Παρασκευή 8 Ιουνίου 2012

Η Ελλάδα της κρίσης: μια χώρα χωρίς πολιτικό κέντρο

Ένα πρόβλημα που παραμένει -και επιδεινώνει την κρίση- είναι εκείνο της ανυπαρξίας ισορροπημένου πολιτικού σκηνικού. Τα άκρα έχουν την τιμητική τους - ακραία πελατειακά κόμματα τα δυο του πρώην δικομματισμού, ακραία αντιμνημονιακά κόμματα εκείνα της αντιπολίτευσης που έδρεψαν τις ψήφους της διαμαρτυρίας, μειοψηφικές μεταρρυθμιστικές δυνάμεις διασπαρμένες εδώ κι εκεί. Μοιάζει να μην υπάρχει πολιτικός κορμός σε αυτήν την χώρα - μόνο άκρα. Γι αυτό και δεν καρποφορούν οι συγκλίσεις, δεν επιβιώνουν οι συναινέσεις, δεν υπάρχει ακόμη ορατός τρίτος πόλος. Ίσως μια πολυκομματική κυβέρνηση εθνικής συνευθύνης να αποτελούσε και το πολιτικό πρόπλασμα, πρώτα της παραδοχής ότι όλα ξεκινούν από ένα κέντρο (δεξαμενή εθνικής σκέψης και προτάσεων με εθνική διάσταση) και μετά συγκρούονται τα πολιτικά σχέδια αριστεράς, δεξιάς και οικολογίας και ύστερα της υλοποίησης του κέντρου αυτού. Εδώ πάμε ανάποδα. Έτσι η σύγκλιση, η συναίνεση ταυτίζονται πια με την ωρίμανση ενός ολόκληρου λαού. Στις περασμένες εκλογές οι εκπρόσωποί του έκαναν πως δεν κατάλαβαν το ηχηρό μήνυμα: "Συνεργαστείτε και βγάλτε μας από την κρίση" πράγμα που δεν μπορεί να κάνει καμιά παράταξη μόνη της για ιστορικούς και άλλους λόγους. Σε αυτές, δεν θα μπορέσουν να αποφύγουν το ίδιο μήνυμα που θα επιστρέψει με στεντόρεια φωνή - προς απογοήτευση επαιρομένων και μη, για την επάρκεια και την αυτοδύναμη ικανότητά τους...
Το παρακάτω κείμενο, παρμένο από την Athens Voice, αποπειράται με την εγνωσμένη διορατικότητα του συγγραφέα του, να απαντήσει και στο "μετά τις εκλογές", πράγμα που μας χρειάζεται ως οδηγός για να σταθμίσουμε και τις εκλογικές μας επιλογές του "πριν":


Θα έπρεπε να μιλάμε για ριζοσπαστικό κέντρο σήμερα
του Αρίστου Δοξιάδη

Η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία έχει τρία στοιχεία που δεν υπάρχουν στην Ελλάδα:


  • Πρώτο, η κοινωνική της βάση είναι μια μεγάλη εργατοϋπαλληλική τάξη που εργάζεται σε παραγωγικές, ανταγωνιστικές επιχειρήσεις. 
  • Δεύτερο, το κοινωνικό συμβόλαιο ορίζει ότι το κοινωνικό κράτος μεγαλώνει όσο το επιτρέπει η παραγωγική βάση του ιδιωτικού τομέα, αλλά όχι πέρα από αυτό. 
  • Τρίτο, οι κοινωνικές υπηρεσίες παρέχονται περίπου ισότιμα σε όλους και τα επιδόματα κατά προτεραιότητα σε όσους έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. 

Στην Ελλάδα των εμπορικών ελλειμμάτων και της χαμηλής αποταμίευσης, των απαγορεύσεων-εμποδίων στις ανταγωνιστικές μονάδες και των πελατειακών ταμείων, τίποτε από αυτά δεν ισχύει. Το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα ξεκινάει χωρίς οργανωμένα συμφέροντα που θα το στηρίξουν.
  • Πρέπει να μιλήσει για τους ανοργάνωτους, δηλαδή τους άνεργους, τους μισθωτούς των επιχειρήσεων που παλεύουν μέσα στον ανταγωνισμό, τους φτωχούς ηλικιωμένους, και τα σημερινά παιδιά – δηλαδή πρέπει να μιλήσει με όρους γενικού συμφέροντος απέναντι σε εγκατεστημένα ειδικά συμφέροντα. 
  • Πρέπει να μιλήσει όχι για την οικονομία που είχαμε, αλλά για αυτήν που πρέπει να χτίσουμε. Κατά τούτο έχει ακριβώς το ίδιο μειονέκτημα, και το ίδιο πρόταγμα, που θα είχε και ένα φιλελεύθερο κόμμα που επιδιώκει να μαζικοποιηθεί.
Οι μεταρρυθμίσεις που επείγουν τα επόμενα χρόνια είναι περίπου ίδιες, είτε από τη σοσιαλδημοκρατική είτε από τη φιλελεύθερη σκοπιά. Οι δρόμοι μπορεί να αποκλίνουν αργότερα, όταν η παραγωγική βάση θα έχει ανασυγκροτηθεί και η φοροδοτική ικανότητα των επιχειρήσεων θα έχει μεγαλώσει. 
Σήμερα χρειάζεται συμπόρευση. 
Καταλαβαίνω ότι για συμβολικούς λόγους μερικοί σοβαροί κεντροαριστεροί δεν θέλουν να είναι στο ίδιο κόμμα με φιλελεύθερους. Διαφωνώ. Θα έπρεπε να μιλάμε για ριζοσπαστικό κέντρο σήμερα, όχι για σοσιαλδημοκρατία.

Όσο για πρόσωπα, το έλλειμμα δεν βρίσκεται στις «προσωπικότητες» – πολιτικούς και διανοούμενους. Βρίσκεται σε αυτούς που θα εκπροσωπήσουν τις κοινωνικές δυνάμεις της νέας οικονομίας και εκείνες της υπεύθυνης διαχείρισης των δημόσιων αγαθών.
 Ίσως θα βρεθούν στα σωματεία εργαζομένων των ανταγωνιστικών κλάδων, ίσως στην τοπική αυτοδιοίκηση, ίσως σε ενώσεις μικρών εξωστρεφών επιχειρηματιών, ίσως σε οργανώσεις της γειτονιάς. Θα είναι τριαντάρηδες. Εγώ δεν τους ξέρω.

Ο Α.Δ. είναι οικονομολόγος.

*πηγή άρθρου: Αthens Voice

5 σχόλια:

  1. Δυστυχώς το ριζοσπαστικό κέντρο που περιγράφει ο κύριος Δοξιάδης επέλεξε το δρόμο του συντηριτισμού.

    Δεν είμαι κάτοχος καμιάς απόλυτης αλήθειας, όμως δεν θέλω να πιστεύω ότι η λύση βρίσκεται στο συντηρητικό χώρο αλλά στο προοδευτικό. Ένα πραγματικά ριζοσπαστικό κεντρώο κόμμα δε μπορεί να είναι φιλελεύθερο μόνο οικονομικά. Oφείλει να είναι και πολιτικά και κοινωνικά.

    My two cents.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ενδιαφέρουσα η αρχική οπτική αλλά με ένα σοβαρό λάθος
    Σωστά αναφερεται οτι σοσιαλδημοκρατία δεν έχει κοινωνική βαση.Γράφεται "Το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα ξεκινάει χωρίς οργανωμένα συμφέροντα που θα το στηρίξουν".
    Σωστά
    Δεν γίνεται όμως η αντιστοιχη κρίση για τους φιλελευθερους ο οποίοι ούτε κοινωνική βάση εχουν ουτε παρακαταθηκες.
    Αρα η κρίση είναι ανισοβαρής.
    Δεν υπάρχει μεγαλη βιομηχανία και κράτος να εδραιωσει μια σοσιαλδημοκρατία, δεν υπάρχει εξωστρεφης παραγωγική αστική τάξη να εδραιώσει μια φιλελευθερη παραταξη.
    Επομενως οι κοινωνικες δυναμεις που αναζητά ο ΑΔ είναι εξ ορισμου ισχνες.Ειναι μειοψηφία.
    Δεν μπορουν να συγκροτησουν ρευμα απο μόνες τους.
    Το προβλημα αρα είναι αν προταγματα εκσυγχρονισμου ενισχυθουν σε όλο το μετωπο της πολιτικης από το ένα ακρο στο άλλο.Οι εκσυγχρονιστικες δυναμεις να κρατησουν τα πολιτιστικα τους χαρακτηριστικά (δεξια αριστερά) να είναι στις πολιτικές τους οικογενειες (δηλαδη ως αντιπαλοι ) αλλά να δυναμωσουν τα προταγματα τους. Ο εισοδισμος παραδοσιακά αποδίδει.....
    Αντι για ένα συμπαγες ριζοσπαστικό κεντρο, καλύτερα να σκεφτούμε έναν αστερισμό εκσυγχρονιστικων ελλογων φιλελευθερων ιδεών που παραμενουν στα κομματα τους αλλά επιρρεαζουν ολη την πολιτικη ζωή.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Γιάννη, οι "αστερισμοί" δεν αποδίδουν στην ελληνική πραγματικότητα. Ένας τέτοιος είναι η "μεταρρυθμιστική αριστερά", το φόρουμ που έδοξε να συμπεριλάβει ανανεωτικούς αριστερούς, φιλελεύθερους κεντρώους, φιλελεύθερους σοσιαλδημοκράτες, light συριζαίους, οικολόγους μεταρρυθμιστές και άλλους πολλούς. Κι όμως, μειοψήφησε παντού παρότι είχε κάποια προγραμματική συνοχή.
      Οι μηχανισμοί "αναδιανομής" είναι πανίσχυροι κι ας λείπει το προϊόν. Η φιλελεύθερη σοσιαλδημοκρατία ελληνικού τύπου πρέπει να εφευρεθεί και δεν είναι απλή εικασία - είναι πια ζωτική παράμετρος. Δεν είναι τυχαίο που το εναπομείναν ΠΑΣΟΚ ζητά χωρίς όρους μετεκλογική αφομοίωση από την Δημαρ και στο σχέδιο αναφέρει και τους Οικολόγους - είναι ήδη όσοι έχουν μιλήσει για τρίτο πόλο. Αυτό που θάλεγα ραχοκοκκαλιά του ελληνικού πολιτικού συστήματος και όχι κατ΄ανάγκη ένα κεντρώο κόμμα. Ένα προοδευτικό κόμμα ευρωπαϊκού προσανατολισμού με φεντεραλιστικό όραμα και την Ελλάδα χώρα με προτάσεις και θετική δράση. Πέραν δηλαδή της βαλκανικής διγλωσσίας.
      Αυτή η σοσιαλδημοκρατία μπορεί να εδραιωθεί στην μικρή παραγωγή όπως την περιγράφουν οι Οικολόγοι και να συγκινήσει τους πατριώτες φιλελεύθερους που ανορθολογικά επιλέγουν να μείνουν στην χώρα.

      Διαγραφή
  3. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Θα ήταν παράδοξο η κρίση ν' αφήσει ανέγγιχτα τα πολιτικά μας κόμματα, τα οποία προσπαθούν με ξεπερασμένους από τα ίδια τα πράγματα όρους να διαχειριστούν μιαν κατάσταση που ξεπερνά τις δυνατότητές τους. Η συμβολή του καθενός μας σ' αυτή τη διαδικασία μετάβασης νομίζω ότι συνίσταται στην αναζήτηση επιλογής ψήφου, που να διευκολύνει τον μετεκλογικό διάλογο και συνεργασία. Η ισορροπία θα διαμορφωθεί ούτως ή άλλως με το χρόνο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Θέλετε να βάλετε ενεργό link στο σχόλιό σας; BlogU