Κυριακή 2 Σεπτεμβρίου 2012

Η γελοιότης των αγορών

Οι αγορές είναι τυφλές...
Οι οικονομολόγοι και οι τραπεζίτες ξέρουν τα πάντα για τις τιμές, αλλά τίποτε για τις αξίες.
Πολ Κρούγκμαν
"...Σε λίγους μήνες, όταν το πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού θα έχει επιβεβαιωθεί και το έλλειμμα του ισοζυγίου πληρωμών θα τείνει να μηδενισθεί, τότε το διεθνές τραπεζικο-λογιστικό σύστημα θα αναφωνήσει «θαύμα - θαύμα», καθώς θα θεωρεί την Ελλάδα υπόδειγμα δημοσιονομικής εξυγίανσης και ζώνη ισχυρής ανταγωνιστικότητας. Και θα καταδειχθεί βεβαίως η γελοιότης των αγορών, οι οποίες όντως ξέρουν τα πάντα για τις τιμές, αλλά τίποτε για τις αξίες...."
Το επερχόμενο "ελληνικό θαύμα"

του Αντώνη Καρακούση*

Η Ελλάδα αυτή την ώρα είναι υποτιμημένη στον μέγιστο βαθμό.
Το διεθνές οικονομικό σύστημα, οι τράπεζες, οι διεθνείς ελεγκτικές εταιρείες, όσοι τέλος πάντων αποτιμούν χώρες και επιχειρήσεις, την αντιμετωπίζουν ως ζώνη υψηλού κινδύνου, που δεν επιτρέπει την ανάληψη οποιουδήποτε ρίσκου.
Γι' αυτό και κανείς δεν χρηματοδοτεί οτιδήποτε ελληνικό και βεβαίως δεν επενδύει εδώ. Οι διεθνείς τράπεζες, όπως και οι διαχειριστές κεφαλαίου, μας έχουν διαγράψει από τον χάρτη, μας αντιμετωπίζουν σχεδόν ως νεκρή ζώνη.

Κάπως έτσι οι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αθηνών εταιρείες αποτιμώνται ελάχιστα, δεν αξίζουν σε τρέχουσες τιμές ούτε όσο τα ακίνητά τους.
Αντιστοίχως οι τράπεζες που έχουν δανείσει επιχειρήσεις με εγγύηση μετοχές αυτών νιώθουν πως δεν έχουν τίποτε και αποφεύγουν οποιαδήποτε διευκολυντική κίνηση γιατί θα πρέπει να την καλύψουν με νέα κεφάλαια, τα οποία δεν έχουν και δεν μπορούν να βρουν.
Με αποτέλεσμα ο υποτιμητικός κύκλος να διευρύνεται και η ελληνική οικονομία να δεινοπαθεί.
Σε αυτό το περιβάλλον λογιστικής απαξίας και χρηματοδοτικής ανεπάρκειας οι τράπεζες δεν μπορούν να παρέμβουν, οι επιχειρήσεις που με λίγα χρήματα μπορούσαν να ξεπεράσουν την κρίση βυθίζονται ακόμη περισσότερο κ.ο.κ.

Ωστόσο, αυτή η εικόνα είναι πλαστή. Οι τρέχουσες αποτιμήσεις είναι αυτές, αλλά οι αξίες είναι άλλες.

"Οι οικονομολόγοι και οι τραπεζίτες ξέρουν τα πάντα για τις τιμές, αλλά τίποτε για τις αξίες" γράφει ο νομπελίστας Πολ Κρούγκμαν στο τελευταίο του βιβλίο. Κάτι που στην περίπτωσή μας ταιριάζει γάντι.
Την ώρα που το διεθνές οικονομικό σύστημα μας αντιμετωπίζει σαν ...
κάτι μεταξύ Γκάνας και Ακτής Ελεφαντοστού, όλοι γνωρίζουν ότι αξίζουμε πολλαπλάσια και ότι η σημερινή τραπεζικο-λογιστική αποτίμηση απέχει πολύ από την πραγματικότητα. Και επίσης άπαντες ενδομύχως πιστεύουν ότι σε ελάχιστο χρόνο όλο αυτό το πέπλο της απαξίας μπορεί να αντικατασταθεί από ένα ρεύμα ενδιαφέροντος και επενδύσεων.

Και αυτό γιατί απλούστατα γνωρίζουν ότι έχουν να κάνουν με μια ευρωπαϊκή χώρα, με ανεπτυγμένες υποδομές, εκπαιδευμένο εργατικό δυναμικό, η οποία εφαρμόζει το πιο επιθετικό παγκοσμίως πρόγραμμα οικονομικής εξυγίανσης.

Σε λίγους μήνες, όταν το πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού θα έχει επιβεβαιωθεί και το έλλειμμα του ισοζυγίου πληρωμών θα τείνει να μηδενισθεί, τότε το διεθνές τραπεζικο-λογιστικό σύστημα θα αναφωνήσει «θαύμα - θαύμα», καθώς θα θεωρεί την Ελλάδα υπόδειγμα δημοσιονομικής εξυγίανσης και ζώνη ισχυρής ανταγωνιστικότητας. Και θα καταδειχθεί βεβαίως η γελοιότης των αγορών, οι οποίες όντως ξέρουν τα πάντα για τις τιμές, αλλά τίποτε για τις αξίες.




*ΤΟ ΒΗΜΑ

13 σχόλια:

  1. Υποθέτω ότι ο κ. Καρακούσης, που φυσικά ξεχωρίζει την διαφορά μεταξύ "αξίας" και "τιμής", έχει πουλήσει το σπίτι του και έχει αγοράσει κοψοχρονιά μετοχές στο ΧΑ, με την βεβαιότητα ότι θα θησαυρίσει όταν οι "παραπλανημένες" τιμές των παρεξηγημένων ελληνικών εταιριών, ανέβουν στο ύψος των "πραγματικών" αξιών.
    Εκτός και αν εννοεί ότι έχει τοποθετήσει τις οικονομίες για τις σπουδές των παιδιών του σε ομόλογα του ελληνικού δημοσίου.
    Μήπως άραγε μπορεί να μας αποκαλύψει τι επενδύσεις έκανε τις τελευταίες εβδομάδες, για να μπορέσουμε και εμείς οι παραπλανημένοι να πάρουμε έστω ένα μικρό μέρος απο το ελντοράντο των κερδών που μετα βεβαιότητας υπόσχεται στο άμεσο μέλλον η ελληνική "οικονομία"?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Το περίεργο με τον Καρακούση, είναι, ότι έφυγε για διακοπές, ως απαισιόδοξος και επέστρεψε ως αισιόδοξος.
    Πριν τις διακοπές, όχι μόνο αυτός, αλλά γενικότερα το ΒΗΜΑ, είχε αρχίσει να φλερτάρει με την ιδέα της επιστροφής στην δραχμή, επικίνδυνα.
    Οσον αφορά την ουσία της τοποθέτησής του, με βρίσκει σχετικά σύμφωνο τώρα.
    Ο Μάρξ, στο μισθός , τιμή και κέρδος, αλλά και στο Κεφάλαιο, κάνει την ίδια διαφοροποίηση μεταξύ τιμής και αξίας.
    Τιμή είναι η αποτίμηση ενός προιόντος στην αγορά και αυτή, μπορεί να είναι ανάλογη με την προσφορά και την ζήτηση του.
    Αξία είναι το άθροισμα του κόστους των πρώτων υλών, της απόσβεσης των μηχανών, του χρήματος, των εγκαταστάσεων και του "μέσου κοινωνικού μισθού" για την παραγωγή του.
    Με αυτή την έννοια, είναι σωστή η "υπενθύμιση" του Κρούγκμαν, ότι οι αγορές "σήμερα", ξέρουν τα πάντα για τις τιμές, αλλά τίποτα για την αξία των προιόντων.
    Η εξειδίκευση του Καρακούση στην ελληνική περίπτωση, δεν γίνεται με τον καλύτερο τρόπο και με επίγνωση, αυτού που λέει.
    Ενδεχομένως θα έπρεπε να πεί, ότι η θέση σε "εμπάργκο" της Ελλάδας, από τις αγορές, δεν είναι δικαιολογημένη, στην ένταση που είναι και ότι η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, υπό το βάρος αυτής της πίεσης, έχει βελτιωθεί ή είναι έτοιμη να προσέλθει στις αγορές , τόσο βελτιωμένη, που μπορεί να δώσει προιόντα , σε τιμές "έκπληξη" για τις αγορές, όταν και αν , αυτές ξαναανοίξουν γι'αυτά.
    Νομίζω ότι είναι εναρμονισμένος ο ενθουσιασμός του με τα ευρήματα της έκθεσης της ΑΛΦΑ και από την προσδοκία να προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις πιό αποφασιστικά στην συνέχεια.
    Πάντως έτσι κι αλλιώς, αυτό θα κριθεί από την αξιολόγηση της έκθεσης της τρόικας από τους δανειστές και τον "πολιτικό χειρισμό" της.
    Και δική μου αίσθηση είναι ότι η πορεία είναι σε θετική κατεύθυνση, συνυπολογίζοντας, τις αλλαγές που αντικειμενικά θα επέλθουν στην "ευρωπαική συνταγή", στο άμεσο μέλλον.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δεν ξερω αν για ολα φταιει το ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ο…. ΣΥΡΙΖΑ, οι νοτιοι, οι βορειοι, οι …ανατολιτες,…, οι πολυεθνικες,οι βαλκανιοι ελληνες καπιταλιστες, οι ελευθεροι επαγγελματιες , οι ΔΥ, οι αυταπασχολουμενοι, οι αγροτες/κτηνοτροφοι, η ρωσικη μαφια με τις Ρωσιδες και Ουκρανιδες την δεκαετια του 90 και προσφατα η βουλγαρικη/κοσσοβαρικη/αλβανικη μαφια με τις Βουλγαρες/Μολδαβες,…, η ΚΑΠ, η ΕΟΚ/ΕΕ,…
      αλλα στην 96η θέση της παγκόσμιας κατάταξης ανταγωνιστικότητας -μεταξύ 144 χωρών- υποχώρησε η Ελλάδα, ενω λ.χ. αλλες μεσογειακες χωρες οπως η Πορτογαλία, υποχώρησε κατά τέσσερις θέσεις στην 49η και η Ισπανία διατήρησε την 36η θέση. Ετσι με οποιαδηποτε κυβερνηση δεν μπορουμε να παμε μπροστα.

      Αφώτιστος Φιλέλλην

      ΥΓ Διαβαστε τα χαλια της χωρας σε σημερινο δημοσιευμα παρακατω

      Ανταγωνιστικότητα: Εξι θέσεις κάτω η Ελλάδα
      NAFTEMPORIKI.GR Τετάρτη, 5 Σεπτεμβρίου 2012 12:50

      Στην 96η θέση της παγκόσμιας κατάταξης ανταγωνιστικότητας -μεταξύ 144 χωρών- υποχώρησε η Ελλάδα, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF – Global Competitiveness Report), καταγράφοντας πτώση έξι θέσεων σε σχέση με πέρυσι.

      Σύμφωνα με την έκθεση του WEF που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα στη Γενεύη, οικονομίες όπως η ελληνική, δυσκολεύονται να ανταγωνιστούν άλλες ευρωπαϊκές χώρες, γεγονός που υπογραμμίζει το αυξανόμενο χάσμα ανάμεσα στις χώρες της ευρωζώνης.

      Μεταξύ των χωρών της ευρωζώνης που έχασαν έδαφος, περιλαμβάνεται και η Γαλλία, η οποία δεν ανήκει πλέον στο γκρουπ των 20 πιο ανταγωνιστικών χωρών, καθώς έπεσε στην 21η θέση από την 18η που κατείχε κατά τον περασμένο χρόνο και την 15η το 2010. Αλλες χώρες της ευρωζώνης που σημείωσαν πτώση είναι το Βέλγιο, η Κύπρος και η Πορτογαλία, η οποία υποχώρησε κατά τέσσερις θέσεις στην 49η. Η Ισπανία διατήρησε την 36η θέση.

      Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, που οργανώνει την ετήσια διάσκεψη του Νταβός, η κρίση στις χώρες της νότιας Ευρώπης οδήγησε στην αύξηση του χάσματος, καθώς οι επενδυτές επικεντρώνονται όλο και περισσότερο σε αποτελεσματικότερες οικονομικά ευρωπαϊκές χώρες.

      Πρώτη στον κατάλογο της Παγκόσμιας Ανταγωνιστικότητας, για τέταρτη συνεχή χρονιά, φιγουράρει η Ελβετία χάρη στις καινοτόμες επιχειρήσεις της και μία ισορροπημένη ως προς τα συμφέροντα εργαζομένων και εργοδοτών πολιτική απασχόλησης.

      Αν και οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν πρώτη χώρα στον τομέα της καινοτομίας, το επίπεδο της συνολικής της ανταγωνιστικότητας υποχώρησε για τέταρτη συνεχή χρονιά, στην 5η θέση, εξαιτίας του αδιεξόδου στη συνεργασία ανάμεσα στις δύο πολιτικές παρατάξεις. Ωστόσο, σύμφωνα με την οικονομολόγο του WEF Μαργκαρέτα Ντρένιεκ Χανούζ, οι ΗΠΑ εξακολουθούν να διαθέτουν οικονομικό περιβάλλον το οποίο είναι «ένα από τα αποτελεσματικότερα στον κόσμο».

      Τις πρώτες θέσεις καταλαμβάνουν οι δέκα ευρωπαϊκές και ασιατικές χώρες που βρίσκονταν στην κορυφή και τον περασμένο χρόνο: Ελβετία, Σιγκαπούρη, Φινλανδία, Σουηδία, Ολλανδία, Γερμανία, Ηνωμένες Πολιτείες, Βρετανία, Χονγκ Κονγκ και Ιαπωνία.

      Η Κίνα διατηρεί τον τίτλο της αποτελεσματικότερης οικονομικά χώρας μεταξύ της ομάδας των αναδυομένων οικονομιών, αφήνοντας πίσω τη Βραζιλία, την Ινδία και τη Ρωσία.

      Τελευταία χώρα στον κατάλογο ανταγωνιστικότητας είναι το Μπουρούντι.

      πηγή ΑΜΠΕ, ΑFP, DPA

      Διαγραφή
  3. Γιώργο, δες αυτό
    http://www.euro2day.gr/specials/dr_money/131/articles/722110/Article.aspx

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. "Αξία είναι το άθροισμα του κόστους των πρώτων υλών, της απόσβεσης των μηχανών, του χρήματος, των εγκαταστάσεων και του "μέσου κοινωνικού μισθού" για την παραγωγή του."

    1. Δεν νομίζω ότι ο ορισμός αυτός βοηθά ιδιαίτερα στην ανεύρεση της "πραγματικής αξίας" ή της "πραγματικής τιμής μιας μετοχής", οι οποίες είναι υποκειμενικές έννοιες και αφορούν τις προσδοκίες και εκτιμήσεις του κάθε επενδυτή σχετικά με τις μελλοντικές προοπτικές και δυνατότητες μιας εταιρείας, εν σχέση με την τρέχουσα τιμή αγοράς της μετοχής στο χρηματιστήριο. Η διαφορά ανάμεσα στις δύο αυτές υποκειμενικές εκτιμήσεις είναι ο βασικός λόγος που κάποιος πουλά κάποια μετοχή σε κάποια συγκεκριμένη τιμή και κάποιος άλλος αγοράζει την μετοχή στην τιμή αυτή.

    2. Αν ξεφύγουμε απο τις "τιμές" και "αξίες" των μετοχών και των ομολόγων και πάμε στις "τιμές" και "αξίες" φυσικών προιόντων τότε το πράγμα γίνεται ακόμα πιο σύνθετο, γιατί το κόστος παραγωγής ενός προιόντος δεν συμπίπτει ούτε με την "αξία" ούτε με την "τιμή".
    Για παράδειγμα, η έννοια τόσο της "τιμής" όσο και της "αξίας" ενός κινητού τηλεφώνου, ενός αυτοκινήτου ή ενός γεύματος δεν έχει νόημα. Εξαρτώνται για τον κάθε ένα καταναλωτή πχ απο ποιό τηλέφωνο, ποιό αυτοκίνητο, ποιό γεύμα, Επίσης απο το αν ο συγκεκριμένος καταναλωτής έχει ήδη δύο τηλέφωνα και δύο αυτοκίνητα και απο το αν είναι χορτάτος ή όχι.
    Για παράδειγμα ένα Ρουμάνικο αυτοκίνητο μπορεί να έχει μεγαλύτερο κόστος παραγωγής απο ένα ισοδύναμο γιαπωνέζικο, λόγω χαμηλών τεχνολογικών επενδύσεων κεφαλαίου και παρόλα αυτά να έχει πολύ χαμηλότερη αξία στα μάτια των καταναλωτών.
    Αντίθετα, ένα I-phone μπορεί να έχει χαμηλότερο κόστος απο ένα τηλέφωνο πχ της Intracom αλλά υψηλότερη τιμή και "αξία" στην εκτίμηση των καταναλωτών.
    Ακόμα όμως και στο θέμα του κόστους τα πράγματα δεν είναι απλά.
    Η μέθοδος παραγωγής, το επίπεδο αυτοματοποίησης, ο συνδιασμός πρώτων υλών, η παραγωγικότητα και η ικανότητα των εργαζομένων, η καινοτομία κλπ διαφοροποιούν το κόστος παραγωγής κάθε συγκεκριμένου προιόντος σε τεράστιο βαθμό και αποτελούν το πεδίο στο οποίο κρίνεται η επιτυχία ενός προιόντος η/και μιας εταιρείας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Η σύγκριση, πρέπει να γίνεται, με το ίδιο προιόν.
    Δεν μπορείς να συγκρίνεις ένα ρουμάνικο αυτοκίνητο, με ένα γιαπωνέζικο αυτοκίνητο.
    Προυπόθεση να έχει ανταλλακτική αξία , ένα προιόν, είναι να έχει αξία χρήσης.
    Μ'αυτή την έννοια, ένα ρουμάνικο αυτοκίνητο, είναι μία αδιάφορησπατάλη, αφού δεν παράγει μια αξία χρήης , που είναι επιθυμητή. Εννοια έχει να συγκρίνεις ένα γιαπωνέζικο αυτοκίνητο, μεέν άλλο γιπωνέζικο αυτοκίνητο ή ένα γερμανικό αυτοκίνητο, που η αξία χρήσης τους, καλύπτει τις ίδιες απαιτήσεις. Τότε η "ανταλλακτική αξία" τους, είναι συγκρίσιμη και η διαφορά τους σχετίζεται, με το κόστος των παραγόντων της παραγωγής, μεταξύ των οποίων είναι και η τεχνολογική υπεροχή και οι μισθοί.
    Το ίδιο και με το iphone. Θα το συγκρίνεις με ένα Samsoung , όχι με άνα τηλέφωνο της ιντρκομ, που παρέχει άλλη αξία χρήσης στον χρήστη.
    Στην πραγματικότητα, όλα αυτά τα προιόντα είναι "πακέτα αξιών χρεήσης" και ως τέτοια συγκρίνονται από τους αγοραστές. Αν το iphone, προσέφερε μόνο ότι προσφέρει το τηλέφωνο της ιντρακόμ κανείς δεν θα έδινε 600 ευρώ για την εμφάνισή του. Το ίδιο και με τα αυτοκίνητα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σημείωσα απλώς, με ίσως περισσότερα λόγια απο όσα έπρεπε, ότι οι μετοχές και τα ομόλογα δεν έχουν κάποια αντικειμενική αξία και η τρέχουσα τιμή τους εκφράζει τις προσδοκίες και εκτιμήσεις κάθε επενδυτή ξεχωριστά.
      Λαμβάνοντας υπόψιν ότι κανένα προιόν δεν είναι το ακριβώς ίδιο με κανένα άλλο συμφωνούμε νομίζω ότι η αξία τους εξαρτάται απο την υποκειμενική εκτίμηση κάθε καταναλωτή και όχι απο το κόστος παραγωγής του, όπως λανθασμένα κατα τη γνώμη μου, αναφέρει ο Κ. Μαρξ.
      πχ αν υποθέσουμε ότι η κατασκευή μιας τυρόπιττας έχει το ίδιο τελικό κόστος με μία λασπόπιττα (η μία έχει ακριβότερες πρώτες ύλες αλλά η δεύτερη είναι πολύ πιο δύσκολη στην κατασκευή, ψήσιμο κλπ)θα έπρεπε σύμφωνα με την Labor theory of value να έχουν και την ίδια αξία στην εκτίμηση των καταναλωτών και κατα συνέπεια και την ίδια τιμή.

      Διαγραφή
  6. "Αξία είναι το άθροισμα του κόστους των πρώτων υλών, της απόσβεσης των μηχανών, του χρήματος, των εγκαταστάσεων και του "μέσου κοινωνικού μισθού" για την παραγωγή του".

    Ανούσιος ορισμός, ο οποίος, αντί να επιλύει το πρόβλημα, το καθιστά, ακόμα περισσότερο ομιχλώδες, αφού η εισαγωγή, ως παράγοντα προσδιορισμού του κόστους, του αναφερόμενου από τον Mαρξ, ως "μέσου κοινωνικού μισθού", παραπέμπει σε εξωοικονομικούς, μη αντικειμενοποιημένους, ασαφώς προσδιορισμένους και ουσιαστικά ρευστούς κοινωνικούς παράγοντες, οι οποίοι καθορίζουν τον αναφερόμενο, ως "μέσο κοινωνικό μισθό", ο οποίος στην πραγματική οικονομία αποτελεί ένα διαρκές σημείο αντιπαράθεσης και υφίσταται έναν διαρκή και αέναο επαναπροσδιορισμό, ο οποίος καθορίζεται, κάθε φορά από το επίπεδο των κοινωνικών αγώνων, όπως αυτοί εκφράζονται στους εργασιακούς χώρους και στην ευρύτερη οικονομική και κοινωνική ζωή των ανθρώπινων κοινωνικοϊστορικών συνόλων.

    Ως εκ τούτου, ο "μέσος κοινωνικός μισθός", ο οποίος είναι, συν τοις άλλοις ένα φάντασμα, προσδιορίζεται, κάθε φορά, από το επίπεδο της "ταξικής πάλης", έτσι όπως την προσδιόρισε ο Μαρξ και οι πριν από αυτόν και ως μη αντικειμενοποιημένος και εξωοικονομικός προσδιοριστικός παράγοντας, καθιστά επισφαλή κάθε απόπειρα προσδιορισμού της αποκαλούμενης αξίας, ως διαχρονικής και αντικειμενικά προσδιορισμένης οικονομικής έννοιας, που (υποτίθεται ότι) ισχύει και ενοποιεί σύμπαντα τον καπιταλιστικό κόσμο, πέρα από τόπο και χρόνο.

    Ως εκ τούτου και η έννοια της αξίας των αγαθών μέσα στην καπιταλιστική παραγωγή (ή ορθότερα, τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής) αποτελεί - όπως και πολλά άλλα στοιχεία της μαρξιστικής οικονομικής ανάλυσης, π.χ. η περίφημη "πτωτική τάση του ποσοστού του κέρδους" και οι συναφείς, αλλά και αποκλίνουσες με αυτήν μαρξικές εξισώσεις, που υποτίθεται ότι αναλύουν και εξηγούν την διαδικασία καταστροφής του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και την αντικατάστασή του από τον "σοσιαλιστικό τρόπο παραγωγής", μέσα από την "απαλλοτρίωση των απαλλοτριωτών" - και αυτή ένα σημείο που καταδεικνύει στον ψύχραιμο και ορθολογικά σκεπτόμενο παρατηρητή, την αντιφατικότητα της μαρξιστικής ανάλυσης και το άτοπο των συμπερασμάτων της, ιδιαίτερα όταν αυτή εμφανίζεται, όχι ως μια απόπειρα επιστημονικής εξήγησης της παλαιάς κλασσικής, ή της σύγχρονης γραφειοκρατικής καπιταλιστικής οικονομίας, αλλά ως η μόνη επιστημονική οικονομική ανάλυση της καπιταλιστικής οικονομίας, διαχρονικά και στο σύνολό της.


    Συμπερασματικά, λοιπόν, πρέπει να πω ότι, ως ιστορικά αναγνώσματα και ως απόπειρες επιστημονικής εξήγησης της καπιταλιστικής οικονομίας, και το "Μισθός, τιμή κέρδος" και το "Das Kapital" είναι καλά και συναρπαστικά αναγνώσματα - αν και "Το Κεφάλαιο" αποτελεί ένα δύσπεπτο και κουραστικό βιβλίο -, αλλά στην σημερινή πραγματικότητα δεν έχουν να πουν και πολλά πράγματα.

    Όσο και αν η αναβίωση των νεοφιλελεύθερων ιδεών και το χάος που η εφαρμογή τους, έφερε στον σύγχρονο γραφεικρατικό καπιταλιστικό κόσμο, τα έχουν καταστήσει να εμφανίζονται, ως αληθοφανή...

    (Όσον αφορά τον ευήθη Αντώνη Καρακούση, αυτός εμφανίζεται τόσο αισιόδοξος, όσο του επιβάλλεται και του επιτρέπεται από τα αφεντικά του, που τον πληρώνουν, για να γράφει όσα γράφει. Έτσι το να ασχολείται κάποιος μαζύ του είναι χάσιμο χρόνου. Υπάρχουν, άλλωστε, πολύ σπουδαιότερα πράγματα, για να ασχοληθεί κάποιος, αφού η κλωτσιά την οποία, πιθανώς, θα φάνε οι "ευρωπαϊστές" μας από τους ευρωζωνίτες φαίνεται ότι επίκειται και προσδιορίζεται για μετά τις αμερικανικές εκλογές του Νοεμβρίου)...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Έτσι, υπ' αυτό το πρίσμα, η μαρξική θεωρία της αξίας της εργασίας δεν έχει νόημα και δεν νοείται απλώς στην μερική και περιπτωσιολογική της διάσταση, ως επί μέρους ανάλυση που αφορά, ή πρέπει να εξετασθεί ανά αγαθό, ή ανά ομάδα αγαθών. Η θεωρία της αξίας στον ρικαρδιανό Καρλ Μαρξ, πρωτίστως και κυρίως, νοείται, ως προσδιορισμός του εσώτερου νοήματος που συνδέει, με άρρηκτους δεσμούς τον καπιταλιστικό κόσμο και το καπιταλιστικό σύστημα παραγωγής και τους δίνει ζωή και περιεχόμενο.

    Έτσι λοιπόν, η αξία της εργασίας και ο μέσος (ή/και ελάχιστος) κοινωνικός μισθός, ως όρος ο οποίος καθορίζει το στοιχείο της κινητήριας δύναμης που οδηγεί το οικονομικό και κοινωνικό σύστημα σε λειτουργία, καθώς και ως απόλυτο στοιχείο προσδιορισμού του κόστους των παραγόμενων αγαθών και συγκριτικό μέτρο, το οποίο διαπερνά τα επί μέρους διαφοροποιητικά στοιχεία, που σχετίζονται με τον τόπο, ή τον χρόνο, κατά τον οποίον παρήχθησαν τα αγαθά, δεν μπορεί και δεν νοείται να εξετάζονται και να παρατηρώνται, απλώς και μόνον, σε μια μερική, ή περιπτωσιολογική βάση, διότι, απλούστατα, η εμβέλειά τους δεν εξαντλείται στα επιμέρους, ή στα περιπτωσιολογικά τους στοιχεία.

    Αυτό που ενδιαφέρει τον ρικαρδιανό Karl Marx, όσον αφορά την θεωρία της αξίας της εργασίας και την συνδεόμενη με αυτήν θεωρία για τον εργατικό μισθό, ως ενός συγκεκριμένου μέσου, ή/και ελάχιστου αριθμού αγαθών και υπηρεσιών, που προσδιορίζουν την δέσμη των καταναλωτικών και - πολύ λιγότερο - των αποταμιευτικών ροών μιας εργατικής οικογένειας, ο οποίος μέσος, ή/και ελάχιστος αριθμός αγαθών και η οποία δέσμη καταναλωτικών και αποταμιευτικών ροών, προσδιορίζουν τον μέσο, ή/και ελάχιστο εργατικό μισθό, είναι η διασυνοριακή και η διαχρονική σύνδεση των μεγεθών, που αφορούν την καπιταλιστική παραγωγή, τα στοιχεία του κόστους της και η προσδιορισμένη και άμεσα μετρήσιμη διάστασή τους, προκειμένου να μπορούν να προσδιοριστούν, όχι μόνον τα στοιχεία του κόστους της καπιταλιστικής παραγωγής διαχρονικά και διατοπικά, αλλά κυρίως, βασικώς και πρωτίστως, η μακροοικονομική κατανομή των παραγόμενων αγαθών και της αξίας τους, ανάμεσα στις κοινωνικές και οικονομικές τάξεις, μερίδες και διαστρωματώσεις του οικονομικά ενεργού και ανενεργού πληθυσμού.

    Ο Karl Marx ασχολείται, με την θεωρία της αξίας και γι’ αυτόν σημασία έχει ο προσδιορισμός, μέσα από αυτήν την διαδικασία εντοπισμού των στοιχείων του εργατικού μισθού (είτε, ως μέσου κοινωνικού μισθού, ή ως ελάχιστου επιβίωσης μιας εργατικής οικογένειας, που επιτρέπει την αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης, στην οποία στηρίζεται η μαρξική θεωρία της αξίας), του γενικού μέτρου σύγκρισης και του ισοδύναμου στοιχείου, το οποίο διασυνδέει, πέρα από τόπο και χρόνο, ως εσώτερο και κυρίαρχο στοιχείο την καπιταλιστική παραγωγή και αποδεικνύει, πέρα από κάθε αμφιβολία, την υφιστάμενη εκμετάλλευση του παραγόμενου κοινωνικού προϊόντος, κατά το μέρος του εκείνο, το οποίο δεν αποδίδεται στους παραγωγούς (τους εργάτες και τους εν γένει εργαζόμενους στην παραγωγική διαδικασία), το οποίο θα μπορούσαμε να ορίσουμε, ως κοινωνικό υπερπροϊόν - όρος ο οποίος απαντάται στον Μαρξ και στους μαρξιστές - και το οποίο στην μαρξική και στην μετέπειτα μαρξιστική ανάλυση ορίζεται, ως υπεραξία και προσδιορίζεται ως το τμήμα εκείνο της παραγόμενης αξίας της εργασίας, το οποίο καρπούται η εκμεταλλευτική καπιταλιστική τάξη, ως υπεραξία (η οποία, ορθώς, στην μαρξική ανάλυση δεν ταυτίζεται με το κέρδος των καπιταλιστών, το οποίο ναι μεν, αποτελεί κύριο και βασικό στοιχείο της υπεραξίας, αλλά δεν ταυτίζεται με αυτήν, αφού, η υπεραξία δεν εξαντλείται στο κέρδος, το οποίο είναι μόνον ένα μέρος της υπεραξίας, η οποία, πέραν του κέρδους έχει και άλλα κομμάτια που την συναποτελούν, μαζί με το καπιταλιστικό κέρδος).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Τι θέλησε, λοιπόν, να οικοδομήσει, να κάνει πράξη και να υλοποιήσει ο Καρλ Μαρξ με την θεωρία της αξίας της εργασίας και του εργατικού μισθού;

    Θέλησε να οικοδομήσει την Γενική Θεωρία της Ιστορίας της Φύσης και του Ανθρώπου, με κυρίαρχο τρέχον στοιχείο την θεωρία της καπιταλιστικής οικονομίας, ως ένα ενιαίο κοινωνικοϊστορικό οικοδόμημα, το οποίο πήρε τον τίτλο του Διαλεκτικού και του Ιστορικού Υλισμού.


    Βέβαια, ο τίτλος αυτός, ως τέτοιος δεν απαντάται στον ίδιο τον Καρλ Μαρξ. Απαντάται, μερικώς, στον Friedrich Engels και κατά κόρον, μέχρι εξαντλήσεως στους επιγόνους των δύο αυτών ανδρών, στους οποίους έλαβε μυστικιστικές διαστάσεις, ιδίως όταν ο μαρξισμόε κατέστη δόγμα και κυρίαρχος ιδεολογικός μηχανισμός των αρχουσών κομμουνιστικών κομματικών γραφειοκρατικών τάξεων, οι οποίες ανήλθαν στην εξουσία, σε διάφορες χώρες, ανά την υφήλιο, ύστερα από το 1917.

    Όμως, μπορεί ο τίτλος του "Διαλεκτικού και του Ιστορικού Υλισμού" να μην απαντάται στον Καρλ Μαρξ, αλλά το περιεχόμενο του εν λόγω τίτλου, ο περιγραφικός ορισμός του υπάρχει και είναι λεπτομερειακός μέσα στα μαρξικά κείμενα. Και φυσικά σε αυτόν τον ορισμό ήταν ο Φρήντριχ Ένγκελς, που ήλθε, εκ των υστέρων, να δώσει τον τίτλο, για τον οποίο κάνω εδώ λόγο, προσδιορίζοντας τον μαρξικό ορισμό, ορθώς, ως θεωρία του Διαλεκτικού και του Ιστορικού Υλισμού, η οποία δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια επιστημονική προσπάθεια να κατασκευασθεί μια γενική ενοποιητική θεωρία που να εξηγεί, με ενιαίο τρόπο την Ιστορία της Φύσης και την Ιστορία του Ανθρώπου - καλύτερα της ανθρώπινης κοινωνίας.

    (Το γεγονός ότι η επιστημονική αυτή προσπάθεια έμεινε ως απόπειρα και απέτυχε να εξηγήσει τον κόσμο δεν είναι αυτό που έχει σημασία. Σημασία έχει η προσπάθεια).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Μη γράφεις άλλες παπαριές. Ελεος.
    Δεν κατανοείς βασικά πράγματα. Δεν έχει έννοια η συζήτηση μαζί σου. Σε βεβαιώνω.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Να 'σαι καλά Κωστή μου, που με έκανες και θυμήθηκα τα νειάτα μας!

    Μου αρέσει, πάντως, που οι διαφωνίες του 1983 παραμένουν ακέραιες, παρά το διάβα του χρόνου. (Φυσικά και τότε - όπως και τώρα - εγώ δεν ήμουν μαρξιστής. Εσύ ήσουν και όπως βλέπω, παραμένεις. Δικαίωμά σου, αλλά την κριτική, θα την διαβάζεις και θα την ακούς, όσο και αν δεν σου αρέσει).

    Οι μαρξιστές - κυρίως οι "ανανεωτές" - δεν αρέσκονται στο να τους υποδεικνύεται η συνεκτική, άρρηκτη και αδιάσπαστη διασύνδεση, ανάμεσα στην μαρξική θεωρία της αξίας της εργασίας και στο μαρξικό/μαρξιστικό ψευδοεπιστημονικό ιδεολόγημα του διαλεκτικού και ιστορικού υλισμού, με το οποίο ο Μάρξ και οι μαρξιστές θέλησαν να ενοποιήσουν τα πεδία των φυσικών και των κοινωνικών επιστημών. Αυτό, προφανώς, συμβαίνει - ακόμα και όταν δεν ομολογείται - επειδή, αυτή η διασύνδεση της θεωρίας της αξίας της εργασίας με τον διαλεκτικό και ιστορικό υλισμό (πέρα από την ιστορική κατάδειξη του επιστημονικού ατόπου των θεωριών αυτών) παραπέμπει στον μαρξιστικό ολοκληρωτισμό, ο οποίος ξεπήδησε, μέσα από αυτές τις θεωρητικές κατασκευές και έλαβε σάρκα και οστά, μέσα στην ιστορική εξέλιξη στις κοινωνίες που οικοδόμησε ο μαρξισμός στα ερείπια του αποτυχημένου πειράματος της οικοδόμησης μιας εργατοαγροτικής εξουσίας, με κοινωνικοαπελευθερωτικό περιεχόμενο στην επαναστατική Ρωσία την περίοδο 1917 - 1921 και των "σοσιαλιστικών" καθεστώτων, που προέκυψαν, ως αποτελέσματα της κομματικής και κοινωνικοοικονομικής γραφειοκρατικής εξουσίας, που οικοδομήθηκε από τον Λένιν, τους μπολσεβίκους και την Κομμουνιστική Διεθνή, ως ειδικών και αποκλειστικών κατόχων της επαναστατικής επιστημονικής κοινωνικής θεωρίας του μαρξισμού.

    Δυστυχώς, για τους, πάσης φύσεως και εσοδείας, μαρξιστές αυτοί είχαν προειδοποιηθεί, για την κοινωνικοϊστορική αυτή εξέλιξη και από τον Μιχαήλ Μπακούνιν και από την Ρόζα Λούξεμπουργκ, σε διαφορετικές ιστορικές περιόδους. Αυτές τις προειδοποιήσεις οι μαρξιστές τις αγνόησαν. Ως εκ τούτου, αυτά που ακολούθησαν στην συνέχεια και η συντηρητική και αντιδραστική αναδίπλωση του μαρξισμού - σε όλες του τις εκδοχές, είτε την κλασσική γραφειοκρατική ρεφορμιστική εκδοχή του, είτε την "επαναστατική" ολοκληρωτική γραφειοκρατική εκδοχή του - υπήρξαν, απολύτως, αναμενόμενα, για τους ψύχραιμους και νηφάλιους παρατηρητές...

    Γι' αυτό, λοιπόν, χρήσιμο είναι να μπορούμε να κατανοήσουμε τα βασικά. Αρκεί αυτά τα βασικά να ορώνται στην ολότητά τους και να συνεκτιμάται η αδιάσπαστη συνεκτικότητά τους. Μια συνεκτικότητα διαρκή και άτμητη, η οποία διαπερνά και διασυνδέει την θεωρία της αξίας της εργασίας και τον διαλεκτικό και τον ιστορικό υλισμό και να μην τα παρακάμπτουμε, όχι επειδή έτσι αρέσει σε μένα, ή σε οποιονδήποτε άλλον, αλλά επειδή έτσι αρέσει στον Καρλ Μαρξ και στον Φρήντριχ Ένγκελς, δηλαδή στους πρωτεργάτες αυτών των θεωριών, τις οποίες κατασκεύασαν, πρωτοπορώντας στην εποχή τους (και άσχετα από το γεγονός ότι απέτυχαν), με σκοπό την πλήρη ενοποίηση των επιστημονικών πεδίων της Φύσης και της Ιστορίας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Έτσι, όμως, με αυτή την επιστημονική (ή καλύτερα την επιστημονικοφανή) τους απαίτηση, για πλήρη ενοποίηση όλων των επιστημονικών πεδίων και την αποκλειστική πρωτοκαθεδρία στην επιστήμη και στους "επαΐοντες" φυσικοκοινωνικούς "επιστήμονες", οι Karl Marx και Friedrich Engels δεν έκαναν τίποτε περισσότερο, μέσα από την λειτουργία του μηχανισμού της "ετερογονίας των σκοπών", από το να οικοδομήσουν μια ολοκληρωτική θεωρία, η οποία κατέστη το καταλληλότερο όργανο, για την οικοδόμηση και την ιδεολογική δικαιολόγηση της ολοκληρωτικής εξουσίας των "επιστημόνων της επαναστατικής κοινωνικής και οικονομικής θεωρίας", οι οποίοι συγκεκριμενοποιήθηκαν στο κοινωνικό στρώμα της ιεραρχίας των κομμουνιστικών κομματικών γραφειοκρατιών και στην εξουσία, που αυτές οι γραφειοκρατίες εξέφρασαν (και εξακολουθούν να εκφράζουν, αφού, παρά την κατάρρευση των καθεστώτων του "υπαρκτού σοσιαλισμού", η ολοκληρωτική μαρξιστική γραφειοκρατική εξουσία, εξακολουθεί να διοικεί με σιδηρά πυγμή, περισσότερους από 1.400.000.000 ανθρώπους στον πλανήτη μας).

    Η κατάδειξη και η υπόδειξη αυτής της άρρηκτης συνοχής, που διαπερνά το σύνολο των μαρξικών ιδεών και της μαρξιστικής θεωρίας, ξεκινώντας από την θεωρία της αξίας της εργασίας και καταλήγοντας στον Διαλεκτικό και τον Ιστορικό Υλισμό, στενοχωρεί, διαχρονικά, τους μαρξιστές διανοούμενους. Και αυτό είναι κατανοητό.


    Δεν πειράζει. Θα τους περάσει. Το έχουν συνηθίσει, άλλωστε...


    Πάντα φιλικά και καλοπροαίρετα...



    Τάσος Αναστασόπουλος


    ΑπάντησηΔιαγραφή

Θέλετε να βάλετε ενεργό link στο σχόλιό σας; BlogU