Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2012

Η ενοποίηση της Ευρώπης οφείλεται στην πίεση των αγορών



του Γιόσκα Φίσερ*
από την ppol.gr

Εδώ και δύο χρόνια, η μια ευρωπαϊκή σύνοδος μετά την άλλη ολοκληρώνονται με διαβεβαιώσεις πως - επιτέλους! - πάρθηκαν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να τιθασευτεί η κρίση χρέους της ευρωζώνης

Τις περισσότερες φορές οι αποφάσεις αυτές εμφανίζονται δημοσίως ως ρηξικέλευθες, αν και στην πραγματικότητα μόνο αυτό δεν είναι. Αυτό που ακολουθεί κατά κανόνα είναι να καλμάρουν κάπως οι αγορές για ένα τριήμερο, πριν ξεκινήσει άλλος ένας γύρος της κρίσης.
Ακριβώς επειδή οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποδείχθηκαν τόσο ανεπαρκείς να ελέγξουν την κρίση, το κόστος της αντιμετώπισής της έχει αυξηθεί. 
Μια ευκόλως ελέγξιμη στην πραγματικότητα κρίση στην Ελλάδα επετράπη να εξελιχθεί σε ζήτημα ζωής ή θανάτου για όλα τα κράτη-μέλη της περιφέρειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και άρα το σύνολο του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Εδώ είχαμε μια επίδειξη ανικανότητας των κρατικών πολιτικών, για την οποία ως επί το πλείστον ευθύνεται η Γερμανίδα καγκελάριος 'Ανγκελα Μέρκελ (Angela Merkel).
Πράγματι, πριν τη σύνοδο της ΕΕ του Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες, η αξιοπιστία του «ευρωπαϊκού συμβουλίου» είχε φτάσει σε τέτοια επίπεδα που κανείς δεν φαινόταν να παίρνει στα σοβαρά τις αποφάσεις του. Ατυχώς, το βέτο που πρόβαλε το Ηνωμένο Βασίλειο στις προτεινόμενες αλλαγές στη συνθήκη της Λισαβόνας επισκίασε κάθε τι άλλο και η δυσπιστία του κοινού και των χρηματαγορών για τη διαιρεμένη Ευρώπη φαίνεται πως επιτάθηκε περαιτέρω.

Αλλά όσοι μιλάνε για διάσπαση της ΕΕ λένε ανοησίες. 


Κανείς Βρετανός πρωθυπουργός δεν θα ήταν ποτέ εις θέση να προσυπογράψει μια συνθήκη που θα δημιουργούσε τη δημοσιονομική ένωση της ΕΕ, χωρίς να τη θέσει υπό την έγκριση των Βρετανών με δημοψήφισμα, πράγμα που θα εντέλει εξανάγκαζε το Ηνωμένο Βασίλειο να αποχωρήσει από την ΕΕ. Κι αυτό κανείς ηγέτης της ΕΕ με σώας τας φρένας δε θα το ήθελε. 
Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει κάθε συμφέρον να τερματιστεί η κρίση και να διατηρηθεί ισχυρό το ευρώ, ακριβώς όπως τα κράτη-μέλη της ηπειρωτικής Ευρώπης χρειάζονται τη Βρετανία εντός ΕΕ.
Οπότε ήταν σαφές εδώ και μήνες πως κάθε νομική εξέλιξη που θα ωθούσε την Ευρώπη προς την δημοσιονομική της ένωση, όσο απαραίτητη κι αν είναι, δεν μπορεί να γίνει πράξη παρά εκτός του πλαισίου της συνθήκης της Λισαβόνας, σε διακυβερνητική βάση, στο επίπεδο των ΕΕ-17 (των κρατών-μελών της ευρωζώνης) ή κάποιας μορφής ΕΕ-17+, όπως ακριβώς κι έγινε. 

Επιπλέον, οι οιμωγές περί «διάσπασης» της Ευρώπης παραγνωρίζουν μια πραγματικότητα: πως η ΕΕ και η νομισματική ένωση προχωρούν εδώ και πολύ καιρό με διαφορετικές ταχύτητες.
Το βρετανικό βέτο -και το πανδαιμόνιο που προκάλεσε- είναι άρα κάτι που η μεν Ευρώπη μπορούσε να έχει αποφύγει, ενώ ο Κάμερον (Cameron) σύντομα θα μετανιώσει που προσέφερε εαυτόν ως πολιτικό όμηρο στους οπισθοδρομικούς ευρωσκεπτικιστές του κόμματός του. 
Κάθε τι που τους ενισχύει, αποδυναμώνει παράλληλα την επιρροή του Ηνωμένου Βασιλείου εντός ΕΕ. Πόσο μάλλον που η σύνοδος των Βρυξελλών άνοιξε το δρόμο για μια δημοσιονομική ενοποίηση των ΕΕ-17+. 
Αν η νέα συνθήκη συμφωνηθεί ως το Μάρτιο του 2012 και προσυπογραφεί μέσα σε λίγους μήνες, η ΕΕ θα έχει κάνει ένα αξιοσημείωτο βήμα προς τα εμπρός και θα βρίσκεται πια ένα μόνο βήμα πριν την πλήρη πολιτική της ενοποίηση που θα ακολουθήσει σύντομα, αν η Ευρώπη θέλει πραγματικά να ξεπεράσει για τα καλά την τρέχουσα κρίση.

Αν η αξιοπιστία των πρόσφατων αποφάσεων των Βρυξελλών παραμένει χαμηλή, αυτό δεν οφείλεται μόνο στη συσσωρευμένη αναξιοπιστία και στη φασαρία με το βρετανικό βέρο, αλλά και στην προφανή απουσία κάθε μέτρου παρέμβασης στην τρέχουσα κρίση. 

Αλλά κι αυτή η εντύπωση είναι παραπλανητική.
Αρκεί μια απλή ανάγνωση των αποφάσεων των Βρυξελλών για να αντιληφθεί κανείς αμέσως πως η Γερμανία και τα άλλα εύπορα κράτη-μέλη της ΕΕ έλαβαν όλα τα μέτρα εξασφάλισης της σταθερότητας και όλες τις εγγυήσεις που ζητούσαν, πράγμα που δεν τους επιτρέπει να συνεχίσουν να αρνούνται τη λήψη μέτρων καταπολέμησης της κρίσης, συμπεριλαμβανομένης της παροχής ουσιωδών οικονομικών εγγυήσεων. 
Η πρόσφατη σύνοδος των Βρυξελλών έθεσε τα θεμέλια για τη δημοσιονομική ενοποίηση της ΕΕ, στην οποία θα συμπεριλαμβάνεται παράλληλα ένα σύμφωνο σταθερότητας αλλά και το -εξίσου σημαντικό- σύμφωνο δημοσιονομικής αξιοπιστίας. 
Στη Γερμανία, αυτό φαίνεται να μην το έχει συνειδητοποιήσει κανείς ακόμα.Βραχυπρόθεσμα το σύμφωνο δημοσιονομικής αξιοπιστίας θα το υλοποιήσει η «ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα» (ΕΚΤ) η ανεξαρτησία της οποίας θα διατυμπανιστεί για μια ακόμα φορά από το Βερολίνο, παρέχοντάς του το ευρωπαϊκό φύλλο συκής που χρειάζεται για τις εσωτερικές πολιτικές ισορροπίες. 
Από την άποψη αυτή η Μέρκελ οφείλει να είναι ευγνώμων στον Κάμερον και τον αντιπερισπασμό που προκάλεσε στις Βρυξέλλες.

Αλλά σε ποιον οφείλουμε πραγματικά ευγνωμοσύνη για την πρόοδο της Ευρώπης; Μήπως αυτή οφείλεται στη σωφροσύνη των Ευρωπαίων πολιτικών ηγετών, ιδίως στο παράδοξο ζευγάρι «Μερκοζί» της Μέρκελ με το Γάλλο πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί (Nicolas Sarkozy);
Δυστυχώς όχι: η πρόοδος οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στην πίεση που ασκούν οι ως επί το πλείστον κακόβουλες χρηματαγορές. 


Ακριβώς όπως ο πρώην Ιταλός πρωθυπουργός Σίλβιο Μπερλουσκόνι (Silvio Berlusconi) δεν εκθρονίστηκε από τους πολιτικούς του αντιπάλους, αλλά από τους νευρικούς επενδυτές, είναι οι αγορές και όχι οι Ευρωπαίοι ηγέτες, που ανοίγουν το δρόμο στην ευρωπαϊκή δημοσιονομική και πολιτική ενοποίηση.
Δεν υπάρχει κανένας λόγος να μας χαροποιεί το γεγονός αυτό. 

Αντιθέτως υπογραμμίζει την αδυναμία των Ευρωπαίων ηγετών και την απουσία εκ μέρους τους της επαρκούς στρατηγικής αντίληψης και του αναγκαίου πολιτικού θάρρους που θα τους επέτρεπαν να αντιμετωπίσουν την κρίση της ευρωζώνης χαλιναγωγώντας τις χρηματαγορές.


Joschka Fischer είναι πρώην υπουργός εξωτερικών της Γερμανίας (1998-2005) κι ιστορικός ηγέτης των «πρασίνων» της Γερμανίας

1 σχόλιο:

  1. Ή πάμε σε ενοποίηση ή σε διάλυση. Το θέμα πώς βλέπουν την ενοποίηση οι γαλλογερμανικές (κι όχι μόνο) υπερεθνικές επιχειρήσεις.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Θέλετε να βάλετε ενεργό link στο σχόλιό σας; BlogU