Σάββατο 8 Σεπτεμβρίου 2012

Μεταχρονολογημένης επιταγής εγκώμιον

 Οι επιταγές κινούσαν την οικονομία
"Η ανάκαμψη θα έλθει όταν θα έχει αποκατασταθεί και η εμπιστοσύνη στο εσωτερικό της αγοράς. Δηλαδή, όταν οι μεταχρονολογημένες επιταγές τριμήνου (ή όποιο αντίστοιχο εργαλείο άτυπου βραχυχρόνιου δανεισμού) φτάσουν να είναι και πάλι μερικές δεκάδες δισ. Αυτή η διεργασία ανάκαμψης δεν θα καταγράφεται, θα εκτιμάται αργότερα από τις δευτερογενείς θετικές επιπτώσεις. Πρέπει να υπάρξει όμως!"
του Γιώργου Προκοπάκη*

Στην ελληνική οικονομία συνέβαινε μια παγκόσμια πρωτοτυπία (τουλάχιστον ως προς την έκτασή της). Επί χρόνια η αγορά ζούσε με ένα σημαντικό μέρος του τζίρου της σε μεταχρονολογημένες επιταγές. 
Η χρηματοδότηση της ρευστότητας γινόταν:1. Από τις τράπεζες με το πιστωτικό όριο που έδινε κάθε τράπεζα στον επιχειρηματία πελάτη της – ουσιαστικά κυλιόμενα και ανακυκλούμενα δάνεια.2. Από την ίδια την αγορά, η οποία αποδεχόμενη τις μεταχρονολογημένες επιταγές των δραστηριοποιούμενων στο πλαίσιό της, παρείχε ουσιαστικά το ισοδύναμο των κεφαλαίων κίνησης.
Η αγορά η ίδια λοιπόν παρείχε το «φθηνό χρήμα» στους επιχειρηματίες που ξεπερνούσε τις δυνατότητες των τραπεζών ή αρνιόταν να παράσχει το τραπεζικό σύστημα. Εκτιμήσεις ανεβάζουν τις δύο γραμμές χρηματοδότησης σε περίπου €30 δισ την κάθε μία, μέχρι τις αρχές της κρίσης. 
Δηλαδή, η αγορά, με τα επίπεδα φερεγγυότητας στα οποία είχε ισορροπήσει, είχε φτιάξει εκ των ενόντων ένα δεύτερο σύστημα βραχυχρόνιων χορηγήσεων. 
Ας θυμηθούμε πως κάθε τόσο έβγαινε στις εφημερίδες η είδηση ότι «οι ακάλυπτες επιταγές έφτασαν το τάδε ποσόν». Το ποσό αυτό μέχρι το 2009 ήταν της τάξεως των €100 με €150 εκατ. Τα «κόκκινα δάνεια» μέσα στην ίδια την αγορά ήταν μόλις μισό τοις εκατό! 
Ο μόνος λόγος που οι τράπεζες δεν ζήλευαν τις επιδόσεις της ίδιας της αγοράς, ήταν οι εγγυήσεις που έπαιρναν από τους πελάτες τους και οι οποίες κάτι άξιζαν. 
Το ενδιαφέρον βέβαια είναι πως, οι μεν χορηγήσεις των τραπεζών καταγράφονταν, έστω διαχεόμενες, στα βιβλία των τραπεζών. 
Το σύστημα χορηγήσεων με τις μεταχρονολογημένες επιταγές, υπήρχε, κινούσε (σε κάποιο βαθμό) την οικονομία, αλλά δεν καταγραφόταν πουθενά. Κι όμως ήταν καθημερινή πρακτική. Είναι χαρακτηριστικό πως η ελληνική νομοθεσία δεν αναγνωρίζει την έννοια «μεταχρονολόγηση» ...στις επιταγές. Αν πήγαινε όμως κάποιος να εισπράξει μια μεταχρονολογημένη επιταγή πριν την ώρα της, η ίδια η τράπεζα, παρανομούσα, τον έδιωχνε! Κυρίως, γιατί μετείχε σ’ αυτό το σύστημα παρα-χορηγήσεων «σπάζοντας» στο 80% τις επιταγές πελατών της. Ισορροπία του συστήματος!
Με την κρίση τα πιστωτικά όρια των τραπεζών πρακτικώς εξαφανίσθηκαν. 
Μέρος της χαμένης ρευστότητας μπορεί να εκτιμηθεί από τα στατιστικά της ΤτΕ. Οι τράπεζες σταμάτησαν τη διευκόλυνση και δεν «σπάνε» πια τις επιταγές ακόμη και του καλύτερου πελάτη τους.
Το ρίσκο της φερεγγυότητας και αξιοπιστίας, βλέπετε. Έχασε και η αγορά την εμπιστοσύνη των «παικτών» της, σταμάτησε να υπάρχει η γραμμή «φθηνού χρήματος» των μεταχρονολογημένων επιταγών.

Επί χρόνια η αγορά ζούσε με ένα σημαντικό μέρος του τζίρου της σε μεταχρονολογημένες επιταγές. Αυτό της έδινε ρευστότητα.  
Από την οικονομία αφαιρέθηκε ρευστότητα κάπου €60 δισ, από την ελαχιστοποίηση του βραχυχρόνιου δανεισμού, τυπικού και άτυπου. Λιγότερο από το μισό της χαμένης ρευστότητας καταγράφεται στις στατιστικές. 
Αυτό εξηγεί, σε κάποιο βαθμό, τις σοβαρές επιπτώσεις στην αγορά και τα λουκέτα, δυσανάλογες προς τις καταγεγραμμένες πρωτογενείς αιτίες.

Τι σημασία έχουν αυτά; 
Πρώτον, πρέπει να αποκατασταθεί η τιμή της μεταχρονολογημένης επιταγής, του συκοφαντημένου εργαλείου που κινούσε την οικονομία. 
Δεύτερον, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε όλοι πως η όποια προσπάθεια ανάταξης δεν μπορεί να βασίζεται μόνο στο τι λένε τα λογιστικά φύλλα. 
Η αντιστροφή της φθίνουσας πορείας της οικονομίας θα είναι αργή και επίπονη. Πρώτα πρέπει να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στις τράπεζες και μεταξύ των τραπεζών. Μετά η εμπιστοσύνη του τραπεζικού συστήματος προς την αγορά. Η ανάκαμψη θα έλθει όταν θα έχει αποκατασταθεί και η εμπιστοσύνη στο εσωτερικό της αγοράς. Δηλαδή, όταν οι μεταχρονολογημένες επιταγές τριμήνου (ή όποιο αντίστοιχο εργαλείο άτυπου βραχυχρόνιου δανεισμού) φτάσουν να είναι και πάλι μερικές δεκάδες δισ. Αυτή η διεργασία ανάκαμψης δεν θα καταγράφεται, θα εκτιμάται αργότερα από τις δευτερογενείς θετικές επιπτώσεις. Πρέπει να υπάρξει όμως!

*Ο Γιώργος Προκοπάκης είναι σύµβουλος επιχειρήσεων σε θέµατα οργάνωσης και διαχείρισης πληροφοριών, πρώην καθηγητής στο Columbia University.
*πηγή: protagon.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Θέλετε να βάλετε ενεργό link στο σχόλιό σας; BlogU