Γεμάτο φρέσκια σκέψη, ιδέες και εναλλακτικές διεξόδους, γεμάτο έμπνευση. Δεν το διαβάσατε; Χάσατε! Ειδικά εσείς της Δημοκρατικής Αριστεράς...Δεν κάνω βιβλιοκριτική. Αλλά διαβάζοντας το βιβλίο του Roberto Unger κατακλύστηκα ευχάριστα από συνειρμούς και αισιόδοξες σκέψεις που επιτέλους έδεναν σκόρπιους προβληματισμούς σε μια παραγωγική σειρά. Διαβάστε το βιβλίο: μπορεί να πάθετε το ίδιο...
Το ζητούμενο παραμένει ο πολιτικός μετασχηματισμός της κοινωνίας
Υπάρχουν εναλλακτικές; Ένα σχόλιο...
Ο πολιτικός μετασχηματισμός της κοινωνίας δεν γίνεται με θέσφατα. Γίνεται με διαρκή, θεμελιωμένο θεσμικό πειραματισμό βασισμένο στην καλλιέργεια ικανοτήτων ομαδικής συνεργασίας και δημιουργικής σκέψης. Δεν γίνεται με μάχες οπισθοφυλακών για την τιμή των όπλων.
Ζητούμενο για τις δυνάμεις της Αριστεράς και της Οικολογίας, της Οικολογίας και της Αριστεράς, είναι η ενίσχυση της ικανότητας της κοινωνίας για επίλυση προβλημάτων και άρα αδιεξόδων και όχι απλά η επιβράδυνση των συνεπειών της οικονομίας της αγοράς.
Στην προσπάθεια αυτή είναι απαραίτητη η καταπολέμηση του παραλυτικού δογματισμού στην σκέψη που γεμίζει ανυπομονησία και απογοήτευση τον προοδευτικό κόσμο και τον περιορίζει σε αδιέξοδους μονοδρόμους πολιτικής παρέμβασης. Θα αποδεχτούμε αργά ή γρήγορα ότι δεν υπάρχει ένα σύνολο καθορισμένων θεσμικών εναλλακτικών προτάσεων όπως καπιταλισμός, κομμουνισμός ή σοσιαλισμός - αντίθετα αυτό που αντιμετωπίζουμε είναι περισσότερο μια μεθοδευμένη και καταθλιπτική δικτατορία απουσίας εναλλακτικών. Και σε αυτήν θάπρεπε να αντισταθούμε...
Αυτό που σίγουρα έχει αποτύχει είναι η δέσμευση των μετανεωτερικών κοινωνιών να εκπληρώσουν την κεντρική υπόσχεση της δημοκρατίας τους για πραγμάτωση των δημιουργικών δυνατοτήτων του ανθρώπου σε ένα περιβάλλον ισότητας και ελευθερίας.
Κι όσο η κρίση της δημοκρατίας βαθαίνει σε οικονομικό και περιβαλλοντικό επίπεδο τόσο πιο επείγουσα γίνεται η ύπαρξη μιας ευφάνταστης οικο-αριστεράς, με βλέψεις όχι απλά την μεγαλύτερη δυνατή ισότητα και προστασία του περιβάλλοντος αλλά την σπουδαιότερη, το δυνατόν μεστότερη νοήματος ζωή των ανθρώπων.
Τα διλήμματα του τύπου "επανάσταση ή μεταρρύθμιση" σήμερα είναι οριστικά ψευδή. Εκφράζουν περισσότερο ιστορικές αναζητήσεις του περασμένου αιώνα. Σήμερα είναι έκφραση σύγχυσης, ανυπομονησίας, αδιεξόδου και δέσμευσης στην δογματική σκέψη.
Αντίθετα, είναι καιρός για φρέσκο αέρα στα πανιά της δημοκρατικής οικο-αριστεράς μακριά από το προκατασκευασμένο θεώρημα. Ούτε μοιρολατρική αποδοχή της κοινωνίας της αγοράς υπό την παρούσα μορφή της και αυτοπεριορισμός στον δυνατό εξανθρωπισμό της ούτε άρνηση της εμπνευσμένης τμηματικής και σταδιακής δομικής αλλαγής της λόγω ενοχικού συνδρόμου απέναντι στην κομμουνιστική ουτοπία - δεν προδίδεται έτσι η ουτοπία, προδίδεται από όποιον την κάνει θρησκεία και χιλιασμό.
Δεν είναι θέμα "αντικειμενικών συνθηκών" όπως ευαγγελίζονται οι προφήτες της κατάληψης των χειμερινών ανακτόρων (η ιστορία ως γνωστόν επαναλαμβάνεται ως φάρσα) αλλά συνειδητοποίησης ότι η εφαρμογή συγκεκριμένων προτάσεων είναι προϋπόθεση για την διεκδίκηση των ονείρων μας κι όχι άρνησή τους.
Ιδέες υπάρχουν αλλά πρέπει να συζητηθούν σοβαρά. Ο λόγος που κομμάτι της ανανεωτικής και ριζοσπαστικής αριστεράς αυτονομήθηκε και η πολιτική οικολογία απέκτησε δική της έκφραση είναι η πραγματοποίηση μιας πλατιάς συζήτησης των νέων ιδεών μέσα στην κοινωνία, ελεύθερα και πέρα από τα κομματικά στεγανά και τις ιδεολογικές ορθοδοξίες.
Προωθητικοί συνδυασμοί άμεσης και αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας ανοιχτοί στην αναθεώρηση (ως φορείς αλλαγής), εγκαθίδρυση ποικιλίας μορφών αγοράς και κοινωνικής εργασίας (δεν υπάρχει κοινωνία χωρίς αγορά ούτε η σημερινή είναι η μοναδική της μορφή), αποδυνάμωση των τάξεων μέσα από την ριζοσπαστικοποίηση της αξιοκρατίας, συνύπαρξη διαφορετικών ιδιοκτησιακών καθεστώτων, συμμετοχή των εργαζομένων στα κέρδη, πλήρης και ισότιμη πρόσβαση κάθε επιχειρούντος/ούσας στις τεχνολογίες, την πίστωση και τους πόρους, ανάδυση της κοινωνικής και περιβαλλοντικής κληρονομιάς σε βάρος της συγγενικής, ανακατεύθυνση της παγκοσμιοποίησης με υψηλό επίπεδο εγχώριας αποταμίευσης και πλήρη κινητοποίηση των εθνικών πόρων με διαρκή θεσμικό πειραματισμό κλπ κλπ.
Όλες αυτές οι ιδέες μπορούν να εκφράσουν έναν υγιή αντισυστημισμό έναντι του δογματικού και κυρίως τελετουργικού (όσο μοδάτου και αδιέξοδου ταυτόχρονα) που κατατρύχει τα μυαλά και τις ψυχές πολλών προοδευτικών ανθρώπων και τους οδηγεί σε ένα φαύλο καταθλιπτικό κύκλο άρνησης και θυμού, ελπίδων και κενού.
Η οικο-αριστερά μπορεί να παραμείνει πιστή στις καλές προθέσεις της μόνο αν προτείνει το καινούργιο σε μια μορφή που να επιτρέπει στον καθένα να συμβάλλει στην δημιουργία του και όχι αφήνοντας αυτήν την δημιουργική ισχύ συγκεντρωμένη στα χέρια των προωθημένων ελίτ. Δεν έχει τύχη η όποια επανάληψη χρεοκοπημένων ασυμμετοχικών μορφωμάτων έστω με κάποιες επιδερμικές βελτιώσεις. Απαιτείται καθολικότητα μετασχηματισμών στους πολιτικούς φορείς και την κοινωνία, χειραφετητικές μεταρρυθμίσεις, κινηματισμός με δημοκρατία και προσφορά εμπειρίας στην δυνατότητα αυτοδημιουργίας του ατόμου: μια νέα κοινωνία κι ένας φορέας αλλαγής πανομοιότυποι, φορείς αέναου θεσμικού πειραματισμού (και με αυτήν την έννοια "διαρκούς επανάστασης").
Σε μια τέτοια πορεία φαίνεται ουσιώδης η υιοθέτηση του Μέσου Δρόμου (και όχι κάποιου τρίτου...) στην επίλυση οργανωτικών και πολιτικών διλημμάτων. Αντί πχ της απολυτότητας στην επιλογή ενός αμεσοδημοκρατικού ή αντιπροσωπευτικού τύπου οργάνωσης μπορεί να δοκιμαστεί ένας συνδυασμός των δύο στην μορφή ενός ήπιου πλουραλισμού που να επιτρέπει και την έκφραση και την λειτουργικότητα.
Στην παραγωγή πολιτικής μπορεί να επιχειρηθεί επίσης απεμπλοκή από την δικτατορία των λέξεων και των νοημάτων τους με την οικειοποίηση όλων των δυνατών αποχρώσεών τους στην νοηματοδότηση του επιθυμητού σκοπού. Έτσι πχ η πολιτική ανυπακοή που είναι σημαντικό εργαλείο προώθησης ριζοσπαστικών μεταρρυθμίσεων, δεν πρέπει να χαριστεί σε όσους ασχολούνται σχεδόν επαγγελματικά (ΚΚΕ) με την τελετουργική της χρήση για κομματικό όφελος ή σε όσους την βλέπουν απλά συμβολικά. Απαιτείται ουσιώδης και όχι φαντασιακή ανυπακοή γι αυτό και επανοικειοποίηση της έννοιας στην δράση...
Για να πάψει η οικο - αριστερά να παρουσιάζεται όμηρος των περιορισμών της οικονομικής ανάπτυξης και της δημόσιας χρηματοδότησης οφείλει να παρουσιάσει τις δικές της εναλλακτικές προτάσεις θαρραλέα και χωρίς τα σύνδρομα της τελικής λύσης και του απόλυτου καθοδηγητικού θεωρήματος.
Διαρκής πειραματισμός με συμμετοχικότητα και βελτιωτική αναθεώρηση - ότι δηλαδή κάνουμε στη ζωή μας.
Αν χάσει αυτήν την ζωντάνια θα μείνει άλλο ένα κύμβαλο αλαλάζον... Κι έχουμε αρκετά.
Επιτέλους. Αυτά είναι τα θέματα που θα πρέπει να προβληθούν, να συζητηθούν και σιγά σιγά να μπαίνουν και σε πράξη.
ΑπάντησηΔιαγραφήΦαντάζει δύσκολο αλλά δεν είναι ακατόρθωτο.
Αξίζει να το προσπαθήσουμε και να μην περιοριζόμαστε μόνο στην συνηθισμένη κριτική και σε προτάσεις απλής διαχείρισης.