Η ευκαιρία της αριστεράς ήταν το "δικό της μνημόνιο"

Ένα μικρό εισαγωγικό σχόλιο:

Μέσα στην αφασία των προεκλογικών κενολογιών, ένας διάλογος συνεχίζεται στο φόρουμ  Μεταρρυθμιστική Αριστερά. Ένας διάλογος επί της ουσίας. Είναι όμως τυχαίο ότι αυτό γίνεται εκτός κομματικών τειχών και μάλιστα από ανθρώπους που απηχούν απόψεις διαφορετικών πολιτικών ρευμάτων εντός αριστεράς, αλλά δεν μπόρεσαν να πραγματοποιήσουν αυτόν τον διάλογο όσο συμμετείχαν μαζί και στον ίδιο κομματικό φορέα (εδώ, την ΔΗΜΑΡ). 

Είναι τελικά η αριστερά, σε οποιαδήποτε εκδοχή της, ικανή να φιλοξενήσει έστω, μια δημοκρατική διαβούλευση, μια συμμετοχική διαμόρφωση εναλλακτικών προτάσεων ή είναι όμηρος της αρχηγικής δομής και του συγκεντρωτικού της, αυταρχικού χαρακτήρα; Είναι τόπος δημιουργικής παραγωγής θέσεων και εργαστήριο λύσεων για το σήμερα του τόπου μας ή μικροκομματικής και μικροπολιτικής αναπαραγωγής των κυρίαρχων παρεών των λίγων επαγγελματιών της που αξιοποιούν την αντιδημοκρατική της δομή -κατάλοιπο των χρόνων της παρανομίας- για να εξοντώνουν τις διαφορετικές/ενοχλητικές απόψεις; Προσωπικά, μετά από τρεις και πάνω δεκαετίες συμμετοχής και πειραματισμού με όλες τις δυνατότητες έκφρασης στην αριστερά, έχω πειστεί για το δεύτερο. Και είναι ενδεικτικό ότι το ζήτημα "αριστερά και δημοκρατία" είναι απαγορευμένο για τους παροικούντες και των τεσσάρων βασικών της (!) κομματικών εκφράσεων...

Αλλά ας γυρίσουμε στην συζήτηση και στην πολιτική ουσία: 

Ποια θα μπορούσε να είναι η στάση της αριστεράς απέναντι στην κρίση και το μνημόνιο, που θα την έκανε φορέα λύσεων και όχι ανεύθυνης και λαϊκιστικής προσχώρησης στο στρατόπεδο του "όχι σε όλα"; 

(ΑΣ - Γιώργος Παπασπυρόπουλος)

Η συζήτηση:

• Νικηφόρος Σταματάκης*:

Τα δύσκολα για τον τόπο μας, για τον λαό μας, προπαντός για τη νεολαία, που θα κληθεί να πληρώσει το μάρμαρο, είναι μπροστά. 

Κάποιος θα πρέπει να λέει από σήμερα στους νέους ότι σε δέκα χρόνια θα ανήκουν σε ένα εργατικό δυναμικό που θα υπολείπεται του πλήθους των συνταξιούχων της χώρας μας - απλώς για να ξέρουν τι τους περιμένει. 

Είμαστε ακόμη στην αρχή. 

Έχουμε πολλά να κουβεντιάσουμε και για την αριστερά και για τη δημοκρατία, και για τη σχέση δημοκρατίας και αριστεράς. (1)

Η δική μας η αγωνία ήταν πώς θα μπορούσε ο τόπος μας να βγει από τη δίνη στην οποία τον είχε βυθίσει το παλιό πολιτικό σύστημα με τις μικρότερες απώλειες - με την κοινωνία όρθια όπως λέγαμε. 

Οι αναγκαίες προϋποθέσεις ήταν: 

Πρώτον να συνειδητοποιήσουμε πώς και γιατί η Ελλάδα ακολούθησε αυτή την παρακμιακή πορεία τα τελευταία τριάντα χρόνια, ποιοι ευθύνονται, ποιες είναι οι μεγάλες παθογένειες του τόπου; 

Και, δεύτερον, να διεκδικήσουμε από τους πιστωτές μας, και εταίρους μας, τον αναγκαίο χρόνο για να κάνουμε όχι απλώς κάποιες μεταρρυθμίσεις, αλλά να θέσουμε σε εφαρμογή ένα ολοκληρωμένο σύνολο βαθιών αλλαγών στο κράτος, στους θεσμούς, στην οικονομία, στην κοινωνία, που θα μετέτρεπαν την πατρίδα μας σε μια σύγχρονη, ευρωπαϊκή, εξαιρετικά προηγμένη και ανταγωνιστική χώρα. 

Αυτός έπρεπε να είναι ο ρόλος της Δημοκρατικής Αριστεράς. 

• Γιώργος Προκοπάκης:

Απομονώνω την τελευταία παράγραφο από σχόλιο του Νικηφόρου Σταματάκη:

"Και, δεύτερον, να διεκδικήσουμε από τους πιστωτές μας, και εταίρους μας, τον αναγκαίο χρόνο για να κάνουμε όχι απλώς κάποιες μεταρρυθμίσεις, αλλά να θέσουμε σε εφαρμογή ένα ολοκληρωμένο σύνολο βαθιών αλλαγών στο κράτος, στους θεσμούς, στην οικονομία, στην κοινωνία, που θα μετέτρεπαν την πατρίδα μας σε μια σύγχρονη, ευρωπαϊκή, εξαιρετικά προηγμένη και ανταγωνιστική χώρα."

Βουτάω την ευκαιρία για να δούμε την αντίθεση μνημόνιο/αντιμνημόνιο από μια άλλη οπτική. 

Μερικά ιστορικά για την ένταξη της παραγράφου, πρώτα.

1. Αυτό που ονομάσθηκε "θετική αναδιάρθρωση" (γονείς οι Σταματάκης-Αθανασίου μεν, αντίθετοι με τον όρο δε) εντάσσεται στη λογική της παραγράφου. 

Η αγορά του χρόνου που ήθελαν (τρία έως πέντε χρόνια) σίγουρα δεν εφθανε, αλλά αυτό είναι "τεχνική λεπτομέρεια" - αν τα βρίσκαμε με τους πιστωτές και εταίρους θα καταλήγαμε και στον εύλογο χρόνο. "Λογιστικά" η πρόταση δεν ήταν ουσιαστική βελτίωση. Πλην όμως, τα συνακόλουθα των γονέων της έδιναν την όποια προοπτική λύσης. 

Το κακό είναι ότι τα συνακόλουθα (σχηματικά: συντονισμένα και στοχευμένα μέτρα για πλεονάσματα και κατανομή βαρών) θα ήταν ανθρωποδιώκτης στη βαθιά συντηρητική και κρατικιστική λογική της ηγεσίας (της Δημαρ -ΑΣ) - δεν μπορούσαν κάν να αρθρωθούν. Αποτέλεσμα: μια σούπα, επικοινωνιακή σαπουνόφουσκα. Υιοθέτηση του "μέσου" ως τεχνική λύση, χωρίς πολιτική.

2. Ήδη η απόφαση (του eurogroup - ΑΣ) της 21/7 και πολύ περισσότερο της 27/10 έχουν τα χαρακτηριστικά της λύσης στην απομονωμένη παράγραφο: αγορά δέκα (10) χρόνων και με όρους απείρως καλύτερους από αυτούς της "τεχνικής λύσης" που υιοθετήθηκε ως "πολιτική λύση".
3. Από όλη αυτήν την ιστορία, μένει μόνον η λέξη "αναδιάρθρωση" ως επικοινωνιακό τρυκ: "το είπαμε πρώτοι". Τίποτε άλλο!
Κι ερχόμαστε στα μνημονιακά. 

Το ζήτημα που τίθεται στην αριστερά είναι: με την αγορά του χρόνου (διπλάσιος έως υπερτριπλάσιος αυτού που οι Σταματάκης-Αθανασίου θεωρούσαν επαρκή, εάν τα συμπαρομαρτούντα ικανοποιούντο) και τις ακόμη καλύτερες "λογιστικές συνθήκες" (κούρεμα, χαμηλά επιτόκια) μπορεί να φτιαχτεί το μέτωπο των μεταρρυθμίσεων και βαθιών αλλαγών που θα ηγεμονεύσει πολιτικά και θα μετατρέψει την πατρίδα, όπως λέει κι ο Νικηφόρος;

Η δική μου γνώμη είναι αναμφίβολα ΝΑΙ. Πιστεύω και του Νικηφόρου - δεν θέλω να τον προκαταλάβω, αλλά το θεωρώ λογικό επακόλουθο των απόψεών του. 

Στην όποια διαπραγμάτευση-διεκδίκηση με τους εταίρους, σε κάποιο "τεχνικό-λογιστικό πλαίσιο" θα καταλήγαμε και σε κάποιου είδους Μνημόνιο. Ας μου επιτραπεί η αυθαιρεσία: το σύνολο των πολιτικών συμπαρομαρτούντων, με τις επιπτώσεις τους στα οικονομικά (σχεδιάσιμες οπωσδήποτε και μετρήσιμες λίγο-πολύ), είναι το Μνημόνιο του Νικηφόρου. Χωρίς αυτό η "τεχνική λύση" είναι ξεκρέμαστη και εκ των πραγμάτων, έως και ισοπεδωτική για τον κόσμο. Όπως και το 2ο πακέτο στήριξης χωρίς το δικό του Μνημόνιο (το 2 που ψηφίστηκε στις 12/2), θα ήταν μια φούσκα ετοιμη να σκάσει σε μερικές εβδομάδες.

Η δική μου στάση ήταν πάντα ότι η αριστερά όχι μόνο μπορεί αλλά έχει ιστορική υποχρέωση να έχει το "δικό της Μνημόνιο". 

Όχι μια σούπα που θα χαϊδεύει τα αυτιά του συντηρητικού (κοινωνικά) ακροατηρίου, αλλά αυτό που θα αντιμετωπίζει τα πραγματικά προβλήματα της μεταβατικής - εξαιρετικά επώδυνης ούτως ή άλλως - περιόδου και θα δίνει πραγματική προοπτική. 

Η ώρα για το Μνημόνιό μας ήταν ο Φλεβάρης 2011 (με το τελευτήσαν Μνημόνιο 1). Από κει και πέρα, η ώρα είναι πάντα η ίδια: ΤΩΡΑ. 

Όχι να περιμένουμε την ακυβερνησία μετά τις εκλογές για να έχουμε πολιτική ισχύ να παλέψουμε στις μεθεπόμενες εκλογές τις πολιτικές συμμαχίες με προοπτική την διακυβέρνηση. Να κυβερνήσουμε για ποιό λόγο εάν η πολιτική λύση εκλαμβάνεται απλώς ως διαπραγμάτευση πολιτικών παραγόντων;

Αυτό που θέλω να πω είναι πως, οι "τεχνικοί όροι" από την απόφαση της 27/10 είναι ανέλπιστα ευνοϊκοί - οπωσδήποτε, σε σύγκριση με τους ελάχιστους αντίστοιχους όρους που έβλεπαν οι Αθανασίου-Σταματάκης, αλλά και απολύτως θα έλεγα. 

Η αριστερά έχει να φτιάξει τους πολιτικούς όρους. 

Σχηματικά το λέω: να έχει το δικό της Μνημόνιο.

Εδώ μπορούμε να σκοτωθούμε και να τα βρούμε. Όμως είναι το μόνο πράγμα που έχει έννοια. Τα άλλα, με τις εκλογές και τα ποσοστά, τους αριστερούς ή δεξιούς βουλευτές της ανανεωτικής αριστεράς είναι κενά περιεχομένου χωρίς το μπούσουλα και την προοπτική.

(φυσικά ο διάλογος συνεχίζεται - ολόκληρη η συζήτηση και η συνέχειά της εδώ: http://www.facebook.com/groups/256491611039499/)

*Ο Νικηφόρος Σταματάκης αποχώρησε πρόσφατα από την ΔΗΜΑΡ, την οποία αυτός και ο επίσης αποχωρήσας Θανάσης Αθανασίου, συνίδρυσαν πριν δυο χρόνια διαλύοντας και ενσωματώνοντας την Πρωτοβουλία για την Ανασυγκρότηση της Ανανεωτικής Αριστεράς μέσα της. Κάποιοι άλλοι όμως όπως φαίνεται, δεν διέλυσαν τις δικές τους ομάδες και με αντιδημοκρατικές μεθοδεύσεις "πήραν το κόμμα, πήραν το"... Η ιστορία θα καταδείξει το γιατί και το πως.

(1) Η φράση αυτή αποτελεί απάντηση σε, παρόμοιες με την παραπάνω εισαγωγή, αιτιάσεις μου στην σχετική συζήτηση.