Δευτέρα 7 Οκτωβρίου 2013

Πριν διαπραγματευτούμε με την τρόικα, πρέπει να συνεννοηθούμε μεταξύ μας

Συνεννόηση...
Μπορούμε να βγούμε στις αγορές το 2014;

του Κώστα Καλλίτση*

Τον Ιούνιο του 2014 οι Ευρωπαίοι θα μας δώσουν την τελευταία δόση που μας οφείλουν από το δανειακό πακέτο των 240 δισ. και θα απομείνουν οι μικρές δόσεις από το ΔΝΤ που εξαντλούνται στα τέλη του 2016. Το μνημόνιο ουσιαστικά λήγει και, πλέον, δύο είναι τα σενάρια της επόμενης μέρας: 

  • (α) Να βγει η Ελλάδα στις αγορές και να δανειστεί από αυτές, όπως είναι ο τελικός στόχος ώστε να ανακτήσουμε τους βαθμούς ελευθερίας στη διαμόρφωση της οικονομικής πολιτικής. 
  • (β) Να υπογράψουμε νέα συμφωνία, με ευνοϊκή ρύθμιση του χρέους και συνέχιση της δανειοδότησης. 
Περιθώρια για "μαγκιές" δεν υπάρχουν. Αν τα "σπάσεις" με ΔΝΤ-Ε.Ε., όσοι γνωρίζουν καλά τις διεθνείς αγορές βεβαιώνουν ότι δεν θα σε δανείσει κανείς, ούτε ευρώ. Σε αυτήν την υποθετική περίπτωση, θα κηρύξεις επίσημα χρεοκοπία και θα αποσυρθείς από το ευρώ.

Έστω, όμως, ότι δεν τα "σπας", ότι καταλήγεις σε μια συμφωνία κυρίων με ΔΝΤ και τρόικα, τους λες ότι δεν θέλεις άλλα δάνεια από αυτούς αλλά δεσμεύεσαι να τους αποπληρώνεις κανονικά, και προσφεύγεις στις αγορές για νέα δάνεια - καθώς, ως γνωστόν, χρειάζεσαι 11 δισ. ευρώ για το 2014-2015, με την προϋπόθεση ότι θα έχεις πετύχει τους στόχους για πρωτογενή πλεονάσματα και έσοδα από αποκρατικοποιήσεις. 

Με τις διεθνείς αγορές, βεβαίως, δεν υπάρχει πολιτική διαπραγμάτευση. Σε κρίνουν, αξιολογούν την κατάστασή σου και είτε σε δανείζουν με επιτόκιο που τους αφήνει κέρδος, αφού τιμολογηθούν οι κίνδυνοι που αναλαμβάνουν, είτε δεν σε δανείζουν.

Στοιχειώδης προϋπόθεση για να μην αρνηθούν εξαρχής να σε δανείσουν, είναι να έχεις επεξεργαστεί και να εφαρμόζεις ένα αξιόπιστο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων, ανασυγκρότησης και ανάπτυξης

Ακόμα κι αν έχεις καταρτίσει τέτοιο πρόγραμμα, από τη διεθνή εμπειρία προκύπτουν οι ακόλουθες τέσσερις διαπιστώσεις: 

(α) Αν το χρέος σου δεν θεωρηθεί βιώσιμο, δύσκολα θα βρεις κάποιον να σε δανείσει - ίσως υποχρεωθείς σε χρεοκοπία. 

(β) Στην τρέχουσα διεθνή συγκυρία, ακόμη και κάνοντας σοβαρές μεταρρυθμίσεις που όμως είναι μακροπρόθεσμου χαρακτήρα, όχι άμεσης απόδοσης, συνήθως δεν μπορείς να προσελκύσεις ούτε μεγάλα ούτε φτηνά δάνεια. 

(γ) Η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος δεν φαίνεται επαρκής. 
  • Πρώτον, διότι οι αγορές τείνουν να προεξοφλούν τον κίνδυνο ότι την απότομη, βίαιη επίτευξη πλεονάσματος ...σε συνθήκες ύφεσης, θα την διαδεχθεί ένα ξεχείλωμα των δαπανών στην ανάκαμψη, προκειμένου να αντιμετωπισθεί η διάλυση που έχει υποστεί το κράτος. 
  • Δεύτερον, διότι αν εκτιμήσουν ότι το δημοσιονομικό σφίξιμο επιδρά αρνητικά στην οικονομική μεγέθυνση, οι αγορές αυξάνουν τα επιτόκια. Παρά το πλεόνασμα, τα spreads διευρύνονται και η οικονομία υποφέρει. 
(δ) Τέλος, όταν το δημόσιο χρέος είναι μεγάλο ως ποσοστό του ΑΕΠ, οι αγορές είναι επιφυλακτικές διότι ακόμα και μια μικρή αύξηση επιτοκίων εξαιτίας διεθνών εξελίξεων είναι αρκετή για να ανατραπούν έως να διαλυθούν τα δημόσια οικονομικά.

Τι δηλούν αυτά για τα καθ’ ημάς; 

Σοβαροί αναλυτές των αγορών πιστεύουν ότι η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να βγει στις αγορές το 2014 καθώς δεν θα κατάφερνε να αντλήσει παρά μόνο συμβολικά ποσά της τάξης του 1 δισ. ευρώ και αυτά με εξαιρετικά υψηλό κόστος. 
Αν δεν υποκύψουμε, λοιπόν, σε εκλογικούς τακτικισμούς, η μόνη διέξοδος πρέπει να αναζητηθεί σε μια νέα συμφωνία με την Ευρώπη και το ΔΝΤ (αν παραμείνει στην Ευρώπη...) που θα περιέχει νέες, ευνοϊκές ρυθμίσεις για το χρέος μας, θα λαμβάνει υπόψη τις πραγματικές ανάγκες της οικονομίας (ρευστότητα, αναστροφή της καταστροφής θέσεων εργασίας), χωρίς να αγνοεί την ανάγκη πρωτογενών πλεονασμάτων, απελευθέρωσης των εσωτερικών αγορών και μεταρρύθμισης του κράτους. 
Στη νέα διαπραγμάτευση όλα θα τεθούν εξαρχής, αφού το υπάρχον μνημόνιο καθίσταται παρελθόν. Προϋπόθεση επιτυχίας, όμως, είναι να θέσουμε στο τραπέζι ένα σοβαρό σχέδιο ανασυγκρότησης της χώρας, χωρίς έωλες υποσχέσεις, με ειλικρίνεια, δικαιοσύνη, ικανό να δώσει νέα, αναπτυξιακή προοπτική στην οικονομία.

Αν λοιπόν είναι πρόωρη η προσφυγή στις αγορές, χωρίς σχέδιο που θα υπηρετεί τα συμφέροντα της χώρας κινδυνεύουμε να καταλήξουμε σε μια συμφωνία που θα ικανοποιεί μόνο τους δανειστές (θα υπόσχεται την αποπληρωμή τους...) αλλά θα οξύνει τα εθνικά αδιέξοδα. 

Το σχέδιο για την Ελλάδα είναι δική μας υπόθεση, κανείς άλλος δεν θα μπει στον κόπο να το κάνει - ούτε επιτρέπεται να το αναθέτουμε σε άλλον. 
Πώς θα το πετύχουμε; 
Ένας τρόπος διασφαλίζει την ευρύτερη εθνική συνεννόηση: Ο υπεύθυνος δημοκρατικός διάλογος, που στη σημερινή κρίσιμη στιγμή της ιστορικής διαδρομής της πατρίδας μας, είναι απολύτως αναγκαίος. 
Πριν διαπραγματευτούμε με την τρόικα, πρέπει να συνεννοηθούμε μεταξύ μας

Έχοντας επίγνωση του κινδύνου ότι αν, ελαφρά τη καρδία, αφήσουμε να υπονομευτεί η διεξαγωγή ενός τέτοιου διαλόγου από την κλιμάκωση της στρατηγικής της έντασης και τις κραυγές εθνικού διχασμού, ίσως αφήνουμε αφύλακτες πύλες σε τυχοδιωκτισμούς που θα επιφέρουν τις οδύνες μιας ανείπωτης καταστροφής. Γιατί, περιθώρια για "μαγκιές" δεν υπάρχουν.



8 σχόλια:

  1. Επιτέλους κι ένα κείμενο με ορθολογιμσό, απ' αυτά που δημοσιεύατε παλαιότερα και ήταν η αιτία να αρχίσω να σας παρακολουθώ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Τότε Meropi αυτά τα κείμενα δημοσιευόντουσαν κυρίως για να μπορέσουν οι αριστεροί να αποδεχτούν το γεγονός ότι η ελεύθερη οικονομία με κανόνες είναι που παράγει κέρδη και πλεονάσματα, και όχι το Δημόσιο. Τώρα, που την ελεύθερη οικονομία την καταστρέφει η ίδια η δικομματική κυβέρνηση δημοσιεύονται και σχετικά κείμενα από όσους και όποιους το καταλαβαίνουν. Ποιος έστριψε; Το ιστολόγιο ή η κυβέρνηση;

      Διαγραφή
    2. Το ότι έστριψε η Κυβέρνηση δεν είναι λόγος να στρίψετε κι εσείς και να στραφείτε σε άρθρα με θολή και εν πολλοίς λαϊκίστικη άποψη.

      Διαγραφή
    3. Είναι δύσκολο Meropi να ψάχνεις αντιπολίτευση μη λαϊκιστική σε αυτήν την χώρα - αλλά και τη σιωπή της κεντροαριστεράς είναι δύσκολο να την ανεχθείς. Η κριτική υποστήριξη της κυβέρνησης συνεργασίας, τουλάχιστον για μένα, τελείωσε μαζί με το κλείσιμο της ΕΡΤ και την αποχώρηση της ΔΗΜΑΡ - ο δεξιός ρεβανσισμός αντικατέστησε από τότε κάθε λογική, όση υπήρχε και έσπασαν τα φρένα των ακροδεξιών συμβούλων περί τον Σαμαρά αλλά και η υποταγή των κεντροαριστερών στην ατζέντα του έγινε πια απωθητική. Η χώρα και η κοινωνία βουλιάζουν - όποιος δεν το βλέπει γιατί φοβάται περισσότερο την αξιωματική αντιπολίτευση, ας σιωπήσει. Όχι όμως όποιοι όποιες είναι υπέρ του ορθού λόγου (έστω και με λάθη). Εθνικό σχέδιο χρειαζόμαστε κι όχι πως να μην πέσει ο Σαμαράς από την εξουσία ή ο Βενιζέλος από την αντιπροεδρία...

      Διαγραφή
  2. Δηλαδη, ΑΣ, συνιστας να στραφούμε προς τον ΣΥΡΙΖΑ για να έχουμε το κεφάλι μας ήσυχο οτι θα προστατευθεί η ελεύθερη οικονομία;
    Κάπως παραδοξο το επιχείρημα -δεν συμφωνείς;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μου βάζεις λόγια στο στόμα Αλίκη. Η δημοκρατία δεν έχει αδιέξοδα. Αυτή η κυβέρνηση πρέπει να αντικατασταθεί. Μην μου πεις ότι η μόνη λύση είναι ο ΣΥΡΙΖΑ; Μάλλον μια νέα κυβερνητική συνεργασία με κάποιο σχέδιο. Δεν με χαλάει να είναι ο ΣΥΡΙΖΑ μέσα. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι η προγραμματική συμφωνία και τι θα περιέχει. Κι ούτε θα γίνω νεοδογματικός ξαφνικά επειδή φοβάμαι όλους τους έλληνες πολιτικούς. Όσοι δοκιμάστηκαν στην άκρη. Υπάρχουν δεκαπέντε νέα σενάρια (χωρίς ή με εκλογές) αλλά για να σταματήσει κάποιος το καταστροφικό του έργο (κυβέρνηση ΝΔ ΠΑΣΟΚ) χρειάζεται αντιπολίτευση και πίεση.

      Διαγραφή
    2. Συμφωνω απόλυτα οτι χρειάζεται αντιπολίτευση. Το είδος της αντιπολίτευσης που ασκεί ο ΣΥΡΙΖΑ ειναι που με τρομάζει!

      Διαγραφή
    3. Κανείς άλλος όμως δεν κάνει αντιπολίτευση. Έχουμε να επιλέξουμε μεταξύ "καθόλου" και "με σοβαρά λάθη". Και η ζωή μας χειροτερεύει καθημερινά. Άρα;

      Διαγραφή

Θέλετε να βάλετε ενεργό link στο σχόλιό σας; BlogU