Παρασκευή 19 Ιουλίου 2013

Το πιο μεγάλο λάθος της μεταπολίτευσης

του Παναγιώτη Πασπαλιάρη*

Δεν χωρά αμφιβολία ότι οι κεντρικές αποφάσεις της μεταπολίτευσης ήταν ορθές. Αποφάσεις όπως ο εκδημοκρατισμός, το προεδρευόμενο πολίτευμα, η αναγνώριση του ΚΚΕ, η καθιέρωση της δημοτικής, η ένταξη στην ΕΟΚ, η πρόοδος στους κοινωνικούς θεσμούς, το ΕΣΥ, η ένταξή της χώρας στο ευρώ. Οι αποφάσεις αυτές στάθηκαν πραγματικοί φανοί και φώτισαν για πρώτη φορά στην ιστορία μας με τέτοια λάμψη τα εκατοντάδες λάθη και επαναλήψεις λαθών του πολιτικού συστήματος. Κομματισμός, αναξιοκρατία, χρηματισμοί και γενική διαφθορά, αντιπαροχή, σακάτεμα του παραγωγικού ιστού, κρατισμός, σαθρός συνδικαλισμός, κοντόφθαλμη εκπαιδευτική πολιτική. Λάθη που παλιά καλύπτονταν υπό την αιγίδα του παλατιού, υπό το σκότος της δεξιάς διακυβέρνησης,  υπό το βάρος μιας υποτίμησης, υπό τον φόβο της κομμουνιστικής απειλής. 
Από όλα τα λάθη όμως της μεταπολίτευσης, ποιο ήταν το πιο σημαντικό;

Το αγροτικό ζήτημα

Το 1871 ο βουλευτής Ναυπακτίας Αθανάσιος Ροντήρης είπε στη Βουλή: «Δεν θέλω εις την πατρίδα μου […] το φοβερόν θηρίον proletaire. Θέλω έκαστος πολίτης να έχει μίαν σπιθαμήν γης». Το 1917 η κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου της Θεσσαλονίκης, με πρωτεργάτη τον Ανδρέα Μιχαλακόπουλο, ψήφισε την απαλλοτρίωση της γης των μεγάλων τσιφλικάδων προς όφελος των 
μικροϊδιοκτητών. Προτιμήθηκε ως κύτταρο η μικρή αγροικία (homestead) και ο συνεταιρισμός των αγροικιών όπου ήταν εφικτό. 
Έλεγε ο Μιχαλακόπουλος στη Βουλή: «Πρέπει να τας περιφρουρήσωμεν (τις μικρές ιδιοκτησίες) από τους όνυχας η «πράσινη επανάσταση» του νομπελίστα αμερικανού Νόρμαν Μπορλάουγκ. 
Με την πρόφαση της σωτηρίας χωρών όπως η Ινδία και η Κίνα από την πείνα και με τη σπάταλη υποστήριξη του ιδρύματος Ροκφέλερ, οι μονοκαλλιέργειες, η λίπανση των εδαφών και η χρήση χημικών εντομοκτόνων αντικατέστησαν την παραδοσιακή γεωργία σε όλο σχεδόν τον κόσμο. 

Η γονιμότητα της γης

Τη δεκαετία του ‘80 εκατομμύρια τόννοι χημικών λιπασμάτων εναποθέτονταν στη γη και από εκεί στον υδροφόρο ορίζοντα. Η τεχνητή αυτή ενδυνάμωση των φυτών και η μονοκαλλιέργεια ενίσχυαν 
και τα καταστροφικά ζιζάνια. Από το υπόστρωμα, το οποίο έχει καταλάβει σε μεγάλο ποσοστό η αλμυρή θάλασσα. 
Παράλληλα, εκατοντάδες πυρκαγιές, άλλες λόγω των μεγάλων ξηρασιών που πλήττουν συχνότερα και με μεγαλύτερη ένταση τη χώρα, άλλες λόγω των προεκλογικών περιόδων (1981, 1985, 1988, 
2000 και 2007), έχουν απογυμνώσει μεγάλους ορεινούς όγκους της χώρας, κάποτε κατάφυτους. 
Η δημοκρατία, όπως είπαμε, δεν ήταν παρά ένας τεράστιος φωτεινός στύλος που φώτισε την ανεπάρκεια και την ιδιοτέλεια του παλινορθωμένου πολιτικού συστήματος της μεταπολίτευσης. 
Ούτε ο Καραμανλής ούτε ο Παπανδρέου ούτε κανείς άλλος πολιτικός αντιλήφθηκε το αγροτικό πρόβλημα ως ζήτημα γονιμότητας της γης. Γι’ αυτούς το ζήτημα ήταν πώς θα ικανοποιηθούν οι χρηματοδότες εξαγωγείς όπως οι Παπαστράτοι. Κατά δεύτερο λόγο πώς θα τακτοποιηθούν οι ψηφοφόροι αγρότες. Είτε αυτό σήμαινε επιδοτήσεις (με τα περιβόητα ΜΟΠ) για να μεγαλώνουν οι παραγωγές και όχι σπάνια να καταλήγουν σε χαβούζες, είτε σήμαινε διορισμοί στον δημόσιο για να μετακομίσουν με ένα ...
μισθό στην πόλη.


Η καταστροφή της αγροτικής παράδοσης

Για πολλούς αιώνες η γη ήταν σύμβολο πλούτου. Ο αγρότης, ακολουθώντας παραδοσιακές μεθόδους και σεβόμενος τη φύση, έβγαζε μικρές παραγωγές τις οποίες διακινούσε στις τοπικές αγορές. 
Από εκείνες τις εποχές υπάρχουν θύμησες στα μυθιστορήματα του Καζαντζάκη και σε διηγήσεις παλιότερων γενεών, κυρίως των Μικρασιατών. Μαρτυρίες ευζωίας με τα μέτρα της κάθε εποχής 
αφθονούν επίσης σε βυζαντινές και οθωμανικές πηγές. Οι ελεύθεροι μικροϊδιοκτήτες γης ζούσαν τον κυκλικό χρόνο των σοδειών που σηματοδοτούσαν οι θρησκευτικές και οι ξεχασμένες παγανιστικές γιορτές. Κι όμως οι γονείς μας σήμερα θυμούνται από τα χωριά τους μόνο πείνα και εξαθλίωση.
Στην παραδοσιακή ολιστική γεωργία των μικρών αγροκτημάτων χρειαζόταν απλώς χρόνος για την αναπαραγωγή των σπόρων, ανθρώπινη εργασία και λίγο νερό.
Στη νέα βιομηχανική γεωργία χρειάζονταν βελτιωμένοι σπόροι, πολύ νερό, μηχανολογικός εξοπλισμός, ορυκτά καύσιμα, λιπάσματα και εντομοκτόνα. 
Τα έξοδα αυτά ο αγρότης τα κάλυπτε με δάνεια που απόσβενε με τη μεγάλη παραγωγή. Όχι πάντα. Κάποια στιγμή η επιδότηση τελείωνε, η τιμή έπεφτε και αδυνατούσε να καλύψει τα δάνεια. 
Πουλούσε τη γη ή την εγκατέλειπε για μια καλύτερη ζωή στο εξωτερικό ή την Αθήνα. Σήμερα μεγάλο μέρος της γης είναι υποθηκευμένο στην Αγροτική Τράπεζα και τον νέο ιδιώτη τοκιστή. 
Οι αγροικίες και οι συνεταιρισμοί επί της ουσίας εγκαταλείφθηκαν. Από το 1970 και μετά η αγροτική γη λειτούργησε όπως ένα εργοστάσιο. Οι παραγωγές μεγάλωσαν ανά στρέμμα, οι καλλιεργητές έγιναν λιγότεροι και ισχυρότεροι, και η επιλογή των καλλιεργειών από την Κοινή Αγροτική Πολιτική δεν έγινε με γνώμονα τις ανάγκες του πληθυσμού μιας χώρας, αλλά του διεθνούς εμπορίου και των ισχυρότερων αγροτικά χωρών.

Γιατί όμως η καταστροφή της γονιμότητας της γης να είναι το σοβαρότερο λάθος της μεταπολίτευσης; 

Η απάντηση βρίσκεται στις συνέπειές της, που ταυτίζονται σε μεγάλο βαθμό με τα αίτια της σημερινής κρίσης. Το 1977 η ανεργία δεν ξεπερνούσε το 2% και ο αγροτικός πληθυσμός ήταν 35%. Το 2012 η ανεργία ανήλθε στο 27% και ο αγροτικός πληθυσμός έπεσε στο 4%. Δείγμα ότι οι δουλειές που δόθηκαν στους μεταναστεύσαντες αγρότες μετά το ’77 σε κρατικές ή κρατικοδίαιτες επιχειρήσεις ήταν αέρας κοπανιστός. 

Αυτό που κατάφεραν οι έλληνες πολιτικοί ήταν να αποκόψουν τον πληθυσμό της χώρας από τη γη. Κατά συνέπεια να του στερήσουν και τη φυσική διατροφή. 
Οι ασθένειες και ιδιαίτερα ο καρκίνος και τα στεφανιαία θερίζουν. Δισεκατομμύρια ευρώ σπαταλώνται σε φάρμακα και θεραπείες. Σήμερα τα πανάκριβα νοσοκομεία και το πανάκριβο κοινωνικό κράτος θεωρούνται το ίδιο αναπόφευκτα με τις ανίατες ασθένειες. 

Κατάφεραν ακόμα να αναγκάσουν την ελληνική οικογένεια να ζει στην πόλη και να γεννά κατά μέσο όρο 1,42 παιδιά μέσα στα θλιβερά διαμερίσματα. Ο πληθυσμός καθηλώθηκε και οι συνταξιούχοι πλησιάζουν σε απόλυτο αριθμό τους νέους. Χωρίς μάλιστα μετανάστες να πληρώνουν εισφορές, θα ήταν αδύνατο να δίνονται 4.700.000 συντάξεις (2010). 

Η γη μας είναι πια ο μεγαλύτερος ναρκομανής στη χώρα. Χωρίς υβρίδια, μηχανήματα, φάρμακα, ορμόνες και λιπάσματα από το εξωτερικό δεν μπορεί να παράξει. 

Σε περίπτωση λοιπόν που σταματήσει η χρηματοδότηση της χώρας σήμερα, θα αδυνατούμε να εισάγουμε σπόρους και φάρμακα για να παράγουμε τρόφιμα. Ή να πουλάμε βαμβάκι για να εισάγουμε βόειο κρέας, όσπρια και άλλα είδη που δεν παράγουμε πια. 

Χωρίς την εξωτερική βοήθεια και τα μνημόνια επαπειλείται επισιτιστική κρίση, παρά την αντίθετη και επιφανειακή άποψη των συνδικαλιστών της ΠΑΣΕΓΕΣ. Η μεταπολίτευση έφτιαξε μια Ελλάδα που δεν μπορεί να ζήσει τον πληθυσμό της από τη γη, γιατί η γη δημιουργεί κέρδη για εταιρίες σαν τη Monsanto και τη Syngenta, για τους εμπόρους και για λίγους μεγαλοαγρότες, όπως στην εποχή των τσιφλικάδων.


*πηγή: HOTDOC. • 11 ΙουλΙου 2013

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Θέλετε να βάλετε ενεργό link στο σχόλιό σας; BlogU