Να τσιμεντάρουμε και να πετάξουμε στη θάλασσα τις προκαταλήψεις μας
του Στάθη Κουρνιώτη*
Ήδη έχει βάλει λουκέτο η IDEAL STANDARD, έχει σταματήσει η παραγωγή στη SHELMAN και αναμένεται η κατάσχεση των περιουσιακών της στοιχείων από τους πρώην εργαζόμενους που διεκδικούν τα δεδουλευμένα τους, τα δύο εργοστάσια της πάλαι ποτέ ΝΕΟΧΗΜΙΚΗΣ βγαίνουν στο σφυρί στο τέλος Μαρτίου και κάποια στιγμή στο κοντινό μέλλον, πιθανότατα θα κλείσει η και ΝΕΟΣΕΤ (που εντωμεταξύ έχει μπει στο άρθρο 99).
Αυτά είναι πολλά και δυσβάσταχτα πλήγματα για μια παραδοσιακά βιομηχανική πόλη όπως η Χαλκίδα.
Το τσιμεντάδικο δεν έκλεισε γιατί το σωματείο των εργαζομένων ήταν καλό ή κακό, ούτε γιατί κάποιοι Χαλκιδέοι είχαν βάλει σκοπό να το κλείσουν και να μετατρέψουν την περιοχή σε αρχαιολογικό πάρκο (ή βιομηχανικό μουσείο(!), το ίδιο κάνει).
Το τσιμεντάδικο δεν έκλεισε ούτε λόγω του αμαρτωλού περιβαλλοντικού παρελθόντος του, τότε που ξύναμε με ξυράφια την τσιμεντόσκονη από του τους ηλιακούς θερμοσίφωνες στις ταράτσες (φανταστείτε τι γινόταν στα πνευμόνια μας).
Ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής για τον κλάδο του τσιμέντου, άρχισε να μειώνεται από τα τέλη του 2008. Σε σχέση με το 2005, η παραγωγή τσιμέντου στην Ελλάδα έπεσε στο 61% το 2010 για να κατακρημνιστεί στο 33% στο τέλος του 2012.
Η ζήτηση τσιμέντου στην Ελλάδα είναι σχεδόν μηδενική, μετά το πάγωμα της οικοδομής αλλά και του συνόλου σχεδόν των έργων του ΕΣΠΑ, τουλάχιστο μέχρι και τις αρχές του 2013. Παράλληλα, το τσιμέντο είναι ένα δομικό υλικό με σχετικά μικρή αξία και μεγάλο κόστος μεταφοράς (ως προς την αξία του). Αυτό σημαίνει ότι οι εξαγωγές του δεν μπορούν να είναι ιδιαίτερα σημαντικές.
Επιπλέον, οι παραδοσιακές αγορές τσιμέντου της Ελλάδας, δηλαδή οι χώρες της Μέσης Ανατολής και της Β. Αφρικής, είτε βρίσκονται σε πολιτικό αναβρασμό και γκρεμίζουν αντί να χτίσουν είτε έχουν κατασκευάσει τα δικά τους εργοστάσια τσιμέντου και δεν χρειάζονται πια να εισάγουν.
Για να κλείσει η εικόνα, η γειτονική Τουρκία παράγει τεράστιες ποσότητες τσιμέντου με αρκετά μικρότερο κόστος σε σχέση με την Ελλάδα γιατί εκεί δεν υπάρχουν οι υποχρεώσεις (περιβάλλον, υγιεινή & ασφάλεια, ποιότητα προϊόντος) που υπάρχουν για τη βιομηχανία στις Ευρωπαϊκές χώρες αλλά και τα μεροκάματα είναι μικρότερα, τόσο μικρότερα που δεν γίνεται (και ελπίζω δεν θέλουμε) να έχουμε αντίστοιχα στην Ελλάδα.
Τα οκτώ εργοστάσια τσιμέντου που υπάρχουν στην Ελλάδα υπολειτουργούν. Είναι αλήθεια ότι ένα μόνο από τα οκτώ εργοστάσια θα μπορούσε πια να καλύπτει όλη τη ζήτηση τσιμέντου στη χώρα.
Για την ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ και τη μητρική της LAFARGE, που είναι και ο πλέον πρόσφατος ιδιοκτήτης του τσιμεντάδικου στη Χαλκίδα, η οικονομική κατάσταση είναι κακή και αυτό ...
φαίνεται από τους ισολογισμούς των τελευταίων χρόνων της εταιρίας. Ο ισολογισμός της ΑΓΕΤ του 2012 έκλεισε με ζημιές περίπου 50 εκατ. ευρώ (EBITDA) ενώ ο ισολογισμός του 2011 είχε κλείσει και αυτός με ζημιές 5,5 εκατ. Ευρώ.
Αντίστοιχα είναι τα οικονομικά αποτελέσματα και των δύο άλλων εταιριών που παράγουν τσιμέντο στην Ελλάδα (ΤΙΤΑΝ, ΧΑΛΥΨ). Ο ΧΑΛΥΨ (ανήκει στην Italcementi) ανακοίνωσε για το 2012 ζημιές χρήσεως προ φόρων 34,5 εκατ. Ευρώ ενώ ζημιές 7 εκατ. Ευρώ είχε ανακοινώσει και για το 2011.
Το τσιμέντο απαιτεί τρία πράγματα για να παραχθεί.
Σε αυτό το παραγωγικό μοντέλο ιδιαίτερη θέση είχαν τα ιερά τέρατα της βαριάς ελληνικής βιομηχανίας. Οι τσιμεντοβιομηχανίες, οι χαλυβουργίες και γενικά οι βιομηχανίες μετάλλου, τα εργοστάσια λιπασμάτων και τα διυλιστήρια. Μια χούφτα εργοστάσια όλα κι όλα, λιγότερα από 50 σε όλη την Ελλάδα, μια από τις μικρότερες μεταποιήσεις της ευρωζώνης ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Τώρα κλείνουν το ένα μετά το άλλο.
Ο κλάδος των λιπασμάτων μας τελείωσε, μετά και τις τσαχπινιές του Λαυρεντιάδη στην Καβάλα. Ο κλάδος του χάλυβα πνέει τα λοίσθια με μια από τις πέντε χαλυβουργίες επισήμως κλειστή, μια δεύτερη να μην χυτεύει και τις άλλες τρεις να υπολειτουργούν.
Κάποιοι θα συνεχίσουν να κτίζουν μικρές ή μεγαλύτερες πολιτικές και συνδικαλιστικές καριέρες.
Ο υπουργός ανάπτυξης (και ανταγωνιστικότητας) δεν θα ασχοληθεί ιδιαίτερα, εκτός ίσως από κάποια δήλωση συμπαράστασης. Άλλωστε οι νομικές του σπουδές δεν του έχουν δημιουργήσει κάποιο ιδιαίτερο όραμα για τις παραγωγικές δυνατότητες της χώρας.
Εν τω μεταξύ, θα κλείσουν και άλλα εργοστάσια στην περιοχή.
Θα κλείσει η ΝΕΟΣΕΤ και θα αντικαταστήσουμε τα έπιπλά της με εκείνα της ΙΚΕΑ (που στην Ελλάδα κάνει μόνο εμπόριο, η παραγωγή της βρίσκεται στην Κίνα).
Το εργοστάσιο της SIEMENS (ΕΒΙΟΠ ΤΕΜΠΟ στο Βασιλικό Ευβοίας) δεν θα κάνει καμία ιδιαίτερη επένδυση, παρά τα όσα συμφωνήθηκαν μεταξύ Ελλάδας και SIEMENS για επενδύσεις της τελευταίας ως αντισταθμιστικό όφελος για τις μίζες που σκορπούσε αφειδώς στη χώρα.
*από την μαργαρίτα
του Στάθη Κουρνιώτη*
Το κλείσιμο του τσιμεντάδικου δεν είναι το πρώτο (και πιθανότατα δεν θα είναι και το τελευταίο) κακό νέο για τη βιομηχανία της περιοχής.Το αναμενόμενο νέο του κλεισίματος του τσιμεντάδικου της Χαλκίδας έφτασε, τελικά, πριν από λίγες μέρες. Το εργοστάσιο είχε σταματήσει να παράγει τσιμέντο ήδη από το 2011 και είχαν απομείνει σε αυτό περίπου 250 εργαζόμενοι, από τους περισσοτέρους από 1000, μόλις μια δεκαετία πριν. Όπως και σε πολλές άλλες περιπτώσεις, έτσι και σε αυτή φαίνεται ότι ακόμη και μετά από το γεγονός, δεν μπορούμε να καταλάβουμε και να αξιολογήσουμε αυτό που συμβαίνει.
Ήδη έχει βάλει λουκέτο η IDEAL STANDARD, έχει σταματήσει η παραγωγή στη SHELMAN και αναμένεται η κατάσχεση των περιουσιακών της στοιχείων από τους πρώην εργαζόμενους που διεκδικούν τα δεδουλευμένα τους, τα δύο εργοστάσια της πάλαι ποτέ ΝΕΟΧΗΜΙΚΗΣ βγαίνουν στο σφυρί στο τέλος Μαρτίου και κάποια στιγμή στο κοντινό μέλλον, πιθανότατα θα κλείσει η και ΝΕΟΣΕΤ (που εντωμεταξύ έχει μπει στο άρθρο 99).
Αυτά είναι πολλά και δυσβάσταχτα πλήγματα για μια παραδοσιακά βιομηχανική πόλη όπως η Χαλκίδα.
Το τσιμεντάδικο δεν έκλεισε γιατί το σωματείο των εργαζομένων ήταν καλό ή κακό, ούτε γιατί κάποιοι Χαλκιδέοι είχαν βάλει σκοπό να το κλείσουν και να μετατρέψουν την περιοχή σε αρχαιολογικό πάρκο (ή βιομηχανικό μουσείο(!), το ίδιο κάνει).
Το τσιμεντάδικο δεν έκλεισε ούτε λόγω του αμαρτωλού περιβαλλοντικού παρελθόντος του, τότε που ξύναμε με ξυράφια την τσιμεντόσκονη από του τους ηλιακούς θερμοσίφωνες στις ταράτσες (φανταστείτε τι γινόταν στα πνευμόνια μας).
Όλα αυτά οριακό μόνο ρόλο έπαιξαν στις αποφάσεις μια πολυεθνικής εταιρίας που ελέγχει ισολογισμούς και χρηματοροές και όχι τα κουτσομπολιά τοπικών εφημερίδων, χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από το διοικητικό της κέντρο.Το τσιμεντάδικο έκλεισε ως αποτέλεσμα της καταστροφής του κλάδου των κατασκευών (ή της φούσκας της οικοδομής αν προτιμάτε) στην Ελλάδα.
Ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής για τον κλάδο του τσιμέντου, άρχισε να μειώνεται από τα τέλη του 2008. Σε σχέση με το 2005, η παραγωγή τσιμέντου στην Ελλάδα έπεσε στο 61% το 2010 για να κατακρημνιστεί στο 33% στο τέλος του 2012.
Η ζήτηση τσιμέντου στην Ελλάδα είναι σχεδόν μηδενική, μετά το πάγωμα της οικοδομής αλλά και του συνόλου σχεδόν των έργων του ΕΣΠΑ, τουλάχιστο μέχρι και τις αρχές του 2013. Παράλληλα, το τσιμέντο είναι ένα δομικό υλικό με σχετικά μικρή αξία και μεγάλο κόστος μεταφοράς (ως προς την αξία του). Αυτό σημαίνει ότι οι εξαγωγές του δεν μπορούν να είναι ιδιαίτερα σημαντικές.
Επιπλέον, οι παραδοσιακές αγορές τσιμέντου της Ελλάδας, δηλαδή οι χώρες της Μέσης Ανατολής και της Β. Αφρικής, είτε βρίσκονται σε πολιτικό αναβρασμό και γκρεμίζουν αντί να χτίσουν είτε έχουν κατασκευάσει τα δικά τους εργοστάσια τσιμέντου και δεν χρειάζονται πια να εισάγουν.
Για να κλείσει η εικόνα, η γειτονική Τουρκία παράγει τεράστιες ποσότητες τσιμέντου με αρκετά μικρότερο κόστος σε σχέση με την Ελλάδα γιατί εκεί δεν υπάρχουν οι υποχρεώσεις (περιβάλλον, υγιεινή & ασφάλεια, ποιότητα προϊόντος) που υπάρχουν για τη βιομηχανία στις Ευρωπαϊκές χώρες αλλά και τα μεροκάματα είναι μικρότερα, τόσο μικρότερα που δεν γίνεται (και ελπίζω δεν θέλουμε) να έχουμε αντίστοιχα στην Ελλάδα.
Τα οκτώ εργοστάσια τσιμέντου που υπάρχουν στην Ελλάδα υπολειτουργούν. Είναι αλήθεια ότι ένα μόνο από τα οκτώ εργοστάσια θα μπορούσε πια να καλύπτει όλη τη ζήτηση τσιμέντου στη χώρα.
Για την ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ και τη μητρική της LAFARGE, που είναι και ο πλέον πρόσφατος ιδιοκτήτης του τσιμεντάδικου στη Χαλκίδα, η οικονομική κατάσταση είναι κακή και αυτό ...
φαίνεται από τους ισολογισμούς των τελευταίων χρόνων της εταιρίας. Ο ισολογισμός της ΑΓΕΤ του 2012 έκλεισε με ζημιές περίπου 50 εκατ. ευρώ (EBITDA) ενώ ο ισολογισμός του 2011 είχε κλείσει και αυτός με ζημιές 5,5 εκατ. Ευρώ.
Αντίστοιχα είναι τα οικονομικά αποτελέσματα και των δύο άλλων εταιριών που παράγουν τσιμέντο στην Ελλάδα (ΤΙΤΑΝ, ΧΑΛΥΨ). Ο ΧΑΛΥΨ (ανήκει στην Italcementi) ανακοίνωσε για το 2012 ζημιές χρήσεως προ φόρων 34,5 εκατ. Ευρώ ενώ ζημιές 7 εκατ. Ευρώ είχε ανακοινώσει και για το 2011.
Το τσιμέντο απαιτεί τρία πράγματα για να παραχθεί.
- Το πρώτο είναι καλός ασβεστόλιθος και από αυτό έχουμε μπόλικο. Γι’ αυτό άλλωστε αναπτύχθηκε η τσιμεντοβιομηχανία στην Ελλάδα και γενικότερα στις χώρες της Μεσογείου.
- Το δεύτερο είναι κεφάλαιο. Η παραγωγή τσιμέντου είναι ένας κλασικός κλάδος έντασης κεφαλαίου και η αλήθεια είναι ότι από κεφάλαια έχουμε ξεμείνει τον τελευταίο καιρό.
- Το τρίτο πράγμα που χρειάζεται είναι πολλή και φθηνή ενέργεια. Δυστυχώς ούτε και από αυτό διαθέτει η Ελλάδα. Το να επιτραπεί να χρησιμοποιηθούν εναλλακτικά (ως προς το πετρελαϊκό κωκ και το κάρβουνο) καύσιμα είναι μια καλή ιδέα αλλά δεν θα αντιστρέψει το σκηνικό στη Χαλκίδα, επομένως η συζήτηση για το RDF (ή όποιο άλλο καύσιμο) είναι ανούσια και δεν θα είναι χρήσιμοι οι διαπληκτισμοί γι’ αυτό το θέμα.
Ωστόσο, δεν αντέχω να μην σημειώσω πως όταν η ΑΓΕΤ ζήτησε να χρησιμοποιήσει ως καύσιμο την αποξηραμένη ιλύ του βιολογικού, κάποιοι δήλωσαν ότι δεν θα της επιτρέψουν να μετατρέψει την Χαλκίδα σε χαβούζα (να υποθέσω ότι αυτό το γλυτώσαμε με το να πετάμε την ιλύ σε χωματερές που έχουμε βαφτίσει XYTY;).Η οικονομική κρίση είναι κατά βάση μια κρίση παραγωγής. Τα παραγωγικό μοντέλο που είχαμε διαμορφώσει στην Ελλάδα κατέρρευσε και δεν έχουμε ακόμη βρει κάτι πειστικό για να το αντικαταστήσουμε.
Σε αυτό το παραγωγικό μοντέλο ιδιαίτερη θέση είχαν τα ιερά τέρατα της βαριάς ελληνικής βιομηχανίας. Οι τσιμεντοβιομηχανίες, οι χαλυβουργίες και γενικά οι βιομηχανίες μετάλλου, τα εργοστάσια λιπασμάτων και τα διυλιστήρια. Μια χούφτα εργοστάσια όλα κι όλα, λιγότερα από 50 σε όλη την Ελλάδα, μια από τις μικρότερες μεταποιήσεις της ευρωζώνης ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Τώρα κλείνουν το ένα μετά το άλλο.
Ο κλάδος των λιπασμάτων μας τελείωσε, μετά και τις τσαχπινιές του Λαυρεντιάδη στην Καβάλα. Ο κλάδος του χάλυβα πνέει τα λοίσθια με μια από τις πέντε χαλυβουργίες επισήμως κλειστή, μια δεύτερη να μην χυτεύει και τις άλλες τρεις να υπολειτουργούν.
Αντί να δούμε την επόμενη μέρα και να σχεδιάσουμε το παραγωγικό μας μέλλον, αψιμαχούμε πάνω από το κουφάρι μιας τελειωμένης παραγωγικής μηχανής. Ειδικά για το τσιμεντάδικο της Χαλκίδας θα έπρεπε το Υπουργείο Ανάπτυξης (και Ανταγωνιστικότητας, τρομάρα μας) να ξεκινήσει ένα διάλογο με την ΑΓΕΤ πριν ακόμη κλείσει το εργοστάσιο, όταν σταμάτησε η παραγωγή στα μέσα του 2011.Τι είναι αυτό που μπορούμε να παράγουμε στο τσιμεντάδικο και έχει μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία για να μπορεί να εξαχθεί; Ή, τι άλλο θα μπορούσε να παράγει το εργοστάσιο αξιοποιώντας τον πανάκριβο μηχανολογικό εξοπλισμό του;
- Νομίζω ότι μια λύση θα ήταν η παραγωγή κονιαμάτων που τα τελευταία χρόνια έχουν μεγαλύτερη ζήτηση σε σχέση με τα χύδην δομικά υλικά και, επιπλέον, μπορούν να καλύπτουν πολύ διαφορετικές και εξειδικευμένες ανάγκες δομικών κατασκευών.
Το εργοστάσιο θα μπορούσε επίσης να επεξεργάζεται φυτικά υπολείμματα για την παραγωγή καύσιμης βιομάζας για βιομηχανική χρήση σε άλλες μονάδες. - Θα μπορούσε να φιλοξενεί ένα μεγάλο κέντρο διανομής δομικών υλικών (και τσιμέντου) με παράλληλη κατάργηση του κέντρου διανομής στη Δραπετσώνα.
- Ένα τμήμα του εργοστασίου θα μπορούσε να λειτουργήσει ως κέντρο ανακύκλωσης υλικών εκσκαφών και οικοδομικών υλικών (θα μπορούσε να παραχθεί τσιμέντο από τέτοια υλικά μηδενίζοντας το κόστος εξόρυξης του ασβεστόλιθου).
- Μια ακόμη πιο εξωτική σκέψη θα ήταν να δημιουργηθεί εκεί μια μονάδα τηλεθέρμανσης (και, ναι να αξιοποιεί και την ιλύ του βιολογικού) για την κάλυψη των αναγκών θέρμανσης της πόλης της Χαλκίδας.
- Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί το λιμάνι του εργοστασίου για τις ανάγκες των βιομηχανιών Σχηματαρίου – Οινοφύτων.
Κάποιοι θα συνεχίσουν να κτίζουν μικρές ή μεγαλύτερες πολιτικές και συνδικαλιστικές καριέρες.
Ο υπουργός ανάπτυξης (και ανταγωνιστικότητας) δεν θα ασχοληθεί ιδιαίτερα, εκτός ίσως από κάποια δήλωση συμπαράστασης. Άλλωστε οι νομικές του σπουδές δεν του έχουν δημιουργήσει κάποιο ιδιαίτερο όραμα για τις παραγωγικές δυνατότητες της χώρας.
Εν τω μεταξύ, θα κλείσουν και άλλα εργοστάσια στην περιοχή.
Θα κλείσει η ΝΕΟΣΕΤ και θα αντικαταστήσουμε τα έπιπλά της με εκείνα της ΙΚΕΑ (που στην Ελλάδα κάνει μόνο εμπόριο, η παραγωγή της βρίσκεται στην Κίνα).
Το εργοστάσιο της SIEMENS (ΕΒΙΟΠ ΤΕΜΠΟ στο Βασιλικό Ευβοίας) δεν θα κάνει καμία ιδιαίτερη επένδυση, παρά τα όσα συμφωνήθηκαν μεταξύ Ελλάδας και SIEMENS για επενδύσεις της τελευταίας ως αντισταθμιστικό όφελος για τις μίζες που σκορπούσε αφειδώς στη χώρα.
Θα περιμένουμε όμως περισσότερους τουρίστες, κυρίως Αθηναίους, να πιουν τον κυριακάτικο καφέ τους στην παραλία της Χαλκίδας και θα χαιρόμαστε να βγάζουμε μαύρα λεφτά εργαζόμενοι ως περιστασιακά γκαρσόνια, ή νοικιάζοντας θέσεις στάθμευσης. Ναι, το μέλλον είναι σίγουρα στις υπηρεσίες!
*από την μαργαρίτα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Θέλετε να βάλετε ενεργό link στο σχόλιό σας; BlogU