Παρασκευή 11 Ιουλίου 2014

Στο μυαλό του Γκίκα Χαρδούβελη

Ο ταλαντούχος οικονοµικός σύµβουλος της Eurobank

του Γιάνη Βαρουφάκη*

"Όλοι πρέπει να κρινόµαστε από το έργο µας και την αποτελεσµατικότητά µας"
Αυτή δεν είναι η βασική αρχή της αξιολόγησης που µε ενθουσιασµό προωθούν οι θιασώτες των µεταρρυθµίσεων στην χώρα µας;
• Η αρχή αυτή δεν πρέπει να ισχύει για τους άρτι διορισθέντες υπουργούς, ιδίως για τους «τεχνοκράτες» που χειρίζονται τα πιο λεπτά και καίρια ζητήµατα – όπως, π.χ., την διαπραγµάτευση για το δηµόσιο χρέος;
Στον πρόσφατο ανασχηµατισµό, υπουργός οικονοµικών ανέλαβε ο κ. Γκίκας Χαρδούβελης. Από όλες του τις ιδιότητες επιτρέψτε µου να εστιάσω σε δύο: 
(Α) Εκείνη του Οικονοµικού Σύµβουλου, και επικεφαλής του τµήµατος Οικονοµικών Μελετών, της τράπεζας Eurobank, την οποία κατείχε συνεχώς από το 2000 έως το 2014 – µια µακρά περίοδο που καλύπτει όλες της φάσεις της ελληνικής τραγωδίας: από την είσοδό µας στην Ευρωζώνη έως και την τετραετή εθνική µας µνηµονιακή περιπέτεια. 
(Β) Του συµβούλου του κ. Παπαδήµου κατά την διάρκεια της πρωθυπουργίας του τελευταίου, τότε που σχεδιαζόταν το PSI και, δη, η ανακεφαλαιοποίηση της Eurobank, και των υπόλοιπων τραπεζών. 

Στο άρθρο που ακολουθεί δεν θα ασχοληθώ καθόλου µε την ακολουθία των µακρο-οικονοµικών αστοχιών του κ. Χαρδούβελη σε όλη αυτή την περίοδο:

Δεν θα αναφερθώ στην ένταξή του στην περί τον κ. Σηµίτη οµάδα των οικονοµολόγων που, το 2000, θεωρούσαν
ότι η Ευρωζώνη είχε δοµηθεί σωστά, που µας µιλούσαν για την επερχόµενη «σύγκλιση», που αρνούνταν ότι το 2008 θα σηµατοδοτούσε Κρίση του Ευρώ, που το 2010 υποστήριζαν ότι το Μνηµόνιο Νο. 1 ήταν µια καλή συµφωνία, που προέβλεπαν ανάπτυξη από τις αρχές του... 2012, που επιχειρηµατολογούσαν ότι η αναδιάρθρωση του χρέους ήταν και ανεπιθύµητη και αχρείαστη, που το 2012 εκθείαζαν την... αναδιάρθρωση του χρέους (ισχυριζόµενοι ότι το χρέος κατέστη βιώσιµο) κ.ο.κ. 
Όχι, σήµερα θα εστιάσω αποκλειστικά στην τράπεζα την οποία συµβούλευε έως την προηγούµενη εβδοµάδα από την σηµαντική, και αδρά αµειβόµενη, θέση του επικεφαλής του τµήµατος Οικονοµικών Μελετών που στόχο είχε να συµβουλεύει το ΔΣ της Eurobank ώστε τα µέλη του, και ο Διευθύνων Σύµβουλος, να αποφεύγουν τις κακοτοπιές. 
Πόσο καλά έκανε την δουλειά αυτή ο σηµερινός υπουργός οικονοµικών, την 
οποία του εµπιστεύτηκε η διοίκηση της Eurobank; 

Αυτό που είναι γνωστό τοις πάσι είναι ότι η Εurobank όχι µόνο πτώχευσε αλλά και ότι, από τις τέσσερις «συστηµικές» τράπεζες, η πτώχευσή της ήταν η πιο ηχηρή, η εντυπωσιακότερη και η «βαθύτερη». 
Ερώτηµα: Ο κ. Χαρδούβελης, ως επικεφαλής του τµήµατος Οικονοµικών Μελετών, είχε προειδοποιήσει την διοίκηση της Eurobank ότι  όδευαν ολοταχώς προς τα βράχια; Από τα δηµοσιευµένα κείµενά του, κάτι τέτοιοδεν προκύπτει. Το αντίθετο µάλιστα: Διέπονταν από υπερ-αισιόδοξες προβλέψεις τόσο για την πορεία της τράπεζας όσο και για τον τραπεζικό κλάδο συνολικά. 
Βέβαια, µπορεί κάποιος να πει, µε µια δόση λογικής, ότι ο Οικονοµικός 
Σύµβουλος µιας µεγάλης τράπεζας που κινδυνεύει µε πτώχευση, δεν δικαιούται 
να πει την αλήθεια δηµοσίως, καθώς κάτι τέτοιο θα έσπερνε τον πανικό και θα 
έφερνε την άµεση κατάρρευση της τράπεζας. Σωστά. Σε αυτή την περίπτωση, θα 
περίµενε κανείς από τον κ. Χαρδούβελη να έχει στείλει, εµπιστευτικά, το ένα 
προειδοποιητικό µήνυµα µετά το άλλο, στο ΔΣ και τον διευθύνοντα σύµβουλο της 
Eurobank – προειδοποιώντας τους για το Μνηµόνιο 1, για το κούρεµα (PSI) του 
2012, για την «επαναγορά χρέους» που ακολούθησε, για το πραγµατικό µέγεθος 
της ύφεσης (και των µη εξυπηρετούµενων δανείων) που θα έπληττε την τράπεζα 
κλπ. Το έκανε αυτό; Τώρα που ο κ. Χαρδούβελης έχει προαχθεί σε υπουργό 
οικονοµικών της χώρας, καλό θα ήταν να απαντούσε σε αυτό το καίριο ερώτηµα. 

Δεν είπαµε ότι όλοι πρέπει να αξιολογούµαστε; 
Μπορεί ο νέος υπουργός οικονοµικών της χώρας, σε µια τόσο κρίσιµη καµπή για την Ελλάδα, να αποτελεί εξαίρεση; 

Όσο περιµένουµε για απαντήσεις, από τον κ. Χαρδούβελη ή την Eurobank, ας 
ρίξουµε µια µατιά σε αυτά που ...
γνωρίζουµε για την Eurobank, την οποία ο κ. Χαρδούβελης συµβούλευε έως τόσο πρόσφατα: 

1. Το 2013, το ελληνικό κράτος, µέσω του Ελληνικού Ταµείου 
Χρηµατοπιστωτικής Σταθερότητας, επένδυσε €5,8 δις στην Eurobank, 
καταβάλλοντας €1,54 για κάθε µετοχή και αποκτώντας έτσι το 95% της 
τράπεζας. 
2. Επί πλέον, το κράτος αγόρασε επιπλέον προνοµιούχες µετοχές αξίας €1,25 
δις 
3. Το κράτος παρέδωσε την Postbank στην Eurobank αφού πρώτα ξόδεψε 
€4,06 δις για ώστε να καλύψει το «κενό χρηµατοδότησης» της Postbank 
αλλά και ακόµη €550 εκ. για την ανακεφαλαιοποίησή της. 
4. Βοήθησε την Eurobank να απορροφήσει την διεφθαρµένη, πτωχευµένη 
Proton Bank δωρίζοντας στην Eurobank €760 εκ. για να καλύψει το «κενό 
χρηµατοδότησης» της Proton, και επί πλέον €550 εκ. νέων κεφαλαίων. 
5. Δώρισε €760 εκ. στην Eurobank για την κάλυψη του «κενού 
χρηµατοδότησης» της Aspis, απορροφώντας την. 

Συνολικά, όσο ο κ. Χαρδούβελης τελούσε Οικονοµικός Σύµβουλος της Eurobank, 
δηλαδή κορυφαίο στέλεχος, το χρεοκοπηµένο ελληνικό κράτος παρέδωσε στη 
Eurobank το συνολικό ποσό των €13,3 δις το οποίο µεταφράζεται στο 7,3% του 
ΑΕΠ. Γιατί; Επειδή η Eurobank πτώχευσε και το ελληνικό δηµόσιο αναγκάστηκε 
να την διασώσει. Θα περίµενε, όµως, κανείς ότι, έχοντας κάνει µια τέτοια 
τεράστια επένδυση, από το υστέρηµα των πολιτών, το κράτος θα προσπαθούσε 
να διασφαλίσει την περιουσία του.  

Αντί για αυτό, µερικούς µήνες αργότερα, εκδόθηκαν νέες µετοχές της Eurobank. 
Όµως: 

• Δεν επιτράπηκε στο κράτος να συµµετάσχει (µέσω του Ελληνικού Ταµείου 
Χρηµατοπιστωτικής Σταθερότητας) στην έκδοση των νέων µετοχών. 
• Επιτράπηκε στους ιδιώτες να αγοράσουν αυτές τις νέες µετοχές µε 
έκπτωση 80% (πληρώνοντας το εξευτελιστικό ποσό των 31 λεπτών ανά 
µετοχή, ενώ το κράτος είχε ξοδέψει €1,54 ανά µετοχή) εντός λίγων µόνων 
µηνών. 
• Η τιµή αυτή δεν ήταν µόνο πολύ χαµηλότερη από την τιµή που είχε 
καταβάλει το κράτος λίγους µήνες πριν, αλλά ήταν και χαµηλότερη από 
την αξία της µετοχής στο Χρηµατιστήριο Αθηνών κατά τη στιγµή της 
έκδοσης των νέων µετοχών. 
• Για να καλύψει τα νώτα της, η κυβέρνηση νοµοθέτησε την εσαεί ασυλία για 
τα µέλη του ΔΣ του Ελληνικού Ταµείου Χρηµατοπιστωτικής Σταθερότητας 
από την κατηγορία ότι ενήργησε εναντίον των συµφερόντων του δηµοσίου 
απέχοντας από την συγκεκριµένη έκδοση νέων µετοχών. 
• Ως αποτέλεσµα της νέας έκδοσης µετοχών, οι ιδιώτες επενδυτές 
(συµπεριλαµβανοµένων αρκετών hedge funds) πλήρωσαν €2,86 δις και 
απέκτησαν το 65% µίας τράπεζας για την οποία το ελληνικό κράτος είχε 
µόλις ξοδέψει €13,3 δις. Έτσι η συµµετοχή του κράτους στην Eurobank 
µειώθηκε στο 35% του µετοχικού κεφαλαίου, µειώνοντας την αξία των 
µετοχών του δηµοσίου σε µόλις €2 δις. 

Περιληπτικά, το κράτος διέσωσε την Eurobank µε κόστος τουλάχιστον €13,3 δις 
για να λάβει το 95% της τράπεζας αλλά, λίγους µήνες αργότερα, παρέδωσε τα 
κλειδιά της τράπεζας σε ιδιώτες θυσιάζοντας το 65% που κατείχε µειώνοντας την 
περιουσία του στην Eurobank στα €2 δις. 

Δύο ερωτήµατα προκύπτουν, όσον αφορά τον νέο υπουργό οικονοµικών και, 
έως πρότινος, στέλεχος και Οικονοµικό Σύµβουλο της Eurobank: Από το 
σηµερινό του µετερίζι, του υπουργού οικονοµικών, πως βλέπει την «άνεση» µε 
την οποία το πτωχευµένο δηµόσιο χάρισε στους ιδιώτες €11,3 δις µέσα σε 
µερικές εβδοµάδες; 

Ως στέλεχος της Eurobank, φαντάζοµαι ότι η συµβουλή του στο ΔΣ της θα ήταν: 
«Είµασταν τυχεροί που το κράτος δεν µας απέλυσε, δεδοµένου ότι η τράπεζά 
µας πτώχευσε υπό την δική µας διοίκηση, και διέσωσε την τράπεζα. Και είµαστε 
διπλά τυχεροί τώρα που µας χάρισε την µερίδα του λέοντος των χρηµάτων της 
διάσωσης, απεµπολώντας την θέση του ως κύριος µέτοχος.» 

Ως υπουργός οικονοµικών, όµως, τι σκέφτεται; 

• Είτε θεωρεί πως το ξεπούληµα των περιουσιακών στοιχείων της τράπεζας
δεν αποτελεί πρόβληµα, οπότε δεν δικαιούται να είναι υπουργός 
οικονοµικών, υπεύθυνος για το δηµόσιο συµφέρον. 
• Είτε θεωρεί ότι η µη συµµετοχή του δηµοσίου στην πρόσφατη αύξηση 
µετοχικού κεφαλαίου ήταν απαράδεκτη, από την σκοπιά του δηµόσιου 
συµφέροντος, οπότε πρέπει να παραδεχθεί ότι, ως Οικονοµικός 
Σύµβουλος της Eurobank, έπραττε εναντίον των συµφερόντων του 
κράτους που σήµερα υποτίθεται ότι υπηρετεί. 

Τέλος, καλό θα ήταν να απαντήσει και σε ένα τελευταίο ερώτηµα ο κ. 
Χαρδούβελης: 

Πως συγκεράζεται, στην σφαίρα της ηθικής αλλά και της νοµιµότητας, το να 
ήταν σύµβουλος του πρωθυπουργού Παπαδήµου όταν σχεδιαζόταν η 
ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και, την ίδια ακριβώς περίοδο, να είναι 
σύµβουλος µιας από τις τράπεζες που επωφελήθηκε σκανδαλωδώς από 
αυτή την ανακεφαλαιοποίηση; 

Από όσο ξέρω, σε όλες τις σοβαρές χώρες του κόσµου, µια τέτοια «σύγκρουση 
συµφερόντων» θα οδηγούσε τραπεζικό στέλεχος στο ακροατήριο δικαστηρίου, 
αντί για την θέση του... υπουργού οικονοµικών. 


*πηγή varoufakis.files.wordpress.com

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Θέλετε να βάλετε ενεργό link στο σχόλιό σας; BlogU