεί λοιπόν εξαφανίζεται και η όποια μετριοφροσύνη του αρθρογράφου.

Στην πρώτη λοιπόν ενότητα αφού απορεί με τον φόβο που εμπνέει σε πολλούς η επιστροφή στην δραχμή, μας καθησηχάζει και μας εξηγεί ότι δεν έχουμε δα και τίποτα να φοβόμαστε, ξεκινάει αναλύοντας πως η Ευρώπη «δεν αποτελεί μια πολιτική και οικονομική οντότητα στην οποία οι αποφάσεις παίρνονται με γνώμονα το ενιαίο συμφέρον. Δηλαδή δεν συμβαίνει ό,τι συμβαίνει για παράδειγμα στις

ΗΠΑ όπου κονδύλια από μια πλούσια Πολιτεία κατευθύνονται σε μια φτωχή για την αναγκαία ισορροπία. Οι οικονομικές αποφάσεις στην ΕΕ, παίρνονται ως αποτέλεσμα συμψηφισμών των ισχυρών ως σήμερα κρατών (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία).Έτσι μοιραία το ευρώ παρότι ενιαίο νόμισμα, δεν ανταποκρίνεται πρακτικά σε κάτι άλλο κοινό»

Σίγουρα η Ευρώπη δεν έχει φτάσει την ενότητα των ΗΠΑ, θέλουμε μερικές δεκάδες χρόνια ως την πολιτική ένωση ακόμα, αλλά από πού προκύπτει ότι οι αποφάσεις είναι αποτέλεσμα μόνο των ισχυρότερων κρατών; Στο ευρωκοινοβούλιο οι ψήφοι και η δομή του, επιτρέπουν σχεδόν σε όλες τις χώρες να έχουν σημαντική παρουσία, Η Ελλάδα έχει μεγαλύτερη παρουσία από ότι η Σουηδία ας πούμε, ενώ και η Ισπανία και η Πολωνία έχουν όσους ψήφους σχεδόν έχει και η Γερμανία![Update: εδώ έκανα λάθος όντως, η Πωλωνία έχει 54 και η Γερμανία 99 παραμένει ομως μεγάλος αριθμός ψήφων όπως και της Ισπανίας] Και ναι μεν έχουν μεγάλη οικονομική ισχύ οι χώρες που ανέφερε, αλλά τόσα χρόνια δις Ευρώ έχουν κατευθυνθεί στην νότια Ευρώπη ως κοινοτικά κονδύλια, με μεγαλύτερο αποδέκτη αυτών την ίδια την Ελλάδα! Κάτι χάνω εδώ νομίζω.

Στην συνέχεια όμως ο Βαξεβάνης κάνει πραγματικά άλματα λογικής, λέει ναι ότι οι πολιτικοί μας είχαν την ευκαιρία φθηνής χρηματοδότησης αλλά αυτοί προτίμησαν να δανείζονται και λογικά: «γιατί να παράγει αν κάποιος μπορεί να δανειστεί!» Σίγουρα αυτή η άποψη μόνο στην Ελλάδα θα μπορούσε να είναι επιχείρημα, αλλά ας πάμε παρακάτω. Ο Βαξεβάνης ισχυρίζεται ότι η διαφθορά πολλαπλασιάστηκε εντός Ευρώ, εξαιτίας λίγο ως πολύ, των κακών Γερμανών που εκπαίδευσαν τους «ιθαγενείς» σε αυτήν. Πέρα από το ότι μια τέτοια θέση θα χρειαζόταν άμεσες παραπομπές με στατιστικά στοιχεία, πραγματικά δυσκολεύομαι να δεχτώ ότι οι Έλληνες ήταν την δεκαετία του 80 ή του 90 άγιοι και το ευρώ τους εκμαύλισε! Ακόμα και έτσι όμως όλες οι δαπάνες της διαφθοράς έχουν υπολογιστεί και με τις πιο ακραίες μετρήσεις δεν ξεπερνούν το 5% του χρέους μας. Οκ λοιπόν ας μας χαρίσουν αυτό το 5% αν ικανοποιεί αυτό τον Βαξεβάνη.

Παρακάτω όμως θέτει το μέγα ερώτημα, «Αν η κρίση στην Ελλάδα δεν οφείλεται στο ευρώ αλλά στην δημοσιονομική της απειθαρχία, γιατί πειθαρχημένες χώρες όπως η Ιρλανδία ή η Ισπανία αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα;» Εδώ ένα ερώτημα έχω. Τόση βιβλιογραφία ο κ Βαξεβάνης και τόσα χρόνια εμπειρίας δεν τον βοήθησαν να διακρίνει ότι η οικονομική κρίση της Ιρλανδίας είναι ολοκληρωτικώς και παντελώς διαφορετικής φύσης από αυτήν της Ελληνικής; Η Ιρλανδική κρίση προήλθε από τον ιδιωτικό τομέα και τις τράπεζες με τις τοξικές τους επενδύσεις και όχι από τα δημοσιονομικά ελλείμματα. Η δε κρίση της Ισπανίας ανέκυψε ως dominoeffect εξαιτίας της αστάθειας που προκάλεσε η Ελληνική κρίση στις διεθνείς αγορές, η οποία άρχισε να χτυπάει όλα τα πιο αδύναμα κράτη της ευρωζώνης. Όμως και πάλι, η οικονομία της Ισπανίας ήταν χειρότερη πριν ή μετά το Ευρώ; (μην το ψάχνετε, πριν ήταν!)

Στην επόμενη παράγραφο ο Βαξεβάνης λέει ότι και άλλες χώρες σκέφτονται την έξοδο τους από το νόμισμα. Ναι σαφώς, με πρώτη πρώτη την Γερμανία. Όμως, μόνο εγώ βλέπω την τεράστια διαφορά που υπάρχει μεταξύ της συνολικής διάλυσης ενός νομίσματος με την έξοδο αποκλειστικά και μόνο μιας χώρας;

Στο επόμενο κεφάλαιο αφού ο Βαξεβάνης προσπαθεί να απενοχοποιήσει τον όρο «χρεοκοπία» και να τον αντικαταστήσει με αυτόν της «στάσης πληρωμών» προχωράει σε μια ιδιαίτερα περίεργη θέση ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να απειλούσε με χρεοκοπία όταν οι τράπεζες της Ευρώπης είχαν άνοιγμα 200 δις και γράφει και το ακόλουθο: «Αυτή η ελληνική κίνηση δεν απειλούσε μόνο τις Τράπεζες αλλά την ευστάθεια της ΕΕ και της Γαλλίας και Γερμανία». Να κάνω εγώ φυσικά την ερώτηση: Ήθελε η Ελλάδα να καταστρέψει την Ευρώπη; Πήραμε εμείς συνολικά την απόφαση ότι για τα χρέη μας που σαν λαός κάναμε, θα πρέπει να την πληρώσουν άλλοι; Τότε γιατί να μη εισβάλαμε π.χ. στην Αλβανία και στα Σκόπια να μας δώσουν αυτοί τα λεφτά που χρειαζόμαστε. Ας μην κρυβόμαστε, η ηθική βαρύτητα της παραπάνω πρότασης είναι ακριβώς η ίδια. Βασίζεται στην θέση ότι μας ανάγκασαν να δανειστούμε άρα πρέπει να τους τιμωρήσουμε. Φυσικά ούτε θα μπορούσα να φανταστώ τι συνέπειες θα είχε για την χώρα μας μια τέτοια τυχοδιωκτική απόφαση. Μην ξεχνάμε ότι τελικά οι Ευρωπαίοι μας βοηθούν σε αυτό το κομμάτι με ένα γενναίο «κούρεμα» του χρέους και στο ενδιάμεσο μέσω του μνημονίου μας δανείζουν τα λεφτά που χρειαζόμαστε για να πληρώνουμε τους μικρότερους έστω, μισθούς και συντάξεις (αλήθεια, πως θα γίνονταν αυτό με τον «τσαμπουκά»;)

Και πάμε τώρα στο δια ταύτα του άρθρου, όπου ο Βαξεβάνης υποστηρίζει ότι η δραχμή θα μας βοηθήσει να αναπτύξουμε την χαμένη μας ανταγωνιστικότητα καθώς θα φτηνύνουν τα είδη πρώτης ανάγκης και θα ακριβύνουν τα εισαγόμενα (τηλέφωνα αυτοκίνητα κλπ). Τι να πιάσει κανείς πρώτο και τι δεύτερο σε αυτήν την φράση πραγματικά. Από πού προκύπτει ότι τα είδη πρώτης ανάγκης θα φτηνύνουν, όταν η παραγωγική μας δυνατότητα δεν επαρκεί ούτε για να καλύψει μέρος των αναγκών μας, ενώ και όση υπάρχει, άνευ φθηνού πετρελαίου είναι δύσκολο να φανταστούμε ότι θα μπορεί να αυξηθεί. Ταυτόχρονα βέβαια θα αυξηθεί και το κόστος των φαρμάκων, μηχανημάτων και ότι άλλου εισαγάγει η Ελλάδα. Ήδη αυτήν την στιγμή με το μνημόνιο και την «εσωτερική υποτίμηση» οι εισαγωγές έχουν μειωθεί δραστικά και έχουν αυξηθεί οι εξαγωγές, χωρίς το σοκ μια πλήρης διάλυσης της οικονομίας και του παραγωγικού μας ιστού. Δεν θα κάτσω καν να σχολιάσω την γελοία απαξίωση των οικονομολόγων και πολιτικών που είναι εναντίον της εξόδου, θεωρώ ότι απλώς του ξέφυγε αυτό το σημείο.

Παρακάτω βέβαια το θέμα γίνεται λίγο αστείο καθώς μιλάει για την ανάγκη στήριξης των τραπεζών υπό το νέο καθεστώς, δηλαδή θα φάμε όλο αυτό το σοκ της δραχμής για να καταλήξουμε πάλι να στηρίξουμε τις τράπεζες (αλήθεια με ποιον τρόπο ακριβώς;).

Δεν θα ασχοληθώ ιδιαίτερα με το κομμάτι της αναπόφευκτης χρεοκοπίας κατά τον Βαξεβάνη η οποία και για μένα είναι πιθανή, όχι εξαιτίας όμως τόσο του μνημονίου αλλά λόγω της μη εφαρμογής αυτού. Θα σημειώσω μόνο ότι είτε Αγγλικό είτε Ελληνικό δίκαιο, άπαξ και η χώρα κηρύξει παύση πληρωμών λίγη αξία έχει.

Θα σταθώ όμως στο χοντροκομμένο παράδειγμα της Αργεντινής, παρά το ότι έχουν γραφτεί τόνοι άρθρων που εξηγούν ότι οποιοσδήποτε παραλληλισμός με την Ελλάδα είναι άστοχος, είναι προφανές ότι η τεράστια βιβλιογραφία του Βαξεβάνη δεν τα περιείχε αυτά! Πολύ συνοπτικά θα αναφέρω λοιπόν ότι η οικονομία της Αργεντινής ήταν πολλαπλώς πιο παραγωγική από την δικιά μας και με πολύ πιο μεγαλύτερο ορυκτό πλούτο, το δε έλλειμμα της ήταν πολύ μικρότερο (5%), ενώ οι διεθνείς συγκυρίες την βοήθησαν πάρα πολύ στις εξαγωγές . Παρόλα αυτά της πήρε περίπου 10 χρόνια να φτάσει στο σημείο που ήταν προ της χρεοκοπίας. Γιατί λοιπόν θα πρέπει να μπούμε καν σε αυτήν την διαδικασία;!

Στο κεφάλαιο του με την Γερμανία που είναι γεμάτο υποθέσεις δεν θα εισέλθω σε αναλυτικό σχολιασμό, αφού ούτε ο κύριος Βαξεβάνης καταλήγει ουσιαστικά σε κάποιο συμπέρασμα, αλλά σκορπάει σκέψεις από εδώ και από εκεί. Απλά δεν μπορώ να καταλάβω τι από όλα αυτά που λέει σε αυτό το κεφάλαιο θα ήταν καλύτερο επί δραχμής. Ό,τι αναφέρει ως πιθανό σενάριο, θα εξυπηρετούσε πολύ περισσότερο τους Γερμανούς αν εμείς είχαμε δραχμή, εκεί που θα μας αγόραζαν με ένα κομμάτι ψωμί θα κάνουν την δουλειά τους με ψίχουλα!

Στην επόμενη ενότητα ο κος Βαξεβάνης μπαίνει στην κλασσική αντιμνημονιακή ρητορική που τόσες φορές έχει ουσιαστικά συζητηθεί. Ξεχνάει ότι η ύφεση είχε ξεκινήσει ήδη πολύ νωρίτερα και ότι ουσιαστικά το μνημόνιο ήταν όντως η μοναδική εναλλακτική που υπήρχε εκείνη την στιγμή, εκτός και αν γινόμασταν οι Ταλιμπάν της Ευρώπης όπως πρότεινε προηγουμένως (και στην οποία περίπτωση οι συνέπειες θα ήταν μάλλον πολύ χειρότερες).

Παρά το ότι είναι γενική αλήθεια ότι επί της πράξης το μνημόνιο δεν εφαρμόστηκε και κυρίως δεν εφαρμόστηκε το αναπτυξιακό του κομμάτι (απελευθερώσεις κλπ) ο Βαξεβάνης το κατηγορεί για αποτυχία! Παραβλέπει βέβαια ότι το μνημόνιο δεν έμπαινε στις λεπτομέρειες για το οποίο το κατηγορεί. Στις επιμέρους πολιτικές τα λάθη ήταν καθαρά των ντόπιων πολιτικών που αντί για μείωση των δαπανών, επέλεξαν την ανάλγητη οριζόντια φορολόγηση. Καμία συντεχνία, κανένας σχεδόν από την ντόπια ελίτ δεν συμμετείχε επί της ουσίας με το μερίδιο του στην κρίση. Όλοι αυτοί όμως καλύφθηκαν πίσω από την δαιμονοποίηση του μνημονίου ώστε να μείνουν ουσιαστικά ανέγγιχτοι.

Η όλη αντίληψη της ανάλυσης του συγκεκριμένου κεφαλαίου είναι ουσιαστικά της λογικής, ότι οι Ευρωπαίοι θα έπρεπε να μας έδιναν λεφτά (πολλά από αυτά) να μην πληρώναμε τα χρέη μας και να συνεχίζαμε να ζούμε όμορφα και ωραία όπως πριν. Η αλήθεια είναι ότι και εμένα θα μου άρεσε αυτό το σενάριο πάρα πολύ!

Η τελευταία ενότητα με την οποία κλείνει το άρθρο, αποτελεί κλασσικό παράδειγμα πολιτικού συμψηφισμού που τόσο αρέσκονται οι Έλληνες δημοσιογράφοι. Όλοι οι πολιτικοί μας είναι κακοί άρα αυτό που μας ζητούν είναι κακό. Ενώ ενέχουμε και κάποια ψήγματα συνωμοσίας, τα οποία είναι αρκετά πιασάρικα.

Τέλος κατηγορεί γενικά τις αγορές απορώντας αν είχαν σε ένα μέρος του κόσμου θετικό αποτέλεσμα για το κοινωνικό σύνολο. Φυσικά η απάντηση σε αυτό, είναι σε πάρα πολλές!

Μου αρέσει πάντως το κλείσιμο για τον χρυσοπληρωμένο υπάλληλο του ΟΣΕ. Σωστά! Μόνο που όσοι κατηγορούν το μνημόνιο όπως ανάφερα και παραπάνω κλαίγονταν για τα δικαιώματα αυτού ακριβώς του υπάλληλου ενώ ποιούσαν την νύσσα όταν στο ίδιο διάστημα, ο ιδιωτικός τομέας σφάδαζε. Ενδιαφέρουσα υιοθέτηση επιχειρήματος της άλλης πλευράς και αντιστροφή αυτού!

Επί της ουσίας λοιπόν όλο το άρθρο βασίζεται σε απλοποιήσεις και διαστρεβλώσεις που θα μπορούσε κάποιος να τις διασταυρώσει με ένα απλό ψάξιμο στο google, πράγμα που με κάνει να ανησυχώ λίγο για τις βιβλιογραφικές αναζητήσεις του κου Βαξεβάνη. Η όλη λογική πάλι βασίζεται στον αθώο λαό που τον παγίδευσαν οι κακοί ξένοι και ο παγκόσμιος καπιταλισμός και ο οποίος καμία ευθύνη δεν έχει για ότι του συνέβη. Δεν απέχει πολύ από την άποψη του μισαλλόδοξου και εξαιρετικά ανακριβούςmythmedary, «debtocracy».

Η όλη ροή του άρθρου έχει τεράστια χάσματα λογικής τα οποία ουσιαστικά καλύπτονται από την «αυθεντία» του κου Βαξεβάνη που έθεσε στην αρχή ως δεδομένη, το κακό είναι ότι πολλοί θα αποδεχτούν τα παραπάνω, όπως γίνεται σε κάθε περίπτωση που κάποιος λέει βολικές αλήθειες και κάνει εύκολους συμψηφισμούς. Για ότι αξίζει, ελπίζω αυτή η κριτική να προβληματίσει τουλάχιστον ορισμένους…

Σωτήρης Κατσέλος, darkmind.posterous.com

6 σχόλια:

  1. Θάλεγα στον Κ.Β. να δει και το σχετικό βίντεο (πως είναι μια πτώχευση...πχ στην Πολωνία του Γιαρουζέλσκι) http://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=1yZsj1s-vCY#t=7s
    για να προσέχει τι λέει (και κυρίως τι εύχεται...)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Καλό είναι να ακούγονται όλες οι απόψεις. Προφανώς δεν υπάρχει κάτι ξεκάθαρό και τα (+) και (-) της όποιας λύσης δεν εχουν το ίδιο βάρος για όλους μας.

    Εγώ αυτό που θα ήθελα οι Ελληνες να ήταν ικανοί να συνομιλήσουν να ληφθεί μια απόφαση και μετά να την κυνηγήσουν σαν σύνολο με πείσμα.

    Δεν το βλέπω. Πάντα ο ένας θα τραβάει απο δώ και ο άλλος απο κεί. Αυτό ίσως είναι και το μεγαλύτερο μειονέκτημά μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. νίκο, αυτή η ιστορία πολώθηκε νωρίς. Χωριστήκαμε σε μνημονιακούς και αντιμνημονιακούς πριν καν συζητηθεί ψύχραιμα το ζήτημα. Ουσιώδη ερωτήματα, όπως αν χρειαζόμαστε δάνειο για να πληρώνει το κράτος τις δαπάνες του ή μόνο στοχευμένες περικοπές προνομίων, αποφεύχθηκε εξ αρχής γιατί συγκρουόταν με συμφέροντα συντεχνιών και πελατών και με την απλοϊκή θεωρία της αριστεράς ότι "να, ήρθε η κρίση που περιμέναμε". Κανείς δεν ήθελε να ανοίξει μια συζήτηση για το "ελληνικό πρόβλημα" γιατί ο ένοχος, δηλ. το πελατειακό πολιτικό σύστημα σύντομα θα βρισκόταν στο εδώλιο.
    Τώρα, δεν τολμάς να πεις ότι πχ κάποια πράγματα πρέπει να εφαρμοστούν άμεσα ή ότι πρέπει να σέβεσαι τις διακρατικές συμφωνίες και να ζητάς συναίνεση μάλλον για τις αλλαγές. Εμφύλιος. Και βίαιη προσαρμογή ελλείψει συνεννόησης...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Αγαπητέ Γρηγόρη Φαρμάκη,

    σε πολλά απο τα σημεία σας κοιτάτε τα δέντρα και χάνετε το δάσος. Να μαντέψω πως είστε δικηγόρος, η κάνω λάθος; Αν μου επιτραπεί και μια υπόδειξη στον τρόπο σκέψη σας, ο Μανιχαισμός είναι αφενός ξεπερασμένος, και αφετέρου μυρίζει ολοκληρωτισμό. Δεν είναι όλα άσπρα ή μαύρα. Αν και δε συμφωνώ σε πολλά με το άρθρο του Κ.Β. οφείλω να ομολογήσω οτι η μονομέρεια πολλών επιχειρημάτων σας με κάνει να αμφιβάλλω πολύ για το σύνολο του σκεπτικού σας.

    1),2) Η κύρια κριτική εναντίον του ευρώ είναι οτι δεν υπάρχει κεντρική τράπεζα με επαρκή δυνατότητα να παράγει ρευστότητα σε περιόδους κρίσης και να ανακυκλώνει τα πλεονάσματα. Πρόβλημα οικονομικης σύγκλισης υπάρχει σε κάθε νομισματική ένωση. Σύγκρινετε την οικονομία της Μοντανα με την οικονομία της Νέας Υόρκης. Η διαφορά είναι οτι Η FED δύναται να πάρει πλεονάσματα απο τη ΝΥ και να τα δώσει στη Μοντάνα. Στην ευρώπη, αν υπάρξει αυτή η ανάγκη, θα περάσουν χρόνια πολιτικών διαξιφισμών, μέχρι να βρεθεί ένας Ιταλός να δώσει μία προσωρινή λύση άρπα-κόλλα, όπως έκανε ο Ντράγκι το Δεκέμβρη. Αλλά η λύση αυτή, όσο και αν προσωρινά ανακουφιστική, παραμένει λύση άρπα-κόλλα.

    Το οτι το ευρώ σχεδιάστηκε χωρίς να λαμβάνει υπ'όψιν του οτι τα κράτη μπορούν να λένε ψέμματα αποτελεί επιχείρημα υπέρ της κάκιστης και πολιτικά μυωπικής σύλληψής του, δεν καταλαβαίνω γιατί το χρησιμοποιήτε.

    3) Τι σημαίνει δισεκατομμύρια ευρώ; Συμπεριλαμβάνουμε και τα μνημονιακά πακέτα της Ελλάδας που πάν κατ'εξοχήν σε ευρωπαικές τράπεζες για αποπληρωμή δανείων; Και γενικότερα, για να μη μπούμε σε σκανδαλολογίες, αλήθεια θέλετε να επιμείνετε πως δεν άρχισε ο νότος να υπερκαταναλώνει βορειοευρωπαικά προιόντα με δανεικά; Αυτά τα νούμερα σας λένε κάτι (συγκεκριμένα το τρίτο γραφημα);

    4) Δείτε τα νούμερα του 3. Επίσης, σκεφτείτε οτι ενδεχομένως παρ'ότι ο σχεδιασμός του ευρώ δεν ήταν να παρέχει μηχανισμό υπερκατανάλωσης απο τους Νότιους, άπαξ και αυτό άρχισε να συμβαίνει βόλεψε τους βόρειους εξαγωγείς επαρκώς ώστε να μη το αλλάξουν. Άρπα-κόλλα, και πάλι.

    5) Μιας και αποδέχεστε οτι ακολουθήθηκε κευνσιανή αναπτυξιακή πολιτική με δανεικά, μήπως θέλετε να ξανασκεφτείτε όσα γράψατε στο 4, δηλαδή απο ποιούς αγοράσαμε με δανεικά; Ποιές κατασκευαστικές μας έφτιαξαν τις γέφυρες, τα μετρό, τα αεροδρόμια, τους δρόμους, τα ολυμπιακά έργα που χτίστηκαν με δανεικά;

    Επίσης ναί είμασταν προβληματικοί πριν το ευρώ, δε το αρνείτε κανείς αυτό. Αλλά αυτό ήταν γνωστό και το αντανακλούσε η δυνατότητά μας να δανειζόμαστε. Αυτό που έφερε το ευρώ ήταν ένα όργιο δανεισμού και όλες τις παρεπόμενες φούσκες.

    7) Το ερώτημα είναι πώς οι οικονομίες του νότου θα γίνουν ανταγωνιστηκές. Με τι τι όραμα, επενδύσεις, και με τι κατεύθυνση. Υπάρχει μία μακρά ιστορία στο καπιταλιστικό σύστημα που θέλει τις αποικίες να αποδεικνύονται ανίκανες να αποδεχθούν τις ευεργετικές επεμβάσεις των δυτικών χωρών στις οικονομίες τους και τις κοινωνίες τους. Χωρίς δόση ειρωνίας, τι σας κάνει να περιμένετε οτι οι νεοκτιθείσες αποικίες της Ενωμένης Ευρώπης θα είναι διαφορετικές; Λέγοντας αυτό, δε θέλω να εκτραπούμε σε διαξιφισομόυς ταμπελολογίας και συνθημάτων, αλλά αναρωτιέμαι μήπως σας έχει περάσει απο το μυαλό οτι ενδεχομένως τα προτάγματα της ελεύθερης αγοράς και η μεγιστοποίηση της ανταγωνιστηκότητας δεν αποτελούν τους κυριότερους παράγοντες που συντελουν στην ανάπτυξη. Μήπως θα έπρεπε, για παράδειγμα, να συμψηφίζουμε γεωπολιτικούς παράγοντες, πακέτα στήριξης που απορρέουν απο γεωπολιτικούς υπολογισμούς, πολιτικές συνθήκες, και γενικότερες συγκυρίες στις οικονομικές νομοτέλειές μας;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. 11) Άρα τι προτείνετε; Να γίνουμε φθηνότεροι απο τις γειτονικές χώρες που δεν έχουν ενταχθεί στο ακριβό ευρώ; Ποιό είναι το αναπτυξιακό σας όραμα, οτι θα ανταγωνιστούμε τη Γερμανία σε τεχνολογικά προιόντα, ή οτι θα γίνουμε φθηνότεροι αγροτες και τουριστοδόχοι απο τους Τούρκους.

    12) Είμαι υπέρ της άποψης οτι λεκτικά πυροτεχνήματα του τύπου "η Κούβα και η Βόρεια Κορέα" ευτελίζουν τη συζήτηση και οτι ο πρώτος που τις φέρνει ώς παραδείγματα στη συζήτηση πρέπει να χάνει πέντε πόντους, όπως και ο πρώτος που αναφέρει τους Ναζί και το ολοκαύτωμα.

    14) Δυστυχώς όσοι διαβάζουμε το διεθνή τύπο βλέπουμε οτι υπάρχουν πολλές φωνές που επιβεβαιώνουν ακριβώς οτι η εσωτερική υποτίμηση δε δουλεύει ώς περίμεναν οι αισιόδοξοι 1, 2, 3, 4.

    αυτά,
    Νίκος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. εν κατακλείδι

    Σε γενικές γραμμές, τείνω προς τη γραμμη που θέλει την παραμονή στο ευρώ με όσο το δυνατόν λιγότερο καταστροφική εφαρμογή της δημοσιονομικής προσαρμογής. Δεν περιμένω οτι η παρούσα πορεία που διαγράφει το μνημόνιο θα οδηγήσει σε λύση, αλλά μόνο σε μεγαλύτερη μιζέρια και αστάθεια. Απο την άλλη, προτιμώ ευρωπαική λύση και σε αυτό η θέση της ευρωπαικής αριστεράς και οι πολιτικές εξελίξεις σε ευρωπαικό επίπεδο είναι κρίσιμες. Χαίρομαι που βλέπω τις αποψεις πέρι ευρωπαικού σχεδίου μάρσαλ να κερδίζουν έδαφος στο ημέτερο τοπίο.

    Απο τη άλλη είμαι πολύ επιφυλακτικός απέναντι σε όσους υπόσχονται πάταξη του πελατειακού κράτους και των οικονομικών και κοινωνικών μας αγκυλώσεων εν μέσω κρίσης. Τέτοιες απόψεις μου φαίνονται απο αφελείς ώς ύποπτες. Ίσως έζησα πολύ στο μικρό αιώνα του ΠΑΣΟΚ, αλλά έχω μάθει να μην εμπιστεύομαι τα μεγάλα λόγια που έρχονται απο μικρές πολιτικές δυνάμεις. Οι πολιτικές δυνάμεις αναλαμβάνουν να διαχειριστούν το κράτους που υπάρχει, με τους λειτουργούς που υπάρχουν. Παρθενογενέσεις δεν υφίστανται.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Θέλετε να βάλετε ενεργό link στο σχόλιό σας; BlogU