Δευτέρα 31 Ιανουαρίου 2011

Υπάρχει έλλειμμα αριστερής σκέψης ή η ιδέα μου είναι;


Εάν αυτή είναι η άποψη της νεοφιλελεύθερης εκσυγχρονιστικής "δεξαμενής σκέψης", η αντίστοιχη της εκσυγχρονιστικής μεταρρυθμιστικής αριστεράς ποια είναι; Πως απαντά η "αριστερά του συγκεκριμένου" στις τόσο σαφείς απόψεις που εκτίθενται παρακάτω; Και φυσικά ...απαιτώ ψυχραιμία! -:)

"Τη δουλειά των "εκσυγχρονιστών" τώρα την κάνει η τρόικα για μας"
 του Γιάννη Στουρνάρα  

Με την οικονομία διαρκώς στο προσκήνιο, δεν χρειάζεται ιδιαίτερη αφορμή για μια συνέντευξη με τον καθηγητή στο τμήμα οικονομικών επιστημών του πανεπιστημίου Αθηνών και γενικό διευθυντή του «ιδρύματος οικονομικών και βιομηχανικών ερευνών» (ΙΟΒΕ) κ. Γιάννη Στουρνάρα (ΓΣ).
Στην επικαιρότητα παραμένουν και τα περισσότερα από τα πολιτικοοικονομικά ζητήματα που ο ίδιος κλήθηκε να διαχειριστεί πριν από ακριβώς μία δεκαετία, ως στενός συνεργάτης του πρώην πρωθυπουργού κ. Κώστα Σημίτη και πρόεδρος του «συμβουλίου οικονομικών εμπειρογνωμόνων» (ΣΟΕ) του υπουργείου εθνικής οικονομίας, από το 1994 μέχρι το 2000, οπότε «κλείδωσε» η είσοδος της Ελλάδας στην «οικονομική και νομισματική ένωση» (ΟΝΕ).
Μόλις κυκλοφόρησε το νέο του βιβλίο για τα αίτια της χρηματοπιστωτικής κατάρρευσης, που έσπρωξε και την Ελλάδα μπροστά στη μεγαλύτερη οικονομικά κρίση.


ΚΜΤο πρόβλημα της Ελλάδας είναι πολιτικό ή οικονομικό;

ΓΣ: Πολιτικό. Το πολιτικό σύστημα δεν μπόρεσε να δώσει τις λύσεις που έπρεπε. Τώρα έρχεται να το κάνει υπό την πίεση των γεγονότων.

ΚΜΤα λεφτά «μαζί τα φάγαμε»;

ΓΣ: Αυτό έχει μεγάλη δόση αλήθειας. Τα προηγούμενα χρόνια αυξήθηκε πολύ ο αριθμός των στελεχών στον στενό και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και η διαπλοκή του πολιτικού συστήματος με το συνδικαλιστικό κίνημα.

ΚΜΚαι μαζί τα έφαγαν και κάποιοι «εκσυγχρονιστές»;

ΓΣ: Φαίνεται ότι υπήρξε διαφθορά παντού.

ΚΜΗ κρίση είναι ευκαιρία να ληφθούν μέτρα που ανατρέπουν εργασιακά δικαιώματα δεκαετιών; Όπως έγινε με τις επιχειρησιακές συμβάσεις;

ΓΣ: Δεν είναι έτσι. Λαμβάνονται, π.χ., μέτρα και για την απελευθέρωση των επαγγελμάτων. Μπήκαν έκτακτες εισφορές στις επιχειρήσεις. Πρέπει όλοι να φέρουμε το βάρος.

ΚΜ: Συμβαίνει αυτό;

ΓΣ: Το μεγάλο ζήτημα είναι η φοροδιαφυγή. Πρέπει να υπάρξει πολιτική βούληση. Δεν είναι δυνατόν 7 στους 10 ελεύθερους επαγγελματίες να μην πληρώνουν καθόλου φόρο.

ΚΜΓιατί εξαιρείτε τις επιχειρήσεις; 

ΓΣ: Δεν είναι εύκολο να φοροδιαφύγουν. Από την άλλη μεριά, υπάρχει ζήτημα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Θυμάστε την έκφραση εάν το νόμιμο είναι και ηθικό; Τι κάνει η κυβέρνηση για τις οφσόρ; Πρέπει να κλείσουν και τα νόμιμα παράθυρα.

ΚΜΔιαφέρει το «λόμπι» των επιχειρηματιών από το «λόμπι» των φαρμακοποιών;

ΓΣ: Μεγάλο μέρος της επιχειρηματικότητας στη Ελλάδα ήταν κρατικοδίαιτο. Θεωρώ την κρίση μια ευκαιρία να αποτινάξουμε από πάνω μας αυτή την παθογένεια. Είμαστε η τελευταία σοβιετικού τύπου οικονομία στην Ευρώπη.

ΚΜΟι χαμηλοί μισθοί θα λύσουν το πρόβλημα της οικονομίας;

ΓΣ: Όχι. Το μείζον πρόβλημα της Ελλάδας δεν είναι το κόστος εργασίας. Είναι αναπτυξιακού προτύπου. Τι προϊόντα παράγει; Πού κατατάσσεται στη διεθνή κλίμακα των συγκριτικών πλεονεκτημάτων; Π.χ. οι ιχθυοκαλλιέργειες: εκεί οι ελληνικές επιχειρήσεις έγιναν «παγκόσμιες πρωταθλήτριες», διότι συνδύασαν το πλεονέκτημα των ζεστών θαλασσών με την πρόοδο στη βιολογία.

ΚΜΤότε γιατί όλη η έμφαση δίνεται στους χαμηλούς μισθούς;

ΓΣ: Σε περιόδους κρίσης, εάν επιμείνεις σε μισθό που είχε διευθετηθεί πριν από την κρίση, θα κλείσει η επιχείρηση και θα απολυθούν όλοι οι εργαζόμενοι. Μην ξεχνάμε ότι σε όλους τους δείκτες του «οργανισμού οικονομικής συνεργασίας και ανάπτυξης» (ΟΟΣΑ) η Ελλάδα εμφανίζεται ως η πιο άκαμπτη χώρα όσον αφορά την ευελιξία στην αγορά εργασίας.

ΚΜΠοια δικλίδα ασφαλείας υπάρχει για να μην εκμεταλλευτούν τις επιχειρησιακές συμβάσεις και επιχειρήσεις που δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα;

ΓΣ: Φρένο στη μείωση των μισθών θα είναι ο ανταγωνισμός και η «εθνική συλλογική σύμβαση εργασίας», η οποία δεν έχει καταργηθεί, και ούτε πρέπει.

ΚΜΜπορούν να διαπραγματευτούν οι εργαζόμενοι υπό το φάσμα του τρόμου της ανεργίας;

ΓΣ: Πρέπει να πούμε μια μεγάλη αλήθεια: στον ιδιωτικό τομέα, σε πολύ μεγάλο βαθμό, πάντα υπήρχε ευελιξία. Αυτοί που θίγονται τώρα είναι κυρίως οι ΔΕΚΟ και ορισμένες μεγάλες επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και οι τράπεζες.

ΚΜΤο να μην έχουν οι εργαζόμενοι να ξοδέψουν δεν μας βυθίζει περισσότερο στην κρίση;

ΓΣ: Βέβαια. Αλλά γιατί δεν έχουν; Διότι λαμβάνονται μέτρα να μειωθεί το έλλειμμα. Πρέπει να γίνουν κα επενδύσεις. Αυτήν τη στιγμή η Ελλάδα μπορεί να προσελκύσει επενδύσεις άνω των 50 δις ευρώ σε δρόμους, σε λιμάνια και σι μαρίνες.

ΚΜ: Γιατί έχουμε άλλη εντύπωση;

ΓΣ: Διότι, λόγω της κρίσης, μας έχε πιάσει όλους κατάθλιψη και δεν βλέπουμε ακόμη και τα θετικά στοιχεία.

ΚΜΔεν είναι φυσική συνέπεια η κατάθλιψη, όταν ακόμη και οικονομολόγοι, όπως ο Τζόζεφ Στίγκλιτζ (Joseph Sitglitz), ισχυρίζονται ότι η λιτότητα δεν είναι η λύση;

ΓΣ: Αν ο κ. Στίγκλιτζ έχει να μας προτείνει κάτι διαφορετικό, πολύ ευχαρίστως να το ακούσω. Ήταν... supervisor μου στην Οξφόρδη.

ΚΜΚαι άλλοι, όπως ο Κένεθ Ρόγκοφ (Kenneth Rogoff) του Χάρβαρντ, γιατί είναι σίγουροι ότι η Ελλάδα θα χρεοκοπήσει;

ΓΣ: Δε γνωρίζουν ότι η Ελλάδα έχει μια κρατική περιουσία που είναι όσο και το δημόσιο χρέος, την οποία μπορούμε να αξιοποιήσουμε.

ΚΜΤο ευρωομόλογο θα μας σώσει;

ΓΣ: Δεν είναι πανάκεια. Οι χώρες που θα αναλάβουν το βάρος θα ζητήσουν αυστηρότερα μέτρα.

ΚΜΩς ο «άνθρωπος των αριθμών που μας έβαλε στην ΟΝΕ», σύμφωνα με την εφημερίδα «μπιλντ», πώς ακούτε τη φιλολογία περί επιστροφής στη δραχμή;

ΓΣ: Δεν υπάρχει περίπτωση. Μόνο με δική μας πρωτοβουλία μπορούμε να βγούμε από την ευρωζώνη. Όμως, στα επόμενα δευτερόλεπτα θα έχει χρεοκοπήσει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα και θα έχουμε χάσει τις καταθέσεις μας σε μεγάλο βαθμό. Να σας θυμίσω την Αργεντινή του 2000; Θα γίνουν τα ίδια επί τρία.

ΚΜΓελάτε και εσείς τώρα όταν ακούτε στην «ελληνοφρένεια» του «σκάι» τη φωνή του κ.Κώστα Σημίτη να λέει «ισχυρή οικονομία»;

ΓΣ: Όχι. Η τάση απαξίωσης των πάντων δεν είναι σωστή.

ΚΜΓιατί δεν βρήκατε θέση στο σημερινό ΠΑΣΟΚ;

ΓΣ: Δεν επιχείρησα. Θέλω να τιμήσω τη δέσμευσή μου στο ΙΟΒΕ.

ΚΜΠερίσσευαν οι άνθρωποι με ευρωπαϊκή εμπειρία και με επαφές στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα;

ΓΣ: Η αλήθεια είναι ότι είχα πει ορισμένα πράγματα στην προεκλογική περίοδο που δεν άρεσαν στο τότε επιτελείο. Οι θέσεις του ΙΟΒΕ προέβλεπαν ότι το έλλειμμα του 2009 θα ήταν πολύ μεγαλύτερο από αυτό που έλεγε τότε η κυβέρνηση και δεν θα υπήρχε η δυνατότητα άσκησης οικονομικής επεκτατικής πολιτικής.

ΚΜ: Είστε ακόμα εκσυγχρονιστής;

ΓΣ: Βεβαίως. Στην Ελλάδα, από το 1830 υπάρχει μια αέναη μάχη μεταξύ λαϊκισμού και εκσυγχρονισμού.

ΚΜΕνός εκσυγχρονισμού που ποτέ δεν έγινε;

ΓΣ: Έγινε την πρώτη πενταετία Σημίτη. Σταμάτησε με την απόπειρα για το ασφαλιστικό του Γιαννίτση και επειδή δεν άνοιξαν τα κλειστά επαγγέλματα. Τώρα συνεχίζεται η εκσυγχρονιστική προσπάθεια.

ΚΜΧωρίς τους εκσυγχρονιστές;

ΓΣ: Με λίγους εκσυγχρονιστές... Το κάνει η τρόικα για εμάς.  

Κυριακή 30 Ιανουαρίου 2011

Μπορούμε να ελπίζουμε!

του Αντώνη Χελιδώνη*

Υποστηρίζουμε με πάθος εξακολουθητικό ότι μπορούμε να ελπίζουμε... Ότι σήμερα - ακριβώς στη δίνη μιας κρίσης - είναι δυνατόν να υπάρξει διέξοδος... Η ίδια η κρίση, τη στιγμή που φέρνει στο φως τις αδυναμίες και τις στρεβλώσεις του συστήματος, κυοφορεί πολλαπλές λύσεις... Ανταγωνιστικές μεταξύ τους, αλλά λύσεις...

Οι ανάγκες μας παραμένουν: Απαιτούμε από την πολιτική να επεξεργαστεί και να διαμορφώσει ένα συνεκτικό σχέδιο ισχυρού ρεφορμισμού, το οποίο οφείλει να συμπεριλάβει και να αναδιατάξει τα κομμάτια του κατακερματισμένου κοινωνικού ιστού. Αναφερόμαστε και επιμένουμε στην αριστερή μεταρρυθμιστική πολιτική.

Επιμένουμε ότι μας συνεγείρει η προοπτική της συλλογικής δραστηριοποίησης και συζήτησης για τη μόρφωση του αναγκαίου για την κοινωνία μας προγραμματικού λόγου της μεταρρύθμισης και του αριστερού εκσυγχρονισμού. Το ζητούμενο αυτό μας αφορά όλες και όλους: οφείλει να ενεργοποιηθεί με ανοχή και ατομική δημοκρατική στάση προς κάθε κατεύθυνση και απόχρωση, δίχως προκαταβεβλημένους κανόνες, βολονταριστικό στόμφο, από πριν δοσμένους ρόλους και σεβάσμιες ιεραρχίες.

Είμαστε ανήσυχοι: Άλλοι γράφουν εκ νέου την ιστορία...Επαναφέρουν τις "κομμένες κεφαλές"... Προετοιμάζουν την αποκατάσταση του "μεγάλου αρχηγού"... οχυρώνονται στην αυτοκατάργηση τους... Άλλοι επιχαίρουν ότι η τακτική του "ώριμου φρούτου" αποδίδει και στο μεγάλο ντέρμπυ θα είναι αυτοί οι νικητές... Εκείνοι -οι πιο κοντινοί μας σύντροφοι- αλληθωρίζουν, πάντα προς μια κατεύθυνση...

Μέσα σε αυτές τις αγκυλώσεις... "οι μειοψηφίες τάγματα ξυπόλητα". Απαντοχή ο λόγος και η πράξη εκείνων που "παραμένουν απλαισίωτοι". Το παράδειγμα του Δημήτρη Ραυτόπουλου:


Είμαι αριστερός... αν υπάρχει Αριστερά 
— Θα σας ρωτήσω ευθέως: εξακολουθείτε να θεωρείτε τον εαυτό σας αριστερό και τι σημαίνει Αριστερά για σας;
— Εξακολουθώ να θεωρώ τον εαυτό μου αριστερό αν υπάρχει Αριστερά. Δεν νομίζω ότι η Αριστερά ξέρει καλά τι είναι. Για την Αριστερά, αυτό που μπορώ να πω είναι ότι πότε δεν την αναγνωρίζω και πότε μου φαίνεται απαράλλακτη. Θέλω να πω ότι καθώς έλειψε το αυταρχικό καθεστώς του μετεμφύλιου (που ήταν κάτι παραπάνω από λογικός αντίπαλός της, σχεδόν παρτενέρ ή έτερο ήμισυ, έλειψε και της έλειψε) φαντασιώνεται αστυνομικό κράτος, παρακράτος, πραιτωριανούς, συνωμοσίες εναντίον του λαού και των λαών, που τους αντιπροσωπεύει κατ’ αποκλειστικότητα ενώ κινείται στο 10%. Η Αριστερά έχει δικαίωμα να κάνει λάθη, το κακό είναι ότι τα κάνει πάντα στην ίδια κατεύθυνση. Προς τη διαίρεση, το κοινωνικοπολιτικό μίσος, το ρεβανσισμό, τον παλαιοημερογίτικο ριζοσπαστισμό, τον τριτοκοσμισμό, την άρνηση και τον κρυφό της έρωτα με τη βία. Επιμένει στην πάλη των τάξεων, χωρίς να μας λέει καθαρά ποιες τάξεις εννοεί εκτός από το κεφάλαιο, γιατί κάποιες κατηγορίες προνομιούχων είναι προστατευόμενοί της. Επιμένει στη συγκρουσιακή λογική με το κράτος μόνο. Και αντί να προχωρήσει σε κάθαρση της δικής της ιστορικής συνείδησης, με ειλικρινή αυτοκριτική και εμβόλιο δημοκρατικότητας, εξακολουθεί να έλκεται από ό,τι ολοκληρωτικό, οπισθοδρομικό και επικίνδυνο σέρνεται στον κόσμο. Οχι, ο δυτικός πολιτισμός δεν είναι η ντροπή του ανθρώπινου γένους, όπως θέλει να μας πείσει ο νέος ανατολισμός αριστερής βλακείας. Οχι, δεν είναι υπεράνω κριτικής οι άλλοι πολιτισμοί, δεν είναι το ίδιο όλες οι αξίες. Το συμπέρασμα είναι ότι η ελεύθερη οικονομία παράγει πλούτο και τον ανισοκατανέμει, ενώ ο κρατικισμός παράγει φτώχεια και την κατανέμει δίκαια, εξαιρώντας βέβαια απ’ αυτήν τη δικαιοσύνη, τη νομενκλατούρα και μερικές ελίτ. Δεν μπορούμε να μιλάμε σήμερα για νεοφιλελευθερισμό, δηλαδή δαιμονοποιημένο φιλελευθερισμό, σε κοινωνίες όπως οι ευρωπαϊκές, όπου αναπτύσσονται πολιτικές πρόνοιας και αλληλεγγύης. Ολα δεν είναι ιδεώδη κατά την ουτοπία, είναι απλώς σε ανθρωπιστική κατεύθυνση. Αντίθετα, στα μοντέλα που πραγμάτωσε η κομμουνιστική ιδεολογία, παντού, απέτυχε, έφερε φτώχεια και ανελευθερία. Και συντηρήθηκε μόνο με την τρομοκρατία. Ας αναγνωρίσουμε επιτέλους την πραγματικότητα, αντί να είμαστε οι αιώνιοι αντίπαλοί της.

*από το προσωπικό του ιστολόγιο, 17/11/08
(Ευχαριστώ Αντώνη, τόσο επίκαιρο...)

Σάββατο 29 Ιανουαρίου 2011

Προσχηματική άρνηση συγκροτημένου διαλόγου με την Δημοκρατική Αριστερά από τους Οικολόγους Πράσινους

έτσι έ;; απογοητεύτηκα...

Πριν λίγο καιρό και με αφορμή κοινή τοπική εκδήλωση στην Ανάκασα, διατυπώθηκε επίσημη πρόσκληση συνεργασίας (εδώ) από την ΔΑ προς τους ΟΠ μέσω του προέδρου της, Φ. Κουβέλη. Λίγες μέρες μετά ήρθε η απάντηση (εδώ) της γραμματείας και του συντονιστή των ΟΠ.
Η άρνηση επί της ουσίας, έναρξης συγκροτημένου διαλόγου ανάμεσα στους δυο πολιτικούς χώρους -που είναι διατυπωμένη επιθυμία του κόσμου της ευρύτερης αριστεράς και οικολογίας εδώ και καιρό- γίνεται απόπειρα να δικαιολογηθεί με εφευρήματα που θυμίζουν ...Παπαρήγα. 
Τι  "κλειστοφοβικό Φόρουμ", τι "συμφωνίες κορυφής", τι "προνομιακή σχέση", όλα επιστρατεύτηκαν σε αυτήν την όντως κλειστοφοβική ανακοίνωση για να απορριφθεί προσχηματικά η προσέγγιση των δυο χώρων.
Μπορεί η πρόταση της ΔΑ να ήταν βιαστική προς έναν χώρο που ακόμα διαμορφώνει στίγμα και προσωπικότητα - μπορεί όμως και να ήταν πρόσκληση "ελάτε να διαμορφωθούμε μαζί" αν σκεφτεί κανείς ότι και η ΔΑ υπό διαμόρφωση είναι. 
Σε κάθε περίπτωση όμως, πουθενά στην πρόσκληση της ΔΑ δεν υπάρχει αποκλεισμός άλλων, επιθυμία κλειστών συζητήσεων ή προδιαμορφωμένη ατζέντα. 
Αν τώρα η σημερινή γραμματεία των ΟΠ φοβάται ότι θα μολυνθεί ο χώρος από τις επίσημες επαφές με στελέχη της ΔΑ θάπρεπε να αναρωτηθούν για το ζήτημα της ...ιδεολογικής καθαρότητας που επαναφέρουν και που ανάγει σε Συριζα και ΚΚΕ. Και μάλιστα την στιγμή που προεξάρχοντα στελέχη της ΔΑ είναι γνωστοί οικολόγοι με έργο, ιδέες και προτάσεις - και αυτοί θα μολύνουν την καθαρότητα του χώρου; Για διάλογο μιλάμε - τι αντανακλαστικά άραγε είναι αυτά;
Εάν απλά τώρα οι ΟΠ θέλουν να κατέβουν μόνοι για το πολυπόθητο (και εκεί;) 3% και θέλουν να αποφύγουν την πίεση της βάσης τους για συνεργασία με την ΔΑ μετά από έναν πιθανό επιτυχημένο διάλογο και συνδιαμόρφωση απόψεων, τότε ναι, η στεγανοποίηση του χώρου είναι απαραίτητη με την όποια δικαιολογία. Είναι αυτή όμως η επιθυμία του κόσμου των ΟΠ;

Από αυτό το ιστολόγιο έχουμε προτείνει στην ΔΑ, να υιοθετήσει το όντως δημοκρατικό καταστατικό των ΟΠ σαν βάση συζήτησης για την διαμόρφωση του δικού της στο επερχόμενο συνέδριο και για μια  καταστατική συνάντηση Αριστεράς και Οικολογίας στην Ελλάδα
Η μικροκομματική άρνηση των ΟΠ δεν θα πρέπει να αποθαρρύνει την ΔΑ από την υιοθέτηση παρόμοιων προτάσεων και κοινών δράσεων. Άλλωστε οι ΟΠ εναλλάσσουν τακτικά συντονιστές και γραμματείες χάρη στο αμεσοδημοκρατικό τους καταστατικό και σύντομα μπορεί και να αναθεωρήσουν τις απόψεις τους σε επίπεδο ηγεσίας - δεν γνωρίζω εάν η φάση απομονωτισμού εκφράζει την θέληση των μελών τους ή είναι δημιούργημα της τωρινής (Ιούνης '10) ετήσιας ηγεσίας τους. 
Επίσης παράλληλα δεν πρέπει να δημιουργηθούν πικρίες ανάμεσα στους οικολόγους της ΔΑ (που αποτελούν ισχυρή "συνιστώσα" του χώρου) με τους οικολόγους των ΟΠ, αλλά να πεισμώσουν αντίθετα και οι μεν και οι δε, για το ξεπέρασμα των τάσεων ιδεολογικής καθαρότητας. 
Άλλωστε αυτός είναι ένας διάλογος πρώτα απ' όλα μπροστά στην κοινωνία και φυσικά ούτε η ΔΑ περιλαμβάνει όλους τους αριστερούς στις τάξεις της πόσο μάλλον οι ΟΠ τους οικολόγους στις δικές τους. 
Στην Ελλάδα πάντα υπάρχει ισχυρή αντίσταση στον συγκροτημένο διάλογο και έμφαση στην μικροκομματική οπτική - όταν φτάνουμε στο συγκεκριμένο "στρίβουμε δια του -εικονικού- αρραβώνος". 
Όπως έκανε το ΠΑΣΟΚ πάντα με την ανανεωτική αριστερά: άφηνε να πλανιέται η εικόνα της πολιτικής εγγύτητας αλλά ποτέ δεν μπήκε σε συγκροτημένο διάλογο - απλά υπέκλεπτε με υποσχέσεις τις εντυπώσεις και ανθρώπους του χώρου. Πράγμα που ανάγκαζε συχνά πυκνά τον αείμνηστο Μ. Παπαγιαννάκη να υπενθυμίζει δημόσια ότι "και διεύθυνση και τηλέφωνο έχουμε".

Τα λέω όλα αυτά γιατί όποιος ενδιαφέρεται πραγματικά διερευνά, τηλεφωνεί, συναντιέται. Αν φοβάται να βγει από την "ζώνη ιδεολογικής καθαρότητας" κλάφτα Χαρίλαε... γιατί κατά κει πάει το πράγμα αν συνεχίσουμε την θεωρία των "υγειονομικών ζωνών" που πρώτο εφηύρε το ΚΚΕ και κατέστρεψε την ενότητα του προοδευτικού λαϊκού κινήματος.
Ίδωμεν.

Παρασκευή 28 Ιανουαρίου 2011

Το μεταναστευτικό δεν κλείνει εδώ

Οι μετανάστες έρχονται ικέτες. Έρχονται όμως όλο και πιο πολλοί, δεν τους αντέχουν οι οικοδεσπότες. Αλλοι απ’ τους οικοδεσπότες μετατρέπουν τους μετανάστες σε παρίες, εργάτες που μπορούν να εκμεταλλεύονται άγρια. Και άλλοι για τους οποίους δεν υπάρχει όφελος απ’ το σκλάβωμα των μεταναστών, οι μετανάστες γίνονται μιάσματα. Και ο αριθμός τους όλο και μεγαλώνει.
Απ’ το σημείο αυτό και μετά, οι ελαφρότητες των εμπόρων του προβλήματος (πολλοί εκ των οποίων τα ‘κονομάνε μέσω ΜΚΟ) είναι βούτυρο στο ψωμί της ακροδεξιάς, χρυσή ευκαιρία για τη Χρυσή Αυγή να βάλει στο δίχτυ της κι άλλες ψυχές.
Το πρόβλημα είναι μεγάλο...  
(Στάθης στην Ελευθεροτυπία)


Μετά την προσωρινή "λύση" για τους 250 μετανάστες από την Κρήτη και την αποφυγή κατάλυσης του ασύλου με είσοδο και χρήση βίας των κατασταλτικών δυνάμεων, το ζήτημα πρέπει να οριοθετηθεί από βεβιασμένες ενέργειες και να αποκρυσταλλωθεί σε μερικά αιτούμενα που ανοίγουν ρεαλιστικούς δρόμους.
Τρία ζητήματα νομίζω απαιτούν άμεση δράση και απαντήσεις:

1. Να εφαρμοστεί άμεσα το προεδρικό διάταγμα που "υπεγράφη μεν αλλά μήτε εφαρμόστηκε (ακόμα), μηδέ επικοινωνήθηκε" (Athens Voice) για την εξέταση των (45.000) αιτημάτων ασύλου.
2. Να ακυρωθεί η συμφωνία Δουβλίνο ΙΙ και να αναλάβει, με απαίτηση της κυβέρνησής μας, η ΕΕ τις υποχρεώσεις της για την τύχη των χιλιάδων μεταναστών που αναζητώντας τους συγγενείς τους ή κάποια άλλη χώρα προορισμού εγκλωβίζονται στην Ελλάδα. 
Είναι υποκριτική η στάση των βορειοευρωπαίων να παρέχουν δικαιώματα σε όσους καταφέρουν να φτάσουν στην χώρα τους αλλά να μην επιτρέπουν την νόμιμη προώθησή τους από την χώρα μας ή να τους επιστρέφουν εδώ και όχι στην χώρα προέλευσής τους εάν τους συλλάβουν ως παρανόμους...
3. Να καταργηθούν άμεσα τα απαιτητά ένσημα (200 !!) για την ανανέωση της άδειας παραμονής/εργασίας των νομίμων και ενσωματωμένων μεταναστών στην χώρα μας που απειλούνται εν μέσω κρίσης να απολέσουν την νομιμότητά τους από τις παράλογες απαιτήσεις - και να παραμείνει μόνο η βεβαίωση εισοδήματος από εργασία (που ούτως ή άλλως ζητείται και τώρα). 
Οι άνθρωποι αυτοί έχουν κάθε δικαίωμα εφόσον εργάζονται να παραμείνουν στη χώρα στην οποία προσφέρουν αναντικατάστατες υπηρεσίες. 
Είναι τρελό και ρατσιστικό να ζητάμε ως προαπαιτούμενο για την συνέχιση παραμονής και εργασίας, αριθμούς ενσήμων από τους νόμιμους μετανάστες και τις οικογένειές τους, που -εν μέσω κρίσης- οι ντόπιοι εργαζόμενοι πχ στην οικοδομή, στην παροχή υπηρεσιών ή στις γεωργικές εργασίες δεν βλέπουν ούτε στον ύπνο τους.
Μετά την άστοχη ενέργεια των "αλληλέγγυων" με την κατάληψη της Νομικής το θέμα δεν πρέπει να αφεθεί στις καλένδες αλλά να ανακτηθεί κινηματικά από τις προοδευτικές αντιρατσιστικές δυνάμεις με συνένωση αιτημάτων και διεκδίκηση στόχων άμεσης εφαρμογής στην σωστή κατεύθυνση. Ας μην μείνει το ζήτημα που άνοιξε -όπως κι αν άνοιξε- στα χέρια των ακροδεξιών ή στην ίδια διαχείριση των ανεύθυνων των "δικτύων". 


Τετάρτη 26 Ιανουαρίου 2011

Μετανάστες: ατελείωτο δράμα - και τώρα, πολιτική εκμετάλλευση



Είδα προχθές στους Πρωταγωνιστές, την εκπομπή του Στ. Θεοδωράκη για τους μετανάστες που εισρέουν καθημερινά από τα σύνορα του Έβρου. Αυτό που ήταν το πιο συγκλονιστικό, ήταν το τέλος. Χαρούμενοι μετανάστες χωρίς χαρτιά (τα έσκισαν οι δουλέμποροι) προχωρούσαν με τα πόδια και υπό βροχή τα χίλια χιλιόμετρα που τους χώριζαν από την γη της επαγγελίας (Αθήνα) έχοντας στο χέρι το χαρτί της απέλασης με προθεσμία τριάντα ημερών...

Προφανώς οι άνθρωποι αυτοί δεν θα ερχόντουσαν αν ήξεραν ότι η Ελλάδα είναι σε οικονομική κρίση, ότι η δίοδος για την Ευρώπη είναι κλειστή εκτός κι αν δώσουν άλλα τόσα χρήματα σε δουλέμπορους στην Πελοπόννησο για να τους πάνε -αν δεν τους βουλιάξουν στα ανοιχτά- παράνομα στην Ιταλία. Αν ήξεραν ότι θα πέσουν σε μια χειρότερη παγίδα από αυτήν που έφυγαν -την Ομόνοια, τον Άγιο Παντελεήμονα, την Γερανίου, στα χέρια των μαφιών, του λαθρεμπορίου και των ναρκωτικών. Αν δεν τους κορόϊδευαν να δώσουν χιλιάδες δολάρια που ποιος ξέρει πως τα συγκέντρωσαν και που τα χρωστάνε με ομήρους μέλη των οικογενειών τους.
Κι όλα αυτά για να δουλέψει το κύκλωμα των δουλεμπόρων, να βγάλει λεφτά από την δυστυχία των άλλων.

Τώρα βέβαια έπεσαν στα χέρια και των πολιτικών μαφιών. Σιγά μην νοιάστηκαν οι αριστεριστές για το μέλλον αυτών των ανθρώπων. Κι αυτοί να εκμεταλλευτούν το δράμα τους θέλουν για να αποκομίσουν κάποια πολιτικά οφέλη - τους ίδιους θα τους εγκαταλείψουν σύντομα στα χέρια της αστυνομίας και της μαφίας. Οι ίδιοι μπορεί και να καταφέρουν έτσι να εμφανιστούν υπέρμαχοι των δημοκρατικών δικαιωμάτων και να εξασφαλίσουν στην καμπούρα των μεταναστών την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση ώστε να ζήσουν άλλα τέσσερα χρόνια ξεκοκαλίζοντας την κρατική επιδότηση (σε αυτό το κόμμα έμειναν ο Δ. Παπαδημούλης και οι φίλοι του - ας το χαίρονται αφού φαίνεται ότι ίδιοι είναι και αυτοί - τίποτα δεν είναι τυχαίο).

Γινόμαστε συνεργάτες των δουλεμπόρων και συνυπεύθυνοι για την δυστυχία αυτών των ανθρώπων όσο δεν λέμε την αλήθεια. Η χώρα μπορεί να φιλοξενήσει κάποιες εκατοντάδες χιλιάδες μεταναστών - εκατομμύρια δεν σηκώνει. Τα χρήματά τους (μικρές περιουσίες) πάνε χαμένα, το πλέγμα της οικογενειακής υποστήριξης στην χώρα τους εδώ δεν υπάρχει και το μόνο που τους περιμένει είναι κι άλλη χειρότερη δυστυχία χωρίς μάλιστα ελπίδα και αύριο. Θύματα εκεί χειρότερα θύματα εδώ.
Η αποτροπή εισόδου τους στον Έβρο και η πληροφόρηση στην χώρα προέλευσης για τις αληθινές συνθήκες που επικρατούν εδώ θα έσωνε πολλούς - το "τείχος", ναι, θα μπορούσε να είναι αποτρεπτικό της παραπέρα παγίδευσής τους σε έναν χειρότερο εφιάλτη. Να γίνει γνωστό ότι άλλοι δεν περνάνε, από στόμα σε στόμα έως πίσω στις πατρίδες τους.
Ναι, να τους περιθάλψουμε εφόσον ήρθαν, να τους στεγάσουμε προσωρινά, να τους ενημερώσουμε ότι ούτε δουλειά υπάρχει ούτε δίοδος για Ευρώπη ακόμα κι αν τους δώσουμε νομιμοποιητικά έγγραφα και να τους επιστρέψουμε πίσω. Να δώσουμε πολιτικό άσυλο στους πολιτικούς πρόσφυγες. Να αφήσουμε άνεργους τους δουλέμπορους και ανέπαφες τις περιουσίες των μεταναστών που χάνονται για πλάκα. Όχι να εκμεταλλευόμαστε κι εμείς τον πόνο τους!

Ας απαντήσει σε όλα αυτά η Αριστερά κι ας μην γιγαντώνει την ακροδεξιά με την αφωνία της. Οι ανακοινώσεις της Δημοκρατικής Αριστεράς και του ΚΚΕ είναι στην σωστή κατεύθυνση, ελπίζω και οι επόμενες ενέργειές τους. Οι αριστεριστές πιάνονται από παντού για να λύσουν το υπαρξιακό τους πρόβλημα αλλά δημιουργούν περισσότερα προβλήματα και πόνο από όσα υποτίθεται ότι παλεύουν να λύσουν. Να ζητήσω υπευθυνότητα; Από ποιους; Από αυτούς που ζητούσαν ένα χρόνο τώρα πτώχευση μια ώρα αρχύτερα;

Ας διαβάσουμε καλύτερα το σημερινό κατατοπιστικό άρθρο του Στ. Θεοδωράκη από το protagon.gr:

Πόσους μετανάστες θέλουμε;
Να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους. Οι μετανάστες δεν ήρθαν μόνοι τους στον Πειραιά και δεν κατέλαβαν μόνοι τους την Νομική. Κυριακή – Δευτέρα – Τρίτη ήμουν στην Κρήτη και πληροφορήθηκα από «πρώτο χέρι», ποιοι ευθύνονται για την κατάληψη της Νομικής. Οι μετανάστες δεν είχαν καμία συμμετοχή στην απόφαση απλώς δέχτηκαν αυτό που τους υπέδειξαν «οι αθηναίοι». Το λέω αυτό γιατί πολύ φοβούμαι ότι θα επαναληφθεί ότι συνέβη και τον Δεκέμβριο του 2008. Τα καψίματα στην Αθήνα τα πλήρωσαν οι … ξένοι καθότι «τα δικά μας παιδιά» ήταν ως συνήθως αθώα και παρασυρμένα.

Κάτι οι «καλοί δικηγόροι» κάτι οι «καλές οικογένειες», στα κρατητήρια έμειναν μόνο οι μετανάστες που πιάστηκαν να κλέβουν πλαστικά ρολόγια από τις σπασμένες βιτρίνες. Το ίδιο φοβάμαι ότι θα γίνει και στη Νομική. Όλοι θα την κάνουν γυριστή και θα μείνουν μόνοι τους οι μετανάστες να απολογούνται για την καταστρατήγηση του ασύλου κλπ κλπ. Ήδη κάποιοι εκ των διοργανωτών της κατάληψης έχουν ρίξει το μπαλάκι στην αστυνομία. Και την καλούν να περιφρουρήσει τη Νομική και να μην επιτρέψει την είσοδο ακροδεξιών στοιχείων! Οι κακοί μπάτσοι δηλαδή γίνονται αυτομάτως καλοί αστυνομικοί αρκεί να κυνηγούν μόνο ακροδεξιούς.

Δεν είναι βέβαια το μόνο παράλογο που έχει ακουστεί τις τελευταίες ώρες. Άλλοι ζητούν να παραχωρηθούν κρατικά κτήρια για την στέγαση όλων των μεταναστών που ζουν στη χώρα μας και κάποιοι άλλοι προσθέτουν «να δοθεί σε όλους ένα επίδομα». Κοινή συνισταμένη όλων αυτών των αριστερών (υποτίθεται) και φιλάνθρωπων τοποθετήσεων είναι ότι η κρατική παρέμβαση αρκεί για να λύσει και αυτό το πρόβλημα. Όπως στα Σοβιέτ. Οι ευθύνες της κοινωνίας για άλλη μια φορά ανύπαρκτες. Τα γκέτο, η ανασφάλιστη εργασία, η εκμετάλλευση των μεταναστών από εργολάβους και τοπικές κοινωνίες είναι θέματα που για άλλη μια φορά δεν θέλει να θίξει κανείς. Όπως επίσης όλοι αποφεύγουν να τοποθετηθούν επι του πως θα επιτευχθεί η ένταξη των μεταναστών στην κοινωνία μας. Με ποιους όρους δηλαδή ή, αν θέλετε, πάνω σε ποιες αρχές. Και μην μου πείτε ότι δεν χρειάζονται όροι γιατί θα σας πληροφορήσω ότι ήδη σε πολλές περιοχές της χώρας οι ακραίοι βοηθούμενοι από την γκετοποίηση αρχίζουν και επιβάλουν τους δικούς τους νόμους. Σταματούν ας πούμε τα κορίτσια των συμπατριωτών τους από τα σχολεία - το δικαίωμα που έχει δοθεί σε όλους τους μετανάστες ανεξαρτήτως αν είναι νόμιμοι ή παράνομοι να πηγαίνουν τα παιδιά τους στα σχολεία αρκείται όλο και πιο σπάνια- ή προχωρούν σε αγοροπωλησίες νυφών 10 και 12 ετών ή κάνουν υποχρεωτικό τον εκκλησιασμό στα υποτυπώδη τζαμιά τους. Αυτά λοιπόν πρέπει επιτέλους να συζητήσει η κοινωνία μας (με την συμβολή των ευαισθητοποιημένων αριστερών νεολαιών μας). Και παράλληλα να πιέσουμε για την άμεση εφαρμογή του νέου νόμου που εξασφαλίζει - αν εφαρμοστεί σωστά - την χορήγηση ασύλου σε όσους πραγματικά το δικαιούνται. Να μειώσουμε τη γραφειοκρατία για την νομιμοποίηση των μεταναστών που δουλεύουν στη χώρα μας. Να πείσουμε τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές κοινωνίες να δεχτούν κάποιους από τους μετανάστες (άλλωστε σε αυτές τις χώρες πήγαιναν και «φυλακίσθηκαν» εδώ).
Αλλά πριν από όλα πρέπει να αποφασίσουμε εμείς - και όχι η αστυνομία - πόσους μετανάστες χωράει αυτή η χώρα. Όχι πόσους σκλάβους μετανάστες αλλά πόσους ισότιμους πολίτες μετανάστες. Δεν είναι ανάγκη να είναι κανείς διδάκτορας οικονομικών για να καταλάβει ότι η συνεχής είσοδος νέων μεταναστών σπρώχνει στην εξαθλίωση τους προηγούμενους μετανάστες. Και εκεί που οι εργολάβοι και οι μεγαλοαγρότες έδιναν 30 ευρώ για 12 ωρη εργασία τώρα δίνουν 10 ευρώ και σε λίγους μήνες θα δίνουν 5 ευρώ. Ούτε πρέπει να είσαι καθηγητής κοινωνιολογίας για να καταλάβεις ότι στο Αγαθονήσι των 150 κατοίκων δεν μπορούν να ενταχθούν 300 μετανάστες. Αυτό λοιπόν είναι το πρώτο ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί. Πόσοι μετανάστες μπορούν να ζήσουν δίπλα μας, ισότιμοι και όρθιοι και όχι σκυφτοί και με το χέρι απλωμένο πότε στα συσσίτια και πότε στα φανάρια. Η Νομική λοιπόν δεν είναι το πρόβλημα. Αυτή κάποια στιγμή θα αδειάσει –και πρέπει να αδειάσει- το θέμα είναι πότε θα γεμίσει το κεφάλι μας με τα σωστά ερωτήματα.

Τρίτη 25 Ιανουαρίου 2011

Καταναλωτισμός και Αριστερά


Ο καπιταλισμός μπορεί να σου πουλήσει τοπικά, βιολογικά, ή κοινωνικά υπεύθυνα προϊόντα. Αυτό που με τίποτα δεν μπορεί να κάνει είναι να σου πουλήσει λιγότερο.
George Monbiot

Στο εξής, η προσπάθεια για μεγαλύτερη οικονομική μεγέθυνση είναι αντιοικονομική, αντικοινωνική και αντιοικολογική.
Υβ Κοσέ



του Τάκη Παπαθεοδωρόπουλου*

Είναι προφανές ότι ο καταναλωτισμός ως "πολιτισμικός προσανατολισμός που οδηγεί τους ανθρώπους στο να βρίσκουν νόημα, ευχαρίστηση και καταξίωση κύρια μέσα από όσα αυτοί καταναλώνουν" δεν είναι δυνατόν να αντικατασταθεί από ένα άλλο πολιτισμικό υπόβαθρο (όσο και αν η οικονομική κρίση βοηθά υπό προϋποθέσεις στην κατεύθυνση αυτή) στον χρονικό ορίζοντα τουλάχιστον μιας η περισσοτέρων γενεών. 

Και τούτο γιατί τα άτομα και οι κοινωνίες τους έχουν διαμορφώσει συνειδήσεις, ιδέες, αντιλήψεις και συνήθειες, έχουν εκπαιδευτεί εντελει να ζουν συμφώνα με αυτό το πρότυπο που τους φαίνεται απολυτά "φυσικό" και αναντικατάστατο.

Αυτό άραγε σημαίνει ότι η μετάβαση από τον καταναλωτισμό και τον καπιταλισμό στην αειφορία αποτελεί ακόμα μια ουτοπία, έναν ομιχλώδη αυριανό παράδεισο; Ναι και όχι. 
Όχι γιατί δεν αποτελεί στην ουσία μια επιλογή άλλα μια αναγκαιότητα δεδομένου ότι, μεταξύ άλλων, ξεπερνάμε ταχύτατα την φέρουσα ικανότητα του φυσικού μας κόσμου. 
Ναι γιατί μπορεί να αποτελέσει την νέα μεγάλη αφήγηση που έχει ανάγκη η Αριστερά και η Οικολογία. Μια αφήγηση που πάει πολύ παραπέρα από την "πράσινη ανάπτυξη". Που απαιτεί μια συστηματική, συνολική, χρονοβόρα και κοπιώδη προσπάθεια σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής συνείδησης και οργάνωσης.

Η μεγαλύτερη δυσκολία μετατροπής αυτής της αφήγησης σε πολίτικο πρόταγμα είναι ότι η πρόταση "να ζήσουμε καλύτερα χωρίς να καταναλώνουμε (και να παράγουμε συνεπώς) όλο και περισσότερο" σήμερα φαντάζει στους περισσότερους πολίτες άλλα και στους ειδικούς ως εξαιρετικά επικίνδυνη παραδοξολογία. 
Θα πρέπει να αρχίσουν να πείθονται όλο και περισσότεροι ότι η σημερινή κατάσταση μας οδηγεί στην απώλεια της ευτυχίας, στην υποχώρηση των πραγματικά βασικών αναγκών (όπως η φιλία, η δημιουργικότητα, η αίσθηση της κοινότητας, η επαφή με την φύση, οι τέχνες, ο ελεύθερος χρόνος, η γονική επαφή, η παιδεία κλπ.), σε μεγαλύτερη φτώχεια και ανισότητα και σε όλο και πιο συγκεντρωτικές εξουσιαστικές δομές. 

Η δεύτερη μεγάλη δυσκολία είναι η βαθύτατα ριζωμένη στα μυαλά μας ιδέα ότι η ανάπτυξη (επιστημονική τεχνολογική και οικονομική) μπορεί να λύσεις τα προβλήματα που η ίδια δημιουργεί. 
Πρόκειται απλούστατα για ψευδαισθήσεις γιατί όλα δείχνουν ότι ο αναγκαίος περιβαλλοντικός εκσυγχρονισμός, η πράσινη ανάπτυξη (δηλαδή η χρησιμοποίηση του περιβάλλοντος ως νέου μοχλού ανάπτυξης) και τα οφέλη που προκύπτουν από αυτήν αυξάνονται με πολύ βραδύτερους ρυθμούς από εκείνη της κατανάλωσης φυσικών πόρων από την κατανάλωση. Αυτές οι πολιτικές εν τέλει έχουν νόημα μόνον εφόσον ενταθούν στον στόχο μιας άλλης κοινωνικής οργάνωσης.

Η τρίτη μεγάλη δυσκολία είναι αυτή της διατύπωσης ενός ορισμού και μιας αφήγησης που να απαντά στοιχειωδώς στο τι θα είναι και πως θα λειτουργεί μια τέτοια κοινωνία άλλα και ενός "οδικού χάρτη" με συγκεκριμένα βήματα. 
Ενός οπλοστασίου συνθημάτων και ενός "πολιτικού" προγράμματος δηλαδή που θα μπορεί να κινητοποιήσει τους ανθρώπους για την κατάκτηση της "ουτοπίας". 
Όμως όπως όλοι οι πρόδρομοι έχουμε την δυνατότητα να προφητέψουμε και να ετοιμάσουμε τον δρόμο άλλα όχι την ευκαιρία να τον περπατήσουμε.

Σήμερα η Αριστερά, και μιλώ κυρίως για την Δημοκρατική Αριστερά, οφείλει να ανταποκριθεί σε αυτή την πρόκληση και να ιχνηλατήσει αυτόν τον δρόμο. 

Αποτελεί την φυσική εξέλιξη των ιδεών της (για να θυμηθούμε την "ακριβή ανάπτυξη" του Μιχάλη Παπαγιαννάκη) και είναι Όρος ζωής και ταυτόχρονα δικαίωση για αυτήν να ανανεώσει το ιδεολογικό της οπλοστάσιο. 
Ένας νέος κρουστικός πολίτικος λόγος, αιρετικός και ριζοσπαστικός, που θα της επιτρέπει την ουσιαστική συνάντηση με τις δυνάμεις της οικολογίας και τα πραγματικά σύγχρονα και πρωτοπόρα κοινωνικά κινήματα και φωνές. 
Ένας λόγος βαθύτατα αριστερός καθώς θα στοχεύει σταθερά αυτούς που κερδίζουν από τον καταναλωτισμό και δημοκρατικός καθώς θα γίνεται όλο και πιο φανερή η ανάγκη για ένα αποκεντρωμένο και πιο αμεσοδημοκρατικο σύστημα διακυβέρνησης.

Έστω και δειλά είναι ανάγκη να πάρουμε αυτόν τον δρόμο. 
Αρχίζοντας από τα βασικά. 
Την ανάλυση ενός κόσμου που καταρρέει και την ανελέητη κριτική του καταναλωτικού μοντέλου μέχρι την σπερματική διατύπωση προτάσεων που θα προετοιμάζουν τα μυαλά των ανθρώπων άλλα και το θεσμικό περιβάλλον για την μετάβαση του στην αειφορια. 
Προτάσεις που θα εστιάζονται βασικά σε μια ριζικά νέα αντίληψη για την παιδεία, μια νέα οργάνωση της εργασίας με έμφαση στον ποιοτικό ελεύθερο χρόνο και το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, τον δραστικό περιορισμό του ρόλου της διαφήμισης, την ενίσχυση των δημοσίων αγαθών που δίνουν προτεραιότητα στην απόλαυση της χρήσης αντί της κατοχής, την αποκέντρωση και την ενίσχυση της τοπικότητας, τον βιώσιμο πολεοδομικό σχεδιασμό, την επιβολή περιορισμών στην κατανάλωση και παράγωγη προϊόντων ενεργειοβορων που διαρκούν λίγο και μολύνουν πολύ, στην ενίσχυση των ανηφορικών προτύπων γεωργίας και τουρισμού, στον περιορισμό της ενεργειακής και κάθε άλλης σπατάλης, την ενίσχυση της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης κλπ.

Η Αριστερά έχει την δυνατότητα να συνδεθεί πάλι με τους χώρους προβληματισμού και πειραματισμού που δεκαετίες τώρα εμφανίζονται μακριά από αυτήν τις περισσότερες φορές όπως τα κινήματα εθελοντισμού, κοινωνικής αλληλεγγύης και ανάδυσης πειραματικών νέων θεσμών. 

Χωρίς φόβο χρειάζεται να μιλήσουμε στην ψυχή και το μυαλό των ανθρώπων και να εργαστούμε με συνέπεια ώστε από τα μικρά μας βήματα να ξεπηδήσουν οι ιδέες, οι άνθρωποι και τα κινήματα που θα μπορέσουν αύριο να είναι κεφάτοι χωρίς να γυρίζουν από το super market.



*Πολιτικός Μηχανικός ΜSc
Μέλος Πανελλαδικής Πολιτικής Επιτροπής της Δημοκρατικής Αριστεράς και Συντονιστής της Οργάνωσης Πάτρας

Επιδημίες νεοεθνικισμού

του Θεόδωρου Κουλουμπή*

Αν παρατηρήσουμε τις εξελίξεις στην Ελλάδα από το 1967 μέχρι σήμερα θα διαπιστώσουμε ότι σε τακτά διαστήματα μας πλήττουν επιδημίες νεοεθνικισμού. 
Η δικτατορία Παπαδόπουλου / Ιωαννίδη καλλιεργούσε από την πρώτη στιγμή της στην εξουσία τη φαντασίωση ότι θα πραγματοποιούσε την ένωση της Κύπρου με τη Ελλάδα στη βάση του Σχεδίου Ατσεσον – πιστεύοντας ότι είχε εξασφαλίσει την υποστήριξη των ΗΠΑ και την ανοχή της Τουρκίας. 
Από το 1964, ήδη, είχαν προταθεί από την αμερικανική κυβέρνηση του Λίντον Τζόνσον διάφορες εκφάνσεις αυτού του σχεδίου, που σερβίρονταν στην Ελλάδα με τη μορφή της Ενωσης και στην Τουρκία με τη μορφή της Διχοτόμησης. 
Το μείγμα εγκληματικής αφέλειας και αφροσύνης των «συνταγματαρχών» τους οδήγησε σε μια ολέθρια σύγκρουση με τον εκλεγμένο πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, τον οποίο κατηγορούσαν ως «ανθέλληνα και προδότη». 
Έπειτα από επανειλημμένες προσπάθειες να αναγκάσουν τον Μακάριο σε παραίτηση ή να τον δολοφονήσουν, έφθασαν στο κολοσσιαίο λάθος του πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 1974. 
Οι Τούρκοι, που χρόνια περίμεναν μια τέτοια λαμπρή ευκαιρία, εισέβαλαν στη Μεγαλόνησο χωρίς να συναντήσουν μεγάλη αντίσταση – μια και η Κύπρος ήταν βαθιά διχασμένη από τους πραξικοπηματίες. 
Η χούντα στην Αθήνα, απολύτως ανέτοιμη να αντιμετωπίσει τους εισβολείς, παρέδωσε την εξουσία στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ψελλίζοντας ότι «οι Αμερικανοί μας πρόδωσαν». 
Αλλά, η ανεπανόρθωτη ζημιά είχε πλέον γίνει.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, μας έπληξε ένα δεύτερο κύμα νεοεθνικισμού με λιγότερες, ευτυχώς, αρνητικές συνέπειες. 
Ο Ψυχρός Πόλεμος είχε λήξει, καθώς ο υπαρκτός σοσιαλισμός είχε αποδειχθεί ανεφάρμοστος. 
Το τείχος του Βερολίνου είχε γκρεμιστεί και οι χώρες του Συμφώνου Βαρσοβίας έπαιρναν τον μεταβατικό τους δρόμο προς την οικονομία της αγοράς και την πολυκομματική δημοκρατία. 
Δυστυχώς, στα δυτικά Βαλκάνια, ιδίως στην πρώην Γιουγκοσλαβία, ενεργοποιήθηκαν ηγέτες (π. χ., Μιλόσεβιτς, Ιζετμπέκοβιτς και Τούτζμαν) που συνέδεσαν την πολιτική τους επιβίωση με τον άκρατο εθνικισμό, ο οποίος αντικατέστησε τη χρεοκοπημένη πλέον κομμουνιστική ιδεολογία. 
Το τελικό αποτέλεσμα ήταν να αιματοκυλίσουν και να διασπάσουν τη χώρα τους.

Αλλά και στην Ελλάδα, παραδόξως, επιστρατεύτηκε ένα είδος αντανακλαστικού εθνικισμού, με αφορμή το θέμα της ονομασίας του μικρού, βόρειου, γειτονικού μας κράτους. 
Τεράστια συλλαλητήρια έγιναν σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη με την Εκκλησία να πρωτοστατεί αλλά και ανάλογη πολιτική ενθάρρυνση από την τότε κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας (ιδίως τον νεαρό και φιλόδοξο υπουργό της των Εξωτερικών) και από την αξιωματική αντιπολίτευση του ΠΑΣΟΚ, η οποία σύσσωμη καταδίκαζε κάθε ίχνος συμβιβαστικής προδιάθεσης. 

Έτσι καταλήξαμε στη «σκοπιανοποίηση» της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, απορρίπτοντας προτάσεις του διεθνούς παράγοντα (π. χ., μια σύνθετη ονομασία για τους βόρειους γείτονες που θα εμπεριείχε τον όρο Μακεδονία), οι οποίες σήμερα γίνονται ασμένως αποδεκτές από το μεγαλύτερο μέρος των πολιτικών μας δυνάμεων.

Το τρίτο κύμα της νεοεθνικιστικής επιδημίας βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη στις μέρες μας. 
Εν μέσω της γιγαντιαίας χρηματοπιστωτικής κρίσης, με την οικονομία μας υπό αυστηρή διεθνή επιτήρηση, με τις παγκόσμιες αγορές να προφητεύουν την πτώχευση και με την επιβολή επώδυνων μέτρων λιτότητας, μια ενισχυμένη ομάδα δεξιών και αριστερών υπερπατριωτών έχει και πάλι σηκώσει κεφάλι. 
Μια συγχορδία –από μικρής κυκλοφορίας εφημερίδες και περιοδικά, ανήσυχες τηλεοπτικές εκπομπές,
εγχώρια και ομογενειακά μπλογκ, αλλά και προσωπικότητες με τεράστια ακτινοβολία στην Ελλάδα και τον κόσμο (όπως ο Μίκης Θεοδωράκης) – έχει υιοθετήσει έναν έντονα εισαγγελικό λόγο. 
Οι νεοεθνικιστές μας, επωφελούμενοι από τη βαθιά (και δικαιολογημένη) απογοήτευση του ελληνικού λαού απέναντι στο σύνολο των πολιτικών μας δυνάμεων, καλλιεργούν ψευδαισθήσεις για μία υπερκομματικού, αν όχι μεταφυσικού, τύπου «εθνοσωτήρια λύση». 
Καταγγέλλουν τον πρωθυπουργό και τον υπουργό του των Εξωτερικών ότι ασκούν «μυστική διπλωματία» με στόχο να «κουκουλώσουν» τις εκκρεμότητες στα εθνικά μας θέματα στο Αιγαίο, τη Θράκη και την Κύπρο.
Δεν εξαιρούν της κριτικής και την αξιωματική αντιπολίτευση, με δεδομένη τη «συμβιβαστική» της κατατομή κατά τα πεντέμισι χρόνια της πρωθυπουργίας του Κώστα Καραμανλή. 
Χαϊδεύουν με κάθε τόνο τα αυτιά των Ελλήνων πολιτών, υποσχόμενοι αμύθητα ενεργειακά πλούτη που κατ’ αυτούς κρύβονται στον βυθό της θάλασσας (στην ελληνική υφαλοκρηπίδα και την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ)). 
Κακίζουν, συγχρόνως, όλες τις ελληνικές κυβερνήσεις που επί δεκαετίες δεν αξιοποίησαν τα πλούτη αυτά, λόγω του «φοβικού συνδρόμου» που τις διακατέχει απέναντι στην Τουρκία. Κατακεραυνώνουν τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση για ανεπαρκή στήριξη των ελληνικών αιτημάτων, προτείνοντας «πολυδιάστατες / πολυγαμικές» πολιτικές με τολμηρά ανοίγματα προς Ρωσία, Κίνα, Ινδία, Βραζιλία, και άλλους. 
Τέλος, και αυτό είναι πολύ ανησυχητικό, απειλούν άτομα που αυτοί θεωρούν «μειωμένης εθνικής συνειδήσεως» με ποινικές συνέπειες.

Στη δύσκολη καμπή που βρίσκεται η χώρα μας χρειάζεται καθαρή σκέψη, ψυχραιμία και ορθολογισμός. 
Απαιτούνται ριζικές μεταρρυθμίσεις και βαθιές τομές που πρέπει να γίνουν στο πολιτικό μας σύστημα, αλλά με απόλυτο σεβασμό στο Σύνταγμα και τους δημοκρατικούς μας θεσμούς. 
Κεντρικός άξονας της εσωτερικής και εξωτερικής μας πολιτικής είναι η συμμετοχή (και παραμονή) στην Ευρωπαϊκή Ενωση και την Ευρωζώνη. 
Αυτό δεν αποκλείει τις καλύτερες δυνατές σχέσεις με τις ΗΠΑ, τη Ρωσία, την Κίνα, την Ινδία, τη Βραζιλία, τον αραβικό κόσμο, το Ισραήλ, και πάει λέγοντας. 
Το τελευταίο πράγμα, όμως, που χρειαζόμαστε είναι να ανοίξουμε νέα μέτωπα με την Τουρκία, καθώς η χώρα αυτή προχωρεί προς τις εθνικές της εκλογές (τον Ιούνιο) και προς ένα αβέβαιο πολιτικό μέλλον. 
Ας αντιληφθούμε, επί τέλους, ότι ο ρεαλισμός και η σύνεση δεν έχουν καμία σχέση με τις υπερφίαλες κατηγορίες των νεοεθνικιστών περί εθνικής μειοδοσίας και πολιτικής δειλίας.


* Ο κ. Θεόδωρος Κουλουμπής είναι ομότιμος καθηγητής Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Αθηνών. 23/1/11 Η Καθημερινή