Προσοχή, ο Σαμαράς δεν πολιτεύεται "γελοία", πολιτεύεται ακροδεξιά

Δυο πολύ κατατοπιστικά κείμενα από το the books' journal και τον left liberal synthesis:

Ο Σαμαράς υπονομεύει την πολιτική ομαλότητα

από το editorial του the books' journal

Ανάμεσα στις πολλές ανεπάρκειες που ανέδειξε η οικονομική κρίση, ήταν και εκείνη του πολιτικού προσωπικού. Πολιτικά άναρθρες ηγεσίες, άβουλοι υπουργοί, κοινοβουλευτικές ομάδες από οπορτουνιστές και κοντόθωρους επαρχιώτες, ανεπαρκή στελέχη – ένα ολόκληρο πολιτικό σύστημα το οποίο ένα πράγμα γνωρίζει: τα κλισέ του λαϊκισμού. Η κρίση της πολιτικής εκπροσώπησης είναι το σημαντικότερο χαρακτηριστικό της περιόδου που διανύουμε. Είναι μια κρίση που από μόνη της θα αρκούσε για να οδηγήσει τη χώρα στην παραλυσία. Και για να είμαστε ακριβέστεροι, η παραλυσία στην οποία βρίσκεται η χώρα οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο συγκεκριμένο πολιτικό προσωπικό, στην αναποφασιστικότητα του, στην αβουλία του, στο φόβο του ή και (για το μεγαλύτερο μέρος των αριστερών ηγεσιών) στην άγνοια κινδύνου.

Από αυτό το αδιέξοδο προσκήνιο διαφοροποιείται και ξεχωρίζει ένα πολιτικό πρόσωπο και οι πολιτικές του που, αν τα πράγματα ακολουθήσουν μια φορά κανονικότητας, θα μπορούσε να βρεθεί κάποια στιγμή στα ηνία της χώρας. Είναι ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ο δημοκρατικώ τω τρόπω κληρονόμος του κόμματος μέσω του οποίου εκφράζονται οι δυνάμεις της συντήρησης στη χώρα: ο Αντώνης Σαμαράς.


Ο Αντώνης Σαμαράς βρέθηκε επικεφαλής του κόμματος που ίδρυσε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Έστω κι αν είναι το κόμμα που έχει τη μεγαλύτερη συγγένεια με τη μεταπολεμική εθνικοφροσύνη μιας εκδικητικής ψωροκώσταινας, η ιστορική συγκυρία το θέλησε να είναι το πρώτο εξωστρεφές, δυτικότροπο μεγάλο κόμμα του πολιτικού συστήματος. Η ιδεολογική ταυτότητα της Νέας Δημοκρατίας ήταν σαφής, προφανής, αταλάντευτη – και δεν παζαρεύτηκε σε κανένα πεδίο ιδεολογικής, πολιτικής και οικονομικής αμφιταλάντευσης. Η φράση που την εξέφραζε ήταν του ιδρυτή της: «Ανήκομεν εις την Δύσιν». Παρά τους οπορτουνισμούς, τις ιδεολογικές αγκυλώσεις προς τα «μπααθιικά κινήματα», τον ωφελιμιστικό εθνοκεντρισμό του «Η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες» και τον εθνοπρεπώς αριστερό λαϊκισμό του «Έξω απ' την ΕΟΚ», την ταυτότητα αυτή δεν την αμφισβήτησε ούτε ο Ανδρέας Παπανδρέου.

Η πρώτη ουσιαστική συστημική αμφισβήτηση αυτής της ταυτότητας στη Μεταπολίτευση έγινε από τον Αντώνη Σαμαρά. Υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης Μητσοτάκη (1990-1992) και φέρελπις συντηρητικός πολιτικός, επέλεξε να πολιτευθεί μάλλον ως μεσσήνιος φύλαρχος παρά ως κοσμοπολίτης Έλληνας. Τα αποτελέσματα της πολιτικής του είναι γνωστά: εκτός των άλλων, ανήγαγε σε μείζον εθνικό θέμα μια περιφερειακή διαμάχη για το όνομα της χώρας που σήμερα αποκαλούμε με τα αρχικά μιας κωδικής ονομασίας, πΓΔΜ. Πριν εκδιωχθεί από την κυβέρνηση, προκειμένου η Ελλάδα να γλιτώσει τη διεθνή απομόνωση, είχε προλάβει να νταραβεριστεί με έναν τυχοδιώκτη πολιτικό εγκληματία όπως ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, να δηλητηριάσει την ελληνική επικράτεια με τη στρατηγική και τη ρητορική του μίσους έναντι γειτονικών χωρών που αντιμετωπίστηκαν με την έχθρα που προκύπτει από ένα σύμπλεγμα ανωτερότητας και να εκμαυλίσει σε μεγάλο βαθμό παράγοντες διαμόρφωσης της κοινής γνώμης χρησιμοποιώντας για να προωθήσει τους ιδεολογικοπολιτικούς σκοπούς του τα μυστικά κονδύλια του υπουργείου που διαχειρίστηκε.

Ο Αντώνης Σαμαράς, που απομακρύνθηκε για πολλά χρόνια από το προσκήνιο εξαιτίας εκείνης της πολιτικής του, επέστρεψε κολακεύοντας τον καραμανλισμό – κι ας ήταν ο Καραμανλής που δήλωσε, μετά την αποπομπή του από το υπουργείο Εξωτερικών στις 13/4/1992, ότι όσο θα είναι Πρόεδρος της Δημοκρατίας ο Σαμαράς δεν θα διαβεί το κατώφλι του προεδρικού μεγάρου. Μελό φράσεις, όπως η αναφορά του στο «δάκρυ του εθνάρχη», χρησίμευσαν για να εκμεταλλευτεί τη λήθη των γεγονότων εκείνης της εποχής που φέρνει η απόσταση – αν και, όπως αποδείχθηκε, τελικά επικράτησε επί ενός κόμματος αποψιλωμένου από κάθε ιδεολογικό διακύβευμα: τα λούμπεν συστατικά της νεοκαραμανλικής Ν.Δ. που παρέλαβε ο Σαμαράς συναγωνίζονταν τον ηθικολογικό κρατισμό, την «ιδεολογία» του κόμματος την τελευταία περίοδο διακυβέρνησης απ' αυτό.

Αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης πλέον, ο «συστημικός» Σαμαράς έχει επινοήσει ένα νέο ιδιότυπο αντάρτικο στην πολιτική των εταίρων μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση να συγκρατήσουν τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης. Οχυρώνεται, ακόμα μια φορά πίσω από τα χάρτινα τείχη του γνωστού εθνοκεντρισμού του, ισχυριζόμενος ότι, στη δυσχερή για τη χώρα μας οικονομική κατάσταση (το κράτος συνεχίζει να κρατιέται στη ζωή με τα δανεικά ενός προστατευτικού μηχανισμού, αφού δεν μπορεί να δανειστεί στις αγορές για να αντεπεξέλθει στις στοιχειώδεις υποχρεώσεις του), αυτός πρέπει και μπορεί να διαπραγματευτεί τους όρους του Μνημονίου Στήριξης – και όσο δεν γίνεται αυτό, αρνείται μια μίνιμουμ πολιτική συναίνεσης. Στην πραγματικότητα, η νέα διαπραγμάτευση δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια λαϊκιστική υπόσχεση μαγικής λύσης των προβλημάτων της χώρας (θα εξαλείψει το έλλειμμα μέσα σ' ένα χρόνο, θα μειώσει τους φόρους, θα εξασφαλίσει ανάπτυξη), δηλαδή μια έμμεση (πλην ψευδής, καθ' όσον ξέρει ότι είναι ανεδαφική) υπόσχεση ευημερίας στον δοκιμαζόμενο λαό.

Ο Αντώνης Σαμαράς αρνείται να διαβεβαιώσει την Ευρώπη ότι θα πολιτευτεί ως δύναμη συστημικής σταθερότητας αν η σημερινή κυβέρνηση καταρρεύσει, αρνείται να εγγυηθεί την πολιτική ομαλότητα. Παρά τις συστηματικές και συνεχείς αποδοκιμασίες από τα ευρωπαϊκά συγγενή στη Ν.Δ. κόμματα, ο έλληνας αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, υιοθετώντας μάλιστα το επικοινωνιακά επιθετικό κουτσαβάκικο «στυλ Τσίπρα», επιλέγει μια στάση που οδηγεί την Ελλάδα πολύ πέρα από την οικονομική κατάρρευση: στην οικονομική και, κυρίως, στην πολιτική απομόνωση.

Αλλά το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται σήμερα η χώρα είναι, στην ανεπάρκεια του πολιτικού συστήματός της, να προστεθεί ο εθνοκεντρικός πολιτικός τυχοδιωκτισμός του Αντώνη Σαμαρά.


Ο φορολογικός "ψευδοφιλευθερισμός" της νέας Ακροδεξιάς


από το ιστολόγιο left liberal synthesis

Δεν θέλει και πολύ φιλοσοφία πως τελικά την πιο αναπάντεχη κίνηση στο πολιτικό παίγνιο την έχει κάνει ο Σαμαράς. Παρά τις πιέσεις από το εσωτερικό και το εξωτερικό παραμένει σε μια γραμμή απόστασης από την κυρίαρχη πολιτική της Τρόικας. Μια επιθυμητή φωτογραφία με χαμογελαστούς τους Παπανδρέου και Σαμαρά και λεζάντα «πολιτική συναίνεση» δεν πρόκειται να την δούμε σύντομα.

Η επίσημη δικαιολογία της απόστασης Σαμαρά είναι ότι τα προγράμματα αυτά βασίζονται σε μεγάλη φορολογία ,εξ ορισμού μια μη φιλελεύθερη πολιτική , η οποία στραγγαλίζει την ιδιωτική οικονομία. Το επιχείρημα είναι λογικά και πραγματολογικά ορθό, και έτσι ακούγεται εύλογο στα αυτιά ενός πιο επεξεργασμένου ακροατηρίου κυρίως της οικονομίας. Ωστόσο είναι φανερό πως το επιχείρημα χρησιμοποιείται, σχεδόν επινοείται για να επικυρώσει μια προειλημμένη απόφαση. Αυτό γίνεται φανερό γιατί στο άλλο σκέλος του λογικού ισχυρισμού, δηλαδή αποκρατικοποιήσεις, καταργήσεις οργανισμών, μειώσεις δαπανών η ΝΔ απλώς παθητικά συναινεί ή παρακολουθεί και δεν «έχει στριμώξει» την κυβέρνηση με αντιπροτάσεις, προγράμματα ιεραρχήσεις κλπ.

Η στάση Σαμαρά περιέχει ένα ριζοσπαστικό χαρακτήρα όχι γιατί το περιεχόμενο της οικονομικής αντιπρότασης έχει ένα «νεοφιλελεύθερο» χαρακτήρα , γιατί λειτουργεί ως εναλλακτική διέξοδος ως τεχνικό συνεκτικό πλαίσιο μιας εναλλαγής διαχείρισης, αλλά γιατί είναι μια καθαρή «πολιτική» αποστειρωμένη από οποιοδήποτε διαχειριστικό περιεχόμενο. Υποστηρίζω πως ο Σαμαράς δεν είναι συντηρητικός γιατί προωθεί μια φορολογική αντιπρόταση χαμηλών συντελεστών, αλλά γιατί χρησιμοποιεί τεχνητά και αποσπασματικά ένα τέτοιο πλαίσιο, απλώς για να διακοσμήσει μια καθαρή πολιτική στάση με έντονα χαρακτηριστικά νέας ευρωπαϊκής ακροδεξιάς. Το μέλημα του είναι η πολιτική ρήξη, η καταγραφή ως λαϊκού ρεύματος δυσαρέσκειας, η μετατόπιση του πολιτικού επίδικου από την διαχείριση της οικονομικής κρίσης στην ταχύτατη μετατροπή της σε πολιτική κρίση.

Η κατανόηση του «φορολογικού» φιλελευθερισμού του Σαμαρά έχει σημασία. Αυτός δεν υφίσταται ως υπόστρωμα ,ως βάθρο, ως θεμέλιο μιας πολιτικής ατζέντας, αλλά αναδύεται ως εκ των υστέρων ως τέχνασμα, ως επίθεμα μιας πολιτικής ρητορείας η οποία χρειάζεται και μερικές δόσεις οικονομικού λόγου. Η ρηχότητα της φορολογικής αντίρρησης του Σαμαρά, φαίνεται από τα εξής.

-Αν η φορολογία είναι το κλειδί μιας διορθωτικής κίνησης «σωτηρίας της πατρίδας» τότε γιατί δεν αναζητά συμμαχίες συνταυτίσεις με τους κλασσικούς και συνεπείς πολιτικούς εκφραστές τέτοιων ιδεών πχ Ανδριανόπουλο , Μάνο αλλά και την Μπακογιάννη;

-Όλες οι πολιτικές χαμηλών συντελεστών γίνονται κατανοητές και αποτελεσματικές (και γιατί όχι συζητήσιμες από την Αριστερά) σε πολύ αυστηρά νομικά πλαίσια. Η χαμηλή φορολογία είναι αποδοτική μόνο σε συνθήκες αυστηρότητας, ασφυκτικών ελέγχων. Η χαμηλή φορολογία δεν είναι η νομιμοποίηση της φοροδιαφυγής ως επικύρωση φοροκλοπής, αλλά η συρρίκνωση της ως ατομικής επιλογής μέσω πλέγματος ρυθμίσεων που ισορροπούν τους συντελεστές με πολύ αυστηρότερες ποινές και τελικά αυξάνουν τους φόρους. Έχει συλλάβει κανείς καμία περιρρέουσα διάθεση από πλευράς ΝΔ, για ένα αυστηρότερο πλαίσιο φορολογικής συμπεριφοράς ή απλώς η ρητορεία περί φορολογίας είναι το κλείσιμο του ματιού στην ανομία; Έχει συλλάβει κανείς κανένα από τους πληθωρικούς βουλευτές του να επισημαίνει την απαραίτητη άρθρωση «χαμηλοί συντελεστές-άτεγκτοι έλεγχοι»;

Ο φορολογικός φιλελευθερισμός του Σαμαρά είναι μεταμφιεσμένος κολακευτικός λαϊκισμός προς τις υφιστάμενες ανομικές ρουτίνες. Γίνεται βέβαια σε ένα χρόνο και μια συγκυρία που το εγχείρημα του είναι εύλογο. Κάνει όμως «μπαμ» ότι διαχειρίζεται με οξύνοια μια διαχειριστική αστοχία της Τρόικας, με σκοπό να εμπλουτίσει μια τυπική δεξιά ριζοσπαστική πολιτική ατζέντα, και όχι για να επιδιορθώσει το διαχειριστικό εγχείρημα του μνημονίου.

Η πολιτική του Σαμαρά είναι σχεδόν ιδιοφυής, αρκετά επεξεργασμένη και θυμίζει κάτι από Λεπεν ή Χάιντερ. Είναι τυπικά ακροδεξιά όχι στο περιεχόμενο , και τις ποικιλίες που εμπεριέχει το πολιτικό του χαρτοφυλάκιο , αλλά στην απολυτοποίηση του πολιτικού επίδικου της εξουσίας, την αγωνία για τη διατήρηση της πόλωσης, την επιμέλεια για την διατήρηση θεμελιωδών διλημμάτων.

Είναι προφανές ότι η παραλυτική ανικανότητα του Παπανδρέου δημιουργεί κενά. Ωστόσο είναι πολύ ανησυχητικό πως η Ελληνική δεξιά μετά την λαϊκιστική παθητική διαχείριση Καραμανλή, οδεύει προς ένα ακροδεξιό «ψευδοφιλελευθερισμό» βαλκανικού τύπου.

Την ώρα που οι συνέπειες της κρίσης οδηγούν ακόμα και το τελετουργικό ΚΚΕ , στις περίτεχνες διατυπώσεις μιας στοχευόμενης σύγχυσης περί Δραχμής, ακριβώς για να προστατευτεί από το ενδεχόμενο σενάριο, η Ελληνική δεξιά εξαντλεί την επινοητικότητα της στο να υιοθετήσει τις πιο σύγχρονες εκδοχές της Ευρωπαϊκής Άκρας δεξιάς, και τελικά ίσως και να πρωτοπορήσει. Η ΝΔ του Σαμαρά θα είναι το πρώτο αυθεντικά ακροδεξιό κόμμα ,με βαλκανικές ιδιομορφίες, που θα καταλάβει την εξουσία στην Ευρώπη .

Αν η θεωρία της Ελλάδος ως «ασθενή κρίκου του νεοφιλευθερισμού» είναι ισχυρή , οι γνωστοί θιασώτες της, έχουν υποτιμήσει την αντοχή και την πολιτική δημιουργικότητα της Ελληνικής δεξιάς, που θα μετατρέψει την κρίση σε ευκαιρία μετατόπισης όλης της Ελληνικής κοινωνίας στα πιο δεξιά του Ευρωπαϊκού πολιτικού τόξου. Οι εργατικοί αναλυτές των φαινομένων της πλατείας, δεν έχουν πάρει χαμπάρι ότι η πολιτική καινοτομία στην Ελλάδα της κρίσης έρχεται σιωπηρά και πολύ γρήγορα όχι από την Αριστερά αλλά από την Νέα Άκρα Δεξιά.