Μπροστά σε νέο ελληνικό μεσαίωνα;

"Είμαστε οι εγγονές όλων των μαγισσών που δεν μπορέσατε 
να κάψετε" - αν υπάρχουν και εγγονοί/ές του φωτεινών 
μυαλών που επέζησαν του ελληνικού εμφυλίου μεσαίωνα,
τότε η παρακμή είναι μαχητή...

Όταν η κρίση γίνεται η νέα κανονικότητα και η παρακμή η νέα πραγματικότητα...

Η Ελλάδα στο κατώφλι ιστορικής περιόδου παρακμής - εκτός αν...

Είναι πια φανερό ότι η κρίση στην χώρα μας δεν είναι περαστική. Ήρθε για να μείνει. Οι ίδιοι άνθρωποι που την έφεραν (ή που μας έκαναν την πιο ευάλωτη χώρα ή τον πιο αδύναμο κρίκο) συνεχίζουν να κυβερνούν. Και έχουν καταφέρει να εξαρτήσουν έναν ολόκληρο λαό από τα ναρκωτικά της εξουσίας: ευημερία με δανεικά, επιδόματα, ρουσφέτια, κομματικοί διορισμοί, κομματικές "δουλειές"... η κοινωνία έγινε μαλθακή, οι συνδικαλιστές έγιναν κομματικοί και κρατικοί, οι συλλογικότητες διαλύθηκαν μέσα στην καχυποψία, η αλληλεγγύη χάθηκε.
Την ώρα που οι βεβαιότητες τινάχτηκαν στον αέρα, η κρίση δεν μπόρεσε να πυροδοτήσει διαδικασίες αλλαγής και αναγέννησης - ο λαός ξέσπασε για λίγο, ανακατεύοντας το δίκιο με το άδικο, τα κεκτημένα των κομματικών με την ανθρωπιστική κρίση των υπολοίπων και έπειτα χώθηκε στον καναπέ περιμένοντας τον νέο Μεσσία... Μπορούμε να μιλήσουμε για ελληνικό μεσαίωνα, για ιστορική φάση παρακμής του νεοελληνικού πολιτισμού, για συλλογική παραίτηση και βαριά σύγχυση γύρω από το κύριο και το δευτερεύον.

Κυριαρχεί η αυτοενοχοποίηση του "μαζί τα φάγαμε" - αντί για την αυτοκριτική επίγνωση και τον καταμερισμό ευθυνών.
Μεταρρυθμιστές και εκσυγχρονιστές έχουν γίνει οι σημαντικότεροι αρμοί του γηραιού συστήματος σταυροκοπούμενοι μην έρθει η αριστερά στην εξουσία.
Η ίδια η αριστερά νοιώθει ανέτοιμη κοιτάζοντας τον φτωχό της "πάγκο στελεχών" μετά από τις επιδόσεις της στην ...διάσπαση του ατόμου και την ακόλουθη αναρχία των συνιστωσών όταν άρχισε να καταλαβαίνει την αξία της ελεύθερης συλλογικότητας και της συνεργασίας.

Το ζήτημα είναι ότι σε μια χώρα που έχει περάσει σε ιστορική φάση παρακμής, δεν μπορείς να κάνεις τίποτα με δισταγμούς και παλιές επιφυλάξεις. Ούτε με κλειστή κομματική διαχείριση. Αν έχουν μείνει κάποιες υγιείς και ενεργές δυνάμεις ακόμη, όχι μόνο πρέπει να τις βρεις και να τις κινητοποιήσεις όλες αλλά επίσης να γνωρίζεις ότι μπορεί και να μην επαρκούν πλέον. Γιατί και οι καλές ομάδες χάνουν...

Η πίστη στο κόμμα - οποιοδήποτε κόμμα - είναι τυφλή. Τα κόμματα από την φύση τους δεν είναι εστίες αρετής, ειδικά όταν βρίσκονται κοντά στην εξουσία και το δημόσιο ταμείο. Τα κόμματα είναι συλλογικότητες ενδυνάμωσης μιας πολιτικής επιλογής - ακόμη και αν αυτή είναι σωστή σήμερα, δεν μπορεί να αλλάξει αν αυτό χρειαστεί αύριο, αν στο μεταξύ έχει γίνει δόγμα. Οι ιδεολογίες είναι βαθιές εσωτερικές ιδέες των ανθρώπων και όχι όπλα χαρακωμάτων - κυρίως δεν μπορούν να γίνονται "πιστεύω και δεν ερευνώ" και να δομούνται σε συμπαγείς βίβλους τύπου θρησκευτικών διαχωρισμών.

Σε μια χώρα που παρακμάζει ταχύτατα, ένας διαφωτισμός είναι απαραίτητος - και διαφωτισμός σημαίνει πείραμα, ρίσκο, δοκιμή του νέου, προοδευτισμός. Νέος παλιός, δεν έχει σημασία: όταν επικρατεί σύγχυση, όλα πρέπει να ιδωθούν από την αρχή - κι αυτό απαιτεί ανοιχτόμυαλους ανθρώπους που κυρίως να καταλαβαίνουν που βρισκόμαστε - εκεί όπου τα κομματικά παιχνίδια δεν έχουν καμιά σημασία πέραν της επίτευξης της αλλαγής αλλά επίσης και της επόμενης και της μεθεπόμενης αλλαγής: πρέπει να μπορούμε να αλλάζουμε - αυτό έχουμε χάσει μέσα στην σύγχυση και την καχυποψία - αυτή είναι και η μεγάλη επιτυχία του συστήματος που μας χρεοκόπησε: ο φόβος της αλλαγής!

Φτάσαμε να φοβόμαστε τις εκλογές τις ίδιες. Ακραίος συντηρητισμός. Ο τρόπος της δημοκρατίας μας αμφισβητείται στον πυρήνα της: οι εκλογές είναι επικίνδυνες - σημαίνουν αποσταθεροποίηση, σημαίνουν λεφτά χαμένα, σημαίνουν αναταραχή, διώχνουν τους τουρίστες, ταράζουν τους εταίρους μας... 
Μα τι λέμε;; Η δημοκρατία ένα μέσο και μια διαφορά από τα αυταρχικά καθεστώτα έχει, την καθολική ψηφοφορία, τις εκλογές, την ανανέωση της λαϊκής εντολής. Χωρίς εκλογές, χωρίς αλλαγή πορείας, χωρίς να δοκιμάσουμε άλλη πολιτική συνταγή, η παρακμή θα σκεπάσει κάθε ελπίδα.

Η ακμή και η παρακμή ιστορικά συχνά είναι αναπόφευκτες. Χρειάζονται ιδιαίτεροι χειρισμοί και μεγάλη συγκέντρωση και εγρήγορση των δυνάμεων που διαθέτει κάθε εθνική και κοινωνική ομάδα, για να αντιμετωπισθεί η ισχυροποιημένη τάση "καθόδου". Για να επιτευχθεί αναστροφή της τάσης - η ανασυγκρότηση έρχεται μετά. Και οι πολιτικοί σπάνια έχουν την επίγνωση ότι τα πράγματα δεν είναι απλά μηχανιστικά - νομίζουν ότι ένα καλό πρόγραμμα ή πέντε καλές ιδέες αρκούν...

Σήμερα είμαστε μπροστά σε μια ιστορική στιγμή. Έχουμε τις δυνάμεις να ανατρέψουμε την νέα κανονικότητα της κρίσης; Έχουμε τις δυνάμεις να ανατρέψουμε την νέα πραγματικότητα της παρακμής; Ή είμαστε πια πολύ εθισμένοι/ες στην μαλθακότητα, την συναλλαγή με την εξουσία, τον μεγάλο πατερούλη του κόμματος κράτους;

Ο νέος μας μεσαίωνας είναι μπροστά - ήδη αχνοφέγγουν και οι επόμενες δυναστείες των διαπλεκομένων... Λουδοβίκοι και Παλαιολόγοι κυβερνούν χωρίς διακοπή την παρολίγον νέα μας Δημοκρατία, παρασιτώντας τους πολίτες και συναλλασσόμενοι με τις Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής για σαράντα χρόνια τώρα.
Σημαίνει κάτι αυτό; 
Ίσως ότι δεν αρκεί μια αλλαγή στην εξουσία αλλά τίποτα λιγότερο από την "ελληνική επανάσταση", την "ελληνική αναγέννηση" και τον "ελληνικό διαφωτισμό"... και προϋπόθεση για όλα αυτά είναι να αφεθεί η ιστορία να κυλήσει, να βγούμε από τον βάλτο και την ακινησία, από την εξάρτηση από τους άλλους που μονιμοποιείται ως "κανονικότητα".

Και σίγουρα σημαίνει "εκλογές τώρα" - είναι το λιγότερο που μπορεί να συμβεί... για να αρχίσουμε ξανά να αναλαμβάνουμε τις ευθύνες μας και τις τύχες μας.

Γιώργος Παπασπυρόπουλος