Ασόκα Μόντι: γενναία διαγραφή χρέους έστω και τώρα για να διορθωθεί το μοιραίο ελληνικό λάθος του ΔΝΤ

Bruegel: 

Το μοιραίο λάθος του ΔΝΤ στην Ελλάδα

Στο «μοιραίο λάθος» του ΔΝΤ τον Απρίλιο του 2010 χρεώνει το ελληνικό δράμα το πρώην στέλεχος του Ταμείου και ερευνητής του Bruegel (*) Ασόκα Μόντι, προτείνοντας γενναία διαγραφή χρέους έστω και τώρα.

Ο ερευνητής του Bruegel, σε ανάλυσή του, εντοπίζει το εν λόγω μοιραίο λάθος στην απόφαση του 2010 να μην επιτραπεί στην Ελλάδα να κάνει στάση πληρωμών και καλεί το Ταμείο να «επανορθώσει» διαγράφοντας το μεγαλύτερο μέρος του χρέους.

Αναλυτικά, ο Ασόκα Μόντι γράφει:

«Τα διογκούμενα οικονομικά προβλήματα της Ελλάδας την οδηγούν να εξετάσει το έως τώρα αδιανόητο: Την αθέτηση πληρωμής δανείου προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Αντί όμως να ζητά αποπληρωμή και νέα μέτρα λιτότητας το Ταμείο πρέπει να αναγνωρίσει την ευθύνη του για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η χώρα και να διαγράψει το μεγαλύτερο μέρος του χρέους.

Οι επαχθείς υποχρεώσεις της Ελλάδας προς το ΔΝΤ, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ξεκινούν τον Απρίλιο του 2010, όταν και οι τρεις έκαναν το μοιραίο λάθος. Αντί να επιτρέψουν τότε στην Ελλάδα να κάνει στάση πληρωμών στα ανυπέρβλητα χρέη της προς τους ιδιώτες πιστωτές, επέλεξαν να τη δανείσουν για να τα αποπληρώσει πλήρως.

Τότε πολλοί είχαν ζητήσει μια άμεση αναδιάρθρωση του ιδιωτικού χρέους, κάτι που θα επέφερε ζημιές στις τράπεζες και τους επενδυτές που είχαν δανείσει την Ελλάδα. Μεταξύ αυτών ήταν και αρκετά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του ΔΝΤ, καθώς και ο Καρλ Οτο Πολ πρώην πρόεδρος της Bundesbank και από τους αρχιτέκτονες του ευρώ. Το ΔΝΤ και οι ευρωπαϊκές αρχές είχαν απαντήσει πως μια αναδιάρθρωση θα προκαλούσε παγκόσμια χρηματοοικονομική αναταραχή. Ο Πολ είχε πει με ειλικρίνεια πως αυτό δεν ήταν παρά ένα προκάλυμμα για να διασωθούν οι γερμανικές και γαλλικές τράπεζες, οι οποίες ήταν και ανάμεσα στους βασικούς υπεύθυνους της ελληνικής ανηθικότητας.

Αυτομάτως, οι εταίροι αντικατέστησαν ένα πρόβλημα με ένα άλλο. Δάνεια του ΔΝΤ και του επίσημου ευρωπαϊκού τομέα χρησιμοποιήθηκαν για να αποπληρωθούν οι ιδιώτες δανειστές. Ως εκ τούτου, παρά την καθυστερημένη αναδιάρθρωση του 2012, οι υποχρεώσεις της Ελλάδας παραμένουν μη βιώσιμες, μόνον που πλέον βρίσκονται στα χέρια του επίσημου τομέα.

Πέντε χρόνια μετά την έναρξη της κρίσης, το δημόσιο χρέος έχει εκτοξευτεί από το 130% του ΑΕΠ σχεδόν στο 180%. Την ίδια στιγμή, η βαθιά οικονομική κάμψη και ο αποπληθωρισμός έχουν πλήξει καίρια την δυνατότητα της κυβέρνησης να αποπληρώσει αυτό το χρέος.

Σχεδόν όλοι συμφωνούν πλέον πως η πίεση στην Ελλάδα να πληρώσει τους ιδιώτες πιστωτές ήταν κακή ιδέα. Η λιτότητα που απαιτήθηκε ήταν απλώς τόσο μεγάλη που προκάλεσε την κατάρρευση της οικονομίας. Το ΔΝΤ αναγνώρισε σε έκθεση του 2013 το λάθος που έκανε στην περίπτωση της Ελλάδας. Σε πρόσφατη έρευνα, το Ταμείο ανέφερε πως όταν μια κρίση απειλεί να επεκταθεί πρέπει να επιδιώκεται μια παγκόσμια λύση αντί να αναγκάζεται μια υπερχρεωμένη οικονομία να επωμιστεί όλο το βάρος. Ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, Ολιβιέρ Μπλανσάρ, προειδοποίησε πως περισσότερη λιτότητα θα πνίξει την ανάπτυξη.

Παραδόξως όμως η πρόταση του ΔΝΤ για το τι πρέπει να κάνει στο εξής η Ελλάδα παραμένει αμετάβλητη: Της ζητά να δανειστεί νέα χρήματα (αυτήν την φορά από τις ευρωπαϊκές αρχές) για να αποπληρώσει μια ομάδα πιστωτών (το ΔΝΤ) και να παραμείνει προσηλωμένη στην λιτότητα. Οι τελευταίες προβλέψεις του Ταμείου κάνουν λόγο για πρωτογενές πλεόνασμα 4,5% του ΑΕΠ, μια λιτότητα τέτοιας έκτασης που ελάχιστες κυβερνήσεις έχουν αντέξει ποτέ για σημαντικό χρονικό διάστημα.

Η προτεραιότητα πρέπει να είναι να αποτραπεί νέα βύθιση στη λιτότητα

Ακολουθώντας την Γερμανία, οι αξιωματούχοι του ΔΝΤ έχουν εναποθέσει την πίστη τους στις λεγόμενες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις – αλλαγές στην αγορά εργασίας και σε άλλου τομείς - που υποτίθεται ότι θα βελτιώσουν τις μακροπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης της χώρας. Θα έπρεπε να γνωρίζουν καλύτερα. Το τελευταίο World Economic Outlook (Εκθεση για τις παγκόσμιες Προοπτικές Ανάπτυξης) του Ταμείου αμφισβητεί την ιδέα πως τέτοιου τύπου μεταρρυθμίσεις θα αντιμετωπίσουν το πρόβλημα χρέους της Ελλάδας έγκαιρα και αξιόπιστα. Τα πιο αξιόλογα μέτρα ενθαρρύνουν την έρευνα και την ανάπτυξη και βοηθούν την τόνωση των τομέων υψηλής τεχνολογίας. Όλα αυτά είναι καλά, αλλά τα κέρδη αυτά δεν θα παίξουν κάποιο ρόλο για τα επόμενα πέντε χρόνια. Η προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στο να αποτραπεί μια περαιτέρω βύθιση της Ελλάδας στο σπιράλ χρέους και αποπληθωρισμού. Δυστυχώς κάποιες μεταρρυθμίσεις θα επιταχύνουν στην πραγματικότητα το σπιράλ αυτό, εξασθενώντας την ζήτηση».

Αδιαμφισβήτητα, στο τέλος θα υπάρξει μια ανακούφιση του χρέους – θα δοθεί όμως σε σταγόνες και με αδυσώπητο πόνο. Η ελληνική κυβέρνηση θα χρειαστεί παρακρατήσει πληρωμές σε προμηθευτές και εργαζομένους και να στραγγίξει το ρευστό των ασφαλιστικών ταμείων. Σε πέντε χρόνια από σήμερα, η οικονομική και κοινωνική πίεση στη χώρα μπορεί να είναι ακόμη πιο οξεία από σήμερα. Το ερώτημα είναι: Γιατί δεν υπήρξε ελάφρυνση του χρέους νωρίτερα; Κανείς δεν είναι πρόθυμος να αντιμετωπίσει αυτή τη δυσάρεστη αριθμητική και επικρατούν ξανά οι ευσεβείς πόθοι.

Το ΔΝΤ απέτυχε στο πρώτο του τεστ στην Ελλάδα και ρισκάρει να αποτύχει και στο δεύτερο.. Παραμένει παγιδευμένο από τις προτεραιότητες των μετόχων, στους οποίους τα τελευταία χρόνια συμπεριλαμβάνονται η Βρετανία και η Γερμανία. Για να επιβεβαιώσει και πάλι την ανεξαρτησία του και να ανακτήσει την χαμένη αξιοπιστία του πρέπει να διαγράψει ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού χρέους και να αναγκάσει τους πλούσιους μετόχους του να υποστούν τις ζημιές».

πηγή tvxs.gr

The IMF's big Greek mistake
- the IMF should correct its big Greek debt mistake

by Ashoka Mody

The Greek government's mounting financial woes are leading it to contemplate the previously unthinkable: defaulting on a loan from the International Monetary Fund. Instead of demanding ...repayment and further austerity, the IMF should recognize its responsibility for the country's predicament and forgive much of the debt.

Greece's onerous obligations to the IMF, the European Central Bank and European governments can be traced back to April 2010, when they made a fateful mistake. Instead of allowing Greece to default on its insurmountable debts to private creditors, they chose to lend it the money to pay in full.

At the time, many called for immediately “restructuring” of privately-held debt, thus imposing losses on the banks and investors who had lent money to Greece. Among them were several members of the IMF’s Board and Karl Otto Pohl, a former president of the Bundesbank and a key architect of the euro. The IMF and European authorities responded that restructuring would cause global financial mayhem. As Pohl candidly noted, that was merely a cover for bailing out German and French banks, which had been among the largest enablers of Greek profligacy.

Ultimately, the authorities' approach merely replaced one problem with another: IMF and official European loans were used to repay private creditors. Thus, despite a belated restructuring in 2012, Greece's obligations remain unbearable -- only now they are owed almost entirely to official creditors.

Five years after the crisis started, government debt has jumped from 130 percent of gross domestic product to nearly 180 percent. Meanwhile, a deep economic slump and deflation have severely impaired the government's ability to repay.

Virtually everyone now agrees that pushing Greece to pay its private creditors was a bad idea.

Virtually everyone now agrees that pushing Greece to pay its private creditors was a bad idea. The required fiscal austerity was simply too great, causing the economy to collapse. The IMF acknowledged the error in a 2013 report on Greece. In a recent staff paper, the fund said that when a crisis threatens to spread, it should seek a collective global solution rather than forcing the distressed economy to bear the entire burden. The IMF’s chief economist, Olivier Blanchard, has warned that more austerity will crush growth.

Oddly, the IMF’s proposed way forward for Greece remains unchanged: Borrow more money (this time from the European authorities) to repay one group of creditors (the IMF) and stay focused on austerity. The fund's latest projections assume that the government's budget surplus (other than interest payments) will reach 4.5 percent of GDP, a level of belt-tightening that few governments have ever sustained for any significant period of time.

Following Germany's lead, IMF officials have placed their faith in “structural reforms” -- changes in labor and other markets that are supposed to improve the Greek economy's longer-term growth potential. They should know better. The fund's latest World Economic Outlook throws cold water on the notion that such reforms will address the Greek debt problem in a reliable and timely manner. The most valuable measures encourage research and development and help spur high-technology sectors. All this is to the good, but such gains are irrelevant for the next five years. The priority must be to prevent Greece from sinking deeper into a debt-deflation spiral. Unfortunately, some reforms will actually accelerate the spiral by weakening demand.

On April 9, Greece repaid 450 million euros to the IMF, and must pay another 2 billion in May and June. The IMF’s Managing Director, Christine Lagarde, has made clear that delays in repayments will not be tolerated. “I would, certainly for myself, not support it,” she told Bloomberg Television.

Inevitably, debt relief will be provided -- but in driblets and together with unrelenting pain. The Greek government will need to withhold payments to suppliers and workers, and will raid pension funds. Five years from now, the country's economic and social stress could well be even more acute. The question will be: Why was more debt not forgiven earlier? No one is willing to confront that unpleasant arithmetic, and wishful thinking prevails.

Having failed its first Greek test, the IMF risks doing so again. It remains trapped by the priorities of shareholders, including in recent years the U.K. and Germany. To reassert its independence and redeem its lost credibility, it should write off a big chunk of Greece's debt and force its wealthy shareholders to bear the losses.

πηγή bruegel.org

(*) Bruegel is a European think tank specializing in economics. Established in 2005, Bruegel is independent and non-doctrinal. Our mission is to improve the quality of economic policy with open and fact-based research, analysis and debate. We are committed to impartiality, openness and excellence. Bruegel’s membership includes EU Member State governments, international corporations and institutions.