Η ανάπτυξη θα βρει το δρόμο της αν εξαλείψουμε ό,τι δεν είναι ανάπτυξη

Ανάπτυξη είναι, ότι ΔΕΝ είναι ανάπτυξη!  

του Πάνου Μιχαλόπουλου*

Η έννοια της επιχειρηματικότητας είναι συνυφασμένη με την ανάπτυξη. Δυστυχώς στην Ελλάδα σήμερα πολλοί πολιτικοί μιλούν για ανάπτυξη με διάφορα μεγαλεπήβολα και πολλές φορές αόριστα και ανέφικτα σχέδια.

Για παράδειγμα, οι επιδοτήσεις μέσω Ευρωπαϊκών προγραμμάτων στην ουσία σκοτώνουν την ανάπτυξη αφού η κουλτούρα που έχει επικρατήσει είναι ότι πρόκειται για τζάμπα λεφτά χρηματοδότησης οποιασδήποτε επιχειρηματικής ιδέας.  

Οι αξιολογήσεις που γίνονται είναι προσχηματικές και χωρίς κανένα πρακτικό αποτέλεσμα. Οι επιδοτήσεις, ειδικά σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, διαλύουν τη δημιουργικότητα και εκμηδενίζουν την εφευρετικότητα και την καινοτομία.

Επιπρόσθετα, δεν αναφέρει κανείς το πλέον πρακτικό πρόβλημα που έχουν, ότι δεν αντιμετωπίζουν την έλλειψη ρευστότητας από την οποία υποφέρει η Ελληνική αγορά. 

Σε όλα τα προγράμματα επιδοτήσεων η πληρωμή των δαπανών προηγείται της επιδότησης στο σύνολο του προϋπολογισμού. Ο μέσος χρόνος καταβολής των επιδοτήσεων είναι 18 μήνες!

Ένα άλλα παράδειγμα «αναπτυξιακής» πρότασης είναι η προσέλκυση ξένων επενδύσεων μέσω fast track, Διαμεσολαβητή κλπ. Αυτή η πρόταση μοιάζει περισσότερο με ένα γράμμα προς τον Άγιο Βασίλη παρά για μια ουσιαστική λύση.

Χώρα η οποία θεσμοθετεί Διαμεσολαβητή και νόμους τύπου fast track ουσιαστικά ομολογεί ότι τα εμπόδια είναι και πολλά και ψηλά για την εισροή επενδύσεων. Είναι ομολογία αποτυχίας.

Ακόμα όμως κι αν λειτουργήσουν τα προαναφερόμενα εργαλεία κανείς δεν έχει ασχοληθεί με τις μικρές αλλά ουσιαστικές λεπτομέρειες που καθιστούν κάθε επένδυση εγχώρια και ξένη ως θνησιγενή.

Για παράδειγμα, η υποχρεωτική προκαταβολή 80% φόρου επί των εκτιμώμενων κατά την εφορία κερδών της επόμενης χρονιάς, στο ξεκίνημα της τρέχουσας χρήσης, είναι μια εντελώς παράλογη και εχθρική προς τους επενδυτές πρακτική που πνίγει και τη ρευστότητα. Όλες οι επιχειρήσεις είναι υποχρεωμένες να προ-πληρώνουν αυτό το οικονομικό βάρος που σε περίπτωση ζημιών δε τους επιστρέφεται από την εφορία αλλά τους παρακρατείται για ενδεχόμενες φορολογικές υποχρεώσεις.

Ένα άλλο αντί-αναπτυξιακό παράδειγμα είναι το περίφημο "γνήσιον της υπογραφής". 
Σε έρευνα που έκανε πρόσφατα η εταιρεία ερευνών Hellastat σε 250 Διευθύνοντες Συμβούλους για το πόσα «γνήσια» κάνουν το χρόνο, η απάντηση ήταν 125 μέσο όρο. Υπολογίστε ότι οι εργάσιμες ημέρες είναι 220 οπότε καθ’ υπερβολή κάθε 2 μέρες ο νόμιμος εκπρόσωπος της εταιρείας είναι σε ΚΕΠ ή αστυνομικό τμήμα!

Όμως και στον ιδιωτικό τομέα υπάρχουν στρεβλώσεις που εμποδίζουν την ανάπτυξη. 
Ο μέσος όρος ανοίγματος εταιρικού λογαριασμού σε τράπεζα είναι ένας μήνας και χρειάζεται προσκόμιση 10-16 εγγράφων.

Επίσης, η απονομή της δικαιοσύνης είναι ένα άλλο μεγάλο εμπόδιο. 
Ο μέσος χρόνος εκδίκασης εταιρικών υποθέσεων στα Ελληνικά δικαστήρια, 36 μήνες. Ένα ενδιαφέρον στοιχείο για να καταλάβει κανείς έναν μόνο για το πώς δημιουργείται η καθυστέρηση στην εκδίκαση των υποθέσεων είναι ότι στα Ελληνικά δικαστήρια δεν επιτρέπεται η ηχητική καταγραφή των πρακτικών και το ακόμα πιο τρελό είναι ότι οι γραμματείς δεν ξέρουν στενογραφία, καθώς έπαψε από τη δεκαετία του 1980 να είναι υποχρεωτικό.

Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα του ΟΟΣΑ που δεν αποποινικοποιεί την πτώχευση εταιρειών και δε δίνει το δικαίωμα της 2ης ευκαιρίας. Στις ΗΠΑ ο μέσος όρος πτωχεύσεων για μία ή έναν επιτυχημένο επιχειρηματία είναι τρείς.

Ο κατάλογος των εμποδίων, που είναι άγνωστα δυστυχώς σε πολλούς, αλλά καθοριστικά για τη ποδηγέτηση της όποιας αναπτυξιακής προσπάθειας δε σταματά εδώ.

Οι λύσεις είναι απλές και δε χρειάζονται κάποιο μαγικό ραβδί. 

Το βασικό είναι ότι ο ρόλος του κράτους είναι σημαντικός και πρέπει να αναβαθμισθεί. Ως Θεσμοθέτης, Ρυθμιστής και Επόπτης των ορθολογικών κανόνων του επιχειρείν και ΟΧΙ ως Επιχειρηματίας. 

Θα πρέπει να εκσυγχρονιστεί η λειτουργία των Ρυθμιστικών Αρχών, να δημιουργηθεί μια Ενιαία Αρχή Αδειοδοτήσεων Λειτουργίας Επιχειρήσεων, να δημιουργηθεί μια ανεξάρτητη δικαστική αρχή με αντικείμενο τις επιχειρηματικές υποθέσεις και να θεσπιστεί ένα σύγχρονο και λειτουργικό Χωροταξικό Σχέδιο.

Σίγουρα θα πρέπει να δοθούν κίνητρα για τις νέες εταιρείες όπως μείωση κατά 50% των ασφαλιστικών & φορολογικών βαρών για τα πρώτα 5 χρόνια λειτουργίας και ενσωμάτωση των επενδύσεων τους στο fast track ανεξάρτητα από το ύψος της επένδυσης, δημιουργώντας έτσι μια λογική by pass της αρτηριοσκληρωτικής υφιστάμενης εμπορικής νομοθεσίας.

Πρέπει να εξαλειφθούν χρόνιες στρεβλώσεις όπως το γνήσιο της υπογραφής, η προκαταβολή φόρου εισοδήματος, η μεταχρονολογημένη πληρωμή ΦΠΑ κ.α.

Τέλος, πρέπει επιτέλους να εισάγουμε ένα μάθημα επιχειρηματικότητας από το δημοτικό. Μόνο μέσα από την παιδεία διαμορφώνουμε αντίληψη ότι η επιχειρηματικότητα δεν είναι μια διαδικασία πλουτισμού αλλά ένα ταξίδι δημιουργικότητας.

Είναι προφανές ότι πρέπει να ασχοληθούμε κυρίως με το να εξαλείψουμε το τι ΔΕΝ είναι ανάπτυξη. Όταν αρθούν πλήρως αυτά τα εμπόδια τότε η ανάπτυξη θα βρει το δρόμο της.

*Ο  Πάνος Μιχαλόπουλος είναι μέλος της Δράσης, συν-ιδρυτής και πρόεδρος των εταιρειών HELLASTAT A.E., ARK-ANALYTICS AG και HELAEA ΜΕΠΕ.