"Ο Χριστός με τη Σταύρωσή και την Ανάστασή Του λυτρώνει τους ανθρώπους από την αμαρτία, έτσι δε λέει στα Ευαγγέλια; Και σε όλη του τη Διδασκαλία κήρυσσε την Αγάπη, σωστά; Ε, τότε ρε παιδιά ως προς τι τόσο μίσος εναντίον κάποιου που σύμφωνα με τις Γραφές αμάρτησε αλλά μετανόησε;"
Το ι6χρονο αγόρι με το τενεκεδάκι της μπίρας στο ένα χέρι και το ρόπαλο στο άλλο (το ρόπαλο χρειάζεται για την προστασία της περιοχής από τους γειτονικούς ανταγωνιστές) δεν με άφησε να τελειώσω τη φράση μου. Απάντησε ορθά κοφτά πως «οι προδότες πρέπει να τιμωρούνται». Ένας άλλος φώναξε γελώντας «αφού εν Εβραίος, κυρία». Κάποιοι από τη ομάδα ξεκίνησαν να πετάνε πέτρες και τενεκεδάκια στη φωτιά προσπαθώντας να πετύχουν το ομοίωμα του Ιούδα. Η παρουσία μου και οι ύποπτες ερωτήσεις μου τους ξενέρωναν, τους χαλούσαν τη “διασκέδαση”. Να τους ρωτούσα αν ξέρουν τι είναι ο αντισημιτισμός; Τόσα χρόνια στο σχολείο,τόσα τετράπαχα βιβλία Ιστορίας, παλιά και νέα, τόσες γιορτές, κάτι θα έπρεπε να είχαν ακούσει. Δεν έκανα τελικά την ερώτηση, μη γίνω κι άλλο ενοχλητική.
Στην ευρωπαϊκή ήπειρο ο αντισημιτισμός καλλιεργήθηκε και εμπεδώθηκε μέσα στους αιώνες. Από τότε που εκδιώχθηκαν οι Εβραίοι από την Ισπανία μέχρι και τα πογκρόμ στην Τσαρική Ρωσία, οι εβραϊκοί πληθυσμοί αντιμετωπίστηκαν στην καλύτερη περίπτωση με αμφιθυμία και στη χειρότερη με απροκάλυπτη εχθρότητα. Η πιο επίμονη ίσως στερεοτυπική απεικόνιση του «Εβραίου» είναι αυτή που τον δείχνει ως «φιλάργυρο τραπεζίτη να πίνει το αίμα του κόσμου». Η συγκρότηση των εθνών κρατών κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων αιώνων φόρτωσε στις εβραϊκές κοινότητες την κατηγορία του ξένου σώματος που δρα ως «αντεθνικό καρκίνωμα» μέσα στον «καθαρό εθνικό κορμό». Το Ολοκαύτωμα εκτελέστηκε από τους Ναζί αλλά ήταν το αποτέλεσμα χιλίων χρόνων στερεοτύπων, ανορθολογισμού και καλλιέργειας μίσους για τον άλλο, τον διαφορετικό.
Ο αντισημιτισμός δεν τελείωσε με τις δίκες της Νυρεμβέργης. Όσοι ζούμε σήμερα στην Κύπρο, ξέρουμε καλά πως ...
ο αντισημιτισμός αποτελεί για πολλούς συμπολίτες μας μια θεωρία μέσα από την οποία ερμηνεύουν πολλά φαινόμενα του σύγχρονου κόσμου, μια «θεωρία πασπαρτού». Η διαφορά με το παρελθόν είναι ότι σήμερα, τέτοιες αντιλήψεις, αναπτύσσονται με κάποια συστολή, σε δικτυακούς τόπους, φτηνές εκδόσεις, ποδοσφαιρικούς συνδέσμους και ενίοτε στις «σοβαρές» «αντρικές κουβέντες» μετά τη σούβλα. Καραδοκούν όμως την ευκαιρία που η περιρρέουσα ατμόσφαιρα θα τους επιτρέψει να εκτραπούν λαλίστατες στο δημόσιο χώρο. Χτυπητό δείγμα τέτοιας περίπτωσης είναι η θεωρία συνωμοσίας που διαδόθηκε ευρύτατα στον τόπο μας, όπως κι αλλού, και εξηγούσε πως οι Εβραίοι εργαζόμενοι στους δίδυμους πύργους γλίτωσαν γιατί ειδοποιήθηκαν την προηγούμενη της 11ης Σεπτεμβρίου. Έτσι, γίνεται μια σύνδεση του αντισημιτισμού με τον αντιαμερικανισμό (σύνδεση καθεαυτή πολύ δημοφιλής στους φιλοφασιστικούς κύκλους της Γαλλίας κατά το Μεσοπόλεμο). Ο πιο λαοπρόβλητος εκφραστής μιας τέτοιας λογικής είναι αυτή την περίοδο ο Μίκης Θεοδωράκης όπου μεταξύ άλλων έχει υποστηρίξει ότι «οι Εβραίοι, αυτός ο μικρός λαός βρίσκονται στη ρίζα του κακού και καταφέρνει να επιβάλλεται».
Τα νεαρά αγόρια που καίνε τον Ιούδα συμμετέχουν μέσω του εθίμου της λαμπρατζιάς σε έναν «θυσιαστικό μηχανισμό», σε μια τελετουργία όπου ο «αποδιοπομπαίος τράγος» επενδύεται με ενοχή όχι μόνο για τη θεοκτονία αλλά και για όλα τα δεινά του κόσμου. Ο Ιούδας είναι οποιοσδήποτε βρίσκεται έξω από τον κανόνα, ο διαφορετικός. Έχετε δει πολλές φορές να συμμετέχουν στο έθιμο κορίτσια ή μετανάστες, και αν ναι με ποιους όρους; Ο Ιούδας της κυπριακής κοινωνίας μπορεί να πάρει τη μορφή του "προδότη" που ψήφισε ναι, του ξένου της παλιάς πόλης, ή της «γκόμενας» που δεν «κάθισε» στο οργισμένο (πάντα αρσενικό) νιάτο.
Είναι ένα έθιμο από αυτά που καλύτερα να ξεχνάς παρά να συνεχίζεις. Χρόνια Πολλά.
Στην ευρωπαϊκή ήπειρο ο αντισημιτισμός καλλιεργήθηκε και εμπεδώθηκε μέσα στους αιώνες. Από τότε που εκδιώχθηκαν οι Εβραίοι από την Ισπανία μέχρι και τα πογκρόμ στην Τσαρική Ρωσία, οι εβραϊκοί πληθυσμοί αντιμετωπίστηκαν στην καλύτερη περίπτωση με αμφιθυμία και στη χειρότερη με απροκάλυπτη εχθρότητα. Η πιο επίμονη ίσως στερεοτυπική απεικόνιση του «Εβραίου» είναι αυτή που τον δείχνει ως «φιλάργυρο τραπεζίτη να πίνει το αίμα του κόσμου». Η συγκρότηση των εθνών κρατών κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων αιώνων φόρτωσε στις εβραϊκές κοινότητες την κατηγορία του ξένου σώματος που δρα ως «αντεθνικό καρκίνωμα» μέσα στον «καθαρό εθνικό κορμό». Το Ολοκαύτωμα εκτελέστηκε από τους Ναζί αλλά ήταν το αποτέλεσμα χιλίων χρόνων στερεοτύπων, ανορθολογισμού και καλλιέργειας μίσους για τον άλλο, τον διαφορετικό.
Ο αντισημιτισμός δεν τελείωσε με τις δίκες της Νυρεμβέργης. Όσοι ζούμε σήμερα στην Κύπρο, ξέρουμε καλά πως ...
ο αντισημιτισμός αποτελεί για πολλούς συμπολίτες μας μια θεωρία μέσα από την οποία ερμηνεύουν πολλά φαινόμενα του σύγχρονου κόσμου, μια «θεωρία πασπαρτού». Η διαφορά με το παρελθόν είναι ότι σήμερα, τέτοιες αντιλήψεις, αναπτύσσονται με κάποια συστολή, σε δικτυακούς τόπους, φτηνές εκδόσεις, ποδοσφαιρικούς συνδέσμους και ενίοτε στις «σοβαρές» «αντρικές κουβέντες» μετά τη σούβλα. Καραδοκούν όμως την ευκαιρία που η περιρρέουσα ατμόσφαιρα θα τους επιτρέψει να εκτραπούν λαλίστατες στο δημόσιο χώρο. Χτυπητό δείγμα τέτοιας περίπτωσης είναι η θεωρία συνωμοσίας που διαδόθηκε ευρύτατα στον τόπο μας, όπως κι αλλού, και εξηγούσε πως οι Εβραίοι εργαζόμενοι στους δίδυμους πύργους γλίτωσαν γιατί ειδοποιήθηκαν την προηγούμενη της 11ης Σεπτεμβρίου. Έτσι, γίνεται μια σύνδεση του αντισημιτισμού με τον αντιαμερικανισμό (σύνδεση καθεαυτή πολύ δημοφιλής στους φιλοφασιστικούς κύκλους της Γαλλίας κατά το Μεσοπόλεμο). Ο πιο λαοπρόβλητος εκφραστής μιας τέτοιας λογικής είναι αυτή την περίοδο ο Μίκης Θεοδωράκης όπου μεταξύ άλλων έχει υποστηρίξει ότι «οι Εβραίοι, αυτός ο μικρός λαός βρίσκονται στη ρίζα του κακού και καταφέρνει να επιβάλλεται».
Τα νεαρά αγόρια που καίνε τον Ιούδα συμμετέχουν μέσω του εθίμου της λαμπρατζιάς σε έναν «θυσιαστικό μηχανισμό», σε μια τελετουργία όπου ο «αποδιοπομπαίος τράγος» επενδύεται με ενοχή όχι μόνο για τη θεοκτονία αλλά και για όλα τα δεινά του κόσμου. Ο Ιούδας είναι οποιοσδήποτε βρίσκεται έξω από τον κανόνα, ο διαφορετικός. Έχετε δει πολλές φορές να συμμετέχουν στο έθιμο κορίτσια ή μετανάστες, και αν ναι με ποιους όρους; Ο Ιούδας της κυπριακής κοινωνίας μπορεί να πάρει τη μορφή του "προδότη" που ψήφισε ναι, του ξένου της παλιάς πόλης, ή της «γκόμενας» που δεν «κάθισε» στο οργισμένο (πάντα αρσενικό) νιάτο.
Είναι ένα έθιμο από αυτά που καλύτερα να ξεχνάς παρά να συνεχίζεις. Χρόνια Πολλά.
*πηγή fb
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Θέλετε να βάλετε ενεργό link στο σχόλιό σας; BlogU