Σάββατο 19 Απριλίου 2014

Κώστας Μελάς: Η απομείωση του χρέους πρέπει να διεκδικηθεί πάση θυσία

Ποιοι έχουν το ελληνικό χρέος στα χέρια τους και πως θα γίνει βιώσιμο

του Βαγγέλη Παπαβασιλείου
Ένα σοβαρό και στοιχειοθετημένο κείμενο συνέντευξης, με όλα τα απαραίτητα στοιχεία για να μπορεί ο καθένας και η καθεμιά μας να σκεφτούν νηφάλια τα δεδομένα και τις πιθανές λύσεις στο ζήτημα του χρέους - χωρίς περιττούς παραταξιακούς φανατισμούς και άχρηστες οπαδοποιήσεις: (ΑΣ)

Στα 325,6 δισ. ευρώ, δηλαδή στο 183% του ΑΕΠ, θα φτάσει το δημόσιο χρέος το 2014, ενώ πέρυσι ήταν στα 321,5 δισ. ευρώ, τονίζει στην "Αυγή" ο Κώστας Μελάς. Ο καθηγητής Διεθνών Χρηματοοικονομικών αναλύει την κατανομή του χρέους και τα επιτόκια δανεισμού και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η απομείωση πρέπει να διεκδικηθεί γιατί η ελάφρυνση από την επιμήκυνσή του είναι σχετικά περιορισμένη.

συνέντευξη στον Σταύρο Καπάκο*

* Πόσο είναι σήμερα το δημόσιο χρέος και ποιοι το κατέχουν; Πόσο έχουν δηλαδή ιδιώτες, κράτη - μέλη της Ε.Ε., μηχανισμός διάσωσης (EFSF), ΕΚΤ, ΔΝΤ κ.λπ.;

Η σύνθεση του χρέους της Κεντρικής Διοίκησης είναι η εξής: Ομόλογα 76,3 δισ. ευρώ (59,6 η πρόβλεψη για το 2014). Βραχυπρόθεσμοι τίτλοι 14,9 δισ. ευρώ. Δάνεια 23 δισ. (στα 25,1 η πρόβλεψη για εφέτος), δάνεια από τον Μηχανισμό Στήριξης 21,3 δισ. (στα 23,5 η πρόβλεψη για το τρέχον έτος). Διακρατικά 52,9 δισ. και EFSF 132,1 δισ., ΔΝΤ 28,6 και άλλα 17 δισ. Σύνολο 321,5 δισ. ευρώ, δηλαδή, 176,6% του ΑΕΠ. Η πρόβλεψη για φέτος είναι ότι το δημόσιο χρέος θα φτάσει στα 325,6 δισ. ευρώ ή 183% του ΑΕΠ. (Πηγή: Προϋπολογισμός 2014 και Δελτίο Δημοσίου Χρέους Ν72 Δεκέμβριος του 2013).

* Να δούμε τώρα πόση είναι η υπολειπόμενη χρονική διάρκεια του χρέους...

Το βραχυπρόθεσμο, ώς ένα έτος, είναι 39,9 δισ., δηλαδή το 12,4% του χρέους. Το μεσοπρόθεσμο (ένα ως πέντε έτη) είναι 34,9 δισ., δηλαδή 10,9%, και το μακροπρόθεσμο (άνω των πέντε ετών) είναι 24,6 δισ. ευρώ, δηλαδή το 76,7% του συνολικού χρέους. Η μέση υπολειπόμενη φυσική διάρκεια χρέους Κ.Δ. είναι 16,02 έτη.

* Να τα πάρουμε κάθε ένα χωριστά. Πόσο είναι το χρέος που κατέχουν οι χώρες της Ευρωζώνης;
Το ύψος της πρώτης δανειακής σύμβασης με τις χώρες της Ευρωζώνης (Μάιος 2010) έφθασε τα 80 δισ. ευρώ υπό τη μορφή διακρατικών δανείων με αναλογική συμμετοχή των 16 κρατών - μελών της ζώνης του ευρώ. Από αυτά εκταμιεύθηκαν τα 52, 9 δισ. ευρώ. Κάθε ένα από τα δάνεια της εν λόγω δανειακής σύμβασης έχει περίοδο χάριτος 4,5 ετών ως προς την αποπληρωμή του κεφαλαίου και συνολική διάρκεια αποπληρωμής 10 έτη.

* Το χρέος από τα δάνεια του ΔΝΤ;

Το ΔΝΤ συνεισέφερε 30 δισ. ευρώ, ανεβάζοντας έτσι το ύψος του πρώτου δανειακού «πακέτου» στα 110 δισ. ευρώ. Από αυτά εκταμιεύθηκαν τα 20 δισ. ευρώ. Παράλληλα τον Μάρτιο του 2012 το ΔΝΤ συνεισέφερε ακόμη 28 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση της Ελλάδας, συμψηφίζοντας τα μη εκταμιευθέντα έως τότε ποσά από το αρχικό δάνειο των 30 δισ. ευρώ (περίπου10 δισ.). Δηλαδή η συνολική χρηματοδότηση του ΔΝΤ προς την Ελλάδα μπορεί να φθάσει τα 48 δισ. ευρώ. Από αυτά έχουν εκταμιευθεί μέχρι το τέλος του 2013 28,63 δισ. ευρώ. Το πρώτο χρηματοδοτικό πρόγραμμα του ΔΝΤ έχει περίοδο χάριτος περίπου 3 1/4 ετών ως προς την αποπληρωμή του κεφαλαίου και συνολική διάρκεια αποπληρωμής 5 ετών (3 1/4 + 2 έτη). Το δεύτερο χρηματοδοτικό πρόγραμμα του ΔΝΤ έχει περίοδο χάριτος περίπου 4,5 ετών ως προς την αποπληρωμή του κεφαλαίου και συνολική διάρκεια αποπληρωμής 10 ετών (4,5 + 5,5 έτη).

* Από τον Μηχανισμό Στήριξης EFSF;

Από το EFSF, σύμφωνα με τις υπογραφείσες δανειακές συμβάσεις (Μάρτιος 2012), η Ελλάδα θα δανειστεί συνολικά 143,8 δισ. ευρώ. Μέχρι σήμερα έχουν εκταμιευθεί 132,1 δισ. ευρώ και απομένουν 11,7 δισ. ευρώ. Τα ποσά που εκταμιεύθηκαν στην Ελλάδα βάσει των παραπάνω συμβάσεων έχουν περίοδο χάριτος από 15 έως και 30 έτη για την αποπληρωμή του κεφαλαίου.

* Τα ομόλογα που έχουν η ΕΚΤ, οι εθνικές κεντρικές τράπεζες και τα διάφορα Funds ποιά είναι;
Η ΕΚΤ και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες παρακρατούν ομόλογα ύψους ...
27,7 δισ. ευρώ. Τα hedge funds που δεν εισήλθαν στο PSI παρακρατούν ομόλογα ύψους περίπου 5 δισ. ευρώ.
Τα υπόλοιπα παρακρατούνται από τα θεσμικά και φυσικά πρόσωπα που εισήλθαν στο PSI και έχουν υποστεί τη γνωστή απομείωση.

* Με τι κόστος (επιτόκια) επιβαρύνεται η κάθε μορφή του χρέους;

Στα δάνεια η Ελλάδα επιβαρύνεται με τα εξής επιτόκια: Για τα δάνεια από τα κράτη - μέλη (52,9 δισ. ευρώ) με κυμαινόμενο επιτόκιο Euribor3M + 0,5%. Με ημερομηνία 14.4.2014 το ύψος του Euribor3M είναι στο 0,328%. Οι τόκοι καταβάλλονται κάθε τρίμηνο.

* Για τα δάνεια από το ΔΝΤ με κυμαινόμενο επιτόκιο SDR + 2%. Με ημερομηνία 15.04.2014 το επιτόκιο SDR = 0,13%.

* Για τα δάνεια από τον ΕΤΧΣ (EFSF) δεν καταβάλλει τόκους, για περίοδο μέχρι 10 ετών από την εκταμίευση των δανείων Β.

* Για τον βραχυπρόθεσμο δανεισμό (έντοκα γραμμάτια) το επιτόκιο κυμάνθηκε στο 4,3 %.

* Για τα ομόλογα τα επιτόκια είναι: Για τα ομόλογα που κατέχει η ΕΚΤ το μέσο επιτόκιο θα πρέπει να κυμαίνεται γύρω στο 4,8%.

* Για τα ομόλογα που δεν εισήλθαν στο PSI, ύψους περίπου 5 δισ. ευρώ, το μέσο επιτόκιο είναι περίπου 4,8%.

* Για τα ομόλογα που εισήλθαν στο PSI, το επιτόκιο είναι 2,0%.

Το χρηματοπιστωτικό κόστος διαχείρισης του δημοσίου χρέους για το 2013 ανέρχεται στα 6,4 δισ. ευρώ (8,3 δισ. ευρώ μαζί με τις καταπτώσεις εγγυήσεων και εξοπλιστικά) από 12,764 δισ. ευρώ το 2012.

* Ας δούμε ποιο μέρος μπορεί να αναδιαρθρωθεί και με ποιο τρόπο με στόχο την απομειωσή του. Είναι όλο το χρέος το ίδιο ως προς τη δυνατότητα απομείωσης; Και τι μπορεί να γίνει;

Ανακύπτει το ερώτημα με βάση όσα παραθέσαμε, σε τι θα συνίσταται μια αναδιάρθρωση του χρέους, όπως αυτή που αναμένεται να ληφθεί τον Μάιο του 2014 σύμφωνα με τις αποφάσεις του Eurogroup 27.11.2012, ώστε να έχει σημαντικές θετικές επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία.

Αυτό που μπορεί να γίνει, σύμφωνα πάντα με την λογική αυτή, είναι:

* Περαιτέρω μείωση του περιθωρίου για τα διακρατικά δάνεια. Το ανώτερο ύψος της μείωσης είναι να μηδενιστεί το περιθώριο. Υπολογιζόμενο ετήσιο όφελος περίπου 260 εκατ. ευρώ.

* Η δαπάνη εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους με τη μορφή ομολόγων που κατέχουν οι ιδιώτες. Αυτό θα συνεπάγεται νέα απομείωση των ομολόγων των ιδιωτών (φυσικά πρόσωπα, θεσμικοί φορείς, επενδυτικά ταμεία), τα οποία έχουν ήδη απομειωθεί με το PSI. Θεωρώ ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί εκ νέου να αποφασιστεί.

* Η δαπάνη εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους με τη μορφή δανείων από το ΔΝΤ επίσης δεν μπορεί να μεταβληθεί, εκτός απίθανων αλλαγών στη πολιτική του Ταμείου.

* Η χρονική επιμήκυνση των ομολόγων που διακρατούνται από την ΕΚΤ (ανταλλαγή με ομόλογα μεγαλύτερης ωρίμανσης) φαίνεται ότι αποκλείεται, διότι θα αποτελούσε δημοσιονομική διευκόλυνση προς χώρα - μέλος. Στο ίδιο επίπεδο θα πρέπει να συμπεριληφθούν και τα ομόλογα των θεσμικών εκείνων φορέων που δεν δέχθηκαν να εισέλθουν στη διαδικασία PSI. Συνολικά το ύψος των ομολόγων - δανείων που λήγουν την περίοδο 2014-2020 ανέρχονται σε 72,4 δισ. ευρώ (Γραφική Παράσταση 1).

* H περαιτέρω μείωση των δανείων του EFSE θα ήταν καλοδεχούμενη, αλλά χωρίς θετικό αντίκρισμα στην παρούσα φάση ανάκαμψης της οικονομίας. Θα είχε θετικές συνέπειες μετά το 2022.

* Εκεί που θα επικεντρωθεί η προσπάθεια των Ευρωπαίων είναι τα διακρατικά δάνεια, τα οποία μπορούν να επιμηκυνθούν ως προς τον χρόνο αποπληρωμής μειώνοντας τις ανάγκες της ελληνικής οικονομίας στο κρίσιμο διάστημα μέχρι το 2020, παράλληλα με τη μείωση του κόστους εξυπηρέτησης όπως είπαμε.

Όλα τα παραπάνω δείχνουν ότι τα περιθώρια σημαντικής ελάφρυνσης του ελληνικού δημοσίου χρέους είναι σχετικά περιορισμένα αν αυτή περιοριστεί στην απλή χρονική επιμήκυνση ή στη μείωση των επιτοκίων. Μόνο αν πειστούν η ΕΚΤ και οι υπόλοιπες εθνικές κεντρικές τράπεζες να μετακυλήσουν τα ομόλογα μετά το 2022 θα ήταν κάτι το θετικό για την παρούσα φάση, δεδομένου ότι όλα τα ομόλογα που κατέχουν λήγουν μέχρι και το 2020, δηλαδή την περίοδο που η χώρα χρειάζεται βαθιά ανάσα για να μπορέσει να προχωρήσει στην επανεκκίνηση της οικονομίας της.

* Τούτων δοθέντων, ας κάνουμε μια συνολική αξιολόγηση. Με ποιον τρόπο θα μπορούσε το ελληνικό δημόσιο χρέος να γίνει βιώσιμο;

Δεν νομίζω ότι ο παραπάνω τρόπος είναι ο ενδεδειγμένος για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, αλλά και της ελληνικής οικονομίας. Μάλιστα δεν υπάρχει κανένας αναλυτής που να μην θεωρεί ότι το ύψος του δημοσίου χρέους δεν αποτελεί «τον υπερκείμενο βασικό περιορισμό» για την ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας. Η απομείωση του δημοσίου χρέους πρέπει να διεκδικηθεί πάση θυσία.

Γι' αυτό χρειάζονται προετοιμασία και συγκεκριμένες προτάσεις, οι οποίες θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη όλες τις διαστάσεις του προβλήματος (νομικές, πολιτικές, οικονομικές). Δεύτερον, η αποπληρωμή του χρέους με ρήτρα ανάπτυξης θεωρώ ότι αποτελεί άκρως ρεαλιστική πρόταση και πρέπει να αποτελέσει την αιχμή του δόρατος της επιχειρηματολογίας προς τους Ευρωπαίους.

πηγή Η Αυγή

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Θέλετε να βάλετε ενεργό link στο σχόλιό σας; BlogU