Κι αυτό θα περάσει...

Δημήτρης Χατζόπουλος, από ΤΑ ΝΕΑ

Το Μεσοπρόθεσμο τελικά θα περάσει. Ότι και να περιλαμβάνει το θεατρικό έργο "άγρυπνοι στο cnn"... Όχι γιατί δεν έχει απέναντί του ισχυρότατες αντιδράσεις. Όχι γιατί η εκστρατεία εκφοβισμού των αντιδρώντων έχει σημαντικά αποτελέσματα. Ούτε γιατί οι αντιδράσεις δεν είναι θεμελιωμένες σε μιαν άσχημη και επώδυνη πραγματικότητα και λογικότατες αμφιβολίες για το όποιο όφελος από την εφαρμογή του. Αλλά επειδή δεν υπάρχει μια στιβαρή συστημική αντιπρόταση.

Απέναντι στην ισχυρότατη δυναμική των εταίρων μας στην ευρωζώνη που μορφοποιείται στις απαιτήσεις του μνημονίου και του μεσοπρόθεσμου προγράμματος, η δική μας απάντηση δεν είναι το δικό μας μνημόνιο αλλά ένα σκέτο όχι που τους χωρά όλους. Λαμόγια και αδικημένους, μόνιμους δημοσίους υπαλλήλους και απολυμένους ιδιωτικούς, υψηλόμισθους απεργούς των ΔΕΚΟ και χαμηλοσυνταξιούχους που χάνουν κι από αυτά που δεν έχουν, συνεπείς επιχειρηματίες και φοροφυγάδες, κρατικοδίαιτους κάθε είδους και ανεξαρτήτως επιχειρούντες, χαμηλόμισθους εργαζόμενους και διεκδικούντες αναδρομικά δικαστικούς και βουλευτές κλπ κλπ. Η παρθένα και ο σατανάς, ο δολοφόνος και το θύμα αγκαλιά διαδηλώνουν παρέα "να μην περάσουν"  τα "μέτρα". Ποια μέτρα; Όλα ανεξαιρέτως; Ίσως... Τι σημασία έχει άλλωστε η καταπολέμηση της σπατάλης και της φοροδιαφυγής και το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων μπροστά στο πανεθνικό προσκλητήριο να πετάξουμε τους εισβολείς ...δανειστές στην θάλασσα;

Απέναντι σε μια καθαρά συστημική πρόταση αντιπαρατίθεται μια καθαρά αντισυστημική άρνηση. Και ως γνωστόν όταν η σύγκρουση γίνεται με αυτόν τον τρόπο, ανάμεσα σε ανόμοια μεγέθη, αυτό που τελικά κυριαρχεί είναι η πρόταση που εξασφαλίζει την συνέχεια, έστω και με πολλαπλές απώλειες παρά εκείνη που ανοίγεται σε άγνωστα εδάφη - εκτός φυσικά από επαναστατικές περιόδους.

Αν θα είχε κάτι πιθανότητες να αντιμετωπίσει μνημόνιο και μεσοπρόθεσμο, αυτό δεν θα ήταν άλλο από μια επίσης συστημική αντιπρόταση συνέχειας, ένα άλλο μνημόνιο και ένα άλλο μεσοπρόθεσμο, μια σύμβαση δανεισμού αποτέλεσμα διαπραγμάτευσης, όπου τα βάρη θα κατανεμόντουσαν δίκαια και οι μεταρρυθμίσεις θα προχωρούσαν με ευρεία συναίνεση και σε ανορθωτική για την οικονομία μας κατεύθυνση.  

Κάτι τέτοιο όμως καμιά πολιτική δύναμη δεν έχει διατυπώσει με σαφήνεια και οικονομοτεχνική πληρότητα - μόνο συνθηματολογικά. Και όχι γιατί δεν το επιθυμεί - αλλά γιατί κάτι τέτοιο ξεπερνά τα όρια του σημερινού πολιτικού συστήματος. 

Γιατί; 

Γιατί διατυπώνοντας το δικό σου μνημόνιο πρέπει να πεις πια συγκεκριμένα από που θα πάρεις, πόσα και γιατί και πως θα τα διαθέσεις, πόσα για τόκους και πόσα για ανάπτυξη. 

Αυτό το "συγκεκριμένο" είναι επικίνδυνο για τα κόμματα - γιατί αρχίζει να αγγίζει και να αμφισβητεί τον τροφοδότη λογαριασμό τους: τον πυρήνα του πελατειακού κράτους, το δημόσιο λάφυρο και τροφό της ανταλλακτικής σχέσης κομμάτων και πολιτών, εξαγοράς ψήφων και εξουσίας, το Ιερό Δισκοπότηρο του δημοσιοϋπαλληλικού μεταπολιτευτικού καθεστώτος σπατάλης και αναξιοκρατίας. Κι αυτό ξεπερνά κατά πολύ τις δυνατότητες του συστήματος...

Έτσι, όλες οι πολιτικές δυνάμεις είναι απλά αντιμνημονιακές - χωρίς αντιπρόταση.

Γιατί θέλουν τα δανεικά αλλά χωρίς συμβόλαια και υποχρεώσεις - όπως γινόταν μέχρι πέρυσι και μέχρι να σπάσει η φούσκα της "ανάπτυξης" από κατανάλωση με δανεικά.

Γι αυτό και θα ηττηθούν (και μαζί τους όποιος τις ακολουθεί). 

Χωρίς πλεονάσματα - που απαιτούν μεταρρυθμίσεις, περιστολή των ελλειμάτων, λειτουργικό κράτος, επενδύσεις και εξαγωγές - δεν υπάρχει προοπτική αναστροφής της πορείας προς την χρεοκοπία - σε όποια οικονομική σχολή κι αν ανήκεις. Και πλεονάσματα στην περίπτωση της χώρας μας σημαίνει "χέρι" στο πελατειακό σύστημα, αποκατάσταση ισορροπίας με τον ιδιωτικό τομέα και εξοικονομήσεις για αναπτυξιακά σχέδια. 

Εδώ βρίσκονται με σαφήνεια τα όρια του μεταπολιτευτικού πολιτικού συστήματος. Γι αυτό και δεν υπάρχει αντιπρόταση στο πιθανότατα αναποτελεσματικό, εφαρμοστικά εισπρακτικό και υφεσιακό, κοινωνικά άδικο αλλά σίγουρα συνεκτικό σχέδιο του μνημονίου. Η εξάρτηση του πολιτικού μας συστήματος από τις κλειστές επαγγελματικές συντεχνίες και τους διορισμούς στο δημόσιο έναντι του ανύπαρκτου κοινωνικού κράτους, δεν του επιτρέπει την υπέρβαση της συγκυρίας.

Γι αυτό το Μεσοπρόθεσμο θα περάσει.

Αλλά δεν είναι και το τέλος του κόσμου...

Θα υπάρξει αρκετός χρόνος όσο θα τρεφόμαστε από το σωληνάκι της "βοήθειας", για να συνειδητοποιήσουμε μερικά πράγματα όπως την αξία των διεκδικήσεων με αντιπροτάσεις, απέναντι σε μια συγκυριακά έστω υπέρτερη δυναμική, όπως έχει διαμορφωθεί στην ΕΕ και την ευρωζώνη. Ή την αξία των μέτρων που πρέπει να πάρουμε μόνοι μας για να μειώσουμε τα μειονεκτήματά μας και να ενισχύσουμε τα πλεονεκτήματά μας. Ή την αξία της ανατροπής επιτέλους του πελατειακού μεταπολιτευτικού καθεστώτος πλουτισμού των ημετέρων και καταχρέωσης της χώρας.

Ίσως επίσης βρούμε μια εναλλακτική λύση απέναντι στην επιλογή του να ανατιναχτούμε μετά των αλλοφύλων προκαλώντας εθελοντικά στάση πληρωμών και χάος στην ευρωζώνη και το παγκοσμιοποιημένα αλληλεξαρτώμενο οικονομικό σύστημα και ακολουθώντας ως πρόβατα τους ανάξιους και ανεύθυνους ηγέτες, της "αντιμνημονιακής" ντόπιας δεξιάς και αριστεράς στον ...βορειοκορεατικό παράδεισο ( και όχι βέβαια εκείνον της Αργεντινής που είχε παραγωγική βάση να στηριχτεί ή έσοδα από πετρέλαια να ανακάμψει όπως ο Ισημερινός και η Βενεζουέλα).

Τέλος ίσως αναρωτηθούμε γιατί οι συλλογικότητές μας δεν λειτουργούν ανοιχτά και δημοκρατικά, γιατί φοβούνται την δημοκρατική κατάκτηση του διαδικτύου και την ρευστότητα των ρευμάτων ιδεών και γιατί γίνονται μηχανισμοί κλειστών ομάδων και αντίγραφα δημοσίων οργανισμών. Γιατί τα συνδικάτα εκπροσωπούν κατά 90% μόνο δημοσίους υπαλλήλους και τα στελέχη των κομμάτων είναι επίσης ΔΥ στο ίδιο ποσοστό. Και πόσο καίριο είναι το ζήτημα της ανάδυσης στον δημόσιο λόγο και τις θέσεις ευθύνης των υπολοίπων κοινωνικών στρωμάτων (όσο ίσως της ανάδυσης των Πολιτών στην Γαλλική Επανάσταση...).

Μέχρι τότε, ο ορός του μνημονίου θα στάζει λιτά και πανάκριβα, κρατώντας μας σε ιατρικά "σταθερή κατάσταση" μέχρι να αποφασίσουμε να ξυπνήσουμε από το κώμα. Ή μέχρι να απαλαγούμε από την υστερική κώφωση και το οφθαλμικό άλγος στο φως της πραγματικότητας και των πρακτικών καθηκόντων μας απέναντι στην κρίση. 

Η διαδικασία αυτογνωσίας μας είναι αργή και επώδυνη - δεν μπορούμε να την επιταχύνουμε τεχνητά. Το βλέπουμε παντού γύρω μας: στους αγανακτισμένους, στις συνομωσιολογίες, στις συζητήσεις στην τηλεόραση, στις πολεμικές στα μπλογκ. Θα χρειαστούμε αρκετό χρόνο μέχρι να συνειδητοποιήσουμε πόσο παιδαριώδες είναι να μην αναγνωρίζουμε την θέση μας και τις υποχρεώσεις μας, να μην συζητάμε με σαφείς αντιπροτάσεις αλλά να περιμένουμε απλά τις κινήσεις της τρόικας, να εκβιάζουμε αντί να ευχαριστούμε και σεβόμαστε λαούς που μας δανείζουν έστω και διαμεσολαβούμενοι από εχθρικές ηγεσίες, να μην κάνουμε συμμαχίες και να μην διεκδικούμε την βελτίωση των όρων δανεισμού και της πιστοληπτικής μας θέσης με δικές μας πρωτοβουλίες αλλά να περιμένουμε παθητικά τον απομηχανής θεό των Ελλήνων...

Στο τέλος, κι αυτό θα περάσει...