Ο φαύλος κύκλος του παρασιτισμού: έλλειψη χρηματοδότησης στην παραγωγή - χρηματοδότηση της κατανάλωσης (εισαγομένων)

Ο κύκλος του παρασιτισμού 
και η σχέση του 
με την έλλειψη χρηματοδότησης 
στην παραγωγή...

του Ευάγγελου Αχιλλόπουλου*

Κάποιος προχθές με ρώτησε:
"Ποιος είναι ο καταλύτης που κάνει ένα μικρο startup να συνεργαστεί με ένα μεγάλο παίκτη;"
Του απάντησα, "το προϊόν.-"

Το προϊόν λοιπόν είναι ο καταλυτής όχι μόνο σε μια τέτοια συνεργασία αλλά και σε μια ολόκληρη οικονομία για να σταθεί στα πόδια της... 

Το προϊόν είναι αυτό που κινεί το εμπόριο και έλκει τον πελάτη.

Το εμπόριο λοιπόν για να ξεκινήσει χρειάζεται προϊόν και φυσικά πελάτες... 

Πελάτες, όχι χρηματοδότηση, γιατί λεφτά από το ελικόπτερο να του ρίχνεις χωρίς πελάτες δεν υπάρχει εμπόριο.

Κάποιοι θα πουν πως χωρίς κανάλια διάθεσης το προϊόν δεν πάει πουθενά. Θα πω πως αν το προϊόν δεν πουλάει τα κανάλια διάθεσης, είτε θα πάψουν να υπάρχουν, είτε θα πουλάνε άλλο προϊόν. Αυτό το άλλο προϊόν αν δεν παράγεται από κάποιον μέσα στην χώρα μας τότε και τα κανάλια διάθεσης δεν μας αφορούν... 

Άρα χωρίς προϊόν είναι αδιάφορα και τα κανάλια διάθεσης... Γιατί τέτοια πάντα βρίσκεις αν το προϊόν είναι καλό και συνοδεύεται από ένα καλό μάρκετινγκ. Και τέλος πάντων όταν πρέπει να πουλήσεις ένα προϊόν χτίζεις και τα κανάλια διάθεσης, είναι μέρος της δουλειάς της επιχείρησης που παράγει υψηλή προστιθεμένη αξία...

Ένα προϊόν για να δημιουργηθεί χρειάζεται χρηματοδότηση, έρευνα και ανάπτυξη, επενδύσεις και πολλά άλλα... Μόλις δημιουργηθεί, ο δημιουργός του το βγάζει στην αγορά. 

Αυτή ή το αποδέχεται ή το απορρίπτει. 

Οι έμποροι μπαίνουν στην εικόνα μόνο όταν το προϊόν αποκτήσει την πρώτη αποδοχή στην αγορά. Οι έμποροι τότε μπορούν να μεγεθύνουν την αγορά τοπικά ή καμιά φορά και διεθνώς.

Οι πελάτες τώρα, είναι αυτοί που έχουν διαθέσιμο εισόδημα για να καταναλώνουν προϊόντα και υπηρεσίες. Οι άνθρωποι της παραγωγής είναι ως επί τον πλείστον οι πιο καλά αμειβόμενοι με λεφτά που προέρχονται από ΝΕΑ ΑΞΙΑ. 

Αυτό το "νέα αξία" είναι το σημαντικό. 

Αυτοί είναι οι άνθρωποι που πρώτοι αρχίζουν τον κύκλο της αγοράς μιας και είναι αυτοί που πρώτοι παράγουν ΝΕΑ αξία. Αυτοί είναι οι πελάτες του κουρέα, του εστιατορίου, του γιατρού, όπου όλοι αυτοί με την σειρά τους γυρίζουν το χρήμα στην αγορά.

Οι άνθρωποι της παραγωγής έχουν αυτό που λέμε υψηλό πολλαπλασιαστή στην οικονομία. Παίρνουν 1 και το κάνουν από 5 έως 12.

Οι τράπεζες τώρα... 

Επειδή η χρηματοδότηση της παραγωγής και της δημιουργίας νέου προϊόντος είναι μια δύσκολη δουλειά, χωρίς εύκολα να μπορεί ένα μέσο τραπεζικό στέλεχος να έχει την κατάλληλη γνώση να κρίνει και να πάρει την απόφαση να χρηματοδοτήσει την Α πρόταση ή την Β πρόταση, καταλήγει σχεδόν πάντα να χρηματοδοτεί τον τζίρο (δλδ το εμπόριο) και την κατανάλωση. Γιατί αυτό είναι το εύκολο και το απλό...

Αυτή η φυσική επιλογή των τραπεζιτών είναι που ορίζει το λεγόμενο παραγωγικό μοντέλο. 

Όταν σε μια οικονομία είναι πιο αποδοτικό για μια τράπεζα να χρηματοδοτεί την κατανάλωση (15-18% επιτόκια στις κάρτες) και για ένα μέσο επενδυτή το εμπόριο και οι υπηρεσίες είναι αυτό που καταλαβαίνει τότε η οικονομία αρχίζει να παίρνει την κάτω βόλτα και σταμάτα να παράγει ΝΕΑ ΑΞΙΑ.

Επιπλέον όταν σταματήσουν οι άνθρωποι που δημιουργούν νέο προϊόν να έχουν χρηματοδότηση και αυτή πηγαίνει στα επόμενα στάδια της αλυσίδας τότε σταματά να υπάρχει ενδογενές προϊόν στην οικονομία...

Αυτόματα αυτή η απώλεια καλύπτεται από εισαγωγές.

Και επειδή πλέον δεν παράγεται νέα αξία όπως είπαμε πιο πάνω, η σωρευμένη αποταμίευση των πολιτών είναι αυτή που καλύπτει το κενό της ρευστότητας που αντί να ανακυκλώνεται εσωτερικά περισσότερες φορές, πηγαίνει προς το εξωτερικό (έλλειμμα εμπορικού ισοζυγίου) μέσω των εισαγωγών.

Αυτή η εκροή κατατρώει τις τραπεζικές καταθέσεις της χώρας, που με την σειρά τους μειώνουν την δυνατότητα στις τράπεζες να χρηματοδοτήσουν την κατανάλωση περαιτέρω... Για την παραγωγική οικονομία δεν συζητάμε, αυτό έχουν σταματήσει να το κάνουν καιρό τώρα...

Εφόσον οι τράπεζες σταματούν να χρηματοδοτούν την κατανάλωση πως καλύπτονται οι ανάγκες της οικονομίας?

Μα με περαιτέρω δανεισμό του κράτους από τις αγορές (δημοσιονομικό έλλειμμα) που πλέον αυτό τροφοδοτεί την ζήτηση μέσω των παχυλών (μικροπαρασιτισμός) μισθών και συντάξεων των δημοσίων υπαλλήλων και μέσω των προμηθειών του κράτους (μεγαλοπαρασιτισμός) είτε αυτά είναι διάφορα αναλώσιμα είτε αυτά είναι δημόσια έργα...

Τα υπόλοιπα τα ξέρετε... 

Αυτά τα δυο, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου και το δημοσιονομικό έλλειμμα είναι τα λεγόμενα δίδυμα ελλείμματα... 

Και μετά ΔΝΤ μνημόνια κτλ...

Αν στην εξίσωση τώρα προσθέσουμε και το ότι δεν τυπώνουμε δικό μας νόμισμα εύκολα καταλαβαίνουμε πως με πεπερασμένο κυκλοφορών νόμισμα η οικονομία στεγνώνει...

Άρα χωρίς ενδογενές προϊόν δεν σπάει το σπιράλ θανάτου των διδύμων ελλειμμάτων, με τα Capital Controls αναχαιτίζεται το ένα από τα δυο, μαζεύεται ο παρασιτισμός και ίσως σπρώχνει τις τράπεζες προς την αναγκαστική χρηματοδότηση της παραγωγής... 

Αλλά αυτό ΔΕΝ είναι βέβαιο...

Το κράτος λοιπόν που είναι ο ρυθμιστής πρέπει να ρίξει το βάρος του στην απελευθέρωση της δημιουργικής επιχειρηματικότητας (startups) και στην χρηματοδότηση του ενδογενούς προϊόντος υψηλής προστιθεμένης αξίας από όποιον το παράγει ώστε να σπάσει τον φαύλο κύκλο και να έχουμε ελπίδα να δούμε μια άσπρη μέρα...

*Ο Ευάγγελος Αχιλλόπουλος είναι μέλος του Συντονιστικού του Τμήματος Βιομηχανίας του ΣΥΡΙΖΑ και επιχειρηματίας στην τεχνολογική καινοτομία.