Η δεξιά αγαπάει σύριζα (αλλά ο σύριζας πέρα βρέχει)

του techie chan

Για αρχή να δηλώσω πως είμαι κατά των άδειων τελετουργιών της μεταπολίτευσης. Οπότε δεν πρόκειται να κριτικάρω κανέναν επειδή δεν έκανε πρόταση μομφής. Η πρόταση μομφής γίνεται μόνο όταν έχεις πιθανότητες να την κερδίσεις, διότι αν χάσεις στην ουσία νομιμοποιείς την κυβέρνηση. Το ίδιο έγινε και με τις τροπολογίες του κκε που στόχο είχαν να ανατρέψουν το προεδρικό διάταγμα. Ωραία ιδέα, αλλά όλοι γνώριζαν από την πρώτη μέρα πως για να προστεθεί μια τροπολογία θα πρέπει να συμφωνήσει αυτός που καταθέτει το νομοσχέδιο, δηλαδή η κυβέρνηση και άρα δεν μας χέζεις πολυχρόνη που δεν γίναμε ευζώνοι.

Αντίθετα είμαι άνθρωπος της αιώρας δηλαδή τεμπέλης, γιαυτό θέλω οι δράσεις μου να πιάνουν τόπο διότι διαφορετικά είναι χαμένος χρόνος από την αιώρα. Και με την ιστορία της ερτ για μια ακόμη φορά είδαμε, όχι μόνο πόσο ανίκανη είναι η κυβέρνηση, αλλά και πόσο προβληματική είναι η αντιπολίτευση. Πόσο παγιδευμένη βρίσκεται στα ίδια άδεια τελετουργικά της μεταπολίτευσης και στην τακτική του ώριμου φρούτου που με λίγα λόγια λέει πρακτικά, αφήστε την κυβέρνηση να πέσει μόνη της, κανείς δεν βιάζεται να κυβερνήσει.

Αυτή η τακτική πάει πακέτο με την τακτική των δημοσκοπήσεων, όπου οι ψηφοφόροι αντιμετωπίζονται ως πελάτες ενός πολυκαταστήματος τους οποίους πρέπει να ικανοποιήσουμε για να μας προτιμήσουν. Ο σύριζα μάλιστα έχει αποκτήσει εδώ και κάποιο καιρό το δικό του δημοσκοπικό μαγαζί (τη VPRC) προκειμένου να υπάρχει κάποιος που να λέει ότι πηγαίνει 2% καλύτερα από τη νδ την ώρα που οι άλλοι λένε ότι πηγαίνει 2% χειρότερα από τη νδ. Περιττό να πω ότι όλες αυτές οι δημοσκοπήσεις δεν κάνουν ούτε για κωλόχαρτο από τη στιγμή που ούτε οι μισοί από τους ερωτώμενους δεν απαντάνε στην πρόθεση ψήφου.

Το γιατί δεν δουλεύει η τακτική του ώριμου φρούτου έχω προσπαθήσει να το εξηγήσω πολλές φορές και δεν θα το ξανακάνω. Αυτό που θα προσπαθήσω να κάνω θα είναι να δείξω πόσο εύκολο θα ήταν να χρησιμοποιηθεί μια άλλη τακτική, μια τακτική που θα μπορούσε να δουλέψει και να δημιουργήσει κοινωνικές συμμαχίες, αντί να περιμένει τους πελάτες να προτιμήσουν το “άλλο” πολυκατάστημα του νέου δικομματισμού.

Φοβάται ο γιάννης το θεριό

Μετά την σουπερ-βιοχλαπάτσα που έφαγαν οι συριζαίοι το 2009 με τον ολπ, σταμάτησαν ευτυχώς την παλιά κασσέτα που αντιμετωπίζει όλους τους εργαζόμενους σαν να είναι το ίδιο. Εγκατέλειψαν δηλαδή εν μέρη την καρικατούρα μαρξιστικής ανάλυσης που λέει όλοι είμαστε εργαζόμενοι/προλετάριοι και έχουμε απέναντί μας το κεφάλαιο. Τη χρησιμοποιούν ακόμα όταν τους βολεύει (πχ με το γνωστό αφορολόγητο των 300.000ευρώ), αλλά είναι ξεκάθαρο πως πρόκειται για σύνθημα τύπου “έξω από το νάτο”, δηλαδή ας κοροϊδέψουμε τα γίδια να μας ψηφίσουν. Είναι στην ίδια παραπάνω τακτική του παίζω αντιπολίτευση μέχρι να έρθει η σειρά μου, όχι πολύ διαφορετική από το ζάππειο του σαμαρά το 2011.

Όμως με τους εργαζόμενους της ερτ είχαν ένα πρόβλημα. Από τη μία ανέβηκαν με την πρώτη αυθόρμητα στην αγία παρασκευή, διότι όλα αυτά τα πράγματα είναι πράγματα που καταλαβαίνουν, κατανοούν και νιώθουν. Από την άλλη όμως όταν έπιασαν τον τσίπρα από τη μύτη και τον τράβηξαν επάνω στο στούντιο (παρά την αρχική του άρνηση), ο τσίπρας σε ύφος χαλαρό αρνήθηκε να αποκαλύψει την τακτική του κόμματος πανελλαδικά στην πειρατική ερτ. Σωστό και σεβαστό, αλλά σύμφωνα με αυτά που είδαμε τις επόμενες μέρες, είχαμε μια ανυπαρξία τακτικής. Το ίδιο βαρετό γαϊτανάκι στη βουλή για να νιώσουμε λίγο γαμάτοι που κάναμε τον στουρνάρα να τραβλίζει, αλλά ακόμα κι όταν το στε δημιούργησε εξελίξεις, η αντίδραση του σύριζα ήταν το ίδιο χλιαρή με την αντίδραση της δημαρ, αν διαβάσετε τα δελτία τύπου, μόνο σε κάτι κόμματα διέφεραν.

Και στην περίπτωση της ερτ, δεν υπήρχαν οι τακτικές αντιρρήσεις που υπήρχαν στην περίπτωση των καθηγητών. Το μαύρο στις οθόνες δημιούργησε ένα μεγάλο σοκ και μια μεγάλη συμπάθεια, ο ανήθικος της αντιπαράθεσης ήταν από την αρχή το κράτος κι όχι οι εργαζόμενοι και η ίδια η φύση του “εργοστασίου” ερτ ήταν ένα τεράστιο πλεονέκτημα στην όλη υπόθεση. Κάτι που φάνηκε από την αρχή. Μια τεράστια μηχανή προπαγάνδας λειτουργούσε εναντίον της κυβέρνησης, την ίδια στιγμή που ο άδωνης ούρλιαζε πως ...

τον φιμώνουν, δίνοντας βήμα και χώρο σε ανθρώπους και ομάδες που πολλοί δεν είχαν ποτέ ακούσει.

Παραδέχομαι πως τακτικά υπάρχει μια ενγενής καχυποψία απέναντι στους ερτατζήδες. Διότι -σωστά- δεν μπορούμε να σκεφτούμε ότι από τη μια μέρα στην άλλη έπαψαν να κάνουν φιλοκυβερνητικό ρεπορτάζ και έγιναν αδέσμευτοι δημοσιογράφοι. Μάλιστα τα παιχνίδια και τις ιεραρχίες τα είδαμε να συμβαίνουν και στις οθόνες μας. Το παράδειγμα της στάη ήταν θεϊκό, και η στάη δεν ήταν η μονή που έδινε το σύνθημα, ας διαπραγματευτούμε παιδιά για να δούμε τι μπορούμε να κερδίσουμε.

Σε αυτό το σκηνικό ο κόσμος που μαζευόταν να περιφρουρήσει την έρτ, αντιμετωπιζόταν λίγο πολύ ως τη γνωστή μπίμπο των αμερικάωνικων screamers. Πολύ σωστά και όμορφα τα μουσικά σύνολα της ερτ και αρκετοί καλλιτέχνες έσπευσαν να γεμίσουν το χρονικό κενό που η πολύωρη παραμονή δημιουργεί. Κάτι που όλοι θυμόμαστε ως ένα από τα προβλήματα του συντάγματος. Αλλά από την άλλη υπήρχε ένα σαφές όριο μεταξύ του κτηρίου και του προαυλίου. Και δεν μιλάω για την απόφαση που έβγαλε μια συνέλευση του προαυλίου και που διάβασε με περισσή τσίτα και τσατίλα μια τύπα που το μόνο που την έσωζε ήταν ότι δεν φόραγε στολή συνταγματάρχη. Μιλάω για μια πραγματική διαλεκτική σχέση που δεν δημιουργήθηκε. Και μέσα στην τούρλα του σαβάτου δεν είναι παράλογο που δεν δημιουργήθηκε. Εδώ διατηρήθηκαν λίγο πολύ όλες οι ιεραρχίες στο εσωτερικό της ερτ, επίσης κάτι καθόλου παράλογο.

Και εδώ ακριβώς είναι που ο σύριζα θα μπορούσε να παρέμβει προκειμένου να δημιουργήσει αυτή τη σύνδεση που έλειπε. Δεν το έκανε και τους άφησε όλους ξεκρέμαστους. Λογικό είναι να φοβόταν (κι ακόμα φοβάται) ότι οι ερτατζήδες θα εγκαταλείψουν τον αγώνα όπως ακριβώς έκαναν οι ολπατζήδες. Όμως αυτό είναι κάτι εύκολο να ξεπεραστεί με το να τους δεσμεύσει υπερ του αγώνα μιας ανεξάρτητης ενημέρωσης.

Το κοινωνικό συμβόλαιο

Όταν μαθαίνουμε για το κοινωνικό συμβόλαιο συνήθως έχουμε στο μυαλό μας κάτι πολύ αφαιρετικό, αλλά αυτό δεν είναι απαραίτητο. Αν ο σύριζα φοβάται πως οι ερτατζήδες μπορεί να προδώσουν τον αγώνα, τότε δεν έχει παρά να τους προτείνει ένα ανοιχτό κοινωνικό συμβόλαιο. Που άπαξ και δεσμευτούν από αυτό θα πρέπει να το τηρήσουν. Και η πλάκα είναι πως αυτό το συμβόλαιο (όπως ένα σύνταγμα) μιλάει με τον κάθε εργαζόμενο ξεχωριστά και δημιουργεί τη δική του δυναμική. Έτσι αν ο πρόεδρος της ποσπερτ ή η στάη ή η σούλα κομμωτηρίου αποφασίσουν να αλλάξουν στρατόπεδο και να πάνε με την κυβέρνηση, αυτό δεν θα αφορά κανέναν άλλο πέρα από τους ίδιους. Διότι όλοι οι άλλοι θα αναφέρονται στο συμβόλαιο, κι όχι στις ιεραρχίες.

Μα γιατί να το τηρήσουν θα αναρωτηθεί η γνωστή κυνική φράξια? Γιατί να μην πάρουν το τυράκι που η κυβέρνηση θα τους δώσει και να τρέξουν?

Ο πρώτος λόγος είναι διότι η κυβέρνηση δεν θα δώσει κανένα τυράκι. Ήδη η πρόταση που ακούγεται για πρόσληψη 3μηνών είναι ένα αστείο. Οπότε η κυβέρνηση δεν έχει την δυνατότητα να δημιουργήσει έναν οτε ή έναν ολπ, να πνίξει στο τάλαρο μια ικανή μερίδα εργαζομένων/συνδικαλιστών που θα κρεμάσει τους υπόλοιπους. Ακόμα περισσότερο όπως έγραφα παραπάνω, η ύπαρξη ενός δημόσιου συμβολαίου, αποδεσμεύει τους εργαζόμενους από τις ιεραρχίες της στάη ή της ποσπερτ.

Ο δεύτερος λόγος είναι ότι παρά τα όσα προσπαθεί να μας κάνει κλύσμα η μόδα που μεταμφιέζεται ως επιστήμη τα τελευταία 40 χρόνια, οι άνθρωποι θέλουν να είναι ηθικοί. Τόσο για τους ίδιους, όσο και για τον περίγυρό τους. Γιαυτό και καταβάλουν τόσες προσπάθειες να διαστρέφουν τις θέσεις τους προκειμένου να συνεχίσουν να είναι “ηθικές” παρότι ήταν στο πολυτεχνείο και τώρα είναι κάτι καθίκια του κερατά. Γι’ αυτό και ο κον μπετίζ νιώθει υπερβολικά άβολα όταν αναφέρονται στον μάη του 68.

Κι ένα δημόσιο συμβόλαιο δημιουργεί πολύ πιο ξεκάθαρα όρια απέναντι στο τι είναι ηθικό και τι όχι. Γι’ αυτό και οι πιο λαμογίζοντες θα προτιμούσαν να μην το υπογράψουν καν με διάφορα προσχήματα από το να το καταπατήσουν αργότερα.

Τι θα μπορούσε να περιλαμβάνει ένα τέτοιο κοινωνικό συμβόλαιο? Αυτό δεν είναι τόσο δύσκολο. Θα μπορούσε να περιλαμβάνει τις αρχές λειτουργίας της νέας ερτ. Θα μπορούσε να φτιάχνει δομές που να εξηγούν το πως λαμβάνονται οι αποφάσεις με την αρχή του ένας εργαζόμενος, μία μετοχή, μία ψήφος. Θα μπορούσε να θέτει όρια αμοιβών και ισότητας απέναντι τους. Θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα συμβούλιο που να παρακάμπτει τις συνδικαλιστικές ηγεσίες της ποσπερτ που δεν έχεις κανέναν λόγο να εμπιστεύεσαι τυφλά. Θα μπορούσε επίσης να δημιουργήσει τη σύνδεση με το κοινό. Και αυτό που ήταν στο προαύλιο και αυτό που καθόταν στο σπίτι του. Διότι από τη στιγμή που η τηλεόραση είναι δημόσια, ένα ικανό μέρος του προγράμματός της θα μπορούσε να επιλέγεται από τους ίδιους τους τηλεθεατές κάθε σεζόν.

Τι θα μας πρόσφεραν όλα αυτά? Για αρχή θα μας πρόσφεραν έναν μπούσουλα που θα έδειχνε το πως θα λειτουργούσε η νέα δημόσια τηλεόραση. Έναν μπούσουλα που θα έκανε το κάθε νομοσχέδιο για τη νεριτ να φαντάζει ως χουντικό κατασκεύασμα. Αυτό λέγεται προλαμβάνω εξελίξεις δημιουργώντας τη δική μου δυναμική.

Κατά δεύτερο θα μας έκανε να γλυτώσουμε από τις σημερινές τυπικές ή μη ιεραρχίες που μαστίζουν την ερτ. Είναι απολύτως λογικό οι εργαζόμενοι σε μια καταστροφή σαν κι αυτή που τους βρήκε να δουλέψουν με τον ίδιο τρόπο που ήξεραν να δουλεύουν τόσα χρόνια. Αλλά είναι ένα πολύ μικρή και κοντινή η μετατόπιση αυτή που καθαιρεί τη στάη, από αγαπημένη διαπλεκόμενη πασόκα σε μία ακόμα δημοσιογράφο με μία μόλις ψήφο, διότι η παλιά ιεραρχία που την υποστήριζε (τυπική ή άτυπη) θα έχει εκλείψει. Και το συμβόλαιο θα βοηθούσε προς αυτή την κατεύθυνση.

Κατά τρίτο όπως έλεγα και παραπάνω θα δημιουργούσαν έναν “θεσμό” που θα αξίζει κάποιος να υπερασπιστεί. Στην ουσία θα δημιουργούσαν έναν πόλο γύρω από τον οποίο θα μπορούσαν να κάτσουν, αντί για το εξαιρετικά αδύναμο σύνθημα “επιστροφή στο status quo ante κι από εκεί και μετά το ξανασυζητάμε”. Διότι το status quo ante είναι μια κατάσταση που κανείς δεν θέλει να υπερασπιστεί πραγματικά.

Το τέταρτο πλεονέκτημα είναι ότι δημιουργεί δεσμεύσεις. Όποιος υπογράφει το συμβόλαιο δεσμεύεται και εσωτερικά και δημόσια από αυτό. Δηλαδή δημιουργεί κοινό πεπρωμένο και κοινά συμφέροντα τα οποία δεν είναι ακριβώς υπολογίσιμα και ξεπερνούν αυτά του Ε1.

Και ο σύριζα τι δουλειά έχει σε όλα αυτά?

Όλα τα παραπάνω που περιέγραψα δεν χρειάζεται να τα κάνει ο σύριζα. Αλλά είναι ο μόνος που μπορεί να λειτουργήσει ως κρίκος νομιμοποίησης και ασπίδα απέναντι στο υπάρχον σύστημα. Όχι γιατί είναι γαμάτα παιδιά, αλλά διότι ως πολιτικό κόμμα διαθέτει μια τυπική εξουσία και μια τυπική θέση στο σημερινό σύστημα. Ως αξιωματική αντιπολίτευση δε, διαθέτει την αίγλη ότι θα είναι η επόμενη κυβέρνηση, οπότε η νομιμοποίηση και ο λόγος του έχουν ακόμα μεγαλύτερη ισχύ.

Διότι το συμβόλαιο θα σήμαινει πως ολόκληρος ο σύριζα θα δούλευε γιαυτή την ερτ. Ο τσίπρας θα φορούσε καπελάκι κλητήρα και θα πήγαινε στον υμηττό να ανοίξει τις παράνομα κατειλημμένες κεραίες. Θα καθόταν μαζί με ολόκληρη την κοινοβουλευτική ομάδα μπροστά να φάει ξύλο από τα ματ και θα έβαζε την κωνσταντοπούλου να απειλή με άμεση απόλυση κάθε αρχηγό διμοιρίας που θα τολμούσε να πλησιάσει στα 50 μέτρα. Εν ανάγκη θα πρόσφερε και 500 πυροσβεστήρες γεμάτους μπογιά με κόστος γύρω στα 3500 ευρώ, όσο δηλαδή θα τους κόστισε το νοίκιασμα των ηχητικών εγκαταστάσεων για την άδεια παράτα στο σύνταγμα.

Θα μπορούσε να τα κάνει και το κκε, αλλά αυτό ποτέ δεν διακήρυξε πως είναι υπερ της χειραφέτησης των ανθρώπων και βρίσκεται εντελώς εκτός της κουλτούρας του.

Οπότε πάλι μένουμε με τον σύριζα. Με το δημόσιο συμβόλαιο στα χέρια του και τους εργαζόμενους να συμμετέχουν, στην ουσία δεν θα έχει λόγους να φοβάται πως θα τον εγκαταλείψουν. Διότι ακόμα κι αν το κάνουν, πολιτικά θα μείνει ως παρακαταθήκη ότι αυτό είναι ένα κόμμα που υπογράφει ένα συμβόλαιο και το τηρεί, ανεξάρτητα με το αν οι ερτατζήδες λάκισαν. Κι αυτό θα είναι πολύ σημαντικό για άλλους κλάδους που θα είναι πιο αποφασισμένοι να πολεμήσουν, διότι θα ξέρουν ότι μπορούν να εμπιστευτούν τον σύριζα και ότι αυτός δεν θα τους καπελώσει αλά κκε, ούτε θα τους εγκαταλείψει όπως πασοκ. Διότι το συμβόλαιο, όπως ένα σύνταγμα, θα θέτει ξεκάθαρες γραμμές στα βασικά ζητήματα. Η νοηματοδότησή του μετά θα είναι απόφαση των ίδιων των εργαζομένων ή στην περίπτωση ενός δημόσιου φορέα όπως η ερτ, απόφαση των εργαζομένων και της κοινωνίας.

Αυτή τη στιγμή, με την τήρηση αποστάσεων απέναντι στην ερτ από τον σύριζα, στην ουσία δημιουργεί όλο και μεγαλύτερο κίνητρο στους εργαζόμενους να τα παρατήσουν και να πάνε σπίτια τους ή στη νεριτ. Διότι όλο το σύστημα θα αρχίσει να βάλει εναντίων τους τώρα που οι διαφωνίες στο εσωτερικό της κυβέρνησης παρακάμφθηκαν και οι “λογικές” προτάσεις της κάθε στάη θα ακούγονται όλο και περισσότερο ως μονόδρομος. Και το μόνο που θα παίρνουν από την αξιωματική αντιπολίτευση είναι τα ίδια γνωστά κενά περιεχομένου λόγια.

Disclaimer: ο ανεμόμυλος του τέκι.

Και τώρα που σας φλόμωσα στην μπούρδα για το τι θα μπορούσε να συμβεί, πρέπει να γράψω και το disclaimer. Ο σύριζα για τον οποίο μιλάω δεν υπάρχει. Είναι σαν να μιλάω για τον φαντασιακό σοσιαλισμό το 1935 την ίδια στιγμή που μπροστά μου βλέπω να εξελίσσεται ο ιστορικός. Και ο ιστορικός σύριζα είναι αυτός που περιγράφω τόσο συχνά στην κριτική μου τον τελευταίο χρόνο. Ένα τυπικό μεταπολιτευτικό κόμμα λενινιστικού τύπου που δεν έχει καν τις πεταχτούλικες μάνουτσάο πινελιές που είχε κάποτε.

Και αυτό το είδαμε να ξεδιπλώνεται και στην ερτ. Δηλαδή κορώνες χωρίς περιεχόμενο. Μια άσχετη συγκέντρωση στο σύνταγμα γηπεδικού τύπου που απλά έδειξε ότι οι εποχές των μεγάλων συγκεντρώσεων έχουν τελειώσει (ευτυχώς ο τσίπρας έπαψε να ακούγεται σαν τον γεώργιο παπανδρέου τον πρώτο). Ένα εντελώς αδιάφορο και αυτιστικό συνέδριο που δεν δείχνει να ξεφεύγει από τα εντελώς αδιάφορα και αυτιστικά συνέδρια του συνασπισμού για την δημιουργία ενός λενινιστικού τύπου κόμματος με ελάχιστη βάση βαριά 40χιλιάδων νοματαίων που κι αυτή είναι ανύπαρκτη στην κορυφή της ιεραρχίας. Κι όλα αυτά έχοντας μια επικοινωνία με την κοινωνία που ταιριάζει περισσότερο στην ύστερη μεταπολίτευση του 1993-2009 και δεν διαθέτει καν τα κακά στραβά κι ανάποδα χαρακτηριστικά της πασοκικής επαφής με την κοινωνία των 80s.

Και κάπως έτσι, σε ένα γνώριμο μεταπολιτευτικό τελετουργικό θα περάσουμε στα μπάνια του λαού περιμένοντας τις γερμανικές εκλογές. Με τον μπενη να επαναλαμβάνει ένα καλοκαίρι του 2011 θριαμβεύοντας στην ηττα του, τον σαμαρά ξεδοντιασμένο σαν τον ΓΑΠ μετά το σύνταγμα, τον κυρφώτη να προσπαθεί να δείξει ότι απέχει μήπως και γλυτώσει την επόμενη μέρα, τον σύριζα να δίνει ραντεβού με την επανάσταση τον γνωστό σεπτέμβρη και τον προυπολογισμό να σκάει στα μούτρα όλων. Τι υπέροχη εικόνα για να βρίσκεσαι οπουδήποτε αλλού εκτός από την πιθανότητα να βρίσκεσαι στην ανάγκη τους.