Οι προϋποθέσεις για ένα νέο αριστερό κόμμα

του Χρήστου Τσακόπουλου*

Τα κομμουνιστικά κόμματα είχαν ευαγγέλιο τις θέσεις του Λένιν για την εξουσία του κόμματος νέου τύπου-πρωτοπορία, αντί της μαρξικής θέσης για την εξουσία της τάξης (προλεταριάτο, εργατική τάξη).

Οι λενινιστικές θέσεις, μαζί με τη μεθερμήνευση των μαρξικών, κλείστηκαν στο σταλινικό δόγμα, ως θρησκεία, με την ονομασία «μαρξισμός-λενινισμός». Όλες οι σοβαρές θεωρητικές αναλύσεις, από μαρξιστική σκοπιά, συμφωνούν ότι οι λενινιστικές θέσεις (το κόμμα στην εξουσία για λογαριασμό της τάξης) δεν οικοδόμησαν σοσιαλισμό, αλλά ένα πρωτοφανές ταξικό, κοινωνικό μόρφωμα.

Το κράτος, ταυτισμένο με το κόμμα, ήταν συνεχώς ενισχυόμενο, αντί της σταδιακής του απονέκρωσης. Η κομματικοκρατική γραφειοκρατία αποτελούσε την ελίτ της εξουσίας. Η γενική κρατική ιδιοκτησία, που είχε αποτέλεσμα την αποξένωση των εργαζομένων από το αποτέλεσμα της εργασίας τους, αποτελούσε την οικονομική βάση της ελίτ εξουσίας. Ο μαρξισμός-λενινισμός ήταν η επίσημη κρατική ιδεολογία και το ευαγγέλιο πίστης των κομμουνιστικών κομμάτων.

Σήμερα, μετά τις καταρρεύσεις και την ιστορική εξέταση των κομμουνιστικών καθεστώτων, η λενινιστική στρατηγική, ως μαρξιστική εκδοχή για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού, έχει συνολικά απορριφθεί. Εχουν απορριφθεί η στρατηγική των σταδίων που οδηγεί στην εξουσία του κόμματος, η διδασκαλία του για το κόμμα νέου τύπου και η θεωρία του περί του αδύνατου κρίκου. Ομως, παράλληλα οι θεωρίες αυτές κυριαρχούν ακόμη στα παραδοσιακά αριστερά κόμματα. Ιστορικά, έχει επίσης απορριφθεί και η καουτσκική πρόταση της 2ης διεθνούς των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων, όπως και οι τροτσκιστικές και μαοϊκές εκδοχές.

Σήμερα, πρέπει εξ αντικειμένου να δεχθούμε ότι τα αριστερά κόμματα που παραμένουν στην εξουσιαστική λενινιστική στρατηγική και στις λενινιστικές θέσεις για το κόμμα, καθώς και τα αρχηγικά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, δεν έχουν σχέση με τη σοσιαλιστική προοπτική, αλλά συνδέονται είτε με αυταρχικά καθεστώτα είτε με τη διαχείριση του καπιταλισμού.

Ενα νέο σύγχρονο αριστερό κόμμα της σοσιαλιστικής προοπτικής πρέπει να υπερβαίνει στη συγκρότηση και τη στρατηγική του τα παλιά κόμματα.

Να είναι αμεσοδημοκρατικό και κινηματικό.

Όλες οι εξουσίες στο κόμμα να ανήκουν στη βάση.

Τα εκτελεστικά όργανα να αποτελούνται από μέλη άμεσα εκλεγμένα από τη βάση (π.χ. από νομαρχιακές συνελεύσεις των μελών) και να είναι ανακλητά.

Το κόμμα να είναι στην εσωτερική του λειτουργία μοντέλο της σοσιαλιστικής κοινωνίας που προγραμματικά προτείνει. Εκτός από την πολιτική δράση πρέπει να ασκεί και πολιτισμική δραστηριότητα.

Να είναι φορέας ενός εναλλακτικού πολιτισμού.

Βασικό στοιχείο της στρατηγικής του να είναι ο δημοκρατικός δρόμος των δομικών και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, για τον σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερία. Η άμεση δημοκρατία, η αυτοδιαχείριση και η πολιτική κοινωνία των πολιτών ως η εναλλακτική, στο καπιταλιστικό κράτος, εξουσία.

* Πολιτικός μηχανικός, πηγή: Ελευθεροτυπία, 3/8/10

η συνέχεια και τα σχόλια, εδώ...