Ο μεταρρυθμιστικός τουρισμός και ο δημοσιονομικός γκρεμός

του Βαγγέλη Παπαβασιλείου

Κανείς δεν τόλμησε μέχρι σήμερα να περιγράψει ένα αριστερό μνημόνιο, ένα συντηρητικό ή ένα πράσινο μνημόνιο. Ένα μνημόνιο που δεν θα φέρει μόνο την υπογραφή μας δίπλα σε εκείνη των δανειστών, αλλά και τις δικές μας ιδέες. Όλες οι πολιτικές δυνάμεις (πλην των διάσπαρτων μεταρρυθμιστικών κινήσεων) κρύφτηκαν πίσω από το βολικό δίλημμα "μνημόνιο/αντιμνημόνιο" ξεγελώντας για την ανεπάρκειά τους και την αφωνία τους, τους άλλους και τον εαυτό τους. 

Νομίζουν ότι κάνουν πολιτική, ο μεν ΣΥΡΙΖΑ αντιπαλεύοντας (όπως έκαναν κάποτε οι "λουδίτες" στα μηχανήματα) κάθε πρόβλεψη του μνημονίου χωρίς καμιά εναλλακτική, οι δε της τρικομματικής, "εφαρμόζοντας" το μνημόνιο με εισπρακτικά μέτρα δικής τους έμπνευσης και μίγματα μέτρων μηδενικής αναπτυξιακής αποτελεσματικότητας. 

Τρία χρόνια τώρα οι αντιπροτάσεις, το ζητούμενο "ελληνικό μνημόνιο", περιορίζεται σε ψιθύρους, ασκήσεις επί χάρτου που συντρίβει η πραγματικότητα και προεκλογικές εξαγγελίες ισοδυνάμων που τα παίρνει το ποτάμι. Την πρωτοβουλία έχουν οι δανειστές: αυτοί προτείνουν μέτρα, αυτοί τα αξιολογούν, αυτοί τα αλλάζουν - αυτοί κάνουν το κούρεμα, μειώνουν τα επιτόκια, δίνουν παράταση αποπληρωμής, προγραμματίζουν μέτρα ανάλογα την πρόοδο. 

Το ντόπιο πολιτικό προσωπικό έχει χάσει την μπάλα, έχει αποδεχτεί την άνευ όρων καθοδήγηση της τρόικας και νοιάζεται μόνο να περισώσει τους δικούς του ανθρώπους. Ακόμη και τα κουφάρια της σοσιαλδημοκρατίας και της ανανεωτικής αριστεράς τόχουν ρίξει στην μοιρασιά των θέσεων του μηχανισμού στους πιστούς τους αναμένοντας το αύριο. 

Κι όσο εκείνοι ακροβολίζονται σε θέσεις περί την εξουσία, ο κόσμος βυθίζεται καθημερινά στην ανέχεια και κυρίως στην απελπισία. Κανένα μέλλον δεν διαγράφεται  - μια αχνή μόνο ελπίδα ότι οι ευρωπαίοι επίτροποι, ο Ράιχενμπαχ και η task force, θα τα κάνουν καλύτερα και θα καταλάβουν αυτό που οι ντόπιοι πολιτικοί μας δεν θέλουν ή δεν μπορούν να καταλάβουν: ότι χωρίς λαό, χωρίς δουλειά, χωρίς ζωντανή οικονομία και αγορά, ούτε φόροι θα εισπραχτούν ούτε μισθοί και συντάξεις θα καταβληθούν. Και χωρίς λογική και καθαρή φορολογία ούτε επενδύσεις ούτε ανάπτυξη θα προκύψουν. 

Ο δημοσιονομικός γκρεμός είναι συνεχώς μπροστά μας. Οι απλοί άνθρωποι τον βιώνουν καθημερινά, η μεσαία τάξη δεν υπάρχει πια, οι δικαστές δεν δικάζουν οικονομικές υποθέσεις, οι φυλακές δεν χωρούν άλλους υπόδικους, η κοινωνία δεν έχει δουλειά και φαγητό.

Και μέσα σε όλα αυτά, κάποιοι με ιδέες και εναλλακτικές αλλά πολλή προσωπική φιλοδοξία, νομίζουν ότι υπάρχει χρόνος. 

Χρόνος για γενικές συζητήσεις, φόρουμ, μεταρρυθμιστικό τουρισμό, εξωτικές πολιτικές και οργανωτικές ιδέες. Υπόσχονται κόμματα προσεχώς, προγράμματα προσεχώς, συνεργασίες προσεχώς. Λες και η πολιτική είναι ένα χόμπι για τον ελεύθερο χρόνο μας και όχι ένα εργαλείο επειγουσών λύσεων για το σήμερα. Ένα σήμερα που στην περίπτωσή μας είναι αγωνιώδες και άυπνο, γεμάτο εφιάλτες και ανασφάλειες.

Ίσως πολλοί από αυτούς έχουν λυμένο το προσωπικό τους πρόβλημα και δεν καταλαβαίνουν για τι μιλούν. 

Ίσως άλλοι, χρόνια και χρόνια παγιδευμένοι σε μια αναχρονιστική πολιτική γεωγραφία "δεξιάς/αριστεράς" προτιμούν να τους βγει το μάτι παρά το όνομα ("κεντρώος", "μεταρρυθμιστής", "εκσυγχρονιστής", "μνημονιακός"...). 

Ίσως άλλοι τέλος οδηγούν τα βήματά τους με μοναδικό κριτήριο την ηγεμόνευση του "κόμματος χωρίς όνομα" και του νέου προοδευτικού χώρου.

Ότι όμως και να σκέφτονται εκείνοι, ξεχνούν κάτι: τα προβλήματα και τις λύσεις τους - ότι κάθε μέρα είναι πολύτιμη, κάθε μέρα οι 'μεταρρυθμίσεις" παίρνουν πελατειακό πρόσημο και καταστρέφονται από την τρικομματική και την αντιπολίτευση ΣΥΡΙΖΑ. Ότι η τρόικα μας φορτώνει με νέες απαιτήσεις εξ αιτίας της μονόδρομης χρηματοδότησης ενός τρύπιου κράτους και όχι του παραγωγικού τομέα. Ξεχνούν, ότι η φοροδοτική ικανότητα έχει ήδη ...
εξαντληθεί και κάθε επόμενο μέτρο είναι καθοριστικό αν θα ανοίξει δουλειές ή θα θάψει ελπίδες.

Έτσι, η συνέχιση του μεταρρυθμιστικού τουρισμού είναι πλέον συνώνυμη της Αδιαφορίας! Αδιαφορίας για την κοινωνία και την τύχη της, αδιαφορίας για τις ελπίδες που αμυδρά διαγράφονται από την ευρωπαϊκή υποστήριξη, αδιαφορίας για τις δυνατότητες που παραβλέπονται ή εγκαταλείπονται από το ντόπιο πελατειακό πολιτικό προσωπικό.

Όσοι/όσες καταλαβαίνουν, δεν έχουν άλλη επιλογή από το να προχωρήσουν: κάθε μέρα είναι πολύτιμη, κάθε μέρα απραξίας συντηρεί τα κουφάρια της κεντροαριστεράς ως μοιραίους διαμεσολαβητές των επιθυμιών μας. Και επιτρέπει την αναβίωση ενός νέου -τρικομματικού αυτήν την φορά-, πελατειακού συστήματος. 

Κυρίως όμως επιτρέπει την επιβολή των νόμων της οικονομικής ζούγκλας και του κοινωνικού ντετερμινισμού: "αυτά είναι τα μέτρα, όποιος επιβιώσει"... 

Ας συντριβεί η παλιά αγορά μαζί με το άρρωστο κομμάτι της, ας σβήσουν οι επιχειρήσεις που απέμειναν, ας χαθούν οι δουλειές ακόμα και οι μέχρι χθες ασφαλείς: μια νέα αγορά αναδύεται, σε τομείς που επιτρέπουν εξαγωγές και γενικά οικονομικές σχέσεις και εισόδημα από το εξωτερικό. Εξαγωγές γιατί εδώ δεν υπάρχει αγορά - η άλλη όψη της ιδιωτικής μετανάστευσης... Και μετά, σε τρία πέντε χρόνια, το πλεόνασμά τους θα δημιουργήσει μια νέα υγιέστερη οικονομία. Εσείς στο μεταξύ, περισσεύετε...

Ποια δύναμη μπορεί λοιπόν να υποδείξει ποιες μεταρρυθμίσεις θέλουν στήριξη και ποιες είναι σε λάθος κατεύθυνση; Ποιες είναι καθοριστικές και ποιες χωρίς ουσία; Ποιες είναι οι προτεραιότητες, τι πρέπει να αλλάξει στα περιθώρια των δημοσιονομικών προβλέψεων, τι αξίζει και πρέπει να γίνει πρώτο και τι είναι λάθος και πρέπει να καταπολεμηθεί;

Μα ο χώρος της προοδευτικής μεταρρύθμισης. Που διαθέτει και την υποστήριξη και τους ειδικούς και τις προτάσεις. Μόνο που είναι κατακερματισμένος γιατί του λείπει η αυτοπεποίθηση της παρέμβασης χωρίς το παλιό πολιτικό υπόδειγμα: ισχυρός -και άνδρας- αρχηγός, δημαγωγός, κωλοτούμπας, "ικανός" με λίγα λόγια. 

Κι όμως ο χώρος αυτός τα έχει όλα: άπειρες συνιστώσες (περισσότερες από τον ΣΥΡΙΖΑ...), πλούτο ιδεών και προτάσεων από αξιόπιστους επιστήμονες και ερευνητές, φίλους και συναγωνιστές σε όλο σχεδόν το πολιτικό φάσμα, "αριστερή" και "δεξιά" πτέρυγα ήδη διαμορφωμένη - όπως κάθε σοβαρός πολυσυλλεκτικός χώρος -, μεγάλο φάσμα ικανών να τον εκπροσωπήσουν νέων πολιτικών, έναν τουλάχιστον ευρωβουλευτή, δύο τουλάχιστον δημάρχους -Αθήνας και Θεσσαλονίκης- στο πνεύμα του και πλειάδα στελεχών που περιμένουν ανάθεση έργου. 

Μπορεί ήδη και χωρίς άλλα φόρουμ να δημιουργήσει συντεταγμένα, ένα μεταρρυθμιστικό προοδευτικό κόμμα με τα όλα του!

Στο μεταξύ, έχουμε χορτάσει από μεταρρυθμιστικό τουρισμό. Έχουμε γεμίσει τις "βαλίτσες" μας εντυπώσεις, ιδέες, προτάσεις, ονειρικά τοπία αειφόρου ανάπτυξης, καινοτομίας, κοινωνικής πολιτικής και πολιτισμού. Και κυρίως υποσχέσεις στον εαυτό μας και τους άλλους, ότι θα ξημερώσει ένα αύριο που θα έχουμε πάλι δουλειά και όνειρα.

Μα πως θα γίνουν όλα αυτά αν όχι με την εφαρμογή ενός προοδευτικού μνημονίου που θα φτιάξουμε μόνοι μας και δεν θα μας το επιβάλλουν άλλοι ούτε θα το πετσοκόβουν τα συμφέροντα του πελατειακού χθες. 

(Λίγο πολύ, τουλάχιστον οι μεταρρυθμιστές, ξέρουμε πια τι φταίει στα τωρινά μνημόνια και κυρίως στον τρόπο που αυτά εφαρμόζονται)

Ενός μνημονίου λοιπόν που επιτέλους θα προτείνουμε εμείς, θα συνδιαμορφώσουμε με τις λογικές και δυνάμεις της ΕΕ, διορθώνοντας όπου πρέπει το σημερινό και εφαρμόζοντάς το στην εντέλεια με κοινωνική και πολιτική υποστήριξη μιας μεγάλης συνεργασίας ότι πολυτιμότερου έχει ακόμη αυτός ο τόπος. 

Αυτή η συνεργασία οφείλει να ξεκινήσει τις επόμενες μέρες. 

Όλα υπάρχουν - λείπει η συλλογικότητα.

Γιώργος Παπασπυρόπουλος