Σάββατο 30 Σεπτεμβρίου 2017

Ευτυχώς μόνο 6 εθνικά κοινοβούλια έχουν εγκρίνει την προσωρινή εμπορική συμφωνία Ε.Ε. - Καναδά (CETA). Ο αγώνας συνεχίζεται


CETA και ευρωπαϊκό κίνημα

του Γιώργου Εμμανουήλ

Από τις 21.9.2017 είναι σε ισχύ, για την επόμενη τριετία, η προσωρινή εμπορική συμφωνία Ε.Ε. - Καναδά (CETA). Για την οριστική εφαρμογή της, μετά από διεκδίκηση του πανευρωπαϊκού κινήματος που αξιοποίησε το άρθρο 4 της συνθήκης της Λισσαβόνας, χαρακτηρίστηκε μεικτής αρμοδιότητας και των 28 εθνικών κοινοβουλίων των χωρών - μελών της Ε.Ε. και απαιτείται η έγκρισή τους. Έως σήμερα μόνο 6 εθνικά κοινοβούλια την έχουν εγκρίνει αυτά των: Λετονίας, Κροατίας, Τσεχίας, Δανίας, Μάλτας, Ισπανίας.

Ας δούμε εν τάχει τα “οφέλη” και τις ζημίες από την εφαρμογή της CETA:

* Η κατάργηση των δασμών για το 98% των εξαγόμενων προϊόντων από και προς τον Καναδά μπορεί να ωφελήσει τους καταναλωτές από τη μείωση των τιμών, κυρίως όμως θα ευνοήσει τις εξαγωγές της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας. Λόγω της διευκόλυνσης των εισαγωγών τροφίμων, θα πλήξει την αγροτική παραγωγή της Νότιας Ευρώπης, άρα και της χώρας μας, και τους καταναλωτές, από τις υποβαθμισμένες προδιαγραφές των καναδικών τροφίμων.

* Αυξάνει τις ποσοστώσεις εισαγωγών από τον Καναδά, χωρίς δασμούς, βοοειδών και χοιρινών από 9.662 τόνους σε 130.551 τόνους με αρνητικές επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή και ελληνική κτηνοτροφία.

* Αυξάνει την ποσόστωση χωρίς δασμούς των εξαγωγών ευρωπαϊκών τυριών προς τον Καναδά από 13.472 τόνους σε 33.072 τόνους.

* Προστατεύει μόνον 143 Προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης ΠΟΠ/ΠΓΕ (Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη) της Ε.Ε. από τα 3.400 ΠΟΠ/ΠΓΕ που έχει συνολικά κατοχυρωμένα η Ε.Ε. (και μόνο 16 από τα 101 ΠΟΠ/ΠΓΕ της Ελλάδας). Δεν κατοχυρώνει το σημαντικότερο ΠΟΠ προϊόν μας, τη φέτα, ενώ παράλληλα δίνει το δικαίωμα στους Καναδούς να παράγουν και εξάγουν "Feta made in Canada" από αγελαδινό γάλα και μεταλλαγμένες ζωοτροφές. Οι επιπτώσεις είναι προφανείς, οπότε χρειάζεται από κοινού υπεράσπιση από καταναλωτές, παραγωγούς, ελληνική Βουλή, καθώς και την Ε.Ε. σε όλες τις διεθνείς συμφωνίες. Τον κίνδυνο αναγνωρίζει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην έγγραφη απάντησή της στο υπόμνημα διαμαρτυρίας της Κοινής Επιτροπής Υπεράσπισης από 37 φορείς (3.5.2017).

* Δεν κατοχυρώνει την “Ευρωπαϊκή Αρχή της Πρόληψης”, σύμφωνα με την οποία δεν κυκλοφορεί προϊόν με πρόσθετα χημικά και φάρμακα αν υπάρχουν ενδείξεις ότι μπορούν να βλάψουν καταναλωτές και περιβάλλον. Δεν απαγορεύει την εμπορία μεταλλαγμένων τροφίμων και παραπέμπει τα υγειονομικά μέτρα φυτικής και ζωικής παραγωγής σε επιτροπές ρυθμιστικής συνεργασίας.

* Διευκολύνει την πρόσβαση ευρωπαϊκών εταιρειών προμηθειών και υπηρεσιών σε καναδικούς διαγωνισμούς έργων, καθώς και των Ευρωπαϊκών ναυτιλιακών εταιρειών στα λιμάνια του Καναδά.

* Προωθεί την ιδιωτικοποίηση δημόσιων υπηρεσιών και έργων υγείας, ηλεκτρικής ενέργειας, ΑΕΙ, εξόρυξης μεταλλευμάτων όπου έχουν ισχυρό ενδιαφέρον καναδικές πολυεθνικές εταιρείες και εμποδίζει την επαναδημοτικοποίηση υπηρεσιών που πολλοί ευρωπαϊκοί δήμοι και περιφέρειες επιχειρούν σήμερα. Eμποδίζει, επίσης, πολιτικές ενίσχυσης των παραγωγικών και καταναλωτικών συστημάτων των τοπικών κοινωνιών.

* Δεν περιλαμβάνει τις δεσμεύσεις της Ε.Ε. για την κλιματική αλλαγή που απορρέουν από τη διεθνή συμφωνία του Παρισιού, με δεδομένη τη θέση του Καναδά υπέρ των ορυκτών καυσίμων (πετρελαίου, αερίου και λιγνίτη).

* Δεν κατοχυρώνει τις συνθήκες του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας του ΟΗΕ, ILO, για συλλογικές διαπραγματεύσεις, ενώ επιτρέπει τις ατομικές συμβάσεις εργασίας.

Κάτω από την πίεση του ευρωπαϊκού κινήματος φορέων των παραγωγών, καταναλωτών, πολιτών, επιστημόνων και της αυτοδιοίκησης, η εφαρμογή της εταιρικής επιδιαιτησίας (ICS), όπου οι εταιρείες θα μπορούν να μηνύουν κράτη για διαφυγόντα κέρδη, δεν ισχύει στην προσωρινή τριετή εφαρμογή της, αλλά προβλέπεται η ισχύς της μετά την έγκριση των 28 εθνικών κοινοβουλίων.

Το Βέλγιο έκανε στις 6.9.2017 προσφυγή κατά της εταιρικής επιδιαιτησίας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για να κριθεί εντός του επόμενου έτους η συμβατότητά της με τις συνθήκες της Ε.Ε. Ανάλογη γνωμοδότηση θα κληθούν να δώσουν τα 28 εθνικά κοινοβούλια, μεταξύ αυτών και το ελληνικό.

Ως Πανελλαδικό Δίκτυο Φορέων “Stop TTIP CETA TiSA” αγωνιζόμαστε σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Σε συνεργασία με το ευρωπαϊκό κίνημα συγκεντρώνουμε υπογραφές αυτοδιοικητικών και κοινωνικών φορέων στο κοινό μας ευρωπαϊκό υπόμνημα που αφορά εννέα βήματα για την απόρριψη νεοφιλελεύθερων ρυθμίσεων το οποίο θα καταθέσουμε έως το τέλος του 2017 στα 28 εθνικά κοινοβούλια, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στο Ευρωκοινοβούλιο.



*Ο Γιώργος Εμμανουήλ είναι εκπρόσωπος του ελληνικού Δικτύου Φορέων και Πολιτών Stop TTIP CETA TiSA στο Πανευρωπαϊκό Δίκτυο "Seattle to Brussels"


Αυγή


Τετάρτη 20 Σεπτεμβρίου 2017

12 ερωτήσεις-απαντήσεις για το χρυσό σκάνδαλο στις #skouries (και μία σημείωση)


της Βάλιας Μπαζού / Documento
(στην 7η ερώτηση, σημειωμένη με κόκκινο χρώμα, μια διόρθωση/επισήμανση από εμάς)

Η περίπτωση των μεταλλείων χρυσού στη Χαλκιδική
είναι από τις πλέον χαρακτηριστικές της αντίληψης που έχουν σχεδόν το σύνολο των κομμάτων της αντιπολίτευσης αλλά και πολλοί επιχειρηματίες για το πώς πρέπει να γίνονται οι επενδύσεις στη χώρα μας.

Και είναι από τις πλέον χαρακτηριστικές γιατί τα τελευταία 14 χρόνια τα μεταλλεία Χαλκιδικής έχουν συνδεθεί με σκανδαλώδη επιχειρηματικά ντιλ σε βάρος του δημόσιου συμφέροντος με τις ευλογίες των εκάστοτε κυβερνήσεων.

Σκανδαλωδώς έγινε η πώληση των μεταλλείων –με μηδενικό όφελος για το δημόσιο– από την κυβέρνηση Σημίτη σε εταιρεία συμφερόντων Μπόμπολα το 2003.
Οκτώ χρόνια μετά, όπως από την αρχή κατήγγειλαν επιστημονικοί φορείς, δόθηκε με ένα τρικ η άδεια εξόρυξης από την κυβέρνηση Γιώργου Παπανδρέου.
Και τώρα που έφτασε ο κόμπος στο χτένι και ο επενδυτής καλείται να αποδείξει ότι δεν ήταν τρικ η μέθοδος που πρότεινε για την παραγωγή χρυσού, άρχισαν οι απειλές και οι εκβιασμοί περί αποχώρησης και αναστολής των επενδύσεων.
Τι συμβαίνει, όμως, πραγματικά και όχι στη σφαίρα της επικοινωνίας με την περίπτωση των μεταλλείων; Επειδή η σιωπή δεν είναι (Ελληνικός) Χρυσός, το Documento κωδικοποίησε τα κρίσιμα ερωτήματα και δίνει απαντήσεις προκειμένου να αντιληφθούμε τι πραγματικά παίζεται στις πλάτες των πολιτών αλλά και των εργαζομένων της εταιρείας.

1. Από ποιον αγόρασε και σε ποιον κατέβαλε το ποσό των 2 δισ. ευρώ η καναδική Eldorado Gold για τα μεταλλεία Χαλκιδικής;

Η αγοραπωλησία έγινε το σωτήριο μνημονιακό έτος 2011 και ήταν καθαρά ιδιωτική υπόθεση. Η καναδική πολυεθνική αγόρασε τα μεταλλεία από την εταιρεία European Goldfields, συμφερόντων και της οικογένειας Μπόμπολα. Για την ακρίβεια, η επίσης καναδική European Goldfields απορροφήθηκε μέσω της ανταλλαγής μετοχών προς 1,8 δισ. ευρώ από την καναδική εταιρεία Eldorado Gold. Η απορρόφηση έγινε αμέσως μετά την έγκριση της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων από το αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος, που επί της ουσίας ισοδυναμεί με άδεια εξόρυξης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η European Goldfields είχε γίνει κάτοχος του 95% της εταιρείας Ελληνικός Χρυσός του ομίλου Μπόμπολα αντί τιμήματος περίπου 350 εκατ. ευρώ μέσα από συνεχείς μεταβιβάσεις μετοχών.
Στην καναδική πολυεθνική που έχει σήμερα την ιδιοκτησία των μεταλλείων συνεχίζει να συμμετέχει η Ακτωρ του ομίλου Μπόμπολα με 1,1%, ενώ κατέχει και το 5% της Ελληνικός Χρυσός ΑΕ, της θυγατρικής της Eldorado Gold που λειτουργεί στη Χαλκιδική.

2. Πώς είχαν περιέλθει τα μεταλλεία στην ιδιοκτησία Μπόμπολα; Από ποιον τα αγόρασε και τι πλήρωσε; 

Τα μεταλλεία ανήκαν στην καναδική TVX. Η εταιρεία αποχώρησε το 2003, μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που ακύρωσε το έργο μέσω της απαγόρευσης χρήσης κυανίου για την παραγωγή χρυσού. Μετά την ακύρωση του έργου τα μεταλλεία Κασσάνδρας μεταβιβάστηκαν στις 31.12.2003 από την TVX Hellas στο ελληνικό δημόσιο αντί 11 εκατ. ευρώ. Την ίδια ημέρα –να σημειωθεί ότι ήταν παραμονή Πρωτοχρονιάς– το ελληνικό δημόσιο πούλησε τα μεταλλεία στην εταιρεία Ελληνικός Χρυσός του ομίλου Μπόμπολα αντί 11 εκατ. ευρώ.

3. Ποιο ήταν ο όφελος του ελληνικού δημοσίου από την πώληση των μεταλλείων στον Μπόμπολα;

Το αποτέλεσμα από αυτό το ντιλ ήταν το ελληνικό δημόσιο να μη βάλει στο ταμείο του ούτε ένα ευρώ! Η αγοραπωλησία που απέφερε μηδέν έσοδα στο ελληνικό δημόσιο έγινε από την τότε κυβέρνηση Σημίτη με αρμόδιους υφυπουργούς τους ΠάχταΚαλαφάτη.

4. Γιατί η αγοραπωλησία χαρακτηρίστηκε σκανδαλώδης και σε βάρος του ελληνικού δημοσίου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή;
 
Στην Κομισιόν κατατέθηκε καταγγελία περί χορήγησης παράνομων ενισχύσεων στην Ελληνικός Χρυσός στο πλαίσιο της πώλησης των κρατικής ιδιοκτησίας μεταλλείων Κασσάνδρας τον Ιούλιο του 2007.
Στις 23 Φεβρουαρίου 2011 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκρινε ότι το τίμημα των 11 εκατ. ευρώ που πλήρωσε η Ελληνικός Χρυσός για τα μεταλλεία –χρήματα τα οποία στην πραγματικότητα δεν πήγαν στο δημόσιο ταμείο αλλά στην προηγούμενη εταιρεία TVX– ισοδυναμούσε με παράνομη κρατική ενίσχυση κατά παράβαση των κανόνων της EE.

Σύμφωνα με την Επιτροπή, το ελληνικό δημόσιο το 2003 παραχώρησε τη μεταλλευτική εκμετάλλευση της Κασσάνδρας έναντι τιμής χαμηλότερης της πραγματικής αγοραίας αξίας και απάλλαξε την εταιρεία από τους φόρους.
Κατά την Κομισιόν, η πώληση πραγματοποιήθηκε χωρίς ανοικτό διαγωνισμό ή εκτίμηση των περιουσιακών στοιχείων των μεταλλείων από ανεξάρτητο εκτιμητή, ενώ η σύμβαση προέβλεπε απαλλαγή από τους φόρους συναλλαγών, ποσό που ανερχόταν σε 1,34 εκατ. ευρώ.

Ετσι η επιτροπή με την απόφασή της κάλεσε την Ελλάδα να ανακτήσει από τον αποδέκτη (Ελληνικός Χρυσός – Μπόμπολας) την ενίσχυση ύψους 15,34 εκατ. ευρώ και ακόμη όριζε ότι τα ανακτώμενα ποσά θα βαρύνονται με τόκο από την ημερομηνία κατά την οποία τέθηκαν στη διάθεση των δικαιούχων μέχρι την ημερομηνία της πραγματικής τους ανάκτησης.

Η υπόθεση τελικά κρίθηκε οριστικά στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έπειτα από προσφυγή τόσο του ελληνικού δημοσίου (επί υπουργίας Γιώργου Παπακωνσταντίνου) όσο και των εταιρειών Ελληνικός Χρυσός και European Goldfields. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο απέρριψε τις προσφυγές, επιβεβαίωσε τη σκανδαλώδη πώληση και διέταξε την εταιρεία του Μπόμπολα να επιστρέψει τα 15,4 εκατ. ευρώ στο δημόσιο.

5. Αφού στη χώρα μας απαγορεύεται ρητώς η παραγωγή χρυσού με χρήση κυανίου, πώς πήρε ο Μπόμπολας το πράσινο φως από την τότε κυβέρνηση Γιώργου Παπανδρέου;

Τα στελέχη της Ελληνικός Χρυσός παρουσίασαν τη μέθοδο της «ακαριαίας τήξης» (flash smelting) της φινλανδικής εταιρείας Outotec ως τη νέα ήπια περιβαλλοντικά μέθοδο για τη μεταλλουργική κατεργασία των ορυκτών πόρων. 

Στη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ) της εταιρείας η χρήση της μεθόδου αυτής στα συγκεκριμένα μεταλλεύματα της Β. Χαλκιδικής παρουσιάζεται ως «μια ώριμη, ευέλικτη και εξελιγμένη τεχνολογία με αποδεδειγμένη βιομηχανική εφαρμογή». Με τον τρόπο αυτό άνοιξε ο δρόμος και η απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ) υπεγράφη στις 8 Ιουλίου 2011 από τον τότε υπουργό ΠΕΚΑ Γ. Παπακωνσταντίνου.
Επιστημονικοί φορείς καθώς και το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων χαρακτήρισαν την προτεινόμενη μέθοδο δούρειο ίππο της «επένδυσης» της Ελληνικός Χρυσός. Κατήγγειλαν ότι η εταιρεία παραποίησε τα επιστημονικά δεδομένα της Οutotec σχετικά με τον βαθμό τεκμηρίωσης της μεθόδου, με σκοπό να πετύχει την έγκριση του επενδυτικού σχεδίου της. Κατήγγειλαν δηλαδή ότι προκειμένου και μόνο να εγκριθεί η ΑΕΠΟ παρουσίασαν μια πειραματική μέθοδο παραγωγής η οποία δεν θα μπορούσε να εφαρμοστεί.

6. Σε ποια στοιχεία στήριξαν οι επιστημονικοί φορείς την καταγγελία τους για μέθοδο-φάντασμα;
 
Η παραποίηση των επιστημονικών δεδομένων, όπως επισημαίνεται στην αναφορά που κατέθεσαν προς το ΣτΕ, προκύπτει από την Τεχνική Εκθεση Εργου Ολυμπιάδας (Technical Report on the Olympias Project/ European Goldfields, July 14, 2011) που είναι αναρτημένη στην ιστοσελίδα της Eldorado Gold. Εκεί η ίδια η Οutotec «απαριθμεί μια σειρά από σοβαρές αβεβαιότητες για τη βιομηχανική εφαρμογή της μεθόδου στα συγκεκριμένα συμπυκνώματα των Μεταλλείων Κασσάνδρας, ειδικά σε ό,τι αφορά την επεξεργασία του αρσενοπυρίτη σε ένα μεταλλουργικό μείγμα με περιεκτικότητα αρσενικού που είναι πολύ μεγαλύτερη και απαγορευτική για τροφοδοσία σε οποιαδήποτε άλλη μονάδα πυρομεταλλουργίας ακαριαίας τήξης παγκοσμίως».

Στην ίδια έκθεση, η Εuropean Goldfields δηλώνει: «Το σημερινό επίπεδο δοκιμών και μελετών λεπτομερούς σχεδιασμού της ακαριαίας τήξης για εφαρμογή στα συμπυκνώματα των Μεταλλείων Κασσάνδρας δεν παρέχει το κεφαλαιακό και λειτουργικό κόστος με αρκετή ακρίβεια ώστε να μπορεί να περιληφθεί σε αυτή την εκτίμηση». Οπως σημειώνει το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων, η οικονομική ανάλυση που περιλαμβάνεται στην εν λόγω έκθεση δεν ενσωματώνει τη μεταλλουργία χρυσού, αλλά έχει γίνει στη βάση της πώλησης των χρυσοφόρων συμπυκνωμάτων. Δηλαδή, η μεταγενέστερη τεχνική έκθεση αφορά ένα επενδυτικό σχέδιο εντελώς διαφορετικό από την εγκεκριμένη ΜΠΕ αφού, σύμφωνα με την Outotec, η εφαρμογή της μεθόδου ακαριαίας τήξης δεν βρίσκεται ακόμη ούτε καν σε επίπεδο οικονομοτεχνικής προμελέτης.

7. Πότε άρχισαν οι προστριβές της εταιρείας με το ΥΠΕΝ και γιατί η Eldorado Gold απειλεί συνεχώς ότι θα αναστείλει την επένδυση. Ποιο είναι το πραγματικό πρόβλημα;

Το πραγματικό πρόβλημα είναι ακριβώς η μέθοδος μεταλλουργίας που οι επενδυτές έχουν δεσμευτεί μέσω της σύμβασης ότι θα χρησιμοποιήσουν, για την οποία από την πρώτη στιγμή επιστημονικοί φορείς είχαν εκφράσει σοβαρότατες επιφυλάξεις.
Σοβαρές επιφυλάξεις, όμως, διατυπώνουν πλέον εδώ και έναν χρόνο και τα αρμόδια υπηρεσιακά στελέχη του υπουργείου Περιβάλλοντος. Οπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο Γιώργος Σταθάκης, η πρόταση της εταιρείας για τη μέθοδο της ακαριαίας τήξης «έχει επιστραφεί εδώ και έναν χρόνο από το υπουργείο με τεχνικές παρατηρήσεις και αναμένεται η επανυποβολή της».

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Σα να μη μας τα λέει καλά, όχι το Documento, αλλά ο Υπουργός. Η συγκεκριμένη φράση του κ. Σταθάκη είναι καθαρή παραπληροφόρηση διότι:


1. H ακαριαία τήξη (flash smelting) δεν είναι «πρόταση» της εταιρείας, είναι η μέθοδος που έχει αδειοδοτηθεί περιβαλλοντικά με την ΚΥΑ ΕΠΟ 201745/2011 και η εταιρεία είναι ΥΠΟΧΡΕΩΜΕΝΗ να την εφαρμόσει. Αυτήν και καμμία άλλη, γιατί στη ΜΠΕ και την ΚΥΑ δεν υπήρχε πρόβλεψη για εφαρμογή άλλης μεθόδου στην περίπτωση που η ακαριαία τήξη αποδεικνυόταν ανεφάρμοστη – όπως προειδοποιούσε από τότε η αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου και τελικά συνέβη.

2. Η φράση «η τεχνική μελέτη της μεταλλουργίας με την ακαριαία τήξη δεν έχει επιστραφεί εδώ και έναν χρόνο από το υπουργείο με τεχνικές παρατηρήσεις και αναμένεται η επανυποβολή της» θα μπορούσε να ειπωθεί ένα χρόνο πριν, αλλά όχι σήμερα. Πράγματι, στις 5-7-2016, η αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΕΝ επέστρεψε στην εταιρεία την τεχνική μελέτη της μεταλλουργίας με ένα κατεβατό παρατηρήσεις και ζήτησε τη συμπλήρωση/διόρθωση και επανυποβολή της. Αντί γι’αυτό, η εταιρεία απάντησε με αίτηση θεραπείας, χωρίς να υποβάλει κανένα νέο στοιχείο. Αφού εξετάστηκε τόσο στο τεχνικό όσο και στο  νομικό της κομμάτι, η αίτηση θεραπείας απορρίφθηκε από το Υπουργείο στις 2-11-2011.


Κατά συνέπεια, το ζήτημα της τεχνικής εφαρμοσιμότητας της μεθόδου έχει λήξει για το Υπουργείο και δεν αναμένεται καμμία επανυποβολή της μελέτης. Η μελέτη εξετάστηκε και ξαναεξετάστηκε, απορρίφθηκε και ξανα-απορρίφθηκε.

8. Γιατί η εταιρεία δεν έχει υποβάλει εκ νέου την πρότασή της και δεν έχει απαντήσει στις τεχνικές παρατηρήσεις που της έχουν ζητηθεί, σύμφωνα με τη διαδικασία η οποία προκύπτει εκ του νόμου;
 
Η εταιρεία, κινούμενη με καθαρά επικοινωνιακούς όρους και θεωρώντας ότι είναι πιο εύκολο να πιέσει πολιτικά την κυβέρνηση από το να δώσει σαφείς τεχνικές απαντήσεις, επέλεξε την τακτική του αντάρτικου και της καταγγελίας περί δυσμενούς αντιμετώπισής της.
Αυτό οδήγησε το ΥΠΕΝ στην απόφαση να προσφύγει στη διαιτησία. Οπως ανακοινώθηκε, «στην επίλυση των εκκρεμοτήτων της σύμβασης η εταιρεία πρότεινε τεχνικό διάλογο με το υπουργείο. Το υπουργείο αντιπρότεινε την πιο έγκυρη μέθοδο της διαιτησίας όπως προβλέπεται και από τη σύμβαση».
Ανθρωποι που γνωρίζουν καλά πρόσωπα και πράγματα επισημαίνουν ότι επί της ουσίας ήρθε η στιγμή που η πολυδιαφημισμένη ήπια περιβαλλοντικά μέθοδος θα αποδειχθεί φούσκα και θα επιβεβαιωθούν οι καταγγελίες περί τρικ που χρησιμοποίησε αρχικά η πλευρά Μπόμπολα και στη συνέχεια η καναδική πολυεθνική προκειμένου να πάρουν την άδεια εξόρυξης.
Λένε ακόμη ότι οι επενδυτές ήταν σίγουροι ότι θα αντιμετωπίσουν τη φούσκα με μια «φιλική κυβέρνηση», η οποία δεν θα είχε πρόβλημα να κάνει τα στραβά μάτια και να αλλάξει το επενδυτικό σχέδιο όσον αφορά το εργοστάσιο μεταλλουργίας. Να δώσει τις ευλογίες της δηλαδή προκειμένου να μην υπάρξει καθετοποίηση της παραγωγής με τη λειτουργία μονάδας μεταλλουργίας χρυσού.

9. Γιατί είναι σημαντική η καθετοποίηση της παραγωγής με τη λειτουργία μονάδας μεταλλουργίας χρυσού;
 
Σύμφωνα με τη σύμβαση που έχει υπογράψει το ελληνικό δημόσιο με τους επενδυτές, η καθετοποίηση της παραγωγής είναι όρος απαράβατος. Και αυτό γιατί κρίθηκε ότι μόνο με την ίδρυση μεταλλουργίας χρυσού θα έχει η εθνική οικονομία ουσιαστικά έσοδα από την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της περιοχής και θα εξυπηρετηθεί το δημόσιο συμφέρον. Χωρίς εγχώρια μεταλλουργική επεξεργασία, το δημόσιο δεν έχει να παίρνει τίποτε, σχεδόν, από φόρους. Εάν, δηλαδή, η παραγωγή του χρυσού δεν γίνεται στην Ελλάδα, το δημόσιο δεν θα έχει όφελος.

10. Γιατί οι επενδυτές δεν θέλουν τη διαιτησία; Και τι θα γίνει εάν αποδειχθεί από αυτήν τη διαδικασία ότι η μέθοδος παραγωγής για την οποία έχουν δεσμευθεί στη σύμβαση δεν μπορεί να εφαρμοστεί;
 
Η ΚΥΑ 201745/2011 έθεσε την εφαρμογή της συγκεκριμένης μεταλλουργικής μεθόδου ως όρο απαράβατο για την υλοποίηση του έργου. Αυτό σημαίνει ότι τροποποίηση της μεθόδου δεν επιτρέπεται χωρίς νέα διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Με απλά λόγια, εάν επιχειρηθεί αλλαγή της μεθόδου χάνει την ισχύ της η εγκεκριμένη άδεια και θα πρέπει να προταθεί νέα μέθοδος με την υποβολή νέας μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Το μόνο σίγουρο είναι ότι με δεδομένη την απαγόρευση χρήσης κυανίου δεν υπάρχει άλλη εφικτή μέθοδος παραγωγής, διαφορετικά θα είχε προταθεί από την εταιρεία.
Εν ολίγοις, εάν αποδειχθεί ότι η προτεινόμενη μέθοδος είναι φούμαρα, η σύμβαση μπορεί να ακυρωθεί και η εταιρεία θα κληθεί να αποζημιώσει το ελληνικό δημόσιο.

11. Η εταιρεία επικαλείται συνεχώς ότι η επένδυση έχει κριθεί νόμιμη από το ΣτΕ. Τι αποφάσεις έχει λάβει το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο;
 
Το Συμβούλιο της Επικρατείας με την 1492/2013 απόφασή του απέρριψε όλους τους λόγους ακυρότητας της ΚΥΑ 201745/2011 που προέβαλαν οι κάτοικοι. Αν και κατατέθηκαν από το Παρατηρητήριο συγκεκριμένα στοιχεία που αμφισβητούσαν τη μέθοδο παραγωγής, δεν ελήφθησαν υπόψη επειδή θεωρήθηκαν εκπρόθεσμα. Ετσι το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο ενέκρινε τους περιβαλλοντικούς όρους με βάση τη μελέτη των επενδυτών που υπόσχεται την εφαρμογή μιας ήπιας μεθόδου παραγωγής. Μόνο που ήρθε ο καιρός να κριθεί η μέθοδος αυτή στην πράξη.

12. Ποιο είναι το καθεστώς φορολογίας που επιλέγουν οι πολυεθνικές τύπου Eldorado;
 
Σύμφωνα με έκθεση της ολλανδικής ΜΚΟ SOMO σχετικά με τη φορολόγηση της Eldorado Gold που παρουσιάστηκε το 2014, η εταιρεία μέσα από πολυδαίδαλες διαδικασίες τελικά οδηγεί τα κέρδη σε εξωτικούς φορολογικούς παραδείσους.
Η Eldorado Gold χρησιμοποιεί μια σειρά από ολλανδικές εταιρείες-ταχυδρομικές θυρίδες (mailbox companies) για να φοροαποφεύγει στην Ελλάδα. H μητρική εταιρεία της Ελληνικός Χρυσός (Ηellas Gold SA), ιδιοκτήτριας κατά 95% των Μεταλλείων Κασσάνδρας, δεν είναι η καναδική Eldοrado Gold αλλά μια ολλανδική εταιρεία-ταχυδρομική θυρίδα με το όνομα Eldorado Gold (Greece) BV. Αυτή με τη σειρά της έχει ως μητρική μια άλλη ολλανδική εταιρεία-θυρίδα, την Eldorado Gold (Netherlands) BV. Οι εταιρείες αυτού του τύπου χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά κεφαλαίων από τα κράτη όπου γίνεται η επένδυση σε κράτη με πολύ χαμηλή φορολογία. Σύμφωνα με τη SOMO, τα χρήματα από την Ελλάδα μέσω Ολλανδίας θα απολαμβάνουν τελικά το φορολογικό καθεστώς των Μπαρμπάντος.


πηγή  antigoldgr.org/blog


Σάββατο 16 Σεπτεμβρίου 2017

Συλλαλητήρια σε Ιερισσό και Θεσσαλονίκη ενάντια στην εξόρυξη χρυσού #skouries



Δύο συλλαλητήρια ενάντια στην εξόρυξη χρυσού θα πραγματοποιηθούν τις επόμενες μέρες:

  • την Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου στις 11:00 π.μ. στην Ιερισσό και
  • την Τρίτη 19 Σεπτεμβρίου στις 18:00 στη Θεσσαλονίκη.
Όπως τονίζει στην ανακοίνωσή της η Επιτροπή Αγώνα Θεσσαλονίκης:

«Απέναντι στους εκβιασμούς της πολυεθνικής και τις παλινωδίες της κυβέρνησης, εμείς απαντάμε: Να φύγουν!
Να σταματήσουν τώρα και οριστικά οι εξορύξεις σε όλη τη Χαλκιδική, να ακυρωθούν τα σχέδια για νέες εξορύξεις σε Μακεδονία και Θράκη. Δεν περιμένουμε κανένα σωτήρα, δεν αναθέτουμε τους αγώνες μας σε καμία κυβέρνηση.
Συνεχίζουμε τον αγώνα μας δυναμικά, μέχρι να φύγει η εταιρεία και να μην έρθει άλλη!
Συγκέντρωση την Τρίτη 19/09 στις 18:00 στην Καμάρα».






Σχετικά: Νέες καταδίκες κατοίκων σε δίκη-παρωδία #skouries

  
πηγή  antigoldgr.org/blog




Τρίτη 12 Σεπτεμβρίου 2017

Είναι οι αποικιοκράτες της Eldorado Gold, "επενδυτές";

Πάγια τακτική της Eldorado ο εκβιασμός, να ακυρωθεί το καταστροφικό της έργο ζητούν οι κάτοικοι της ΒΑ Χαλκιδικής

από την Σταυρούλα Πουλημένη*

Ξεκάθαρο εκβιασμό για επιβολή των δικών της όρων χαρακτηρίζουν την ανακοίνωση της Eldorado Gold για αναστολή των εργασιών της σε Σκουριές, Ολυμπιάδα και Στρατώνι κάτοικοι της Χαλκιδικής που εδώ και χρόνια αγωνίζονται ενάντια στο καταστροφικό έργο της εταιρείας.




Το κίνημα της Χαλκιδικής που βλέπει τον τόπο του να ρημάζεται από την δραστηριότητα της εταιρείας, που έχει υποστεί μια απίστευτη αστυνομική βία και σωρεία διώξεων (400 διωκόμενοι συνολικά) μετά από την επιβολή της “επένδυσης με κάθε κόστος” από την κυβέρνηση Σαμαρά, δεν βλέπει ως πρωτοφανή την τελευταία κίνηση της εταιρείας. Είναι η σταθερή της προσπάθεια να παραβιάζει τη νομοθεσία, να μην τηρεί ούτε τους όρους που η ίδια είχε υπογράψει, να προσπαθεί να αποφύγει ελέγχους, να βάζει σε κίνδυνο την υγεία των κατοίκων και να ζητά υποστηρικτικό πολιτικό πλαίσιο, δηλαδή χωρίς κανόνες για να δρα ανενόχλητη.

Ουσιαστικά ζητά την εγκαθίδρυση ενός νεοαποικιακού μοντέλου όπου τα κράτη γίνονται υποτελείς των εταιρειών και οι κάτοικοι αντιμετωπίζονται ως ιθαγενείς που θα πρέπει να επιλέγουν μεταξύ του υποτίθεται "φυσικού" διλήμματος που τίθεται από την ίδια την εταιρεία “υγεία ή δουλειά;”. Σε αυτούς τους εκβιασμούς οι κάτοικοι ζητούν από την κυβέρνηση να μην υποκύψει και να τηρήσει την περιβαλλοντική νομοθεσία, όπως και η ίδια προεξαγγέλλει.
 
Να θυμίσουμε ότι δεν είναι η πρώτη φορά που η εταιρεία απειλεί με αναστολή εργασιών στην περιοχή και ομαδικές απολύσεις. Το Αύγουστο του 2016 είχε ανακοινώσει ότι «θα αναγκαστεί να θέσει σε διαθεσιμότητα την πλειονότητα των εργαζομένων της στην Ελλάδα για ένα διάστημα έως τρεις μήνες, σύμφωνα με τους όρους που προβλέπει η ελληνική εργασιακή νομοθεσία» σε περίπτωση που οι άδειες που είχε ανακαλέσει το Υπουργείο δεν ανακτώνταν.  Τότε βλέπαμε και πάλι το ΣΚΑΙ να σκηνοθετεί ένα υπερθέαμα με μεταλλωρύχους που είχαν κλειστεί στις στοές διαμαρτυρόμενοι,  οι εργαζόμενοι που είχαν τεθεί σε διαθεσιμότητα από την εταιρεία να αυξάνονται κατά δεκάδες στα δελτία ειδήσεων ενώ για το οικονομικό, περιβαλλοντικό και κοινωνικό σκάνδαλο που συντελείται στην περιοχή, η απόλυτη σιωπή.
 
Στις 12 Ιανουαρίου του 2016 και πάλι ο καναδικός όμιλος είχε ανακοινώσει “την αναστολή των εργασιών ανάπτυξης στις Σκουριές”  προαναγγέλλοντας παράλληλα τη διακοπή των εργασιών και στις υπόλοιπες περιοχές δραστηριοποίησής του, εάν δεν προχωρήσουν άμεσα οι απαιτούμενες αδειοδοτικές διαδικασίες.
 
Αυτό που η Eldorado Gold ονομάζει, όπως και στην σημερινή συνέντευξη τύπου, “άδειες ρουτίνας” είναι όροι που η ίδια έχει διαμορφώσει και εγκρίθηκαν το 2011 από το δημόσιο, και μάλιστα η μία αφορά την καρδιά της σύμβασης, δηλαδή το γεγονός ότι αδειοδοτήθηκε για να παράξει καθαρά μέταλλα. Η εταιρεία γνώριζε ότι η μέθοδος flash smelting που πρότεινε για την μεταλλουργία  είναι ανεφάρμοστη, και προτιμά να στέλνει στην Κίνα συμπυκνώματα από τα τέλματα στην Ολυμπιάδα καθώς με αυτόν τον τρόπο κερδίζει περισσότερα χρήματα και γλιτώνει και ένα σύνολο αδειοδοτήσεων και φόρων.
 
Ο τρόπος που στο παρελθόν  δίνονταν οι άδειες στην εταιρεία ήταν όντως μια απλή υπόθεση ρουτίνας και όταν η “αποψιλωμένη” περιβαλλοντική μονοθεσία έθετε εμπόδια άλλαζαν οι  ίδιοι νόμοι, όπως στην περίπτωση της δασοκτόνας τροπολογίας που άρον άρον ψηφίστηκε από την κυβέρνηση Σαμαρά προκειμένου η εταιρεία να κατασκευάσει το εργοστάσιο εμπλουτισμού στο δάσος του Κακκάβου στις Σκουριές.
 
“Όταν η εταιρεία βρίσκει μπροστά της στοιχειώδεις κανόνες που πρέπει να τηρήσει, εκβιάζει και με αυτόν τον τρόπο προσπαθεί να λάβει τις άδειες. Η εταιρεία πιστεύει ότι στην Ελλάδα  οι αδειοδοτήσεις γίνονται με το “ό,τι θέλω το παίρνω” αναφέρει ο δήμαρχος του δήμου Αριστοτέλη Γ. Ζουμπάς μιλώντας στον ρ/σ Στο Κόκκινο Θεσσαλονίκης. “Εμείς πιστεύουμε ότι η κυβέρνηση πρέπει να επιμένει στην άποψη ότι πρέπει να τηρείται η περιβαλλοντική νομοθεσία, να τηρούνται οι όροι που έχουν εγκριθεί, να προχωρήσει η διαιτησία από την στιγμή που αμφισβητείται η σύμβαση και εφόσον έχει παραβιαστεί να διεκδικήσει την αναθεώρηση της παραχώρησης, της ιδιοκτησίας της” προσθέτει.
 
 “Σε τι αποσκοπεί μια τέτοια κίνηση λίγο πριν την εκκίνηση της διαδικασίας της  Διαιτησίας με το Ελληνικό Δημόσιο;” διερωτάται από την πλευρά της η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κ. Ιγγλέζη για να απαντήσει ότι “Η μόνη εύλογη απάντηση είναι ότι αυτή η “επένδυση” δεν είναι ικανή να αντέξει τη νόμιμη διαδικασία ελέγχων που κάθε Ευρωπαϊκή χώρα έχει δικαίωμα να διεξάγει και έτσι η εταιρεία ακολουθεί μία στρατηγική εκβιασμού, επιδιώκοντας μια θετική γι’ αυτήν έκβαση. Σε αντίθετη περίπτωση αναμένει σύμφωνα με την επίσημη δήλωση της, την ύπαρξη μιας υποστηρικτικής προς αυτή κυβέρνησης,η οποία θα είναι θετικά προσκείμενη στην εφαρμογή των προτεινόμενων από αυτή τεχνολογιών”.
 
“Εμείς παρακολουθούμε όλο αυτό που συμβαίνει, περιμένουμε από την κυβέρνηση να μην υποκύψει στους εκβιασμούς, να εφαρμόσει την περιβαλλοντική νομοθεσία” επισημαίνει ο Χρ. Αδαμίδης, κάτοικος της Ιερισσού και μέλος του κινήματος ενάντια στην εξόρυξη χρυσού.
 
“Αυτή η εταιρεία δεν μπορεί να παραμείνει στην περιοχή, δεν μπορεί να εφαρμόσει ούτε τους όρους που έχει υπογράψει. Παραβιάζει καθημερινά τη νομοθεσία τοποθετώντας επικίνδυνα απόβλητα στο φράγμα που κατασκευάζει στον Κοκκινόλακα με άλλους όρους από αυτούς που υπέγραψε, σε ένα φράγμα που δεν έχει λάβει καν άδεια. Εμείς ως κοινωνία έχουμε υποστεί ήδη ανεπανόρθωτη ζημιά και αυτό που ζητάμε είναι έστω και τώρα αυτή να σταματήσει και να κάνουμε μια μεγάλη προσπάθεια να επαναφέρουμε το περιβάλλον και τον τόπο μας όσο πιο κοντά γίνεται στην πρότερη κατάσταση” συμπληρώνει ο κάτοικος της Ιερισσού.
 
Εκβιασμών συνέχεια
 
“Η Ελληνικός Χρυσός/Eldorado Gold έχει διαπράξει σωρεία παρανομιών, όπως αυτές έχουν βεβαιωθεί από τη Διοίκηση. Η απόρριψη της μεταλλουργίας παρέπεμψε την υπόθεση στη διαιτησία, διαδικασία την οποία, προφανώς, η εταιρεία θέλει να επηρεάσει και να εκβιάσει το αποτέλεσμά της. Το σχέδιό της υλοποιήθηκε σε επιλεγμένο χρόνο, σε συνεργασία με τα κόμματα που στηρίζουν αυτό το τερατούργημα. Η εταιρεία δεν δικαιούται να ζητά να προχωρήσει η επένδυση, ενίοτε ζητώντας χάρες και ενίοτε εκβιάζοντας” δηλώνει μεταξύ άλλων  το Συντονιστικο Ιερισσού κατά της εξόρυξης χρυσού σε ανακοίνωση του επισημαίνοντας ότι οποιαδήποτε έκδοση αδειών, υπό αυτές τις συνθήκες, θα είναι απαράδεκτη.
 
Το Συντονιστικό υπενθυμίζει ότι έχει επιστημονικά τεκμηριωθεί ότι το έργο δεν έπρεπε να είχε ξεκινήσει πότε, είναι καταστρεπτικό για τη Β.Α. Χαλκιδική, θα στερήσει πολλές θέσεις εργασίας και σημαντικούς πόρους για τη ζωή, και θα έχει ανεπίστρεπτες συνέπειες.
 
“Όπως η Ελληνικός Χρυσός έχει υποχρέωση στην κερδοφορία των μετόχων, έτσι και η κυβέρνηση έχει υποχρέωση να προστατέψει τους πολίτες και να ακυρώσει αυτό το καταστροφικό επενδυτικό σχέδιο” καταλήγει στην ανακοίνωσή του.

πηγή stokokkino.gr

Φωτό: Craig Wherlock 

Ακούστε τι είπαν μιλώντας στον ρ/σ Στο Κόκκινο Θεσσαλονίκη η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κ. Ιγγλέζη και ο κάτοικος της Ιερισσού Χρ. Αδαμίδης

Ακούστε:
00:00

Δευτέρα 4 Σεπτεμβρίου 2017

Οι ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα


Οι ξένες επενδύσεις δεν είναι πανάκεια που θα γιατρεύσει όλες τις παθογένειες της ανάπτυξης. Είναι μια ένδειξη εμπιστοσύνης προς την χώρα, βοηθούν την ανάκαμψη, αλλά χωρίς μια ενδογενή, γενναία αναπτυξιακή προσπάθεια, δεν επαρκούν.

του Νίκου Ρόη, συντονιστή του Τμήματος Βιομηχανίας του ΣΥΡΙΖΑ*

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Μιλώντας για ένα σοβαρό θέμα, όπως είναι οι ξένες επενδύσεις στη χώρα μας, οφείλω να υπενθυμίσω πως μια από τις βασικές αξίες της ζωής είναι «η άρνηση κάθε άρνησης» και να τονίσω ότι καμιά άποψη για την οικονομία, αλλά και για τη κοινωνία γενικότερα, δεν έχει τη θέση της απόλυτης αλήθειας.
Η Ελλάδα, έχει ανάγκη όλων των τύπων και μεγεθών επενδύσεων, εγχώριων και ξένων
.


Οι ξένες επενδύσεις, δεν είναι ανεξάρτητες από το μοντέλο της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας και το ίδιο το μοντέλο δεν είναι ανεξάρτητο του τόπου και του χρόνου που εφαρμόζεται. Κατά συνέπεια, καθορίζοντας το είδος του παραγωγικού μοντέλου που θέλουμε, προσδιορίζουμε εν μέρει και ποιο τύπο επενδύσεων πρέπει να ακολουθήσουμε.

Μια καταφανής απόδειξη για το λαθεμένο μοντέλο ανάπτυξης και παραγωγής των προηγούμενων δεκαετιών είναι τα χιλιάδες ρημαγμένα εργοστάσια, από το ένα άκρο της Ελλάδας έως το άλλο, που κραυγάζουν για την κατασπατάληση δημοσίων και ιδιωτικών πόρων και την αστοχία ( μη τη χαρακτηρίσουμε διαφορετικά) της αναπτυξιακής πολιτικής που ακολουθήθηκε. Μια πρώτη διαπίστωση από την κατάληξη όλων αυτών των παραγωγικών εγκαταστάσεων είναι ότι δεν έχουν καμιά τύχη οι επενδύσεις, όσο μεγάλες και εάν είναι, όταν δεν ακολουθείται μια σωστή στρατηγική ανάπτυξης, προσαρμοσμένη στις πραγματικές ανάγκες και δυνατότητες του τόπου.

Οι ξένες επενδύσεις είναι δυο κατηγοριών:

· Οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις (Α.Ξ.Ε.) που αφορούν ολοκληρωμένα επενδυτικά σχέδια, από το σχεδιασμό έως την υλοποίηση, ανεξάρτητα μεγέθους. Αυτές οι επενδύσεις είναι απαραίτητες για τη χώρα μας, αρκεί να καλύπτουν πραγματικές ανάγκες υποκαθιστώντας εισαγωγές ή να προσφέρουν νέες υπηρεσίες, που στοχεύουν σε καινοτόμα προϊόντα, υψηλής ποιότητας, ανταγωνιστικά στις διεθνείς αγορές δηλ. εξαγώγιμα και να βρίσκονται εντός του παραγωγικού σχεδιασμού και οράματος μας.

· Οι Έμμεσες Ξένες Επενδύσεις (Ε.Ξ.Ε.) που αφορούν εξαγορά μετοχών σε υπάρχουσες οικονομικές οντότητες ή συγχωνεύσεις εταιρειών, δημόσιων ή ιδιωτικών, σε πάνω από 10% των αξιών τους .

Όταν πρόκειται για μια απλή εξαγορά ενός ποσοστού της επιχείρησης ή για συγχώνευση εταιρειών, χωρίς να ακολουθήσει κάποιο σχέδιο επέκτασης και ανάπτυξης, το μόνο που μπορούμε να ευχηθούμε, σαν κοινωνία, στους συμμετέχοντες είναι «καλά κέρδη».

Εάν όμως την επένδυση ακολουθεί ένα σχέδιο επέκτασης, ενδιαφέρει το οργανωμένο κράτος να τη στηρίξει και να την κατευθύνει, σύμφωνα με τα δικά του σχέδια και οράματα. Κλασσική περίπτωση, είναι αυτή τη στιγμή, η αγορά ακίνητων και όχι μόνο.


2. ΚΙΝΗΤΡΑ ΚΑΙ ΚΡΙΤΗΡΙΑ

Ποια είναι όμως τα κίνητρα που θα προκαλέσουν μια οικονομική οντότητες ιδιωτική ή δημόσια , να αποφασίσει μια επένδυση, να επιλέξει τον τόπο μας, να τη σχεδιάσει και να την υλοποιήσει;

· Πρώτα είναι το κέρδος, γιατί χωρίς όφελος κανείς δεν παίρνει το ρίσκο να «σπαταλήσει» χρήματα σε μια ξένη χώρα. Η χώρα μας παρουσιάζει τεράστιες ευκαιρίες ανάπτυξης και ως εκ τούτου, επικερδών επενδύσεων σε μεγάλους τομείς της οικονομίας πχ μεταποίηση, ενέργεια, αγροτοδιατροφικο, τουρισμό.

· Δεύτερος λόγος είναι ο γεωστρατηγικός σχεδιασμός. Όλα τα κράτη και οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες κάνουν επενδύσεις, εκτός από τους προφανείς οικονομικούς λόγους και για λόγους πολιτικού επηρεασμού, με οφέλη για το δικό τους στρατηγικό σχεδιασμό. Θέτοντας αυτή την παράμετρο με όρους καθαρά λαϊκούς - «το μαγαζί είναι γωνία» - η χώρα μας είναι κόμβος δικτύων μεταφορών και ενέργειας , έχοντας μακροχρόνια μια σταθερή πολιτική, σε θέματα συμμαχιών και διεθνών οργανισμών, προφανώς και τα δυο κίνητρα συνυπάρχουν. Εντούτοις, τα κίνητρα αυτά από μόνα τους δεν καθιστούν την χώρα μας Ελντοράντο για επενδύσεις, αλλά υπάρχουν βασικά κριτήρια που καθορίζουν το που και το πόσο κάποιος θα επενδύσει δηλαδή προωθούν την υλοποίηση μιας ξένης επένδυσης.

Τα βασικά κριτήρια είναι:
· Η ύπαρξη σταθερού και φιλικού οικονομικού και κοινωνικού περιβάλλοντος

Πρέπει να υπάρχουν θεσμοί και κανόνες που θα ισχύουν σε βάθος χρόνου και ταυτόχρονα θα υπηρετούν τον πολίτη. Η συνεχής αλλαγή αυτών των κανόνων είναι καταστροφική για την οικονομία και την παραγωγή.

Τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζονται προκειμένου να ικανοποιηθεί αυτό το κριτήριο είναι:

1) Λειτουργικό και ευέλικτο κράτος στην υπηρεσία του πολίτη:

Δυστυχώς μετά τόσα χρόνια και πολλές προσπάθειες, λίγα έχουν γίνει όχι μόνο σε θεσμικό επίπεδο, αλλά κύρια στην αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού, με κανόνες αξιοκρατίας, διαφάνειας και λογοδοσίας.
2) Πάταξη της διαφθοράς :
Έργο τιτάνιο γιατί εμπλέκονται πάντα δυο που έχουν συμφέρον να μην κοινοποιηθεί η πράξη και λογοδοτήσουν στη κοινωνία. Μόνο με θεσμικά μέτρα, όμως, είναι αδύνατον να χτυπηθεί ο χρηματισμός. Πρέπει να εμπλακεί ενεργά όλη η κοινωνία για να έχουμε ορατά αποτελέσματα.
3) Σταθερό φορολογικό και ασφαλιστικό θεσμικό πλαίσιο:
Στην παρούσα φάση δεν προσθέτω και δίκαιο γιατί δυστυχώς, οι μνημονιακές υποχρεώσεις της Ελλάδας προς το παρόν το καθιστούν ανέφικτο, παραμένει όμως το ζητούμενο. Τουλάχιστον, ας σταματήσουμε τις συνεχείς αλλαγές , ας αυτοδεσμευτούμε ότι μέχρις εδώ, όχι άλλη κατρακύλα, ώστε μελλοντικά να γίνουν αλλαγές μόνο προς το βέλτιστο.
4) Σταθερές εργασιακές σχέσεις, με κανόνες που θα τηρούνται και θα ελέγχονται.

· Η διαθεσιμότητα ανθρώπινου δυναμικού που θα έχει ικανότητα, γνώση, εμπειρία να υλοποιήσει και να κάνει βιώσιμη την επένδυση.

Το εκπαιδευτικό μας σύστημα παράγει εξειδικευμένους τεχνολόγους και επιστήμονες που καλύπτουν όλους σχεδόν τους παραγωγικούς κλάδους που υπάρχουν στην Ελλάδα αλλά και αυτούς που μπορούν να αναπτυχθούν. Υπάρχει ένα ανθρώπινο δυναμικό με εμπειρία στην επιχειρηματικότητα και στη διοίκηση, ακόμα και σήμερα που η οικονομία έχει συρρικνωθεί. Αυτό οφείλεται στο υπάρχον μοντέλο άσκησης επιχειρηματικής δραστηριότητας όπου κυριαρχούν οι μικροϊδιοκτήτες,
Αυτή η επιχειρηματική εμπειρία σε συνδυασμό με την εκτεταμένη ακόμη τεχνική/εμπειρική γνώση και λοιπή τεχνογνωσία θα πρέπει να αξιοποιηθούν, για να αναπτυχθούν στη χώρα μεσαίου ή μικρού μεγέθους, ευέλικτες και ποιοτικές παραγωγικές μονάδες.

· Η διαθεσιμότητα φυσικού πλούτου, που θα τροφοδοτεί με καλής ποιότητας και φτηνές πρώτες ύλες τις σχετικές επενδύσεις
.

Ο αγροτικός τομέας και ο ορυκτός πλούτος μπορούν να δώσουν πρώτες ύλες στη μεταποίηση και ώθηση στην ανάπτυξη. Η Ελλάδα έχει τα μεγάλα συγκριτικά πλεονεκτήματα α) ενός πλούσιου σε χλωρίδα και πανίδα, διαφοροποιημένου γεωμορφολογικά χώρου και β) ενός ήπιου κλίματος που ευνοεί την παραγωγή μιας μεγάλης ποικιλίας και υψηλής ποιότητας αγροτικών προϊόντων. Ο ορυκτός πλούτος είναι σημαντικός για το μέγεθος μας και ποικίλος και μπορεί να τροφοδοτήσει πολλές αλυσίδες αξίας.


Κοιτώντας τα λάθη του παρελθόντος, οργανώνουμε το μέλλον


Κάθε χώρα, πρέπει να αποφασίσει ποια ανάπτυξη επιθυμεί, προσαρμοσμένη στις ανάγκες της και στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Και αυτή η απόφαση είναι βαθειά πολιτική.
Η αρνητική εμπειρία των προηγούμενων ετών μπορεί να μας προσδιορίσει το είδος των επενδύσεων που δεν συνάδουν με το επιθυμητό οικονομικό μας μοντέλο, χωρίς δογματικές προσηλώσεις και εμμονές. Αυτές είναι:

· Οι επενδύσεις σε πάγια κεφαλαιουχικά αγαθά, που δεν οδηγούν σε παραγωγή νέων καινοτόμων προϊόντων αλλά στηρίζονται σε εισαγόμενες πατέντες και τεχνολογίες επεξεργασίας, έστω και εάν λύνουν παραγωγικά προβλήματα της στιγμής, γιατί είναι ξεπερασμένες και επικίνδυνες.
· Οι επενδύσεις σε μηχανολογικό εξοπλισμό που δεν θα ενσωματώνουν εγχώρια μεταποίηση και εξειδικευμένα προϊόντα στη διαδικασία παραγωγής.
· Η επικέντρωση μόνο στη μείωση του κόστους, και όχι στην αύξηση της αξίας παραγωγής.
· Ο προσανατολισμός επενδύσεων μονομερώς στην παραγωγή φτηνού μαζικού προϊόντος. Αυτό είναι λάθος, στην συγκεκριμένη συγκυρία, γιατί χρειάζονται τεράστιοι πόροι που στην παρούσα φάση δεν έχουμε, χωρίς να δίνουν την ανάλογη παραγωγή πλούτου και θέσεων εργασίας που έχει τεράστια ανάγκη η χώρα. Ταυτόχρονα κάποιες χώρες, λόγω θέσεως και εμπειρίας , θα το παράγουν πάντα καλύτερα από εμάς.


3. Η ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Οι ξένες επενδύσεις δεν είναι πανάκεια που θα γιατρεύσει όλες τις παθογένειες της ανάπτυξης. Είναι μια ένδειξη εμπιστοσύνης προς την χώρα, βοηθούν την ανάκαμψη, αλλά χωρίς μια ενδογενή, γενναία αναπτυξιακή προσπάθεια, δεν επαρκούν.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι ροές κεφαλαίων για ΞΑΕ είναι λίγο πάνω από το 30%. Στη χώρα μας, το ποσοστό αυτό είναι δραματικά μικρότερο, ενώ ταυτόχρονα κατευθύνονται κυρίως σε υπηρεσίες και κτηματαγορά. Έστω και εάν ελπίζουμε να πλησιάσουμε τον παγκόσμιο μέσο όρο, εντούτοις τα 2/3 των προσπαθειών ανάκαμψης πρέπει να ξεκινήσουν από την εσωτερική αγορά.

Οι καθαρές εισροές ξένων κεφαλαίων στην χώρα μας, το 2016, έφθασαν τα 2,8 δις ευρώ, το μεγαλύτερο ποσό που έχει καταγραφεί από το 2008 πριν την έναρξη της κρίσης, αυξημένες κατά 82% σε σχέση με το 2015 και 14% σε σχέση με το 2014. Παρ΄όλες αυτές τις αυξήσεις, οι επενδύσεις ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι μόλις 1,6%, δηλαδή είμαστε δραματικά πίσω από κάθε προσδοκία ανάπτυξης.

Ένα γράφημα παρουσιάζει τις εισροές σε βάθος δεκαετίας, με την διαπίστωση ότι και στις πιο καλές στιγμές της οικονομίας, η προσέλκυση ΞΑΕ ήταν υποτονική.


Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος


Τα κεφάλαια που άφησαν να φύγουν το εξωτερικό οι τράπεζες, με την ανοχή των κυβερνόντων κατά την διάρκεια της κρίσης, δύσκολα επαναπατρίζονται. Φυσικά ένα μέρος και εφόσον δοθούν κίνητρα, μπορεί να επανέλθει αλλά όχι με την μορφή παραγωγικών επενδύσεων, λόγω νοοτροπίας των κατόχων αυτών των κεφαλαίων.

Αντίθετα, παραμένουν συνεχίζοντας να επενδύουν σε σχέδια και ανθρώπους, όσοι αγωνίζονται και όσοι ακόμα μοχθούν, όσοι έχουν την αυτοπεποίθηση, τη γνώση και την εμπειρία για μια ανάπτυξη σωστά προσανατολισμένη, αλλά είναι λίγοι. Υπάρχει πάντα η μεγάλη πλειοψηφία που εγκλωβίστηκαν από την κρίση, έχουν τη διάθεση και τη γνώση να το παλέψουν, αλλά οι προηγούμενες δραστηριότητες τους δεν τους το επιτρέπουν. Πρέπει να είμαστε πιο γενναίοι στις πράξεις «απεγκλωβισμού» διότι δεν πρόκειται για απατεώνες αλλά για πολίτες που τους συνέτριψε η κρίση, να συνεχίσουμε την προσπάθεια για μια δεύτερη ευκαιρία. Από αυτήν, όλοι έχουμε να ωφεληθούμε .


Ακολουθώντας το όραμα, προτείνουμε τον στρατηγικό σχεδιασμό


Η αναπτυξιακή πολιτική και κατ΄επέκταση οι επενδύσεις πρέπει να εντάσσονται σε συγκεκριμένη στρατηγική, προσαρμοσμένη στο χρόνο και εξελισσόμενη ανάλογα με αυτόν. Τα γιουρούσια τύπου «ότι αρπάξουμε» αποδείχτηκαν καταστροφικά για τη χώρα, δημιούργησαν ένα παραμορφωμένο μοντέλο που μας οδήγησε στη σημερινή κατάσταση.

Οι επενδύσεις πρέπει να γίνουν σε αλυσίδες αξίας επικεντρωμένες στη μεγέθυνση του παραγωγικού τμήματος της χώρας, που θα στοχεύουν στην αύξηση της αξίας παραγωγής με προϊόντα ή υπηρεσίες υψηλής ποιότητας και θα τέμνονται κάθετα και οριζόντια από κλάδους και υπηρεσίες που έχουν στόχο την προώθηση καινοτόμων προϊόντων και παραγωγικών διαδικασιών. Βασικός μοχλός ανάπτυξης και επιτυχίας είναι οι συνέργειες όλων των τύπων, ενδοκλαδικά, μεταξύ παραγωγικών κλάδων και κλάδων και υπηρεσιών.

Η ανάπτυξη δεν διατάζεται, δεν επιβάλλεται, αλλά ταυτόχρονα, εάν υπάρχουν οι προϋποθέσεις, δεν εμποδίζεται. Τουλάχιστον δυο φορές τον προηγούμενο αιώνα, υπήρξε ανάπτυξη, πέρα από τις προβλέψεις κυβερνώντων και αναλυτών, από κοινωνικά στρώματα και τάξεις που δεν τους έδιναν καμιά ελπίδα Η Ιστορία φυσικά δεν επαναλαμβάνεται, αλλά το αναφέρω σαν παράδειγμα πως μια χώρα και μια κοινωνία πάντα έχει ελπίδα, με την προϋπόθεση να υπάρχει αυτοπεποίθηση για την υπέρβαση, οργάνωση και όρεξη για δουλειά.

Είναι δικαίωμα του κάθε επενδυτή να διαθέτει τα κεφάλαια του όπου αυτός νομίζει και επιθυμεί, παίρνοντας το ρίσκο αυτής της απόφασης. Είναι όμως και υποχρέωση της κοινωνίας να έχει ξεκαθαρίσει τους κανόνες και τους προσανατολισμούς της χωρίς δογματικές δεσμεύσεις, ώστε να προφυλάσσει και να προειδοποιεί τον πολίτη για το ρίσκο που παίρνει. Εάν κάποιος π.χ. προτίθεται να επενδύσει στην αυτοκινητοβιομηχανία στην Ελλάδα, με επιχείρημα ότι πολλές μεγάλες οικονομίες στηρίζονται σε αυτήν, μια πολύ μεγάλη αλήθεια πράγματι, η κοινωνία πρέπει να αναδείξει το ανέφικτο αυτής της προσπάθειας, στην παρούσα χρονική στιγμή φυσικά, αλλά εάν έχει τα αναγκαία κεφάλαια και το όραμα, κάνεις δεν πρέπει να τον εμποδίσει να κάνει την προσπάθεια.

Πώς όμως η κοινωνία και δεν αναφέρομαι στο κράτος που είναι μέρος αυτής θα προσανατολιστεί στις πραγματικές της ανάγκες και θα αναδείξει τις πραγματικές της δυνατότητες; Δυο διαφορετικά παραδείγματα θα προσπαθήσουν να πείσουν για το εφικτό αυτής της υπόθεσης.

Η χώρα μας έχει Νικέλιο με παραγωγή 20000 ton τον χρόνο, με τελικό προϊόν το σιδηρονικέλιο βασικό συστατικό για την κατασκευή ανοξείδωτου χάλυβα. Το σύνολο του εξάγεται με ζημιά γιατί η τιμή πώλησης που καθορίζεται στην αγορά του Λονδίνου είναι χαμηλότερη από το κόστος παραγωγής[1].
Μεταξύ, όμως, του σιδηρονικέλιο και μιας μεταποιητικής μονάδας για π.χ. ανοξείδωτα σκεύη οικιακής χρήσης, υπάρχουν τουλάχιστον τέσσερα άλλα στάδια μεταποίησης και αύξησης της προστιθέμενης αξίας του νικελίου, που λείπουν από τη χώρα. Το να κομπάζουμε ότι όλο το προϊόν της Λάρκο είναι εξαγώγιμο, στην ουσία βλέπουμε το δέντρο και χάνουμε το δάσος. Κανονικά εδώ και δεκαετίες έπρεπε να εξαγάγουμε τελικά προϊόντα και όχι σιδηρονικέλιο.

Ας κοιτάξουμε τώρα αυτό που θεωρείται η ατμομηχανή της οικονομίας, τον τουρισμό και τις χιλιάδες τουριστικές μονάδες που έγιναν ή που γίνονται στην χώρα.
Μια μονάδα για να δημιουργηθεί χρειάζεται πάγιες εγκαταστάσεις και αυτές απαιτούν αδρανή υλικά, μεταλλικές κατασκευές και μηχανήματα κάθε είδους. Τα αδρανή υλικά καλύπτονται σε ποσοστό περίπου 30-35% από εισαγωγές, ενώ για τα υπόλοιπα οι εισαγωγές φτάνουν το 70%. Η κρίση και το κλείσιμο βιοτεχνιών και βιομηχανιών του είδους έχουν χειροτερέψει τα ποσοστά. Για να λειτουργήσει, χρειάζεται κεφάλαια κίνησης για αναλώσιμα και υπηρεσίες. Τα αναλώσιμα εισάγονται κατά 40% περίπου και για τις υπηρεσίες είναι αδιευκρίνιστο το ποσοστό, άλλα παραμένει τεράστιο.

Δυστυχώς, η φράση «καταψυγμένος μουσακάς Κίνας» δεν είναι σύντομο ανέκδοτο αλλά μια σκληρή πραγματικότητα. Τι συμβαίνει, έγιναν ξαφνικά όλοι οι ξενοδόχοι ανθέλληνες και προτιμούν τις εισαγωγές ή οι συνθήκες τους προσανατολίζουν σε προμήθειες - πακέτα, τα οποία η ελληνική παραγωγή δεν μπορεί να προσφέρει σε μεγάλο ποσοστό;

Στην πραγματικότητα, για κάθε τουριστική επένδυση και σχετική δραστηριότητα, πάνω από το 50% των χρημάτων μέσα από διάφορες οδούς επιστρέφει στο εξωτερικό.
Τα παραδείγματα αφορούν δυο υπαρχτές αλυσίδες αξίας στην Ελλάδα, του μετάλλου και του τουρισμού. Τα παραγωγικά κενά που έχουν και η προφανής δυνατότητα της μεταποίησης να συμπληρώνει αυτά τα κενά μας δίνουν μια ιδέα πώς πρέπει να κινηθούμε. Τέτοιες περιπτώσεις υπάρχουν εκατοντάδες, μόνο που μέχρι σήμερα αντιμετωπίζονται περιστασιακά και αποσπασματικά.

Για να υπερασπιστούμε ότι δουλεύει και παράγει αξία πρέπει να «γεμίσουμε» αυτά τα κενά, να βάλουμε προτεραιότητες, να τις προτείνουμε στην κοινωνία και να έχουμε την υπομονή και την επιμονή της υλοποίησης. Εδώ δεν συζητάμε αναγκαστικά για μεγάλες επενδύσεις αλλά για πολλές μικρές σε μεταποίηση, τυποποίηση και υπηρεσίες, στις περιφέρειες της χώρας, στις οποίες θα συμμετέχει η τοπική κοινωνία και θα δίνουν προστιθέμενη αξία στα προϊόντα της.



4. ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΞΕΝΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

 

Οι επενδύσεις, στο περιβάλλον του μνημονίου, δεν μπορούν να στηριχτούν σε μεγάλες κρατικές χρηματοδοτήσεις, ούτε δημιουργώντας ένα φορολογικό και ασφαλιστικό παράδεισο.

Οι μεγάλες Ξ.Α.Ε, φέρνοντας ζεστό χρήμα από το εξωτερικό, είναι αναγκαίες για την αναζωογόνηση της ελληνικής οικονομίας, αρκεί να δημιουργούν γύρω τους, ένα ενδογενές κύμα μικρών επενδύσεων, σε υπηρεσίες και προϊόντα.
Εδώ είναι και ο κρίσιμος ρόλος του κράτους, να δημιουργήσει μια θερμοκοιτίδα τέτοιων εταιριών, μέσα από τους αναπτυξιακούς νόμους, ώστε με παράλληλες δραστηριότητες μεταποίησης και υπηρεσιών, να έχουμε πολλαπλασιαστικά συνολικά οικονομικά αποτελέσματα.

Επιστρέφοντας στο παράδειγμα του ξενοδόχου, η ανάγκη του για αγροτικά προϊόντα δεν μπορεί να ικανοποιηθεί λόγω έλλειψης ενός δικτύου προμήθειας των τοπικών αγροτικών προϊόντων υψηλής ποιότητας. Δημιουργείται δηλ. ένα κενό από το οποίο επωφελείται ο εισαγωγέας του κατεψυγμένου μουσακά από την Κίνα. Εάν δεν καλύψουμε αυτό το κενό με υπερβατικές προσπάθειες, αν δεν προσπαθήσουμε να ολοκληρώσουμε την αλυσίδα αξίας με τις ελληνικές επιχειρήσεις (ιδιωτικές, συνεταιριστικές, κοινωνικής οικονομίας) θα συνεχίζουμε να «κλαψουρίζουμε», γιατί οι ξενοδόχοι μας καταναλώνουν ξένα προϊόντα. Και φυσικά εδώ μιλάμε για μια αλυσίδα αξίας όπου έχουμε μια ηγετική θέση στην παγκόσμια οικονομία που κάθε χρόνο μεγεθύνεται και βελτιώνεται.

Τι μπορεί, λοιπόν, να γίνει στη χώρα μας- κατεστραμμένη οικονομικά, υπερχρεωμένη και σε επιτήρηση από τους δανειστές της - πώς θα συνεχίζουν να δουλεύουν τα παραγωγικά συμπλέγματα ποιες είναι οι ανάγκες τους σε επενδύσεις, σε τι μπορούν να ελπίζουν βραχυπρόθεσμα, μπορούν να αναπτυχτούν ή θα συνεχιστεί η συρρίκνωση τους;

Το σύμπλεγμα μιας αλυσίδας άξιας μοιάζει με ένα πάζλ, που αποτελείται από οριζόντιες και κάθετες γραμμές που τέμνονται, κάθε γραμμή του είναι μια παραγωγική διαδικασία ή υπηρεσία και οι τομές οι συνέργιες αυτών, που στο σύνολο τους παρουσιάζουν την εικόνα της ανάγκης που η αλυσίδα αξίας εξυπηρετεί π.χ. αγροτοδιατροφικο σύμπλεγμα. Καμία χώρα, όσο ανεπτυγμένη και αν είναι, δεν έχει όλα τα κομμάτια της εικόνας. Όσο περισσότερο το πάζλ είναι άδειο, τόσο ο αριθμός των ευκαιριών για επενδύσεις μεγαλώνει ενώ οι δυνατότητες υλοποίησης φθίνουν, ενώ σε ένα γεμάτο πάζλ, έχεις λίγες ευκαιρίες επενδύσεων αλλά με τεράστιες δυνατότητες υλοποίησης.

Οι επενδύσεις υλοποιούνται όταν:
Α) Υπάρχει μια ανάγκη που πρέπει να καλύψουν
Β) Υπάρχει η δυνατότητα υλοποίησης

Οι εγχώριες αλυσίδες αξίας δεν είναι απομονωμένες από τις αντίστοιχες στην Ευρώπη ή στον κόσμο, αποτελούν οργανικό υποσύνολο τους, συνεργάζονται ή ανταγωνίζονται μεταξύ τους και μέσα από αυτή την αλληλεπίδραση, υπάρχει η ροη ΞΑΕ παγκοσμίως γενικότερα και στη χώρα μας ειδικότερα.

Ο μηχανισμός των ροών ΞΑΕ είναι πολύπλοκος, υπακούει σε δικούς του κανόνες που σχετίζονται περισσότερο με τη γεωστρατηγική και λιγότερο με επενδυτικές ευκαιρίες Ως εκ τούτου και στην χώρα μας οι ΞΑΕ έρχονται κύρια για την γεωπολιτική θέση της. Η επιλογή της Ελλάδας έχει να κάνει κυρίως με τα μεγάλα δίκτυα ενέργειας και μεταφορών, το ηπειρωτικό και νησιώτικο ανάγλυφο και το υπέροχο κλίμα που την κάνουν παγκόσμιο τουριστικό περιορισμό.

Οι μεγάλες ξένες επενδύσεις είναι πρωτίστως έμμεσες και προσανατολίζονται σε ποσοστό πάνω από 70% σε υπηρεσίες, όπως φαίνεται και στο διάγραμμα που ακολουθεί.

Συνολικές εισροές ΞΑΕ ανά τομέα οικονομικής δραστηριότητας κατά την περίοδο 2005-2015


Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος


Συνολικές εισροές ΞΑΕ ανά χώρα προέλευσης κεφαλαίων κατά την περίοδο 2005-2015 (σε εκατομμύρια ευρώ)


Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος


Οι ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά τη διάρκεια του 2016, παραμένοντας ωστόσο, σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης. Εξάλλου, σύμφωνα με έρευνα της Ernst & Young (EY), το προηγούμενο έτος υλοποιήθηκαν 13 ξένες επενδύσεις, με άνοδο κατά 123% έναντι του 2015. Οι οκτώ πραγματοποιήθηκαν στον κλάδο των χρηματοοικονομικών, οι δύο στον κλάδο της μεταποίησης και από μία στους κλάδους της γεωργίας, των μεταφορών και επικοινωνιών και των κατασκευών.

Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται ειδικότερα στον Τουρισμό και τα Ακίνητα, τις υπό ιδιωτικοποίηση δημόσιες επιχειρήσεις, τις Τράπεζες με τις θυγατρικές τους κύρια ασφαλιστικές, το Εμπόριο και τέλος τη βιομηχανία.
Ως προς τις χώρες προέλευσης, τέσσερεις ήταν από το Ηνωμένο Βασίλειο, οι δύο από την Ιαπωνία και οι υπόλοιπες από τις Γαλλία, Ελβετία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ΗΠΑ, Ισπανία , Ολλανδία.


5. ΠΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΞΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Σχεδόν το σύνολο των ξένων επενδύσεων αφορά ΕΞΕ και γίνεται μέσα από εξαγορές πακέτων εταιριών, δημοσίων και ιδιωτικών, χωρίς ιδιαίτερες δεσμεύσεις για αναπτυξιακή πολιτική.
Πώς προκύπτει αυτό το συμπέρασμα;

Η Ελλάδα με τα μέτρα που πήρε το κράτος σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, είχε αύξηση του αριθμού θέσεων εργασίας κατά 259.673, από αυτές 111 θέσεις οφείλονται στις ξένες επενδύσεις, η σύγκριση δεν αντέχει από καμιά πλευρά. Αν σκεφτούμε τα αναμενόμενα οφέλη για την κοινωνία, σίγουρα τα δυο πρώτα είναι η αύξηση του ΑΕΠ και των θέσεων εργασίας. Διαπιστώνεται ότι στις συγκεκριμένου τύπου επενδύσεις από εισροή ξένων κεφαλαίων, δεν ικανοποιείται κανένα από τα δυο. Τον αραμπά τον τραβάνε οι εγχώριες εταιρίες, κύρια οι μεσαίες και μεγάλες, που έχουν εξωστρεφή προσανατολισμό και καινοτόμα προϊόντα.

Κατά την δεκαετία 2005-2015, όπως ήδη αναφέρθηκε, οι εισροές ξένων κεφαλαίων ήταν κυρίως προσανατολισμένες στον τριτογενή τομέα (75%).
Η ιδία ποσοστιαία κατανομή, με άλλα μεγέθη φυσικά, εμφανίζεται σε όλες τις αναπτυγμένες χώρες. Η κατανομή αυτή δεν είναι άσχετη με την ιδεολογία του νεοφιλελευθερισμού και την επικράτηση του χρηματοπιστωτικού συστήματος έναντι του παραγωγικού τμήματος της οικονομίας. Οι εισροές και οι επενδύσεις αυτές είναι μόνο κερδοσκοπικού χαρακτήρα, δεν έχουν χαρακτηριστικά μονιμότητας και μεταναστεύουν το ίδιο εύκολα όπως έρχονται, δημιουργώντας πάντα προβλήματα στην οικονομία που επενδύονται.

Κάνοντας μια κλαδική ανάλυση στο τομέα των υπηρεσιών, επιβεβαιώνεται ότι ενώ θα πίστευε κανείς πως ο τουρισμός έπρεπε να είναι ο μαγνήτης των επενδύσεων στη χώρα μας, έχει ένα ποσοστό μονό 3% του συνόλου, ενώ τα πιστωτικά ιδρύματα απορροφούν το 34%, οι επιχειρηματικές δραστηριότητες το 4% ενώ τα ακίνητα το 11%. Δυστυχώς, από τις αναλύσεις της Τράπεζας της Ελλάδας απουσιάζουν στοιχεία για το σε πόσες από τις επενδύσεις έγινε επεκτατική πολιτική και πόσες θέσεις εργασίας έφεραν.

Διάρθρωση των συνολικών εισροών ΞΑΕ στον τομέα των υπηρεσιών κατά την περίοδο 2005-2015


Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδα

Στο τομέα των υπηρεσιών, ένα μεγάλο ζήτημα είναι οι ιδιωτικοποιήσεις δημοσίων οργανισμών και εταιρειών. Η μορφή αυτών των επενδύσεων είναι ΕΞΕ και αφορούν δίκτυα μεταφορών και ενέργειας, κατά το μεγαλύτερο ποσοστό. 


Από τον χρηματοπιστωτικό χώρο, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στις ασφαλιστικές εταιρίες, θυγατρικές των τραπεζών.
Από όσα γνωρίζουμε, μόνο η Γερμανική Freeport, που εξαγόρασε τα 14 αεροδρόμια, έχει δεσμευτεί για συγκεκριμένο πρόγραμμα επενδύσεων μέχρι το 2020. Όλοι οι άλλοι αναφέρουν κάποια μεγέθη επενδύσεων, χωρίς όμως συγκεκριμένες δεσμεύσεις.
Στον ίδιο τομέα αλλά στις ιδιωτικές ΕΞΕ, αξιοσημείωτη είναι η είσοδος της μεγαλύτερης εταιρείας ξενοδοχείων στο κόσμο, που ανακαίνισε από την αρχή μια μονάδα στο Μεταξουργείο και ανακοίνωσε την λειτουργία άλλων τριών μέχρι το τέλος του χρόνου.

Αυτές είναι επενδύσεις προς τη σωστή κατεύθυνση που αυξάνουν το ΑΕΠ και τις θέσεις εργασίας. Στην ίδια κατεύθυνση είναι δυο επενδύσεις στον τουρισμό που εντάχθηκαν στη διαδικασία των στρατηγικών επενδύσεων και θα δημιουργήσουν 600 νέες θέσεις εργασίας, μετά από αξιολόγηση από την Enterprise Greece .


6. Η ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΣΤΗ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ ΜΟΧΛΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Οι επενδύσεις στη μεταποίηση πρέπει να ακολουθούν τις παραγωγικές ανάγκες της χώρας, ισχυροποιούν νέους κλάδους, παράγουν καινοτομία.
Έτσι, εγκαταλείπονται παραδοσιακοί κλάδοι, που είχαν στρεβλά αναπτυχθεί μέσα σε λάθος παραγωγικό μοντέλο.
Οι επενδύσεις γίνονται σε προϊόντα που στο μεγαλύτερο μέρος τους αντικαθιστούν εισαγωγές και οι αλυσίδες αξίας που ανήκουν είναι ισχυρές στην εσωτερική αγορά.

Τις αλυσίδες αξίας τέμνουν, οριζόντια και κάθετα, κλάδοι παραγωγής και υπηρεσιών και κάθε κόμβος είναι ένας κρίκος που τις δυναμώνει, τις κάνει αποτελεσματικές και δρα πολλαπλασιαστικά στην οικονομική ανάπτυξη.
Σε όλες τις αλυσίδες, αυτό που δημιουργεί διάχυση στο οικονομικό αποτέλεσμα, είναι οι παραγωγικοί κόμβοι και ιδιαιτέρα αυτοί της μεταποίησης.
Οι υπηρεσίες διευκολύνουν, πολλαπλασιάζουν, είναι απαραίτητες αλλά από μόνες τους, χωρίς παραγωγικούς κλάδους, το μόνο που δημιουργούν είναι στρεβλώσεις.

Στην προηγούμενη δεκαετία, πρωταθλητές σε ΑΞΕ και ΕΞΕ ήταν ο φαρμακευτικός κλάδος που ανήκει στα χημικά, τα τρόφιμα και ποτά και τα μεταλλικά προϊόντα.
Μελλοντικές επενδύσεις έχουν ανακοινώσει η Philip Morris International - Παπαστράτος για καινοτόμο προϊόν και 400 νέες θέσεις εργασίας, η Αθηναϊκή Ζυθοποιία για νέα προϊόντα προς εξαγωγή, η Vivechrom και η Barilla Hellas.

Διάρθρωση των συνολικών εισροών ΞΑΕ στην μεταποίηση κατά την περίοδο 2005-2015



Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδας

Δυστυχώς, η ποσότητα και η ποιότητα των επενδύσεων στη μεταποίηση στην χώρα μας, απέχουν πολύ από το είναι επαρκείς για να αποτελέσουν μοχλό ανάπτυξης.

Οι ΑΞΕ είναι σχεδόν άγνωστο όνομα προς το παρόν, ενώ για τις ΕΞΕ υπάρχουν ευκαιρίες σε καλές εταιρίες με μέλλον που σήμερα είναι σε κρίση και ζητούν επενδυτές, αλλά αυτοί περιμένουν «σαν τα κοράκια» να πέσει και άλλο η αξία τους.

Όλη η προσπάθεια επανεκκίνησης γίνεται από εγχώριες εταιρίες με εξωστρεφή χαρακτηριστικά που συνεχίζουν να επενδύουν στα οράματα τους ρισκάροντας πολλαπλά επειδή το γενικότερο περιβάλλον (οικονομικό, θεσμικό, χρηματοδοτικό) δεν είναι αρκούντως φιλικό.


Λύσεις υπάρχουν και συνδέονται με τις πραγματικές ανάγκες και δυνατότητες του τόπου

Το μεγάλο ερώτημα στην εισροή των ξένων επενδύσεων είναι ο συγκερασμός δυο τάσεων.

Από τη μια, της ανάγκης της Ελλάδας για παραγωγικές επενδύσεις, σε κενά των αναπτυγμένων αλυσίδων αξίας ή εκείνων σε ανάπτυξη και τη δημιουργία νέων, εκεί που έχουμε ανθρώπινο κεφάλαιο, υλικά και υποδομές.
Από την άλλη, της επιλογής των κεφαλαίων που εισρέουν ως ΕΞΕ λόγω γεωγραφικής θέσης της χώρας και των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης.
Δυστυχώς, οι περισσότερες από αυτές είναι ευκαιριακές και με την πρώτη ευκαιρία, όταν θα έχουν δημιουργήσει την υπεραξία που θέλουν, θα αποσυρθούν στην έδρα τους ή θα μεταφερθούν σε άλλες αγορές.

Λύση με ένα μαγικό ραβδί δεν υπάρχει, αντίθετα όλες οι λύσεις θέλουν δουλειά, χρόνο, συναίνεση για τα οποία η οικονομική και κοινωνική κρίση δεν αφήνει μεγάλα περιθώρια.

Αρχικά, μπορούν να καταγραφούν οι κραυγαλέες ελλείψεις, τα παραγωγικά κενά που μπορούν να φέρουν άμεσα οικονομικά αποτελέσματα στον επενδυτή και είναι πολλά. Η καταγραφή πρέπει να γίνει από τους εμπλεκομένους κρατικούς και κοινωνικούς φορείς, σε περιφερειακό επίπεδο με συμμετοχή των ΟΤΑ., να δοθούν κίνητρα που δεν θα είναι μόνο χρηματοπιστωτικά, να συσχετίζονται με την τοπική ανάπτυξη ώστε να μπει μπροστάρης η τοπική κοινωνία.

Έχοντας το αναπτυξιακό όραμα, μπορούμε να παρουσιάσουμε ένα στρατηγικό σχέδιο για το τι επενδύσεις χρειαζόμαστε, ώστε να γνωρίζουν όσοι έχουν την πρόθεση να επενδύσουν, τις προοπτικές ανάπτυξης σε βάθος χρόνου και να μας εμπιστευτούν. Χωρίς ένα τέτοιο σχέδιο, το μόνο που μπορούμε να περιμένουμε, είναι ευκαιριακά γιουρούσια, όπως έγιναν όλα τα προηγούμενα χρόνια.



*Νίκος Ρόης 

 Συντονιστής του Τμήματος Βιομηχανίας ΣΥΡΙΖΑ

ΥΓ Ευχαριστώ την Μαρία Μανδαράκα για την πολύτιμη βοήθεια


[1] Τα Ελληνικά νοικοκυριά ανέρχονται σε περίπου 6000000 και έχουν ανάγκη για την καθημερινή διατροφή τους από τουλάχιστον δυο κατσαρόλες, ένα τηγάνι, ένα ταψί, διαφορά μπρίκια ,κουταλιά, μαχαίρια, πιρούνια κ.λπ. όλα από ανοξείδωτο χάλυβα. Μια πολύ πρόχειρη και σίγουρα συντηρητική προσέγγιση, έχουν ανάγκη από 20 kgr ανοξείδωτου χάλυβα υψηλής ποιότητας, δηλαδή 120000ton χάλυβα συνολικά, με το πραγματικό νούμερο να είναι πολύ μεγαλύτερο.



πηγή tvxs.gr