Τετάρτη 27 Αυγούστου 2014

Η συμφωνία Sykes-Picot σπάει (;) - επιτέλους! Ευχαριστώ ISIS;

Παλαιστίνη 1948, από το φίλμ The Tower του Mats Grorud
Ανατολή ήλιου για το Κουρδιστάν
Ποτέ δεν ήταν η δημιουργία ενός ανεξάρτητου Κουρδιστάν πιο κοντά από ότι σήμερα. Αλλά η αληθινή ρήξη της αποικιακής τάξης θα ήταν μια μετατόπιση στη συνείδηση της πολιτικής της Δύσης.
του Δημήτρη Γουμάγια* 

Από την αρχή του εμφυλίου στη Συρία αναλυτές και πολιτικοί εξορκίζουν το τέλος της περιφερειακής τάξης στη Μέση Ανατολή. Η προώθηση της ISIS στο Ιράκ, το τελευταίο διάστημα, έδωσε νέα ώθηση σε αυτές τις τοποθετήσεις. Η ανάλυση συνοδεύει συχνά, έναν θεσμικό θρήνο για την κατάρρευση αυτών των μετά-αποικιακών συνόρων. Γιατί άραγε;

Κατά πρώτον, δεν είναι σαφές εάν τα παλαιά έθνη-κράτη πραγματικά πρόκειται να εξαφανιστούν τόσο γρήγορα από τη σκηνή. Από την άλλη πλευρά τίθεται το ερώτημα, γιατί τα σχεδόν πριν από 100 χρόνια, αυθαίρετα δημιουργηθέντα εθνικά κράτη, θα πρέπει οπωσδήποτε να είναι ένα μελλοντικό μοντέλο για την περιοχή.

Όταν ο Βρετανός διπλωμάτης Sir Mark Sykes στις 16 Μαΐου 1916, με τον Γάλλο ομόλογό του François Georges-Picot, υπέγραφε τη λεγόμενη «Συμφωνία της Μικράς Ασίας», όπου η Μέση Ανατολή μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο χωρίστηκε, σε βρετανική, γαλλική και αρχικά και σε ρωσική, σφαίρες επιρροής και ελέγχου, τέθηκε ο θεμέλιος λίθος για πολλά από τα σύγχρονα "έθνη-κράτη" της περιοχής. Διότι η Ιορδανία, η Συρία, η Σαουδική Αραβία, το Ισραήλ, η Παλαιστίνη, το Ιράκ και ο Λίβανος δεν υπήρχαν μέχρι τότε ως ανεξάρτητες χώρες, αλλά μόνο ως μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. 
Οι αποικιοκράτες είχαν εγκρίνει στους εαυτούς τους γενναιόδωρα προνόμια. 
Ήθελαν να παρεμβαίνουν στις υποθέσεις των νέων αυτών κρατών, όπου αυτό τους φαινόταν απαραίτητο. Η συμφωνία και οι συμβάσεις που ακολούθησαν την « αγγλό - γαλλική συμφωνία», η διάσκεψη του Σαν Ρέμο και των Σεβρών, απέρριψαν ως γνωστόν την επιδίωξη του Αραβικού εθνικού κινήματος για ένα ξεχωριστό δικό τους κράτος, σε αντίθεση με όποιες άλλες υποσχέσεις των Βρετανών.

Απλά, προβλεπόμενα ήταν μόνο αραβικά καθεστώτα υποτέλειας υπό την επικυριαρχία των αποικιοκρατών.

Ομάδες, όπως οι Κούρδοι, τους στερήθηκε η ανεξαρτησία τους επίσης. Μόνο το εβραϊκό εθνικό κίνημα του Σιωνισμού θα ήταν σε θέση, μετά από πάνω από είκοσι χρόνια αργότερα, να υλοποιήσει τις προσδοκίες του για ένα ανεξάρτητο κράτος.

Όταν με την ευκαιρία της Ρωσικής Οκτωβριανής Επανάστασης έγινε γνωστή η συμφωνία για το κοινό ήταν η κραυγή του Αραβικού εθνικού κινήματος, που πολέμησαν στο πλευρό της Αντάντ, αντίστοιχα μεγάλη. Ακόμα και σήμερα, αυτή η απάτη θεωρείται από πολλούς Άραβες ως απόδειξη για μια πολιτική της Δύσης, που βλέπει τους ανθρώπους στην περιοχή μόνο ως πιόνια στις παγκόσμιες γεωπολιτικές διενέξεις.

Ο Churchill στον ρόλο της μαμής


Τα χαραγμένα στο σχεδιαστήριο σύνορα (ο Winston Churchill υπερηφανευόταν ότι το κράτος της Ιορδανίας το δημιούργησε "με μια μονοκονδυλιά την Κυριακή το απόγευμα") είναι η βάση, αν και δεν είναι η αιτία, για πολλές συγκρούσεις στη σύγχρονη Μέση Ανατολή: η σύγκρουση Ισραήλ - Παλαιστίνης, ο εμφύλιος πόλεμος στον Λίβανο, η εισβολή του Ιράκ στο Κουβέιτ, ο τουρκό-κουρδικός εμφύλιος πόλεμος. Για όλες αυτές τις συγκρούσεις αιτία ήταν, μια τοπική και περιφερειακή πολιτική εθνικιστικού-αποκλεισμού. Μερικές φορές αυτό υποστηρίζονταν από εξωτερικές δυνάμεις. Μερικές φορές όμως αυτό ήταν εντελώς τοπικό. Αλλά ο καμβάς, πάνω στον οποίο προέκυψε αυτή η πολιτική, ήταν η συμφωνία Sykes-Picot.

Δεν είναι επομένως καιρός, αυτά τα ξεπερασμένα σύνορα να μετακινηθούν επιτέλους και να αντικατοπτρίζουν τις υφιστάμενες διαιρέσεις στο εσωτερικό των κοινωνιών σε τοπικό επίπεδο καλύτερα, από ότι τα υπάρχοντα σήμερα κράτη θα ήταν δυνατόν να απεικονίσουν;

Η ώρα για ένα παλαιστινιακό κράτος έφθασε έτσι και αλλιώς, αλλά και οι Κούρδοι επίσης (οι οποίοι χωρίς αμφιβολία εγγυούνται στους πολίτες τους στο Ιράκ και τη Συρία μια πιο σταθερή τάξη, από ότι θα μπορούσε να εγγυηθεί η αντίστοιχη κεντρική κυβέρνηση) δικαιούνται το δικό τους κράτος.

Αλλά βρίσκονται τα έθνη-κράτη της περιοχής, στην πραγματικότητα, σε κατάσταση διάλυσης;

Εδώ και δύο χρόνια περίπου προβλέπουν οι παρατηρητές την εξάπλωση του συριακού εμφυλίου πολέμου στο Λίβανο. Και χωρίς αμφιβολία είναι αισθητές οι διαμάχες, κυρίως με βόμβες αυτοκινήτων, μεταξύ των υποστηρικτών και των αντιπάλων του καθεστώτος Άσαντ στη χώρα. Αλλά φαίνεται να υπάρχει συμφωνία από τους κύριους πολιτικούς παράγοντες, να μην αφήσουν να κλιμακωθεί η σύγκρουση πέρα από ένα ορισμένο επίπεδο. Η αποδυνάμωση της Χεζμπολάχ στο σπίτι της και η εισροή πολλών σουνιτών προσφύγων θα επιφέρει μεσοπρόθεσμα αλλαγές στο λιβανέζικο πολιτικό τοπίο. Για κατάργηση του Λιβάνου ως κράτος όμως δεν μιλάει κανείς.

Η Συρία και το Ιράκ έχουν γίνει σε πολλά μέρη μη διοικήσιμα και φαίνεται απίθανο ότι μια ισχυρή κεντρική κυβέρνηση μεσοπρόθεσμα θα μπορούσε να επιβάλει, μια φορά ακόμη, το αίτημα για την εξουσία. Η δηλωμένη πρόθεση όμως, να διαλύσουν την Συρία ως κράτος, δεν υπάρχει ούτε από την πλειοψηφία της συριακής αντιπολίτευσης ούτε ακόμα και από ...το καθεστώς. Αντίθετα: Η παραδοχή ότι η Συρία δεν θα ξανά-δημιουργηθεί και πάλι ως ένα ενιαίο κράτος, θα βοηθούσε στην επίλυση των συγκρούσεων στη χώρα. Σε κάθε περίπτωση, αυτές οι εδαφικές αναδιοργανώσεις εκτελούνται εντός των συριακών συνόρων.

Ο πιο πιθανός συν-υποψήφιος για ένα τέτοιο σενάριο είναι το Ιράκ. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, παρατηρούμε μόνο ότι η ISIS εισβάλει, σε μεγάλο βαθμό, σε ούτως ή άλλως παραμελημένες από την κυβέρνηση περιοχές. Η απλή διακήρυξη του χαλιφάτου, από τον διοικητή της ISIS-Μπαγκντάντι, δεν δημιουργεί από μόνη της ένα λειτουργικό καθεστωτικό-κράτος. Εκτός από τον έλεγχο της επικράτειας είναι απαραίτητη, δύσκολο να το φανταστεί κανείς, και η αναγνώριση από το εξωτερικό.
Το γεγονός και μόνο ότι ένοπλες ομάδες επιχειρούν πέρα από τα εθνικά σύνορα, δεν αποτελεί καινοτομία. Η Χαμάς δραστηριοποιείται εδώ και χρόνια και στην περιοχή του Σινά, η PLO επιχειρούσε, πριν από την επιστροφή στην Παλαιστίνη, από την Ιορδανία και τον Λίβανο στη Δυτική Όχθη και μέσα στο Ισραήλ. Επίσης και τα ασφαλή καταφύγια του ΡΚΚ ήταν στην Συρία και το Ιράκ. Τουλάχιστον η PLO εξελίχθηκε σε αυτές τις χώρες σε ανεξάρτητο στρατιωτικό άγημα, που ήρθε σε σύγκρουση με την αντίστοιχη κεντρική κυβέρνηση. Ακόμη και αυτό λοιπόν δεν είναι νέο. Επιπλέον το γεγονός, ότι τα κράτη που δεν κατέχουν πλέον τον πλήρη έλεγχο πάνω από την επικράτειά τους, με τον ορισμό στις πολιτικές επιστήμες για το κράτος, είναι μια ένδειξη για την αποσύνθεσή τους. Για την πραγματικότητα της Μέσης Ανατολής όμως δεν αποτελεί είδηση. Το καλύτερο παράδειγμα για αυτό είναι η Χεζμπολάχ, η οποία ελέγχει ολόκληρο το νότιο Λίβανο από το 2000 και στρατιωτικά είναι πολύ πιο ισχυρή από ότι ο στρατός του Λιβάνου. Ο Λίβανος δεν είναι ένα ιδιαίτερα σταθερό κράτος, αλλά παρ 'όλα αυτά ένα κράτος.

Τι είναι πραγματικά νέο στην ISIS;

Κάποιος μπορεί να υποστηρίξει ότι η θρησκευτική φύση της ISIS (το όραμα ενός ομοιογενούς- κράτους-σουνιτών) είναι το νέο στοιχείο, που έρχεται σε αντίθεση με τα έθνη-κράτη του Sykes-Picot. Αυτό είναι σίγουρα σωστό. Μόνο, πόσο ρεαλιστικό είναι ότι η ISIS μπορεί να επιτύχει το στόχο της; Όχι μόνο είναι ασαφές το πώς θα μπορούσαν να προκύψουν τέτοιες καταστάσεις χωρίς τεράστιες μετακινήσεις πληθυσμών και με τεράστια βία, είναι επίσης ασαφές το τι θα συμβεί με τις πολλές μειονότητες. Όχι μόνο οι χριστιανοί αλλά και οι Γεζίτες, Μπαχάι, Δρούζοι και διάφορες αποσχισμένες ομάδες από σιίτες δεν θα είχαν προστασία από διώξεις, κατά πάσα πιθανότητα, σε τέτοια κράτη, για να μην αναφέρουμε τους Ιρακινούς οι οποίοι δεν θέλουν να αυτοπροσδιορίζονται με βάση τις θρησκευτικές κατηγορίες. Η πιθανότητα ότι, όπως συμβαίνει συχνά κατά την χάραξη συνόρων, θα τεθούν πρώτα από όλα ζητήματα εξουσίας και πόρων και στο τέλος πια είδη τάξης ανταποκρίνονται στις τοπικές συνθήκες καλύτερα, είναι μεγάλη.

Παραδείγματα από την ιστορία της Ανατολικής Ευρώπης μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ή από την πρώην Γιουγκοσλαβία καταστούν σαφές, που θα μπορούσε να πάει το ταξίδι.

Συνεπώς, η διάλυση της συμφωνίας Sykes-Picot, δεν θα οδηγούσε κατ 'ανάγκην σε βελτίωση της περιφερειακής τάξης και ο δρόμος για εκεί θα είναι αιματηρός. Το πρόβλημα της Μέσης Ανατολής δεν είναι η παρουσία των πολλών εθνοτήτων και θρησκειών σε ένα περιορισμένο χώρο, αλλά η πολιτική αποκλεισμού που τις παίζει, ξανά και ξανά, την μια ενάντια στην άλλη.

Ναι, η Sykes-Picot μπορεί να είναι ξεπερασμένη. Ναι, η Sykes-Picot είναι μια τάξη αποικιακής κληρονομιάς που δεν εξυπηρετεί τους ανθρώπους της περιοχής. Και όχι, δεν θα πρέπει να χύσουμε για την κατάρρευση αυτής της τάξης πάρα πολλά δάκρυα. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι διαφαίνεται μια καλύτερη εναλλακτική λύση στον ορίζοντα.

Το κρίσιμο σημείο της συμφωνίας Sykes-Picot δεν είναι μόνο η γεωγραφική κατανομή, αλλά το βλέμμα με αποικιακή χροιά προς την περιοχή, όχι ως ένα χώρο όπου ζουν εκατομμύρια άνθρωποι, αλλά ως μια γεωστρατηγική σφαίρα επιρροής, ως πειραματικό τραπέζι, του οποίου οι κάτοικοι χρειάζονται εκπαίδευση και καθοδήγηση, για να βρουν το δρόμο προς τη νεωτερικότητα και σαν διαθέσιμη μάζα, στον οποίων ανθρώπων στερείται το δικαίωμα μιας υποκειμενικά δημιουργικής βούλησης είτε από τα δεξιά, είτε από τα αριστερά. Το ότι από το 2011 εξωτερικοί παράγοντες, και από την Δύση επίσης, έχουν χάσει την εξουσία ρύθμισης στην περιοχή, αυτό θα μπορούσε να επιταχύνει την αλλαγή.
Ανεξάρτητα από το αν τα γεωγραφικά σύνορα της περιοχής μετατοπιστούν τώρα, πραγματικά βιώσιμα, ένα είναι προφανές: Μια μετατόπιση στη συνείδηση, ειδικά στη δυτική Πολιτική, θα σήμαινε το τέλος της Sykes-Picot. Ώρα της είναι.

Ας δούμε όμως λίγο τι συμβαίνει, αυτήν την στιγμή, σε περιοχές των Κούρδων με μια μικρή ιστορική αναδρομή για την περιοχή.

"Καλώς ήρθατε στο Κουρδιστάν μας" καλωσορίζει, ο υπάλληλος της ρεσεψιόν στο ξενοδοχείο Yarmuk στο βόρειο-ιρακινό Ερμπίλ, την άφιξή επισκεπτών. Ήρθε από τη Συρία, απαντά ο Yassr, μετά από ερώτηση, "Είμαι Κούρδος." Ο σερβιτόρος του πρωινού είναι Κούρδος από το Ιράν, ο μηχανικός του ξενοδοχείου από την Τουρκία. Ο ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου είναι ένας Ιρακινός Κούρδος. Σε αυτό το ξενοδοχείο στο Ερμπίλ, ολόκληρη η εθνική μειονότητα των Κούρδων είναι ενωμένοι.
Το Ερμπίλ είναι η πρωτεύουσα της Κουρδικής περιοχής στο Ιράκ, η οποία απολαμβάνει αυτονομία σε μεγάλο βαθμό. Το Ιρακινό Κουρδιστάν έχει τη δική του περιφερειακή κυβέρνηση, τη δική του δικαιοδοσία και τις δικές του δυνάμεις ασφαλείας. Σε 37 εκατομμύρια εκτιμούνται οι Κούρδοι στο σύνολό τους . Οι περισσότεροι ζουν στην Τουρκία (περίπου 20 εκατομμύρια), επτά εκατομμύρια στο Ιράκ. Κατά την διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, τέθηκε, στη Συνθήκη των Σεβρών το 1920, ένα ξεχωριστό κράτος εν όψει. Τρία χρόνια αργότερα απορρίφθηκε από τις νικήτριες δυνάμεις και πάλι. Αντί αυτού μοίρασαν τους Κούρδους σε τέσσερις χώρες, με αποτέλεσμα πολλές οδυνηρές συγκρούσεις και πολλούς πολέμους.

Σήμερα όμως βρίσκονται στη δημιουργία ενός δικού τους κράτους τόσο κοντά όσο ποτέ. Εάν η κατακτητική πορεία της τρομοκρατικής οργάνωσης ISIS - Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ και τη Συρία - θα σηματοδοτήσει μια παρόμοια ιστορική καμπή στην ιστορία της Μέσης Ανατολής, όπως η μάχη στον Yarmuk, θα το δείξουν οι επόμενοι μήνες. Στον ποταμό Yarmuk, που σήμερα ρέει στα σύνορα μεταξύ της Συρίας, της Ιορδανίας και του Ισραήλ, το 636 μ. Χ. τα βυζαντινά στρατεύματα του αυτοκράτορα Ηράκλειου ηττήθηκαν κατά κράτος και η ισλαμική επέκταση πήρε ασταμάτητα την πορεία της.

Νέα βασίλεια προέκυψαν, νέα σύνορα σύρθηκαν.


Πάντως οι άνθρωποι στο Ερμπίλ είναι, σε κάθε περίπτωση, ήδη σε μια εορταστική διάθεση. Στην πρόσφατα σχεδιασμένη πλατεία των στοών, στο κέντρο της 4.300 χρόνων αρχαίας πόλης, κυματίζουν πολύ περισσότερες κουρδικές σημαίες από ότι παλαιότερα. "Η κουρδική Ανατολή", τιτλοφορεί το εβδομαδιαίο περιοδικό Καταλύτης (Catalyst) με ευφορία:"Μια νέα εποχή ανατέλλει". 
Τίποτα δεν θα είναι ξανά το ίδιο όπως πριν από την Μοσούλη, σχολίασε ο πρωθυπουργός του Ιράκ-Κουρδιστάν Νετσιρβάν Μπαρζανί, τα τρέχοντα γεγονότα.
Με αυτό εννοεί την αστραπιαία κατάληψη της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης στο Ιράκ από σουνίτες αντάρτες στις 10 Ιουνίου 2014. Οι σουνίτες αντάρτες, μέσα σε λίγες μέρες, όχι μόνο κατέκτησαν την Μοσούλη και μεγάλα τμήματα της επαρχίας του Ninewa, αλλά συνέχισαν την νικηφόρο πορεία τους ακόμα νοτιότερα. Η Τικρίτ, πρωτεύουσα της επαρχίας του Salahuddin, έχει τεθεί υπό τον έλεγχό τους, περιοχές της Μπακούμπα, πρωτεύουσα της επαρχίας Ντιγιάλα, επίσης. Και η Anbar, επαρχία που βρίσκεται βόρεια-δυτικά της Βαγδάτης, κατελήφθη από την ISIS ήδη τον Ιανουάριο. Αυτό που ξεκίνησε από την Μοσούλη, έχει πλέον εξελιχθεί σε ένα κίνημα. 
Δεν είναι μόνο, κατά εκτιμήσεις, μια με 10.000 μαχητές τρομοκρατική ομάδα, η οποία έφερε την αναστάτωση με τις επιχειρήσεις της στο Ιράκ. Είναι η εξέγερση των σουνιτών εναντίον της κυβέρνησης της Βαγδάτης που κυριαρχείται από τους σιίτες.
Η κουρδική εύνοια της στιγμής

Οι Κούρδοι εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία της στιγμής. Μαχητές των Peshmerga προωθήθηκαν και κατέλαβαν το Κιρκούκ, πριν η ISIS κατορθώσει να καταλάβει την πόλη. Έτσι έχουν ολοκληρώσει κάτι που από καιρό ήταν απαίτησή τους: Το Κιρκούκ θα γίνει κουρδικό. Η για χρόνια σκληρή διαμάχη ανάμεσα στη Βαγδάτη και το Ερμπίλ, για την πλούσια σε πετρέλαιο πόλη στο βόρειο Ιράκ, έχει ήδη κριθεί.

Οι τρομοκράτες της ISIS έχουν δημιουργήσει δεδομένα. Γιατί όχι μόνο οι σουνίτες αισθάνονται περιθωριοποιημένοι από τον σιίτη πρωθυπουργό, αλλά και οι Κούρδοι έχουν αγνοηθεί από αυτόν. Από τότε που ο πρωθυπουργός Νούρι αλ-Μαλίκι ανέλαβε την πρώτη του θητεία, τον Απρίλιο του 2006, αναγνώρισαν οι κούρδοι, συνεργάτες του στο συνασπισμό στην κυβέρνηση, την παράγραφο 140 του ιρακινού Συντάγματος, το οποίο προβλέπει τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος των πολιτών του Κιρκούκ. Αυτοί θα πρέπει να αποφασίσουν ποιος θα αναλάβει την διοικητική κυριαρχία του Κιρκούκ. Και η Βαγδάτη και το Ερμπίλ το διεκδικούν. Αλλά ο Μαλίκι, επίμονα αρνήθηκε να συμμορφωθεί με τη συνταγματική επιταγή. Δικαιολογούσε πάντα, τις ανησυχίες του για την ασφάλεια, ως λόγο για την άρνησή του. Στην πραγματικότητα όμως φοβόταν ότι, το πετρέλαιο του Κιρκούκ θα σφράγιζε την απόσχιση του Κουρδιστάν από το υπόλοιπο Ιράκ.

Η σύγκρουση ανάμεσα στη Βαγδάτη και το Ερμπίλ κλιμακώθηκε σχεδόν πριν από δύο χρόνια. Ο Πρόεδρος των Κούρδων Μασούντ Μπαρζανί έστειλε τις δυνάμεις του, τους Peshmerga, προς το Κιρκούκ, αφού ο Μαλίκι έστειλε προηγουμένως, λόγο της σύγκρουσης με τους Κούρδους, μια ειδική μονάδα που ονομάζεται "Dijla", στο βορρά. Για μέρες οι κάτοικοι του Κιρκούκ ήταν πρακτικά περικυκλωμένοι. Στα νότια πήρε θέση ο ιρακινός στρατός, στα βόρεια της οι Peshmerga. Δέκα χιλιόμετρα έξω από τα όρια της πόλης έλαβαν θέση οι Κούρδοι. Αυτό τους βοήθησε τώρα για μια γρήγορη είσοδο στην πόλη, η οποία μέχρι τότε φυλασσόταν από τις λεγόμενες Κοινές Δυνάμεις (Joint Force), που είχαν συγκεντρωθεί από τους Αμερικάνους, πριν από την αναχώρησή τους. Αποτελούνταν από δυνάμεις ασφαλείας, όπου υπήρχε εκπροσώπηση από όλες τις εθνικές ομάδες του Κιρκούκ: Κούρδοι, Άραβες και Τουρκμένοι. Ο ιρακινός στρατός δεν έλαβε θέσεις μέσα στην ίδια την πόλη. Τώρα οι Peshmerga καταλύουν στους στρατώνες που χρησιμοποιούσαν τα αμερικανικά στρατεύματα μέχρι το τέλος του 2011.

Αλλά οι κούρδοι μαχητές προχώρησαν περαιτέρω και «προστατεύουν», όπως λέγεται επίσημα πλέον και άλλες αμφιλεγόμενες περιοχές όπου ζουν κυρίως Κούρδοι. Έχουν την Tuz Kurmatu στην επαρχία της Salahuddin υπό τον έλεγχό τους, την Kanaquin και Jalula στην Ντιγιάλα και συνοριακές πόλεις στη Συρία, όπως Rabia σε Ninewa, βόρεια της Μοσούλης. Οι τρεις αρχικές κουρδικές επαρχίες έχουν αυξήσει την επικράτειά τους, μετά από τα γεγονότα της Μοσούλης σχεδόν κατά 40 τοις εκατό. Αλλά η επέκταση σε εδάφη επιφέρει προκλήσεις, οι οποίες πριν λίγο ήταν αδιανόητες. Οι Peshmerga θα πρέπει τώρα να αναλάβουν το έργο για το οποίο ο ιρακινός στρατός δεν ήταν, προφανώς, σε θέση να κάνει: Θα πρέπει να υπερασπιστούν τα πάνω από 1.000 χιλιόμετρα σύνορα με την Συρία και να αναχαιτίσουν την δύναμη των μαχητών της ISIS, που εισβάλουν, όπως είναι γνωστό, από εκεί. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να αντιμετωπίσουν και ένα άλλο ρεύμα, αυτό των προσφύγων. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, 300.000 άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους και κινούνται προς τις ασφαλείς περιοχές των Κούρδων. Αφού η κουρδική περιφερειακή κυβέρνηση φιλοξενεί ήδη 250.000 πρόσφυγες από τη Συρία στο Ερμπίλ, οι ενδο-ιρακινοί πρόσφυγες έχουν γίνει πλέον ένα σχεδόν άλυτο πρόβλημα.

Παραμένουν τα εμπόδια για την κουρδική ανεξαρτησία

Παρά την χαρά που επικρατεί προκαταβολικά, με την αναμονή για την δημιουργία ενός χωριστού ανεξάρτητου κουρδικού κράτους, τα εμπόδια μέχρι την ανεξαρτησία εξακολουθούν να είναι εξαιρετικά υψηλά. Στο Κιρκούκ, σουνίτες Άραβες και Τουρκμένοι, έχουν ήδη δηλώσει απαιτήσεις για το μερίδιό τους στην πολιτική εξουσία και τους πόρους, εάν η πόλη θα παραμείνει κουρδική.

Αμερικανοί και Τούρκοι επέμεναν πάντα για την ενότητα του Ιράκ και απειλούσαν να μην αναγνωρίσουν ένα ανεξάρτητο κουρδικό κράτος. Και όπως και να εξελιχθεί η κατάσταση για την κεντρική κυβέρνηση στη Βαγδάτη, πάντα θα πρέπει να αναμένεται ότι θα υπάρξουν συγκρούσεις. Η ISIS τους έχει ανοίξει, ασφαλώς, την πόρτα για την δημιουργία ενός δικού τους ανεξάρτητου κουρδικού κράτους, αλλά αυτήν θα πρέπει να την διαβούν οι Κούρδοι οι ίδιοι. 


*Δημήτρης Γουμάγιας, 
Ηλεκτρολόγος Μηχανικός Πολυτεχνείο Βερολίνου, τέως Δημοτικός Σύμβουλος στο Βερολίνο (1999-2011), μέλος των Πράσινων της Γερμανίας (Bündnis90/Die Grünen) 

Βερολίνο, Αύγουστος 2014

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Θέλετε να βάλετε ενεργό link στο σχόλιό σας; BlogU