Τετάρτη 2 Δεκεμβρίου 2015

Η πρόκληση της Εγχώριας Προστιθέμενης Αξίας ως Αναπτυξιακού Εργαλείου για την Ενδογενή Παραγωγική Ανασυγκρότηση


του Αλέξανδρου Οικονομίδη*

Ομιλία στα πλαίσια του συνεδρίου «Παραγωγική Ανασυγκρότηση στην Ελλάδα: Μελετώντας το παρελθόν, σχεδιάζουμε το μέλλον»

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
  1. Που πατάει αυτός ο τόπος; - Ποια είναι η ταυτότητά του;
  2. Σύγχρονη Τεχνολογία και Μεταποίηση στην Ελλάδα.
  3. Εθνική Ανεξαρτησία και Εγχώρια Αμυντική Βιομηχανία. .
  4. Για ένα σχεδιασμένο βιομηχανικό προϊόν υψηλής προστιθέμενης αξίας «κατά παραγγελία».
  5. Κατεύθυνση ενός νέου αναπτυξιακού σχεδίου με κορμό τη μεγιστοποίηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας.
  6. Προσδιορισμός του Δείκτη της Εγχώριας Προστιθέμενης Αξίας (ΕΠΑ).
  7. Πλεονεκτήματα της πρότασης.
  8. Αναγκαιότητα υιοθέτησης ενός ενδογενούς παραγωγικού μοντέλου.
  9. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: Περιγραφή και υπολογισμός του Δείκτη της Εγχώριας Προστιθέμενης Αξίας.








1. Που πατάει αυτός ο τόπος; - Ποια είναι η ταυτότητά του;


Είμαστε μια γενιά, που έχει ευτυχώς ακόμη ζωντανές εμπειρίες από ένα άλλο πραγματικό παραγωγικό πρότυπο.

Οι δεκαετίες του '50,60 και μέχρι τα μέσα του 70, δεκαετίες δηλαδή που πολλοί από εμάς τις έχουμε ζήσει, δημιούργησαν ένα πραγματικό οικονομικό πλεόνασμα μέσω της απολύτως ενδογενούς ανάπτυξης της εποχής αυτής.

Η βιοτεχνική ανάπτυξη των δεκαετιών αυτών, χαρακτηριστικό των οποίων ήταν  η πολυμορφία και συνύπαρξη πολυάριθμων διαφορετικών μεταποιητικών μονάδων, μηχανουργείων, νικελωτήριων, τσαγκάρικων, χυτηρίων, ξυλουργείων, γαζωτήριων, τσαντάδικων, ραφτάδικων και τόσων άλλων, σε πολύ μικρές αστικές περιοχές, (Ψυρρή, Βοτανικός, Πειραιάς[1]...), δημιούργησε μια απίστευτη συνέργεια των μονάδων αυτών μεταξύ τους, για την κατασκευή ενός τελικού προϊόντος.

Όλοι αυτοί οι μαστόροι τεχνίτες βιοτέχνες, όταν ξεκινήσανε δεν είχαν χρήματα, τεχνολογικό εξοπλισμό και μέσα, δεν είχαν cash flow & business plan, οι τράπεζες ήταν ουσιαστικά ανύπαρκτες γι αυτούς, αλλά αυτό που είχαν ήταν ο λόγος και το ήθος στην αγορά,  και αυτά δεν κληρονομούντο αλλά κερδίζονταν μέρα με την ημέρα.
Το προσωπικό τους δεν αποτελούνταν από βιομηχανικούς εργάτες, αλλά συνήθως νέους που τους εκπαίδευαν για να γίνουν και αυτοί τεχνίτες. 

Οι πιο άξιοι μαστόροι, άνοιγαν δικό τους «μαγαζί» παίρνοντας σαν  μοναδικό προικιό, τις περισσότερες φορές, βοήθεια από τα ίδια τα πρώην αφεντικά τους.

Για τους τεχνίτες αυτούς δεν υπήρχε κάτι το μη κατασκευάσιμο.
Πες μου τι ζητάς και εγώ θα βρω τον τρόπο να στο κατασκευάσω!
Η συνέργεια των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, υποστηριζόμενες από τεχνικές σχολές στις οποίες δίδασκαν οι καλύτεροι μαστόροι και τεχνίτες, ήταν στα αλήθεια και ο κορμός της ενδογενούς ανάπτυξης της εποχής εκείνης.
Ανάπτυξη που δεν στηρίχθηκε σε ξένα κεφάλαια, σε κανένα σχέδιο Μάρσαλ, αλλά στη υπεράνθρωπη κινητοποίηση του ελληνικού λαού μετά τον εμφύλιο, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου ήταν αποκλεισμένο από τον ευρύτερο κρατικό μηχανισμό, και όχι μόνο, λόγω κοινωνικών φρονημάτων.
Αυτή η ενδογενής ανάπτυξη της εποχής θα άξιζε όντως να μελετηθεί, όχι μόνο ως ένα ακόμη ιστορικό γεγονός, αλλά ως υπόδειγμα για τη διέξοδο από αυτή τη σημερινή κρίση.

2. Σύγχρονη Τεχνολογία και Μεταποίηση στην Ελλάδα


Βασικό χαρακτηριστικό της ελληνικής βιομηχανίας είναι το πολύ μικρό μέγεθος των παραγωγικών μονάδων. Συγκεκριμένα, ο  τομέας της Μεταποίησης αποτελείται από επιχειρήσεις που  στη συντριπτική τους πλειοψηφία (96,5%) είναι πολύ μικρές (1-9 απασχολούμενοι)[2].
Στην Ελλάδα οι μεταποιητικές βιοτεχνίες, λόγω ακριβώς του μικρού τους μεγέθους, σχεδόν ποτέ δεν είχαν τα απαραίτητα κεφάλαια για μεγάλες επενδύσεις. Οι παραγγελίες και οι ανάγκες που είχαν να εξυπηρετήσουν, ήταν πολύ μικρές σχετικά με τις αντίστοιχες βιομηχανίες της αναπτυγμένης δύσης.
Οι επενδύσεις που υλοποιούσαν, δεν αφορούσαν μεγάλες γραμμές παραγωγής αλλά μηχανολογικό εξοπλισμό που μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και επανα-προγραμματισθεί εύκολα και σε μικρό χρόνο. Τα μηχανήματα αυτά τα τροποποιούσαν μόνοι τους (με πραγματικές «πατέντες») ώστε όχι μόνο να τα προσαρμόζουν στην εκάστοτε παραγωγική ανάγκη που τους παρουσιαζόταν αλλά κυρίως για να αυξήσουν την παραγωγικότητα αυτών παραβιάζοντας τις περισσότερες φορές τις ίδιες τις προδιαγραφές και τα όρια που έθεταν οι ξένοι οίκοι.
Η Ελλάδα είναι από τις πρώτες χώρες που εισήγαγε, από τις αρχές της δεκαετίας του 80, καθοδηγούμενες ηλεκτρονικά εργαλειομηχανές CNC. Τα προγράμματα Σχεδιασμού και Παραγωγής μέσω Ηλεκτρονικών Υπολογιστών CAD/CAM εγκαταστάθηκαν πολύ σύντομα.
 Η σύγχρονη παραγωγική τεχνολογία διαχύθηκε και ενσωματώθηκε στις ελληνικές βιοτεχνίες πολύ γρήγορα, λόγω του ότι ήδη διαθέταμε τεχνίτες και μαστόρους με πολύ  υψηλό επίπεδο τεχνογνωσίας.
Η μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων εργαζόμενων προέρχονταν από τις ανώτερες τεχνικές σχολές. Η εμπλοκή τους με προϊόντα και τεχνολογίες διαφορετικών κλάδων, τους παρότρυνε και ταυτόχρονα τους υποχρέωνε να αναπτύξουν από πολύ νωρίς την αντίληψη δημιουργικής σύνθεσης των διαφόρων τεχνολογιών, σε αντίθεση με τους συναδέλφους τους στο βιομηχανικό βορρά, όπου εξειδικεύονταν συνήθως σε μία τεχνολογία μέχρι το πέρας της παραγωγικής τους ζωής.

3. Εθνική Ανεξαρτησία και Εγχώρια Αμυντική Βιομηχανία

Μετά την δικτατορία σε όλη την κοινωνία και αντίστοιχα στον ελληνικό στρατό, δημιουργείται η απαίτηση και πρόταγμα για ανεξαρτησία και απεξάρτηση των αμυντικών προμηθειών από την αμερικανική και ευρωπαϊκή βιομηχανία.

Για τη μεγιστοποίηση των εγχωρίως κατασκευαζόμενων αμυντικών συστημάτων,  το υπουργείο Εθνικής Άμυνας δημιουργεί κανονισμό προμηθειών[3], κατά τα πρότυπα του αμερικανικού στρατού, με υποχρέωση τα προσφερόμενα υλικά να έχουν εγχώρια  προστιθέμενη αξία (ΕΠΑ) μεγαλύτερη του 35%.

Στους διαγωνισμούς αυτούς συμμετέχουν αρχικά εκατοντάδες μικρές μεταποιητικές βιοτεχνίες. Ο αρχικός κοινός ενθουσιασμός και θέληση των συμμετεχόντων για την εγχώρια κατασκευή, τον πρώτο καιρό δεν βασίζεται σε κανέναν τεχνολογικό εξοπλισμό, σε καμία τεχνολογική εξειδίκευση, σε καμία ενδο-επιχειρησιακή οργάνωση, αλλά αντίθετα σε μια σύνθεση όλων των ανωτέρω και ένα προσωπικό στοίχημα ότι αφού κάποιος άλλος το έχει ήδη κατασκευάσει, τότε μπορούμε και εμείς.

Η αρχική αυτή ώθηση, είχε σαν άμεση συνέπεια, την παράλληλη ανάπτυξη συγγενικών και μη κλάδων, όπως μεταλλικά, οπτικά, ηλεκτρονικά, αεροναυπηγική, τηλεπικοινωνίες, πληροφοριακά συστήματα, εκρηκτικά, χυτεύσεις υψηλής ακριβείας, πλαστικά, καλωδιώσεις, βαφές  κ.ά.
Έτσι λοιπόν αναπτύσσονται συνέργειες - συνεργασίες μεταξύ των Ελλήνων κατασκευαστών, ανάλογα με τον τομέα δραστηριότητάς τους.
Με τον τρόπο αυτό ο καθένας εξαρτάται από το έργο και την παράδοση όλων των άλλων υποκατασκευαστών - συνεργατών.

Όλα αυτά έγιναν όχι μόνο λόγω προσωπικής προσπάθειας αλλά και το σημαντικότερο διότι υπήρχε ένα συλλογικό όραμα για το μέλλον αυτού του τόπου, ένα όραμα που  ξεπερνούσε τις όποιες προσωπικές φιλοδοξίες και επέβαλε την συνεργασία του καθενός με τελικό σκοπό την κατασκευή και παράδοση του τελικού προϊόντος.

Μιας προσπάθειας που ενώ αρχικά υπερνίκησε κατά κράτος τον σκληρό και αθέμιτο ανταγωνισμό των «αντιπροσώπων-μεσαζόντων», τελικά όμως υποχώρησε κάτω από την συμμαχία αυτών με τον κρατικό μηχανισμό και τους εκάστοτε «πολιτειακούς» εκπροσώπους του[4].

Η υποχώρηση κάθε εγχειρήματος εγχώριας κατασκευαστικής διαδικασίας, ανεκόπη βιαίως, βάσει σχεδίου και από τα πάνω, από τα μέσα της δεκαετίας του 80, όταν κάποιοι αποσαφήνισαν, με βάση την ιδιοτέλεια και το απολύτως προσωπικό τους όφελος, ότι δεν τους συνέφερε να παράγουν στην Ελλάδα, μια και ...
οι ελληνικές εταιρείες δεν ήταν λόγω μεγέθους σε θέση, να προσφέρουν μίζες με τις αντίστοιχες των ξένων εταιρειών και μεσαζόντων.

Σε απλά ελληνικά, το φαινόμενο SIEMENS υπήρξε όχι η εξαίρεση, αλλά αντιθέτως ο κανόνας και η κορυφή ενός τεράστιου παγόβουνου.
Αυτό το φαινόμενο κυριάρχησε εντελώς στην οικονομική ζωή του τόπου, και όχι μόνο στις μεγάλες προμήθειες του δημοσίου, για να διαχυθεί στη συνέχεια σε ολόκληρη την κοινωνία, σε κάθε συναλλαγή στα πλαίσια της αγοράς, που και τελικά κατέστρεψε τον παραγωγικό ιστό αυτής της χώρας.

Δυστυχώς μέχρι σήμερα τίποτα δεν έχει αλλάξει, και το Κράτος συνεχίζει, με τα ίδια εργαλεία και μέσα, την καταστροφή και εξανδραποδισμό της οιαδήποτε εναπομένουσας παραγωγικής δραστηριότητας στην Ελλάδα.


4. Για ένα σχεδιασμένο βιομηχανικό προϊόν υψηλής προστιθέμενης αξίας "κατά παραγγελία"


Σημασία έχει σήμερα να παράγουμε τελικό προϊόν με υψηλή ελληνική προστιθέμενη αξία, ανεξάρτητα από το αν προβαίνουμε σε υποκατάσταση εισαγωγών ή όχι.
Δεν μπορεί να είναι ο στόχος μας να παράγουμε οδοντογλυφίδες, βίδες, ηλεκτρονικά καταναλωτικά προϊόντα κλπ.
Είναι ως εάν επειδή ο ορυκτός πλούτος της Ελλάδας είναι πλούσιος σε σημαντικά μεταλλεύματα όπως ο Βωξίτης για την παραγωγή του Αλουμινίου (Αλουμίνιον της Ελλάδος), ή το FeNi για την παραγωγή ανοξείδωτου χάλυβα (ΛΑΡΚΟ), να επιδιώξουμε να δημιουργήσουμε μεγάλα Χαλυβουργεία στην Ελλάδα. Τα εργοστάσια αυτά είναι πολύ μεγάλης έντασης κεφαλαίου, οι τιμές των προϊόντων τους τις περισσότερες φορές είναι χρηματιστηριακές, η δε παραγωγή τους και αντίστοιχα η ίδια η επιβίωσή τους, εξαρτάται από διεθνείς παράγοντες και γεωπολιτικές καταστάσεις. Ο παγκόσμιος κανόνας σήμερα είναι αυτά είτε να εξαγοράζονται από κολοσσούς, είτε να μεταναστεύουν, είτε να κλείνουν μην αντέχοντας τον διεθνή ανταγωνισμό.
Ένα σύγχρονο προϊόν σπάνια ανήκει σε ένα και μόνο κατασκευαστικό κλάδο. Αυτό έχει σχεδόν εκλείψει εδώ και κάμποσα χρόνια. Η όποια εξειδίκευση σε μεμονωμένους κλάδους πλέον είναι παρωχημένη.
Το επιτυχημένο εμπορικά προϊόν iPod και μετέπειτα iPhone, δεν εξαρτήθηκε από την ικανότητά της Apple να δημιουργήσει νέες πρωτότυπες τεχνολογίες, αλλά από τις οργανωτικές ικανότητές της στην σύνθεση (integration) δύο ήδη προσβάσιμων τεχνολογιών, το hardware και το software. Δεν είναι τυχαίο ότι η Sony παρόλο που έλεγχε εμπορικά και τις δύο τεχνολογίες, το hardware (με το Walkman και μετέπειτα το Minidisc) και το software (με τη μουσική και κινηματογραφική βιομηχανία), δεν κατάφερε πρώτη να τις ενοποιήσει σε ένα εμπορικό προϊόν.
Απέναντι στην υψηλή και «έξυπνη εξειδίκευση» που μας προτείνει η νέα βιομηχανική πολιτική της ΕΕ[5], εμείς έχουμε να προτάξουμε την ευφυή σύνθεση διαφορετικών τεχνολογικών μεθόδωνόσο και διαφορετικών μεταξύ τους τεχνικών κλάδων.

Ένα τέτοιο εναλλακτικό προϊόν, στον τόπο μας  δεν μπορεί να είναι προϊόν έντασης κεφαλαίου αλλά προϊόν γνώσης, συνέργειας και εμπειρίας.

Το προτεινόμενο μοντέλο διαπερνά οριζόντια όλους τους κλάδους της μεταποίησης. Δεν βασίζεται στη στήριξη ή εγκατάλειψη κάποιου από αυτούς, αλλά αντίθετα φέρνει στο προσκήνιο προϊόντα και διαδικασίες με υψηλή προστιθέμενη αξία, που προκύπτουν από την αξιοποίηση, τόσο με σύγχρονους, όσο και με παραδοσιακούς τρόπους, της συνέργειας ανάμεσα σε επιμέρους διαφορετικούς παραγωγικούς κλάδους.

Σήμερα στο μηχανουργείο που εργάζομαι παράγουμε μηχανολογικά συστήματα που αποτελούνται από διάφορα συνεργαζόμενα μεταξύ τους υπο-συγκροτήματα. Αυτά δεν ανήκουν αποκλειστικά και μόνο σε ένα τεχνολογικό τομέα αλλά σε πολλούς, όπως μεταλλικά μέρη, οπτικά, ηλεκτρονικά, πλαστικά, αντλίες, γρανάζια κλπ τα οποία πρέπει να συνεργάζονται και να λειτουργούν αρμονικά μεταξύ τους.

5. Κατεύθυνση ενός νέου αναπτυξιακού σχεδίου με κορμό τη μεγιστοποίηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας


Επειδή η ανάπτυξη έχει να κάνει με τους ανθρώπους και όχι με τα αντικείμενα.
Τα κύρια προτάγματα ενός άλλου αναπτυξιακού σχεδίου είναι:

  1. Η ανατροπή της σημερινής κυριαρχίας των υπηρεσιών από το 88% του ΑΕΠ, με αντίστοιχη ανάπτυξη και ανάδειξη του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα.
  2. Η ουσιαστική οργανική αποκέντρωση και περιφερειακή ανάπτυξη της χώρας.
  3. Η ενίσχυση της μικρής και πολύ μικρής δημιουργικής μεταποιητικής δραστηριότητας, που στηρίζεται στην μικρή ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής. Η ενίσχυση αυτή είναι η μόνη που θα δημιουργήσει πολλαπλασιαστικά νέες, «ποιοτικές» και μακροβιότερες θέσεις εργασίας.
  4. Η συνάρθρωση αυτής της αποκεντρωμένης μικρο-οικονομίας, με συμμετοχικό –δημοκρατικό τρόπο, σε υπερτοπική εθνική αλλά και διεθνή οικονομική οντότητα.
  5. Η ανάπτυξη και παραγωγή ενός  εξαγώγιμου ελληνικού ποιοτικού προϊόντος, γέννημα μιας αληθινής ενδογενούς διαδικασίας. Για μια ενδογενή εξωστρέφεια.
Οι διάφοροι αναπτυξιακοί νόμοι που εφαρμόζονται μέχρι σήμερα, συνεχίζουν να υπηρετούν απόλυτα την μέχρι τώρα καταστροφική πορεία της χώρας μας.
Αντί να στοχεύουν και σκοπεύουν στο ζητούμενο, που είναι η δημιουργία ενός ελληνικού διεθνώς εμπορεύσιμου τελικού προϊόντος, περιορίζονται στην ενίσχυση των «προθέσεων», επιδοτώντας κυρίως δαπάνες κτιριακού και μηχανολογικού εξοπλισμού (πάντα εισαγόμενου μια που δεν υπάρχει η δυνατότητα έκδοσης πιστοποιητικού για τα εγχωρίως κατασκευαζόμενα!), και πάσης φύσεως υπηρεσίες.
Το τελικό αποτέλεσμα δεν είναι άλλο από την διόγκωση του παρασιτισμού και της διαφθοράς.
Οι βασικοί στόχοι της πρότασης μας για τον αναπτυξιακό νόμο και γενικότερα ενός νέου αναπτυξιακού σχεδίου είναι:

  1. Καταργείται η υποχρέωση υποβολής επενδυτικών σχεδίων και η αναγκαιότητα έγκρισης αυτών.
  2. Η επικέντρωση στην δημιουργία προϊόντων με δείκτη Εγχώριας Προστιθέμενης Αξίας (ΕΠΑ) μεγαλύτερης του 35%.
  3. Ο αποκλεισμός της ενίσχυσης της κάθε υπηρεσίας ανεξάρτητης από το προϊόν.
  4. Οι έμμεσες ενισχύσεις (όπως μείωση φορολογίας και ασφαλιστικών εισφορών κ.ά.) θα υλοποιούνται άμεσα, από τις ίδιες τις επιχειρήσεις, μέσω των λογιστικών τους βιβλίων.

6. Προσδιορισμός του Δείκτη της Εγχώριας Προστιθέμενης Αξίας (ΕΠΑ)


Τα στοιχεία κόστους τα οποία προσμετρούνται στην ΕΠΑ είναι εκείνα που:
  • Συνδέονται με τη συνολική διαδικασία παραγωγής − κατασκευής και διάθεσης προϊόντων και κατασκευαστικών έργων, που παράγονται από την Ελληνική (Εγχώρια) Βιομηχανία – Βιοτεχνία.
  • Προσθέτουν αξία προερχόμενη από την Εγχώρια Βιομηχανία – Βιοτεχνία.
  • Προέρχονται από την ανάλωση (κόστος) των καθαρά εγχωρίων πόρων ή συντελεστών παραγωγής και διάθεσης που συμμετέχουν στην παραγωγή, συμπεριλαμβανόμενου του καθαρού προ φόρων κέρδους. Το εν λόγω κόστος είναι είτε άμεσο που αφορά αποκλειστικά την παραγωγή του συγκεκριμένου προϊόντος, είτε έμμεσο που αφορά και άλλο παραγόμενο προϊόν της συγκεκριμένης Βιομηχανίας - Βιοτεχνίας.

6.1      Ένας Αλγόριθμος που λειτουργούσε για δεκαετίες στην Ελλάδα


Οι Αμυντικές Προμήθειες του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, από τις αρχές της δεκαετίας του '80, πραγματοποιούνταν με αρχικό σκοπό και στόχο την ελληνοποίηση των αμυντικών προμηθειών, μέσω της μεγιστοποίησης της εγχώριας προστιθεμένης αξίας, με εφαρμογή του δείκτη της ΕΠΑ.
Για τον σκοπό αυτό υπήρξαν διάφορα δημοσιευμένα ΦΕΚ, με τελευταίο μόλις το 2008[6], με το οποίο  λειτούργησαν οι Αμυντικές Προμήθειες για τις εγχώριες βιομηχανίες - βιοτεχνίες, μέχρι το 2009 όπου καταργήθηκε με νόμο Βενιζέλου.
Στο ΦΕΚ αυτό περιγράφονταν πλήρως οι συντελεστές του δείκτη.
Για τη εφαρμογή του περιγραφόμενου τύπου, ως «Ελληνικής Κατασκευής» θεωρείται το προϊόν που παράγεται στην Εγχώρια Βιομηχανία - Βιοτεχνία και έχει ΕΠΑ ίση ή μεγαλύτερη του 35% (>=35%).
Ο Δείκτης ΕΠΑ υπολογίζεται βάσει του παρακάτω τύπου:

                                                          α + β + γ + δ + ε + στ + η +κ - μ 
     Δείκτης ΕΠΑ = 100 x    _______________________________
                                                                          π

όπου[7]:
α Αξία πρώτων και βοηθητικών υλών που παράγονται εγχωρίως.
β=  Αξία ημικατεργασμένων ή ημιτελών προϊόντων και «μερών» που παράγονται εγχωρίως
γ =     Αξία των υλικών που χρησιμοποιούνται και σε άλλες γραμμές παραγωγής
δ =     Άμεσα-έμμεσα εργατικά
ε =     Διοικητικές αμοιβές
στ =   Γενικά Βιομηχανικά Έξοδα
η =     Κόστος αποσβέσεων που προσμετράται στην ΕΠΑ
κ =    το καθαρό προ φόρων κέρδος  στη συγκεκριμένη αξία του πωληθέντος προϊόντος
μ =    Εκροές μερισμάτων εκτός χώρας
π =    Αξία πώλησης

7. Πλεονεκτήματα της πρότασης
  1. Ο δείκτης της ΕΠΑ από ποσοτικό στοιχείο μετατρέπεται σε πολιτικό πρόταγμα. Επαναφέρει και επανατοποθετεί την ανάπτυξη της εγχώριας παραγωγής σε ζήτημα που αφορά ολόκληρη την κοινωνία, όπως συνέβαινε σε όλη την ιστορία του ελληνικού έθνους.
  2. Επιτρέπει και επιβραβεύει την αυτενέργεια των παραγωγών στη δημιουργία τελικού εγχώριου προϊόντος, πέρα και πάνω από τις όποιες κρατικές τομεακές στρατηγικές και εξειδικεύσεις.
  3. Επικεντρώνει στην ενδογενή ανάπτυξη, μέσω της δημιουργίας προϊόντων εγχωρίως κατασκευαζόμενων με οιονδήποτε τρόπο.
  4. Η ενίσχυση στις επιχειρήσεις γίνεται με βάση τις πραγματικές πωλήσεις των προϊόντων τους και όχι με βάση της προθέσεις.
  5. Καταργεί την αναγκαστική προσφυγή σε τραπεζικά ιδρύματα για την έκδοση εγγυητικής.
  6. Απαλλάσσει τις επιχειρήσεις από την υποχρέωση υποβολής κοστοβόρων επιχειρησιακών σχεδίων.
  7. Εξαλείφει τη γραφειοκρατία και τη διαφθορά. Δεν χρειάζονται πλέον οι διάφοροι δημόσιοι φορείς, επιτροπές, σύμβουλοι και παρατρεχάμενοι.
  8. Επιβραβεύει τη δημιουργία  φορολογητέων κερδών, μια και αυτά συντελούν στη μεγέθυνση του δείκτη της ΕΠΑ.
  9. Η ενίσχυση βασίζεται σε αντικειμενικά κριτήρια και δεν εξαρτάται από εξωτερικούς παράγοντες, όπως το χρόνο της καταβολής αυτής, ώστε αυτή να παράγει άμεσα αποτελέσματα στη λειτουργία της επιχείρησης.
  10. Οι ελαφρύνσεις είναι αναλογικές, σύμφωνα με τις πωλήσεις του συγκεκριμένου προϊόντος, δυναμικές και όχι στατικές, δηλαδή υπολογίζονται ανά έτος και όχι όπως με τον παρόντα νόμο άπαξ ανά επένδυση.
  11. Δεν επιβαρύνει τη δημοσιονομική θέση της χώρας, ενώ η ίδια παροχή της ενίσχυσης δεν επηρεάζεται από την κατάσταση ρευστότητας του δημοσίου.
  12. Δημιουργείται ηλεκτρονικό σύστημα καταγραφής πρωτογενών κοστολογικών στοιχείων για κάθε επιχείρηση που παράγει εγχώρια προϊόντα, με σκοπό την περαιτέρω επεξεργασία και αξιοποίησή τους για την δημιουργία δημόσιων πολιτικών.
  13. Δημιουργείται σήμα στην ετικέτα κάθε προϊόντος με την αναγραφή του ποσοστού της ΕΠΑ. Με αυτόν τον τρόπο ο καταναλωτής θα γνωρίζει και θα επιλέγει, όχι μόνο με το κριτήριο της τιμής, αλλά και του ποσοστού της εγχώριας κατασκευής.
  14. Δημιουργείται  Δημόσιος Κανονισμός Προμηθειών με βασικό κριτήριο τον Δείκτη της ΕΠΑ.

8. Αναγκαιότητα υιοθέτησης ενός ενδογενούς παραγωγικού μοντέλου

Σήμερα η οικονομική, και όχι μόνο, κρίση μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μοναδική ευκαιρία, για να εξετάσουμε τις πραγματικές αιτίες της «κακοδαιμονίας» μας και επιτέλους να σταθούμε στ’ αλήθεια στα δικά μας πόδια, δηλαδή στη δική μας παραγωγική υπόσταση και αυτοδυναμία

Είμαστε ένας μικρός λαός που μπορούμε να κάνουμε θαύματα, εκεί που οι άλλοι σήμερα αδυνατούν λόγω μεγέθους και μιας βιομηχανικής αντίληψης αιώνων. Εκεί έγκειται η δυνατότητα μας να υπερβούμε την κρίση.

Η μικρή ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής καθιστά εδώ εφικτή τη συγκρότηση ενός εναλλακτικού παραγωγικού τομέα τεχνολογικής αιχμής και μικρού μεγέθους σε παγκόσμια κλίμακα, που εκμεταλλεύεται τις ρωγμές και τα κενά του μαζικού μοντέλου.

Αυτός ο τομέας, λόγω ακριβώς του μικρού του μεγέθους, δεν αφορά σήμερα τις προτεραιότητες του παγκοσμιοποιημένου κεφαλαίου, το οποίο στρέφεται αποκλειστικά σε επενδύσεις μεγάλου μεγέθους και αντίστοιχου οικονομικού αποτελέσματος.

Είναι ένας δρόμος εναλλακτικός στον κυρίαρχο, που δεν αφορά καθόλου κεφάλαια, ξένες επενδύσεις, χωροταξικά σχέδια, υπερτοπικές συγκεντρώσεις, μεγαλεπήβολα και έξω από μας μεγέθη.

Η συναίσθηση της ζωτικής για τη χώρα μας σήμερα κρισιμότητας μιας τέτοιας παραγωγικής κατεύθυνσης, οδηγεί στην εξίσου ζωτική ανάγκη προστασίας των υλικών όρων που θα την στηρίξουν, δηλαδή των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, των αυτοαπασχολούμενων παραγωγών, των μαστόρων και του επιστημονικού δυναμικού της χώρας.

Η μέγιστη δυστυχία του τόπου προκύπτει από το γεγονός του ότι η πλειοψηφία του πολιτικού προσωπικού της χώρας μας δεν γνωρίζει τίποτε για τις παραγωγικές δυνατότητες της πατρίδας μας, και επομένως αδυνατεί να καταλάβει την ενδογενή ανασυγκρότηση και τη δημιουργία ελληνικού προϊόντος με υψηλή προστιθέμενη αξία. Αναζητά εναγωνίως  την λύση των προβλημάτων μας  σε εξωγενείς και μόνον παράγοντες. Μικρή σημασία έχει αν ο παράγοντας αυτός ονοματίζεται Αγορές ή Ευρώπη των λαών.

Σχέδιο παραγωγής ενδογενούς πλούτου δεν φαίνεται στον ορίζοντα. Αυτό συνιστά και την δραματική έλλειψη εθνικής παραγωγικής στρατηγικής, είτε στα πλαίσια του ευρώ είτε και εκτός αυτού.

Μια χώρα με ανεργία που φθάνει στο 30%, με σοβαρή υπογεννητικότητα, με χρεοκοπημένη οικονομία του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, με μοναδικό σκοπό την αύξηση των φορολογικών εσόδων, χωρίς να έχει σχέδιο, όραμα και ελπίδα για το αύριο, καμία ανακεφαλαίωση των τραπεζών, κανένα συνταξιοδοτικό σχέδιο και κανένα κούρεμα του δημόσιου χρέους δεν πρόκειται να σταματήσει τη διάλυση αυτής της ίδιας της χώρας και την απώλεια της όποιας εναπομείνουσας εθνικής μας ανεξαρτησίας.


Αλέξανδρος Οικονομίδης
Μαθηματικός - Μηχανουργός, 
Ιδρυτικό μέλος του Ινστιτούτου Ενδογενούς Παραγωγικής Ανασυγκρότησης ΙΝ.Ε.Π.Α.


Σημειώσεις -παραπομπές:

[1] "Αναμνήσεις από τα μαθητικά μου χρόνια" του Κυριάκου Δημ. Καραντζή
«Η περιοχή του Πειραιώς στη οποίαν ευρίσκοντο τα μηχανουργεία, τα λεβητοποιεία, και τα χυτήρια ορειχάλκου και χυτοσίδηρου, άρχιζε από την Δραπετσώνα, και τελείωνε στην οδόν Ρετσίνα! Στη περιοχή αυτήν υπήρχαν τα περίφημα εργοστάσια κατασκευής πετρελαιομηχανών του Μαλκότση και του ΑξελούΤα Μηχανουργεία, του Ροντήρη και Στρουμπούλη, του Δαμασκινού, του Μιλιόνη, του Σωτηρόπουλου, του Καουκάκη, του Ζούλια, του Λαλιάμου, του Πετσάλη και πάρα πολλά άλλα! Άστραφτε και βρόνταγε κατά το κοινώς λεγόμενο η περιοχή αυτή του Πειραιά από απόψεως τεχνολογικής παραγωγικότητος υψηλού επιπέδου, που σε συνδυασμόν με την λειτουργίαν των περίφημων νυχτερινών σχολών Μηχανικών και Ηλεκτρολόγων Εμπορικού Ναυτικού και Ξηράς που υπήρχαν τότε και ακτινοβολούσαν από κύρος και προκοπή, δημιουργείτο το Μέγα και Δυνατόν εκείνο ρεύμα της Τεχνολογικής προόδου, συμβάλλοντας πλουσιοπάροχα στην ύπαρξη της ευημερίας αλλά και στη διατήρηση του υψηλού κύρους που πρέπει απαραιτήτως να υπάρχουν στην πατρίδα μας!»

[2] Μελέτη ΓΣΕΒΕΕ με στοιχεία μέχρι 2007. Η κατάσταση μετά το 2007 είναι σαφές ότι έχει τροποποιηθεί δραματικά.

[3] Ως γνωστόν το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας οργανώθηκε στη διάρκεια της Δικτατορίας από τις Αμερικανικές υπηρεσίες, με δύο όμως βασικά θετικά χαρακτηριστικά:
1.     Υπήρχε κανονισμός προμηθειών με σαφείς όρους. Δεν σήμαινε ότι ήταν τέλειος, αλλά ήταν ίδιος για όλους και για τον κάθε συμμετέχοντα. Βασικό στοιχείο των ελληνικών προμηθειών αποτελούσε ο δείκτης της Εγχώριας Προστιθέμενης Αξίας .
2.     Υπήρχε Πρωτόκολλο Αλληλογραφίας. Δεν υπήρχε περίπτωση να στείλεις επιστολή και να μην λάβεις σύντομα τεκμηριωμένη απάντηση, δεν υπήρχε περίπτωση η επιστολή να «χαθεί», ενώ αυτός που σου απαντούσε έφερε και την ευθύνη και δέσμευε την υπηρεσία του.
[4] Ο Γιάννης Ροντήρης περιγράφει με συγκλονιστικό τρόπο, στα μέσα της δεκαετίας του 50, την χαριστική βολή στο τομέα κατασκευής ελληνικών εργαλειομηχανών, σε επιστολή του προς την τότε κυβέρνηση. «Έκθεσις Περί Της Ελληνικής Σιδηροβιομηχανίας και των ληπτέων μέτρων διά την σωτηρίαν της». http://endogenis.blogspot.gr/2015/11/t.html#more

Αναφέρει  χαρακτηριστικά:
«Η Ελληνική Σιδηροβιομηχανία, κατ’ αντίθεσιν προς ό,τι γίνεται εις τα άλλα κράτη διά την προστασίαν του σοβαρωτάτου τούτου κλάδου της παραγωγικότητος μια χώρας, ουδέποτε έτυχεν έστω και της παραμικρής προστασίας ιδία από δασμολογικής απόψεως ή βοηθήματος τινός διά να δυνηθή να αντεπεξέλθη εις τον οξύτατον ξένον ανταγωνισμόν.
Εάν συγκρίνωμεν το τι καταβάλλουσιν δι’ εισαγωγικούς δασμούς τα υφάσματα και τα διάφορα είδη ιματισμού και τα τσιμέντα ακόμη διά να συντηρηθούν και αναπτυχθούν αι σχετικαί εντόπιαι βιομηχανίαι προκαλείται έντονος αποκαρδίωσις διά την πλήρη εγκατάλειψιν της Ελληνικής σιδηροβιομηχανίας.
Αλλά δεν είναι μόνον τούτο. Παρατηρείται ακόμη και μια συστηματική τάσις διώξεως της Ελληνικής σιδηροβιομηχανίας εκ μέρους διαφόρων τεχνικών υπηρεσιών αυτού τούτου του κράτους. Η δίωξις ταύτη έχει φθάσει μέχρι του σημείου ώστε να γίνωνται δημοπρασίαι μηχανημάτων και να αναφέρηται ρητώς εις τας προκηρύξεις ότι η προμήθεια τούτων πρέπει να γίνει εκ του εξωτερικού. Αυτός ο ολέθριος ρόλος μερικών Ελλήνων τεχνικών προξενεί πράγματι κατάπληξιν και ως μόνον δικαιολογητικόν απομένει ότι ούτοι απομακρυθέντες τελείως εκ της πραγματικής δημιουργικής εργασίας του Μηχανουργείου παρέμειναν μόνον διεκπεραιωταί εγγράφων εις τα διάφορα δημόσια γραφεία και ούτω, λόγω αγνοίας και φόβου ευθυνών, συντελούσης και της ξενομανίας των την οποίαν απεκόμισαν από τας εν τω εξωτερικώ σπουδάς των, φοβούνται και περιφρονούν τα Ελληνικά κατασκευάσματαΕν συνεχεία επέπεσεν επί της ατυχούς αυτής βιομηχανίας το Κράτος με την βαρυτάτην φορολογίαν του επί όλων των σταδίων της δραστηριότητός της.
Τέλος η παντελής έλλειψις πιστώσεων, οι υψηλοί τόκοι, τα υπερβολικά βάρη των διαφόρων ασφαλιστικών ταμείων, αι πάσης φύσεως εισφοραί και επιβαρύνσεις επί των ημερομισθίων ως και αι διάφοροι δυσχερείς τελωνειακαί διατυπώσεις όσον αφορά τας επισκευάς πλοίων, κατέστησαν πλέον αδύνατον την συνέχισιν της δραστηριότητος των Μηχανουργείων»

και αλλού
"Μεταξύ τούτων ατυχώς ήτο και το γεγονός ότι πολλοί νέοι εν Ελλάδι, ορμώμενοι από την επιθυμίαν να δημιουργήσουν κάτι, επεδόθησαν εις την επιστήμην του μηχανικού-μηχανολόγου αλλά, βλέποντες, μετά την αποφοίτησίν των από τας ανωτάτας σχολάς, τον σκληρόν αγώνα τον οποίο ηγωνίζετο η Ελληνική σιδηροβιομηχανία, αντί να τραπώσιν εις την δημιουργικήν εργασίαν της εν Ελλάδι κατασκευής μηχανημάτων μετεβλήθησαν εις αντιπροσώπους ξένων οίκων, παραιτούμενοι της φιλοδοξίας να γίνουν οι ίδιοι, εις τον τόπο τους, κατασκευασταί. Δεν δύναταί τις , βεβαίως, με ελαφράν την καρδίαν να τους μεμφθή, εάν ληφθή υπ’ όψιν η αδιαφορία του κράτους διά τον ζωτικόν τούτον κλάδον της βιομηχανικής δραστηριότητας του τόπου, όστις, ούτω, ήρχισε να περιπίπτη εις πλήρη μαρασμόν μη προσφέρων ανάλογον πεδίον δράσεως εις τους νέους. 
Η απασχόλησις αύτη του αντιπροσώπου, πολύ εύκολος αλλά πολύ ολίγον τιμητική δι’ ένα επιστήμονα απέφερεν άκοπα κέρδη και ώθησεν ούτω και πολλούς άλλους να τραπώσιν προς αυτήν. 
Το συμφέρον των ανθρώπων τούτων ήτο φυσικά η δυσφήμισις των Ελληνικών κατασκευών και η διά παντός μέσου προστασία των έξωθι εισαγομένων μηχανημάτων των οποίων είχον την αντιπροσωπείαν. Αι ενδιαφερόμεναι δια την εισαγωγήν εις την χώραν μας των μηχανουργικών των προϊόντων Κυβερνήσεις των ξένων χωρών, έχουσαι και συνεπικούρους τους Έλληνας τεχνικούς και αντιπροσώπους των, συνήψαν μετά της Ελλάδος εμπορικάς συμβάσεις και διεμόρφωσαν τοιαύτας συνθήκας τελωνειακών επιβαρύνσεων ώστε να είναι δύσκολος και δαπανηρά η εισαγωγή πρώτων υλών σιδηροβιομηχανίας και πολύ εύκολος και ευθηνή η εισαγωγή έτοιμων μηχανημάτων."
"....και θα συμβάλουν ούτω εις την προαγωγήν του μηχανικού πολιτισμού της χώρας μας..."

[5] Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με θέμα: «Μια ισχυρότερη ευρωπαϊκή βιομηχανία για την ανάπτυξη και την οικονομική ανάκαμψη» (Βρυξέλλες 10.10.2012/COM (2012) 582)

[6] Ελληνική Προστιθέμενη Αξία (ΕΠΑ) επί των προμηθειών Αμυντικού Υλικού των Ενόπλων Δυνάμεων. Αριθμ. 248297 ΦΕΚ 1225 του 2008.http://www.mod.mil.gr/images/stories/pdf/YA-248297_2008.pdf
Ο νόμος αυτός, ο οποίος είναι συνέχεια άλλων νόμων, καταργήθηκε το έτος 2009, με πρόφαση την εφαρμογή της Οδηγία 2009/81/ΕΚ, η οποία ενσωματώθηκε στο Εθνικό μας Δίκαιο (ν.3978/2011) αφήνοντας έτσι στην τύχη τους τις 100ντάδες Ελληνικές Μικρές επιχειρήσεις του ΣΕΚΠΥ (Συνδέσμου Ελλήνων Κατασκευαστών Αμυντικού Υλικού Άμυνας και Ασφάλειας). Ωστόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κατά το διάστημα Αύγουστος 2011-Μάρτιος 2013:
·       Το 92% των συμβάσεων που υπογράφτηκαν από τα κράτη-μέλη αφορούσε ανάθεση στην εγχώρια βιομηχανία τους, ενώ
·       σε αξία συμβάσεων, χρήματα που παρέμειναν στη ίδια τη χώρα προκήρυξης των διαγωνισμών, το αντίστοιχο ποσοστό ανέρχεται σε 97% [βλ.Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών - Ευρωπαϊκή άμυνα - Βιομηχανικά θέματα και θέματα αγοράς - Για να χαραχθεί μια πολιτική της ΕΕ στον τομέα του αμυντικού εξοπλισμού. Commission staff working document on defense COM(2013)542 final tab.12-13].

Είναι σαφές ότι οι χώρες της «αναπτυγμένης» Ευρωπαϊκής Δύσης, προστατεύουν ακόμα και σήμερα την εγχώρια Βιομηχανία τους.
[7] Ακολουθεί ανάλυση των συντελεστών στο παράρτημα.

[8] Οι ορισμοί της Εγχώριας Προστιθέμενης Αξίας, η τεκμηρίωση και επικαιροποίηση των συντελεστών έγινε με τη βοήθεια και τη συμβολή της καθηγήτριας Ζωής Γεωργαντά.
[9] UNDP (2008). Creating Value for All: Strategies for Doing Business with the Poor.
[10] United States Census Bureau (1999). “Texas” 1997 Economic Census, May (σελ.2)
[11] Victoria Salin, Juan A. Atkins, and Omar Salame (2002). “Value Added in Food Manufacturing and Retailing: A Ratio Analysis of Major U.S. States” Agricultural Economics, available in http://ageconsearch.umn.edu/bitstream/27619/1/33010136.pdf  (28 September 2015)
[12] Nichols, John and H.L. Goodwin (1993). “Value Added: What is it?” Speech at the 30th annual meeting of the Texas Section of the American Society of Agricultural Engineers, October 20.  και
Holcomb, Rodney (2001). “Value Added Products, Inc.: An Interdisciplinary Approach to Product and Industry Development”. Seminar at Texas A&M University, September 21.

[13] United States Census Bureau (1999). “Texas” 1997 Economic Census, May. (Ως παράδειγμα μεταξύ άλλων, για τον κλάδο των τροφίμων βλέπε την αναφορά [σελ. 6], όπου εισάγεται ο Δείκτης Εγχώριας Προστιθέμενης Αξίας για τον κλάδο των μεταποιημένων τροφίμων και ερμηνεύεται ως «πόσα δολάρια ΠΑ παράγονται για κάθε δολάριο παραδοτέου προϊόντος μεταποιημένων τροφίμων»). 

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ[8]
Περιγραφή και υπολογισμός του Δείκτη της Εγχώριας Προστιθέμενης Αξίας, ΕΠΑ

Η σημασία της ΕΠΑ
Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν μιας οικονομίας (ΑΕγχΠ) αντιπροσωπεύει το άθροισμα της προστιθέμενης αξίας από όλους τους παραγωγούς του.
Η προστιθέμενη αξία είναι η ακαθάριστη αξία της παραγωγής των παραγωγών μείον την αξία των ενδιάμεσων αγαθών και υπηρεσιών που καταναλώνονται κατά την παραγωγή, πριν από τον υπολογισμό της ανάλωσης πάγιου κεφαλαίου στην παραγωγή. Η συνεισφορά κάθε κλάδου στην παραγωγή της οικονομίας υπολογίζεται με βάση την προστιθέμενη αξία του κλάδου.
Κατ΄ αναλογία, σε επίπεδο επιχείρησης, η  προστιθέμενη αξία μετρά τη συμβολή της επιχείρησης στην εγχώρια παραγωγή της χώρας.
Εξ ορισμού, η προστιθέμενη αξία μετρά επίσης τα ποσά που διαθέτει η επιχείρηση για να αμείψει την εργασία και το κεφάλαιο που κινητοποιήθηκαν για την παραγωγή αυτή.
Σύμφωνα με το Γραφείο Στατιστικών Απογραφών των ΗΠΑ[9]  (US Census Bureau) η προστιθέμενη αξία μιας επιχείρησης ορίζεται από την εξίσωση:

Π.Α. επιχείρησης = Αξία πωλήσεων – Κόστος πωληθέντων και Υπηρεσιών τρίτων

Σύμφωνα με τον ορισμό αυτό, η προστιθέμενη αξία μιας επιχείρησης είναι η συνολική συμβολή της εργασίας, του κεφαλαίου και της Διοίκησης στην αξία (τιμή) των πωλήσεων της επιχείρησης. Με τον ορισμό αυτό καλύπτεται ξεκάθαρα η συνολική συμβολή των υπηρεσιών της εργασίας, του κεφαλαίου και της Διοίκησης της εξεταζόμενης επιχείρησης στην αξία του τελικού προϊόντος που πραγματοποιείται  με τον φυσικό μετασχηματισμό πρώτων και βοηθητικών υλών, ημικατεργασμένων προϊόντων και διαφόρων μερών-εξαρτημάτων που χρησιμοποιήθηκαν κατά την παραγωγική διαδικασία[10].

Πιο γενικά, η ΠΑ «αντιπροσωπεύει το τι προσθέτει μια επιχειρηματική δραστηριότητα στις πρώτες ύλες που αγοράζει»[11]. 
Τονίζεται ότι η δέσμευση στην ΕΠΑ έχει διαπιστωθεί εμπειρικά ότι προκαλεί εξειδικευμένες δραστηριότητες για ανάπτυξη νέων προϊόντων και επενδυτικών έργων. Ακόμα και στις ΗΠΑ, κατ’ εξοχήν οικονομία της αγοράς, τέτοιες δραστηριότητες χρηματοδοτούνται σε μεγάλο βαθμό από το Αμερικάνικο Δημόσιο[12] .

Ο Δείκτης ΕΠΑ υπολογίζεται βάσει του παρακάτω τύπου:
                                                       α + β + γ + δ + ε + στ + η +κ - μ
     Δείκτης ΕΠΑ = 100 x  _________________________________
                                                             π

όπου:
α Αξία πρώτων και βοηθητικών υλών που παράγονται εγχωρίως
(1) Πρώτες ύλες είναι τα υλικά εκείνα τα οποία μετασχηματιζόμενα δίδουν το τελικό προϊόν και αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτού (π.χ. η πρώτη ύλη του υλικού «άξονας» είναι ο χάλυβας σε μορφή ράβδου ή οι πρώτες ύλες του υλικού «ελαστικό πέλμα» είναι οι κόκκοι καουτσούκ και διάφορες άλλες χημικές ύλες).
 (2) Βοηθητικές ύλες είναι τα υλικά που δεν θεωρούνται πρώτες ύλες, πλην όμως είναι απαραίτητα, καθ’ όσον συμβάλλουν κατά την παραγωγική διαδικασία στη διαμόρφωση του προϊόντος.
(3) Εάν η πρώτη ύλη είναι εισαγόμενη και επιδέχεται κάποια μορφή προ-επεξεργασίας από την εγχώρια βιομηχανία, για τη συγκεκριμένη πρώτη ύλη απαιτείται η διαπίστωση της επιτυγχανόμενης ΕΠΑ στο εργοστάσιο του προμηθευτή, προκειμένου να υπολογισθεί η αξία της για να ληφθεί υπόψη στον προσδιορισμό του Δείκτη ΕΠΑ.
(4) Εάν η πρώτη ύλη είναι προέλευσης εξωτερικού (απόκτηση απ’ ευθείας από το εξωτερικό ή μέσω εγχώριου προμηθευτή) και δεν επιδέχεται καμία μορφή επεξεργασίας από την εγχώρια βιομηχανία, δεν λαμβάνεται υπόψη στον τύπο υπολογισμού του δείκτη ΕΠΑ.
(5) Ο υπολογισμός της αξίας των Ελληνικών πρώτων υλών γίνεται με βάση τα τιμολόγια αγοράς αυτών (καθαρή αξία μονάδας επίαπαιτούμενη ποσότητα συν αποδεκτό ποσοστό «φύρας» που προβλέπεται βάσει προδιαγραφών).
(6) Ανάλογα υπολογίζεται και η αξία των Ελληνικών βοηθητικών υλών (στην περίπτωση αυτή δεν υπολογίζεται ποσοστό «φύρας»).

β Αξία ημικατεργασμένων ή ημιτελών προϊόντων και «μερών» που παράγονται εγχωρίως
(1) Ημικατεργασμένα ή ημιτελή προϊόντα είναι εκείνα που δεν έχουν υποστεί την απαραίτητη κατεργασία για διαμόρφωση τελικού προϊόντος αλλά βρίσκονται στο τελευταίο στάδιο παραγωγής.
(2) Η εταιρεία είναι υποχρεωμένη, εάν υπάρχει υποκατασκευαστικό έργο, να συμπληρώνει το συντελεστή β μόνο με το ποσό το οποίο ανταποκρίνεται στην ΕΠΑ του υποκατασκευαστικού έργου (αυτό θα της γίνεται γνωστό από τον υποκατασκευαστή με υπεύθυνη δήλωση). Ο έλεγχος του ποσού αυτού θα γίνεται από την αρμόδια επιτροπή στις εγκαταστάσεις του υποκατασκευαστή.

(3) Η αξία των ημικατεργασμένων ή ημιτελών προϊόντων και εξαρτημάτων, τα οποία κατασκευάζονται σε υποκατασκευαστή, υπολογίζεται λαμβανόμενης υπόψη της επιτυγχανόμενης ΕΠΑ των εν λόγω προϊόντων στο εργοστάσιο του υποκατασκευαστή (η ΕΠΑ ελέγχεται όπως και του κύριου κατασκευαστή).
(4) Τα ημικατεργασμένα ή ημιτελή προϊόντα και εξαρτήματα που είναι εξ ολοκλήρου προέλευσης εξωτερικού (απόκτηση απ’ ευθείας από το εξωτερικό ή μέσω εγχώριου προμηθευτή) δεν λαμβάνονται υπόψη στον τύπο υπολογισμού του Δείκτη ΕΠΑ. απαρτιζόμενο

γ Αξία των ειδών που περιλαμβάνονται στα α και β παραπάνω και είναι ελληνικής κατασκευής,  με τη διαφορά ότι πρόκειται για μονάδες έμμεσου κόστους, δηλαδή για υλικά που χρησιμοποιούνται και σε άλλες γραμμές παραγωγής.

Στην περίπτωση αυτή, προσμετράται το 35% του κόστους ή το ποσοστό πιστοποιημένης ΕΠΑ, επί τον συντελεστή κατανομής κόστους λ (cost driver). Εάν πρόκειται για υπηρεσίες παρεχόμενες από εγχώρια εταιρεία, σχετικές με την ανάπτυξη - κατασκευή του σχετικού προϊόντος, αναγνωρίζεται το 100% του τιμολογίου προ ΦΠΑ, επί τον συντελεστή κατανομής κόστους λ. Ο συντελεστής αυτός ορίζεται ως ο λόγος της συμβατικής τιμής (τιμής πώλησης) του τιμολογίου, αφαιρουμένων των κρατήσεων και προ ΦΠΑ, του παραδοτέου προϊόντος, του οποίου υπολογίζεται η ΕΠΑ, δια του κύκλου εργασιών της εγχώριας Βιομηχανίας − Βιοτεχνίας, της τρέχουσας ή της προηγούμενης χρήσης  

Συμβατική Αξία Παραδοτέου Προϊόντος − Κρατήσεις         
 λ= _____________________________________________

                     Κύκλος Εργασιών Εταιρείας

Ειδικότερα:
  1. Στην περίπτωση που το κόστος των πάσης φύσεως ειδών - υπηρεσιών (εισαγομένων ή προμηθευομένων από υποκατασκευαστές) είναι μεγαλύτερο από 50% της αξίας της πώλησης του προϊόντος, ο αριθμητής του συντελεστή λ προκύπτει από τη διαφορά της τιμής πώλησης μείον το κόστος των εισαγομένων ή προμηθευομένων από υποκατασκευαστές υλικών και υπηρεσιών.
  2. Η μέγιστη τιμή που μπορεί να λάβει ο συντελεστής λ είναι 1.
δ Άμεσα-έμμεσα εργατικά
  1. Ως άμεσα εργατικά λογίζεται το σύνολο των μισθών και ημερομισθίων, οι επιβαρύνσεις και οι εισφορές του επιστημονικού και εργατοτεχνικού προσωπικού που αντιστοιχούν στην παραγωγή των υπό προμήθεια προϊόντων. 
  2. Είναι ευνόητο ότι το σύνολο «μισθοί-ημερομίσθια» πρέπει να προκύπτει από ανάλυση των εργατοωρών που αναλώθηκαν για την παραγωγή του συμβατικού προϊόντος κατά κατηγορία τεχνιτών και φάσεων παραγωγής, οι οποίες τεκμηριώνονται από τα επίσημα βιβλία μισθοδοσίας της επιχείρησης. 
  3. Ως έμμεσα εργατικά λογίζεται το σύνολο των μισθών και ημερομισθίων, οι επιβαρύνσεις και οι εισφορές του επιστημονικού και του εργατοτεχνικού προσωπικού που αντιστοιχούν στον έλεγχο και τη συντήρηση του μηχανολογικού εξοπλισμού, στο σχεδιασμό πρωτότυπου προϊόντος, στον ποιοτικό έλεγχο, στις μεταφορές και στην αποθήκευση των υπό προμήθεια προϊόντων. Οι δαπάνες μισθοδοσίας τεκμηριώνονται από τα επίσημα βιβλία μισθοδοσίας της επιχείρησης. 
  4. Στα έμμεσα εργατικά υπολογίζεται και η τυχόν παροχή υπηρεσιών που πραγματοποιείται από υποκατασκευαστές (π.χ. ποιοτικός έλεγχος). 
  5. Για τον υπολογισμό των άμεσων-έμμεσων εργατικών λαμβάνονται υπόψη τα ακόλουθα: 
(α) Ο χρόνος παραγωγής (χρόνος έναρξης και λήξης της παραγωγικής διαδικασίας της συγκεκριμένης σύμβασης).

(β) Οι φάσεις της παραγωγικής διαδικασίας (άμεσης-έμμεσης εργασίας).

(γ) Οι αναλωθείσες εργατοώρες (ΕΩ) ανά φάση παραγωγικής διαδικασίας.

(δ) Η αξία της άμεσης και έμμεσης εργατο-ώρας (ΕΩ), η οποία υπολογίζεται από τα βιβλία της εταιρείας.

(ε) Τα άμεσα και έμμεσα εργατικά που πραγματοποιούνται στις εγκαταστάσεις του προμηθευτή προκύπτουν από τον πολλαπλασιασμό του αριθμού των εργατοωρών της παραγράφου (γ) με την αξία της εργατο-ώρας (ΕΩ) της παραγράφου (δ).

(στ) Σε περίπτωση που υπάρχει και παροχή υπηρεσιών [παράγραφος (4)] που πραγματοποιούνται από υποκατασκευαστές (ποιοτικός έλεγχος), η αξία αυτών προστίθεται στο παραπάνω αποτέλεσμα, προκειμένου να διαμορφωθεί το τελικό ποσό των άμεσων-έμμεσων εργατικών.

ε = Διοικητικές αμοιβές 

  1. Ως διοικητικές αμοιβές λογίζεται το σύνολο των μισθών και οι επιβαρύνσεις- εισφορές για το διοικητικό προσωπικό (Γραμματείας-Λογιστηρίου) της επιχείρησης, σύμφωνα με τα επίσημα βιβλία μισθοδοσίας της επιχείρησης. 
  2. Για τον υπολογισμό των διοικητικών αμοιβών λαμβάνονται υπόψη τα ακόλουθα: 
(α) Ο χρόνος παραγωγής (χρόνος έναρξης και λήξης της παραγωγικής διαδικασίας).
(β) Ο Συντελεστής εργατοωρών [Σ(ΕΩ)] (άμεσων-έμμεσων εργατικών) που υπολογίζεται με τον παρακάτω τύπο:




Σ(ΕΩ) = {[Σύνολο ΕΩ(άμεσων-έμμεσων) αναλωθεισών στο υπόψη έργο] [Γενικό σύνολο ΕΩ(άμεσων-έμμεσων) αναλωθεισών στο χρονικό διάστημα που διαρκεί το υπόψη έργο]}

(γ) Οι αμοιβές του διοικητικού προσωπικού από την ημερομηνία της υπογραφής της σύμβασης μέχρι και της ολοκλήρωσης αυτής, βάσει των βιβλίων της εταιρείας (μισθοδοτικές καταστάσεις).

3. Οι διοικητικές αμοιβές προκύπτουν από τον πολλαπλασιασμό του ποσού της παραγράφου ε(2)(γ) με το Σ(ΕΩ) [παράγραφος ε(2)(β)].
4. Οι διοικητικές αμοιβές σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να υπερβαίνουν το 25% των άμεσων-έμμεσων εργατικών (παράγραφος δ).



στ Γενικά Βιομηχανικά Έξοδα
(1) Ως Γενικά Βιομηχανικά Έξοδα (ΓΒΕ) θεωρούνται:
(α)  Οι πάσης φύσεως παροχές τρίτων που προβλέπονται στην ομάδα 6 του Γενικού Λογιστικού Σχεδίου (ΓΛΣ), όπως: ηλεκτρική ενέργεια, νερό, τηλέφωνο, FAX, ενοίκια, ασφάλιστρα, επισκευές-συντηρήσεις, κτλ.
 (β) Οι δαπάνες διαφόρων εξόδων που προβλέπονται στην ομάδα 6 του ΓΛΣ, όπως: έξοδα μεταφορών, ταξιδιών και διαφημίσεων στον τύπο, έξοδα για αγορές εντύπων - γραφικής ύλης και υλικών άμεσης ανάλωσης (καύσιμα - λοιπά υλικά θέρμανσης), έξοδα δημοσιεύσεων, κτλ.
(2) Τα ΓΒΕ προκύπτουν από τον πολλαπλασιασμό του Σ(ΕΩ) [παράγραφος ε(2)(β)] με το σύνολο των παραπάνω δαπανών-παροχών από την έναρξη της παραγωγικής διαδικασίας έως και τη λήξη αυτής.


η = κόστος αποσβέσεων που προσμετράται στην ΕΠΑ, το οποίο είναι:
  1. Το φορολογικό κόστος αποσβέσεων των κτιριακών εγκαταστάσεων της εταιρείας που συμμετέχουν στη γενική λειτουργία της. Το προσμετρούμενο ποσό στην ΕΠΑ, προκύπτει από το γινόμενο του φορολογικού κόστους απόσβεσης των κτιριακών εγκαταστάσεων, όπως προκύπτει από τα επίσημα βιβλία της εταιρείας, επί τον ανωτέρω συντελεστή λ.
  2. Το φορολογικό κόστος απόσβεσης κεφαλαιοποιημένων υλικών ή άυλων ακινητοποιήσεων που είναι αποδεδειγμένα εγχώριας προέλευσης ή ανάπτυξης.
    1. Όταν το εν λόγω κόστος είναι έμμεσο, το προσμετρούμενο ποσόν στην ΕΠΑ είναι το φορολογικό κόστος απόσβεσης τους, όπως αυτό προκύπτει από τα επίσημα βιβλία της εταιρείας, επί τον ανωτέρω συντελεστή λ.
    2. Όταν το εν λόγω κόστος είναι άμεσο, το προσμετρούμενο ποσόν στην ΕΠΑ είναι το φορολογικό κόστος απόσβεσης τους, όπως αυτό προκύπτει από τα επίσημα βιβλία της εταιρείας.
  3. Δεν προσμετρώνται στο κόστος της ΕΠΑ αποσβέσεις που αφορούν σε πάσης φύσεως εισαγόμενα κεφαλαιοποιημένα στοιχεία.


κ = το προσμετρούμενο ποσό στην ΕΠΑ, που αφορά  το καθαρό προ φόρων κέρδος στη συγκεκριμένη αξία του πωληθέντος προϊόντος.
Σε κάθε περίπτωση, το ποσό αυτό δεν μπορεί να υπερβαίνει το μέσο ποσοστό καθαρού προ φόρων κέρδους της εταιρείας κατά την τελευταία τριετία. Στην περίπτωση πρώτου χρόνου λειτουργίας, ο υπολογισμός του μέσου ποσοστού καθαρού προ φόρων κέρδους της εταιρείας θα γίνεται με βάση τον πρώτο επίσημο Ισολογισμό της εταιρείας. Όταν η εταιρεία εμφανίζει ζημίες, το προσμετρούμενο ποσό στην ΕΠΑ είναι μηδέν (0).

μ Εκροές μερισμάτων εκτός χώρας  Όλες οι τραπεζικές κινήσεις προς το εξωτερικό που αφορούν μερίσματα των μετόχων.
π Αξία πώλησης  είναι η αξία (χωρίς το ΦΠΑ και τυχόν κρατήσεις) πώλησης του παραδοτέου προϊόντος.
Προϊόν το οποίο δεν επιδέχεται καμία επεξεργασία στις εγκαταστάσεις της εγχώριας επιχείρησης θεωρείται εισαγόμενο προϊόν και, ως εκ τούτου, κόστη που αφορούν έμμεσα εργατικά - διοικητικές αμοιβές - ΓΒΕ και αποσβέσεις δεν μπορούν να ληφθούν υπόψη για τον προσδιορισμό του Δείκτη ΕΠΑ στο συγκεκριμένο προϊόν.
Η παραπάνω μορφή του τύπου για τον Δείκτη ΕΠΑ χρησιμοποιείται και στον στατιστικό χειρισμό της Προστιθέμενης Αξίας ως Δείκτη στη μεταποίηση από τις Στατιστικές Υπηρεσίες των ΗΠΑ[13].


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Θέλετε να βάλετε ενεργό link στο σχόλιό σας; BlogU