Το ελληνικό δράμα δεν έχει happy end

Μόνο η αναμόρφωση του πολιτικού συστήματος μπορεί να ξεκλειδώσει την ανάκαμψη

από τους Financial Times

Πέντε χρόνια και πέντε πακέτα διάσωσης μετρά η κρίση χρέους στην Ευρώπη και η ευρωζώνη -και ο κόσμος- δεν δείχνει την προσοχή που θα έπρεπε στη χώρα από όπου πρωτοξεκίνησε ο οικονομικός πανικός. 
Αφού έλαβε δάνεια εκατοντάδων δισ. ευρώ από τους γείτονές της, η Ελλάδα, χωρίς να αντιμετωπίζεται πια ως απειλή για την ακεραιότητα της ευρωζώνης, συνεχίζει να ζει το μαρτύριό της μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. 
Τα πράγματα δεν θα έπρεπε να είναι έτσι μόνο και μόνο γιατί η εμπειρία της μας διδάσκει πολύτιμα μαθήματα, παρά τις διαφορές από τις άλλες χώρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα. 

Η τελευταία έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για το πρόγραμμα προσαρμογής που δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα εμφανίζει κάποιες αχτίδες αισιοδοξίας εν μέσω των δεινών και των συνεχών διαψεύσεων. 
Το πρόγραμμα επιτυγχάνει κάποιους από τους οικονομικούς στόχους: το πρωτογενές δημοσιονομικό ισοζύγιο έχει βελτιωθεί κατά 10% του εθνικού προϊόντος, μία από τις μεγαλύτερες προσαρμογές της Ιστορίας σε καιρό ειρήνης. Αντίστοιχη βελτίωση έχει σημειώσει και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Το ΔΝΤ πιστεύει ότι η Ελλάδα έχει κλείσει τα δύο τρίτα από το κενό ανταγωνιστικότητας που δημιουργήθηκε μετά την είσοδο στο ευρώ. Οι τράπεζες επιτέλους ανακεφαλαιοποιούνται, γεγονός που μπορεί να δώσει τέλος στην πιστωτική ασφυξία.

Ωστόσο, το τίμημα είναι τεράστιο. Το ΑΕΠ έχει υποχωρήσει περισσότερο από 20%. Το κόστος ανά μονάδα εργασίας έχει βελτιωθεί μέσω των περικοπών στους μισθούς -κατ’ επέκταση και στο επίπεδο ζωής- και όχι μέσω της αύξησης της παραγωγικότητας. Το κοινωνικό κόστος είναι ανυπολόγιστο και οι συνέπειες θα είναι μακροχρόνιες.

Δεν υπήρχε τρόπος να συνεχίσει η Ελλάδα να καταναλώνει πέρα από τις δυνάμεις της. Όπως σημειώνει το ΔΝΤ, χωρίς τα μισητά δάνεια διάσωσης, η προσαρμογή θα ήταν ακόμα πιο ριζική - περισσότερες απότομες περικοπές ή το χάος μιας ανεξέλεγκτης εξόδου από το ευρώ.
Το πολύ δυσχερές σημείο εκκίνησης, όμως, δεν απέκλειε ένα καλύτερο αποτέλεσμα. 

Η ευρωζώνη θα μπορούσε να είχε αποδεχτεί νωρίτερα ένα μεγαλύτερο κούρεμα στον ιδιωτικό τομέα. Και οι επιλογές της Αθήνας έφεραν περισσότερο πόνο από ό,τι χρειαζόταν.

Οπότε, δεν ευθύνονται μόνο οι υπερβολικά μεγάλες περικοπές για τα δεινά των αθώων Ελλήνων, αλλά και η επιλογή να προστατευτούν οι προνομιούχοι και να μεταφερθεί το βάρος στους πιο αδύναμους ώμους.

Αν υπάρχει κάποιο θετικό σημείο, αυτό είναι ότι η Ελλάδα έχει πολλές ευκαιρίες για ανάπτυξη. 

Αλλά χωρίς βαθύτερη πολιτική αναμόρφωση θα παραμείνουν ανεκμετάλλευτες και θα χρειαστούν, όπως προειδοποιεί το ΔΝΤ, συνεχείς επιμηκύνσεις των δανείων της, με ευνοϊκότερους όρους από αυτούς της αγοράς. 

Η ευρωζώνη και οι καθημερινοί Έλληνες έχουν κοινό συμφέρον να κόψουν τα δεσμά μεταξύ διαπλεκομένων και κράτους.
ΠΗΓΗ: FT.com /euro2day

Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.

Greek drama lacks a happy ending
Only political transformation can unlock recovery
--------------------------------------------------------
Five years and five rescue packages into Europe’s sovereign debt crisis, the eurozone – and the world – pays scant attention to the country where the financial panic first began. After being lent hundreds of billions of euros by its neighbours, Greece, no longer perceived as a threat to the eurozone’s integrity, struggles in its misery out of the public limelight.
This should not be so, if only because Greece’s experience teaches valuable lessons despite its differences from other troubled countries. The International Monetary Fund’s latest scorecard on the adjustment programme, published on Monday, suggests glimmers of good news amid the suffering and continuing false starts.
The programme is achieving some of its economic objectives: the primary fiscal balance has improved by 10 per cent of national output, which must count among the biggest peacetime adjustments in history. The current account has improved by as much. The IMF thinks Greece has closed two-thirds of the competitiveness gap that opened after it joined the euro. Banks are finally being recapitalised, which may end the credit crunch.
However, the cost has been devastating. Output has fallen by more than 20 per cent. Unit labour costs have improved through cuts in wages – and thus standards of living – rather than increased productivity. The social costs are immeasurable and their effects will unfold for years to come.
There was no way for Greece to continue to consume beyond its means. As the IMF points out, without the much-resented rescue loans, the adjustment would have had to be even more radical – more abrupt cuts or the chaos of an uncontrolled euro exit. But the awful starting point did not preclude a better outcome. The eurozone could have accepted greater and earlier private sector haircuts. And Athens’ choices created more pain than was necessary.
So the suffering of innocent Greeks must be blamed not only on the excessively fast fiscal cuts, but on the choice to keep protecting the already privileged while shifting the brunt of the burden on to the slenderest shoulders.
If there is a bright side, it is that Greece has many opportunities for growth. But without a deeper political transformation these will remain locked – and continued extensions of Greece’s debts at below market terms will be needed as the IMF warns. The eurozone and ordinary Greeks share an interest in finally prying loose the grip of insiders on the state.