Σάββατο 4 Ιανουαρίου 2014

Ποια συναίνεση μπορεί να μεταστρέψει την "γενικευμένη πολιτική διαμεσολάβηση, τόσο στην δημόσια διοίκηση, όσο και στην ιδιωτική οικονομία"; (#Γιώργος Σταθάκης)


Στο κείμενο που ακολουθεί είναι ορατή η εναλλακτική αφήγηση της "ρεαλιστικής συνιστώσας" της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Είναι η ιδέα ότι το μνημόνιο αποτελεί συνέχιση της πολιτικής της χρεοκοπίας και όχι ανατροπή της ή έστω διόρθωση. Ότι η εφαρμογή του εμμένει στην απαξίωση των παραγωγικών συντελεστών και η αφήγησή του για μια καμπύλη πτώσης-ανάκαμψης είναι μια φαντασίωση που διακινείται ως ιδεολογικό άλλοθι για τη μη ουσιαστική μεταρρύθμιση του μεγάλου ασθενούς - του κράτους της πολιτικής διαμεσολάβησης, του ίδιου του ελληνικού πελατειακού συστήματος. 
Η αφήγηση αυτή, εφόσον γίνει συνισταμένη των αντιφατικών ροπών της αξιωματικής αντιπολίτευσης, θα ανοίξει τον δρόμο για τον απαραίτητο "ιστορικό συμβιβασμό a la ελληνικά", εφόσον ρίχνει γέφυρες προς μια εθνική ή και κοινωνική συναίνεση στις δυνάμεις που αναγνωρίζουν εδώ και καιρό την ανάγκη μιας "μεγάλης διόρθωσης" με στόχο -επιτέλους- το ελληνικό κράτος και όχι μια καρμπόν εσωτερική υποτίμηση χωρίς σχέδιο και θεραπευτικό αποτέλεσμα. Φυσικά, η πεισματική αμφισβήτηση ως προς την ικανότητα οποιουδήποτε ελληνικού κόμματος - όχι μόνο του ΣΥΡΙΖΑ- να συμβάλλει επί της ουσίας σε μια δημιουργία συναίνεσης ενάντια στο πελατειακό κομματικό σύστημα, είναι κάτι παραπάνω από δικαιολογημένη..(ΑΣ). 

Η μεταστροφή

του Γιώργου Σταθάκη*

Εδώ και πέντε χρόνια η Νέμεσις κυριαρχεί. Στο συλλογικό υποκείμενο που λέγεται Ελλάδα, σε κάθε κοινωνική και επαγγελματική ομάδα, στην ίδια τη μεμονωμένη ατομικότητα που δοκιμάζεται στη φρίκη του "ποιος είναι ο επόμενος"Οι έννοιες χορεύουν πάνω από τα κεφάλια των πολιτών, μαζί με την ηθοπλασία του αναπόφευκτου αυτής της οικονομικής καταστροφής. 
Η αφήγηση θέλει την Ελλάδα να κατανάλωνε χωρίς να παράγει, τους εργαζόμενους να απαιτούσαν μισθούς υπέρτερους της παραγωγικότητάς τους, το δημόσιο να κατασπαταλούσε πόρους και την ίδια τη χώρα να οδηγείται στη χρεοκοπία χωρίς να έχει συνείδηση της κατάστασής της.‏

Η μεγάλη διόρθωση εμφανίζεται ως ηθική, αφορά την έλευση της τιμωρίας για τα χρόνια της ανεμελιάς, και της μη αντιμετώπισης των προβλημάτων. 
Είναι οικονομική, καθώς η βίαιη αποκατάσταση της δημοσιονομικής ισορροπίας, η εξισορρόπηση του εξωτερικού εμπορίου και η αναζήτηση της ανταγωνιστικότητας μέσω της εσωτερικής υποτίμησης, άφησε πλήθη ανέργων, προκάλεσε ρεκόρ συρρίκνωσης του εθνικού πλούτου και ανέδειξε το αποτρόπαιο πρόσωπο της κοινωνικής κατάρρευσης.
Η μεγάλη διόρθωση είναι εξωγενής. Έρχεται από το διεθνές σύστημα με στόχο την επιβολή ενός σχεδίου οικονομικής και κοινωνικής αναδιάρθρωσης. 
Αναγνωρίζει ότι η χώρα σύρθηκε στην καταστροφή από μία γενιά πολιτικών και ομάδες των οικονομικών ελίτ με εγωπαθείς επιδιώξεις, χωρίς μεταρρυθμιστικής μέριμνες. Θεωρεί παραδόξως ότι οι ίδιες ομάδες θα διαχειριστούν τη μεγάλη διόρθωση, θα αναμορφωθούν στην ίδια τη διαδικασία επιβολής του σχεδίου. 
Η διόρθωση είναι ατελέσφορη. Βρίθει αντινομιών και αντιφάσεων. Το ίδιο το σχέδιο παράγει την πιο εκτεταμένη οικονομική και κοινωνική κατάρρευση που έχει βιώσει η χώρα, χωρίς ταυτόχρονα να θεραπεύει κανένα από τα προβλήματα του παρελθόντος.

Το παρελθόν είναι σχετικά πρόσφατο

Είναι ένα σύστημα πολιτικών και οικονομικών συντεταγμένων που εκπορεύεται κυρίως από τη δεκαετία του 1990 και μετά. Ήταν τότε που πρυτάνευσαν νέα ήθη. Αυτά εξέθρεψαν πρακτικές, συμπεριφορές και τρόπους διαχείρισης της οικονομίας με βραχυχρόνιους ορίζοντες, που νομιμοποίησαν την αυθαιρεσία, ως πάγια πρακτική, που ενίσχυσαν την κατακερματισμένη έννοια του συμφέροντος, αντί της καθολικότητας και της προσκόλλησης σε κανόνες. 
Το ότι οι συμπεριφορές αυτές είχαν καθολική και οριζόντια ισχύ, δημιουργεί βεβαίως την εντύπωση της συνυπευθυνότητας κυβερνώντων και πολιτών, κομμάτων που κυβερνούσαν και αυτών που αντιπολιτευόταν, αλλά σε κάθε περίπτωση, εν αρχή ήταν η δομικότητα η ίδια, η πρωτοκαθεδρία της θεμελιακής δομής.
‏Αυτή δημιουργήθηκε στη δεκαετία του ´90, μαζί με τον υπόλοιπο κόσμο, και θεώρησε ότι η οικονομία μπορεί και οφείλει να μεταπλαστεί στη βάση μιας νέας οικονομικής έννοιας, αυτήν της υπεραξίας των αξιών, είτε επρόκειτο για γη, για ακίνητα, για επιχειρήσεις, ακόμα και για τους ίδιους τους εργαζόμενους. 
Στην Ελλάδα ταυτίστηκε με το εκσυγχρονιστικό εγχείρημα, με την ιδέα μιας φαντασιακής μετάπλασης στην οικονομία, μακριά από την παραγωγή αξιών, που διασφαλίζουν το κεφάλαιο και την εργασία, σε μία οικονομία, όπου ...
η κίνηση κεφαλαίων, η εισροή χρήματος, ο δανεισμός και μία ακόρεστη αναπαράσταση πλασματικών αποτιμήσεων, θα εξωθούσε κάθε παραδοσιακό οικονομικό λογισμό και θα συμπαρέσυρε τους πάντες σε μία νέα οικονομική δυναμική. 
Αυτήν θα την κινούσαν οι νέοι δρόμοι της ιδιωτικής οικονομίας, όπως αυτή μεταλλασσόταν στο νέο παγκόσμιο σύστημα, με επίκεντρο ότι φάνταζε πολύ επικερδές, που εν προκειμένω εντάσσονταν στον μηχανισμό δημιουργίας υπεραξιών. Αυτό ως συνήθως δημιουργούσε αποστροφή για το παραγωγικό με μακροχρόνιους ορίζοντες και ενθάρρυνε τις δραστηριότητες με συνεχώς μεταβαλλόμενες τιμές, όπως είναι η γη, η κατοικία και οι μετοχές.

Αυτό το σύστημα εδραζόταν σε μία πρωτόγνωρη αμφισβήτηση του κράτους. 
Έγινε στο όνομα της φιλελευθεροποίησης της οικονομίας, και αυτή προχώρησε αναμφίβολα με εκρηκτικούς ρυθμούς. 

Η Ελλάδα πρώτευσε σε ιδιωτικοποιήσεις την περίοδο 1996-2008, πίσω μόνο από την Πορτογαλία. Ταυτόχρονα οδήγησε στη σταδιακή αποδυνάμωση της δημόσιας διοίκησης, καθιστώντας τον ρόλο της μάλλον διεκπεραιωτικό. 
Οι αναπτυξιακοί θεσμοί διαλύθηκαν, οι τοπικοί θεσμοί επίσης, και έμεινε το ιδιωτικοποιημένο τραπεζικό σύστημα να καθοδηγήσει τον νέο μεγάλο μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας. Τουρισμός, ναυτιλία, κατασκευές, τηλεπικοινωνίες, και επέκταση στη νέα οικονομική ενδοχώρα των Βαλκανίων και της Ανατολικής Ευρώπης. 
Η στρατηγική αυτή είχε επιτυχίες. 
Δυναμική επέκταση της οικονομίας, αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση ότι το μοντέλο δουλεύει.

‏Η φιλελευθεροποίηση της οικονομίας και η αποδυνάμωση του κράτους ήταν το ιδεολογικό άλλοθι για την πρωτόγνωρη, ακόμα και για τα παραδοσιακά ελληνικά δεδομένα, γενικευμένη και καθολική απαξίωση της φορολογικής δικαιοσύνης, της ενθάρρυνση της πολεοδομικής παραβατικότητας, τη συμφιλίωση με τη μεγάλη ή μικρή παρατυπία, τη γενικευμένη πολιτική διαμεσολάβηση, τόσο στο εσωτερικό της δημόσιας διοίκησης, όσο και στην ιδιωτική οικονομία
Ταυτόχρονα μπόλιασε το δημόσιο με την ιδέα της παράλληλης ιδιωτικότητας, την παράλληλη δηλαδή ιδιωτική απασχόληση, νόμιμη ή παράτυπη κατά περίπτωση, ενώ εισήγαγε στο ίδιο το δημόσιο την ιδέα μιας παράλληλης ιδιωτικότητας, στο εσωτερικό του δημοσίου, κάτι που έγινε ορατό στην ανώτατη παιδεία, την υγεία, σε οργανισμούς με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και αλλού. Η διάκριση δημόσιου και ιδιωτικού επαναπροσδιορίζονταν διαρκώς καθώς όχι μόνο μεταβιβάζονταν τμήματα στην ιδιωτική σφαίρα, αλλά το ίδιο το δημόσιο μπολιάζονται με την ιδέα της ενσωμάτωσης των κανόνων της ιδιωτικής λειτουργίας.

Η ιδέα του μνημονίου σήμερα παραμένει απλή και αποτελεί συνέχεια της βασικής ιδέας της δεκαετίας του 1990
Είναι η βίαιη αποκλιμάκωση των πλασματικών τίτλων και η απότομη απομείωση των πραγματικών αξιών της εργασίας και των κάθε μορφής αξιών. Αυτό στην ουσία οδήγησε στη μαζική απαξίωση των παραγωγικών συντελεστών της οικονομίας, και διεύρυνε την ανάγκη τεράστιων χρηματοδοτικών ροών που θα κάλυπταν τα κενά μιας μακράς μεταβατικής περιόδου. 
Το μνημόνιο ανατρέχει στο παρελθόν, επιδιώκει να αναστήσει τις ίδιες διαδικασίες που ώθησαν στον εκτροχιασμό των πλασματικών αξιών την περίοδο πριν από το 2008, προσπαθεί να ανανεώσει τις μαγικές ιδιότητες των ίδιων μηχανισμών, δημιουργώντας μία νέα αρχή. Μόνο που αστοχεί πλήρως στα αίτια του προβλήματος και ως στρατηγική ήταν προδιαγεγραμμένο ότι θα αποτύγχανε. 

Η καμπύλη στην οποία επένδυσε, η ιδέα της πτώσης, μιας σύντομης ανάπαυλας στο κατώτατο σημείο και μετά έναρξη μιας γρήγορης ανάκαμψης, αποδείχθηκε άστοχη και εξωπραγματική. Η καμπύλη μετατράπηκε σε μία ατέρμονη διαδικασία χωρίς οριστικό σημείο μεταστροφής, με πιθανόν το σημείο αυτό να μετατραπεί σε πολυετή ευθεία, ή άλλως σε πολύχρονη στασιμότητα.
‏Η μεταστροφή επιβάλλει τη ριζική αναθεώρηση των ιδεών. 
Αφορά τη συντεταγμένη, αλλά ομολογημένη, νέα αρχή, που θα ορίζεται από το μεγάλο κενό, αυτό του κράτους. Πρόκειται πλέον για την ιστορική τομή που όλοι αναγνωρίζουν αλλά ελάχιστοι επικεντρώνονται σε αυτήν. 
Εν αρχή ην το κράτος, λοιπόν. 
Αυτό αναζητά την πλήρη αποκατάστασή του ως ενός συστήματος διαμόρφωσης και τήρησης των κανόνων, ως πεδίο άσκησης πολιτικών, ως συνομολογουμένων επιλογών των πολιτών. 

Η αναζήτηση επιβάλλει την καθολική αναθεώρηση του χθες. 
Επιβάλλει τη μεγάλη διοικητική μεταρρύθμιση, τη μεγάλη τομή στο φορολογικό, τη χωροταξία, την εκπαίδευση, την υγεία και άλλων. 
Επιβάλλει να θέσουμε ξανά τη σχέση δημόσιου και ιδιωτικού στην αρχέγονη και διακριτή τους υπόσταση. Και ταυτόχρονα να απεμπλέξουμε μέσα από τη σχέση αυτή τη συνεχιζόμενη πρωτοκαθεδρία των μηχανισμών διαμόρφωσης πλασματικών αξιών, επικαθορίζοντας την πορεία, που κατά κοινή ομολογία οφείλει να ακολουθήσει η χώρα, επικεντρωμένη στην ιδέα ενός παραγωγικού δυναμικού προς αξιοποίηση, με αφετηρία το μορφωμένο ανθρώπινο δυναμικό, και με σαφείς περιβαλλοντικές και κοινωνικές μέριμνες.

*Ο Γιώργος Σταθάκης είναι βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ

πηγή protagon.gr

10 σχόλια:



  1. Κι' όμως , δυστυχώς, το κείμενο αυτό του Σταθάκη είναι πίσω και από τις παραδοχές του Λαπαβίτσα.

    Αν το προσέξεις αναπαράγει την γενική "copy paste" αφήγηση περί "νεοφιλελευθερισμού" και απουσιάζουν εντυπωσιακά , οποιαδήποτε συγκεκριμμένη αναφορά για το πλεόνασμα Στουρνάρα, και το πιο λυπηρό, καμμία ειδική αναφορά για τις ελληνικές ιδιομορφίες ( πχ οπως αναπτύσσονται στο Αόρατο Ρήγμα)

    Το ξαναδιαβάζω και παρατηρώ ότι αν αλλάξεις το όνομα του αρθρογράφου,και μερικούς γεωγραφικούς προσδιορισμούς, τότε κάλλιστα θα αφορούσε οποιαδήποτε χώρα .

    Η γλώσσα είναι ήπια, η φιλοξενεία στο Protagon συμβολική αλλά δεν υπάρχει μια νύξη κλειδί.
    Φοβάμαι ότι η πολυσελλεκτικότητα του Συριζα αρχίζει να γίνεται πλέον σε επίπεδο ύφους.

    Τελικά ίσως δούμε το Compomesso Storico από εκεί που δεν το περιμένουμε

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ο Σταθάκης όμως είναι πιο maistream από τον Λαπαβίτσα. Ο λόγος που προσπαθεί να αρθρώσει είναι ενδεικτικός των δυσκολιών παρουσίασης μιας εναλλακτικής αφήγησης από το ρεύμα που έχει την εξουσία εντός Συριζα. Από την σκοπιά αυτή, το στοιχείο διατήρησης του πελατειακού κράτους και από την τρόικα είναι μια επισήμανση για του τι δρόμους μπορεί να ακολουθήσει μια εθνική συναίνεση που φυσικά θα έχει και τελετουργικά στοιχεία αποπομπής της "ξένης επέμβασης στα εσωτερικά μας". Οι προηγούμενες αντιμνημονιακές γραμμές απέκλειαν τους άλλους με το καλημέρα. Δες και το Φόρουμ με τους "αριστερούς" της Δημαρ και κάποιους πασόκους συνδικαλιστές - οι μεν υποτίθεται αντπελατειακοί οι τελευταίοι πελατειακότεροι των πελατειακών - σε πια βάση θα συζητήσουν; Ή δεν θα συζητήσουν σαν τους 58;

      Διαγραφή
    2. Σε σημαντικά θέματα τον βρίσκω ουσιαστικό και το κυριότερο, πρακτικό (απρόσμενο για αναγνωρίσιμο άτομο του Ελληνικού πολιτικού προσωπικού, κάθε απόχρωσης, όταν απευθύνεται σε ημεδαπό κοινό).
      Απαριθμώ:
      1. "...από τη δεκαετία του 1990 και μετά... πρυτάνευσαν νέα ήθη... εξέθρεψαν πρακτικές, συμπεριφορές και τρόπους διαχείρισης της οικονομίας με βραχυχρόνιους ορίζοντες...αποστροφή για το παραγωγικό με μακροχρόνιους ορίζοντες και ενθάρρυνε τις δραστηριότητες με συνεχώς μεταβαλλόμενες τιμές, όπως είναι η γη, η κατοικία και οι μετοχές" - (καλή βάση για ριζική επαναξιολόγηση - κάποτε πρέπει να μιλήσουμε για τον κ. Σημίτη, που ως άλλος "κ. Μπίντερμαν" του Μάξ Φρίς, ενώ ήξερε τι θέλουν να κάνουν οι 2 "Εμπρηστές", τους άφησε να μπούν στο σπίτι του και να το κάνουν μπουρλότο).
      2. "...Εν αρχή ην το κράτος.. πλήρη αποκατάστασή του ως ενός συστήματος διαμόρφωσης και τήρησης των κανόνων, ως πεδίο άσκησης πολιτικών, ως συνομολογουμένων επιλογών των πολιτών... Η αναζήτηση επιβάλλει την καθολική αναθεώρηση του χθες. Επιβάλλει τη μεγάλη διοικητική μεταρρύθμιση, τη μεγάλη τομή στο φορολογικό, τη χωροταξία, την εκπαίδευση".
      Καθολική αναθεώρηση του χθές!
      Τι λένε μαζί το 1 και το 2;
      Η καταστροφή δεν άρχισε με το Μνημόνιο. Ούτε το 2008. Είμασταν ήδη failed state και στα χρόνια της αλαζονείας, το 2004 και πιό πρίν.
      Βγάζω το καπέλο στον κ. Σταθάκη.
      3. "...να απεμπλέξουμε ...τη συνεχιζόμενη πρωτοκαθεδρία των μηχανισμών διαμόρφωσης πλασματικών αξιών, επικαθορίζοντας την πορεία, που κατά κοινή ομολογία οφείλει να ακολουθήσει η χώρα, επικεντρωμένη στην ιδέα ενός παραγωγικού δυναμικού προς αξιοποίηση, με αφετηρία το μορφωμένο ανθρώπινο δυναμικό, και με σαφείς περιβαλλοντικές και κοινωνικές μέριμνες".
      Είσοδος δειλά δειλά σε πρακτικά θέματα και για τα εγχώρια αυτιά. Αυτό που αποφεύγει το πολιτικό προσωπικό. Επανεκκίνηση, συγκριτικά πλεονεκτήματα κτλ.
      Βλ. και την ομιλία του κ. Σταθάκη πρίν 1 χρόνο στο πανεπιστήμιο Βανκούβερ, εκδήλωση έδρας Νεοελληνικών Σπουδών "Σταύρου Νιάρχου".

      Διαγραφή
  2. Βανκούβερ (στο "Μετά την Κρίση", είχα παραπέμψει στην εκδήλωση αυτή το Φεβρουάριο του 2013, αλλά τότε ήταν πράγματα πολύ extreme για την ημεδαπή πολιτική συζήτηση):
    http://www.sfu.ca/snfchs/economic-discussion.html

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Εννοείς αυτό; http://www.sfu.ca/snfchs/news-media/economic-discussion.html - υπάρχει άλλο λινκ;

      Διαγραφή
    2. Αυτό είναι. Ο Γ. Σταθάκης μαζί με τον Γ. Μηλιό
      http://www.sfu.ca/snfchs/news-media/economic-discussion.html
      Άλλαξαν το link της μητρικης σελίδας που είχε το video, συγγνώμη.

      Το video το ενσωματωμένο απευθείας στην δημοσίευση της ιστοσελίδας Μετά την Κρίση, λειτουργεί κανονικά :
      Πότε θα μιλήσουμε για την επανεκκίνηση της οικονομίας;
      http://aftercrisisblog.blogspot.gr/2013/02/blog-post_19.html

      Διαγραφή
    3. Ένα κομμάτι της ομιλίας του Γ.Σ. στο Βανκούβερ υπάρχει ήδη στα Ελληνικά, στην παραπάνω σελίδα του Μ.τ.Κ. (μέσω "Αυγής")

      Διαγραφή
  3. Η ρεαλιστική συνιστώσα του Σύριζα, στην οποία ανήκει και ο κ. Σταθάκης, αναμφίβολα έχει το πάνω χέρι στο κόμμα.

    Το θέμα είναι τι θα πράξει η αριστερή αντιπολίτευση του Σύριζα όταν φτάσει η ώρα ο Σύριζα να συμμετέχει με πρωταγωνιστικό ρόλο σε κυβερνητικό σχήμα και δείξει με πράξεις τη "ρεαλιστική στροφή" του.

    Η τακτική του Τσίπρα να "ικανοποιεί τους πάντες" και να μη ξεκαθαρίζει την κυβερνητική πολιτική που θα επιδιώξει, μπορεί προς το παρόν να κρατάει την ιδιότυπη πολυσυλλεκτικότητα του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης όμως θα δοκιμαστεί σφόδρα όταν έρθει η ώρα κυβέρνησης Σύριζα.

    Θα καταφέρει τότε ο Σύριζα να κρατήσει τότε τη συνοχή του;

    Τα σενάρια είναι πολλά (κυβέρνηση Σύριζα-ΝΔ;;;), τα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα αρχίζουν να παίρνουν θέσεις και η χρονιά προβλέπεται πολιτικά άκρως ενδιαφέρουσα. Βέβαια ξέρετε τι έλεγαν οι Κινέζοι για αυτούς που ζουν σε ενδιαφέροντες καιρούς…

    Όσον αφορά το κείμενο του κ. Σταθάκη, μία παρατήρηση: επαναλαμβάνει το γνωστό τροπάριο της εγχώριας "αριστεράς" πως στην Ελλάδα εφαρμόστηκαν "νεο-φιλελεύθερες πολιτικές" (ένα δείγμα καταγγελτικού προς τις νέο-φιλελεύθερες πολιτικές λόγου : http://www.youtube.com/watch?v=8ahVghkW5WI )

    Αν εξαιρέσω κάποιες απόπειρες επί κυβερνήσεως Μητσοτάκη, αυτό είναι ένα μεγάλο παραμύθι. Στην Ελλάδα έχουμε ένα νόθο είδος καπιταλισμού, που καμία σχέση δεν έχει με αυτόν που επικράτησε στις χώρες όπου εφαρμόστηκαν νέο-φιλελεύθερες πολιτικές. Η πολυνομία και η γραφειοκρατία εμποδίζουν την ελεύθερη λειτουργία της οικονομίας, η οποία ελεγχόταν ασφυκτικά (και ακόμα και μετά από 4 χρόνια μνημονίων δεν έχει απελευθερωθεί) από το πολιτικό σύστημα (και τις διάφορες εκφάνσεις του, π.χ. συνδικαλιστές) και τα ντόπια επιχειρηματικά τζάκια που συναλλάσσονται με αυτό.

    Έχει καμία σχέση αυτό με χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Μεγάλη Βρετανία και η Ιρλανδία; Ειδικά για την τελευταία που είναι χώρα στα δικά μας μεγέθη, επειδή συγγενικό μου πρόσωπο μετανάστευσε πέρσι εκεί, έχω ξεκάθαρη εικόνα. Παρά τις στρεβλώσεις του συστήματος (φούσκα ακινήτων, έλλειψη φραγμών στην ασυδοσία των τραπεζών) και το μεγάλο σοκ που ζήσανε και αυτοί, σήμερα η οικονομία ξαναπαίρνει τα πάνω της. Άρα δεν είναι οι νέο-φιλελεύθερες πολιτικές το πρόβλημα για την περίπτωση μας. Και όταν δε ξέρεις το πρόβλημα, πώς να βρεις τη λύση;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Η νεοφιλελεύθερη πολιτική δεν χρειάζεται νεοφιλελεύθερη ή έστω νορμάλ καπιταλιστική οικονομία για να εφαρμοστεί. Βέβαια, η κατάχρηση της έννοιας από κάθε πικραμενο την έχει κάνει να μην σημαίνει τίποτα. Καθένας άλλα εννοεί - ο κρατικοδίαιτος ότι του παίρνουν τα προνόμια, ο εργαζόμενος το εισόδημα, ο αστός την περιουσία κλπ κλπ
      Η αιτία της σύγχυσης βρίσκεται στην διαφορετική έννοια που έχει ο φιλελευθερισμός στις δύο πλευρές του Ατλαντικού: στην Αμερική είναι αριστερός, στην Ευρώπη δεξιός... Έτσι και η έννοια ""νεοφιλελευθερισμός" στην Αμερινκή αντιστοιχεί στην πολιτική των νεοσυντηρητικών και όχι των φιλελεύθερων - στην Ευρώπη αντιστοιχεί στην σκληρή εφαρμογή κανόνων ελεύθερης αγοράς τύπου Θάτσερ (όχι κατ΄ανάγκη κακών αλλά με βίαιο τρόπο "δημιουργικής καταστροφής") και στον κόσμο γενικά, αντιστοιχεί στην μέθοδο πολιτικής διακυβέρνησης της παγκοσμιοποίησης από το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο και την πρόκληση κρίσεων για τον έλεγχο οικονομιών μέσω παιχνιδιών στο χρηματιστήριο, μέσω όρων δανείων από το ΔΝΤ κλπ.
      Υπάρχει λοιπόν νεοφιλελευθερισμός. Τι εννοεί ο καθένας είναι το ζήτημα. Ελπίζω ο Σταθάκης να εννοεί νεοσυντηρητικές πολιτικές ελέγχου και όχι μεταρρυθμίσεις ορθολογισμού σε μια μεικτή οικονομία.

      Διαγραφή
    2. Ναι υπάρχει μία σύγχυση επί του όρου. Ας θεωρήσουμε χαρακτηριστικές νεο-φιλελεύθερες πολιτικές τις πολιτικές περιορισμού του κράτους και απελευθέρωσης της χρηματοπιστωτικής οικονομίας που ξεκίνησαν τέλη 70-αρχές 80 οι Θάτσερ και Ρέηγκαν. Επίσης η Ισλανδία (με οικονομολόγους βαθιά επηρεασμένους από τον Milton Friedman http://www.youtube.com/watch?v=e_Ds_LRROLI) αλλά και η Ιρλανδία είναι τυπικό παράδειγμα χωρών όπου εφαρμόστηκαν νέο-φιλελεύθερες πολιτικές.

      Η εφαρμογή νέο-φιλελεύθερων συνταγών είχε ως αποτέλεσμα την οικονομική άνοδο σε ΗΠΑ και Μεγ. Βρετανία οι οποίες είχαν περιέλθει σε οικονομική στασιμότητα τη δεκαετία του 70. Φυσικά υπήρχαν κοινωνικές παρενέργειες, καθόλου αμελητέες. Όπως και πρέπει να επισημανθεί πως η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 ήταν παιδί των πολιτικών απορρύθμισης του χρηματοπιστωτικού συστήματος από τη δεκαετία του 70 και μετά. Τότε για να αντιμετωπιστεί η κρίση τα κράτη κατέφυγαν σε παρεμβατικές πολιτικές (με απλά λόγια πλήρωσαν οι φορολογούμενοι την αποχαλίνωση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων). Τα γράφω για να ξεκαθαρίσω πως δε βλέπω τις νέο-φιλελεύθερες πολιτικές ως πανάκεια.

      Η ένσταση μου είναι πως τέτοιου είδους πολιτικές δε θεωρώ πως εφαρμόστηκαν στην Ελλάδα. Απλά όποτε γινόταν κάτι που ξέφευγε από το σοβιετικό μοντέλο (π.χ. ιδιωτικοποιήσεις, απορρύθμιση εργασιακών κ.λπ.) όλοι (ακόμα και οι δεξιοί συνδικαλιστές!) κατηγορούσαν την εκάστοτε κυβέρνηση για «νέο-φιλελεύθερες» πολιτικές! Ο νέο-φιλελευθερισμός καθιερώθηκε στην κοινή γνώμη ως κάτι κακό : όπως π.χ. ο ναζισμός, απλά χωρίς τα θύματα και τους πολέμους του τελευταίου. Επειδή συχνά μου αρέσει να διαλέγομαι σε αριστερά sites (έχω περίεργα χόμπι το ξέρω…) όταν εκφέρω απόψεις διαφορετικές των κρατούντων αριστερών απόψεων, η κατηγορία έρχεται άμεσα: «είσαι νέο-φιλελεύθερος!». Κάπου τα έχετε μπερδέψει στο μυαλουδάκι σας σύντροφοι …

      Κατ’ εμέ η κρίση στην Ελλάδα είχε διπλή ανάγνωση : από τη μία (εξωτερική διάσταση) είμαστε όντως θύματα των νέο-φιλελεύθερων πολιτικών και της αποχαλίνωσης του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος, αφού αυτά προκάλεσαν τη διεθνή κρίση που χτύπησε την πόρτα μας.

      Από την άλλη όμως (εσωτερική διάσταση), η ιδιαιτερότητα της ελληνικής κρίσης (που κάνει τη χώρα να μη μπορεί να πάρει τα πάνω της, σε αντίθεση π.χ. με τη Ιρλανδία) οφείλεται σε ένα ιδιότυπο σύστημα, βαλκανικού καπιταλισμού: στενή εξάρτηση της επιχειρηματικότητας από το κράτος, μη ανεξάρτητη δικαιοσύνη, γραφειοκρατία, διαφθορά, αναποτελεσματικότητα. Καμία σχέση με την Ιρλανδία ή τη Μεγ. Βρετανία, that’s for sure!

      Εν κατακλείδι, όποιος κάνει αυτή τη διπλή ανάγνωση πιστεύω πως μπορεί να προχωρήσει στην εύρεση των κατάλληλων θεραπειών. Θα μπορέσει η ρεαλιστική συνιστώσα του Σύριζα, όταν κληθεί να κυβερνήσει, να ξεπεράσει κάποια «αριστερά» στεγανά και να δώσει σύγχρονες λύσεις στην κρίση; Π.χ. να προχωρήσει σε μία ορθή απελευθέρωση επαγγελμάτων ή να καταργήσει παράλογους φόρους υπέρ τρίτων; Ή να μειώσει την επιβάρυνση των επιχειρήσεων (φορολογία, κόστη κρατικής γραφειοκρατίας, τιμές ρεύματος Υ.Τ. κ.λπ.) για να διευκολύνει την ανάπτυξη; ¨Η να εφαρμόσει όσον αφορά την απασχόληση & την κοινωνική ασφάλιση μοντέλα αντίστοιχα της flexicurity των Δανών (που σίγουρα δεν είναι...νεο-φιλελεύθεροι!). Θα δείξει, εξάλλου τα λόγια όσο είναι κανείς στην αντιπολίτευση (θυμηθείτε και το σημερινό πρωθυπουργό τι έλεγε στα Ζάππεια…), συνήθως καμία σχέση με τα έργα που ακολουθούν. Ο κ. Σταθάκης πάντως, αν θυμηθούμε και το επενδυτικό του χαρτοφυλάκιο , σίγουρα μπορεί να ελιχθεί με μαεστρία σε έναν καπιταλιστικό κόσμο…

      Διαγραφή

Θέλετε να βάλετε ενεργό link στο σχόλιό σας; BlogU